askol đứng thẳng dậy và Harry bắt đầu kể:

“Hè rồi, Ali Niazi, hàng xóm của tôi, đã nhận được một lá thư của ai đó tỏ ý muốn trả một món nợ từ hồi ông ta sống trong tòa nhà nhiều năm trước. Ali không tìm thấy tên ông ta trong danh sách người từng ở đó, vì vậy anh ta đã viết thư lại bảo ông ta cứ quên đi. Tên người đàn ông đó là Eriksen. Tôi đã gọi cho Ali hôm qua và nhờ anh ta tìm lại lá thư mà anh ta đã nhận được. Hóa ra địa chỉ là số 17 Sorgenfrigata. Astrid Monsen đã kể với tôi rằng hồi mùa hè hòm thư của Anna đã dán một cái tên khác lên đó trong vòng mấy ngày. Tên là Eriksen. Lá thư đó nhằm mục đích gì? Tôi bèn gọi cho cửa hàng khóa hỏi. Đúng là họ đã nhận được một đơn đặt khóa cho căn hộ của tôi. Tôi nhờ họ fax cái đơn cho tôi. Điều đầu tiên tôi nhận ra là đơn đặt hàng được viết một tuần trước khi Anna chết. Đơn đó được ký bởi Ali, chủ tịch và là người giữ chìa khóa trong ban quản lý nhà chung cư nơi tôi ở. Chữ ký giả mạo trên tờ đơn đặt hàng cũng chỉ xoàng thôi. Do một họa sĩ xoàng bắt chước chữ ký trong lá thư mà cô ta từng nhận được chẳng hạn. Nhưng thế cũng đủ để một cửa hàng khóa lập tức đặt thêm một chiếc chìa khóa cho căn hộ của Harry Hole từ hãng Trioving. Và Harry Hole phải đích thân xuất hiện, chìa thẻ căn cước rồi ký nhận cho cái chìa khóa đó mà cứ đinh ninh trong mình đang ký nhận một chiếc chìa phụ cho Anna. Nghe buồn cười lắm, phải không?”

Raskol có vẻ như không hề khó khăn gì trong việc kiềm chế bản thân.

“Giữa cuộc gặp của chúng tôi và bữa tối, cô ấy đã sắp đặt toàn bộ chuyện này. Đăng ký một tài khoản email thông qua một máy chủ Ai Cập rồi viết mấy cái email trên máy tính xách tay, cài đặt trước ngày giờ gửi thư. Trong ngày hôm đó, cô ấy đã mở cửa tầng hầm của tòa nhà và tìm ra kho chứa đồ của tôi. Cô ấy cũng dùng chính chiếc chìa khóa đó để mở cửa căn hộ của tôi và tìm ra một món đồ cá nhân dễ dàng nhận biết mà cô ấy có thể đặt vào trong căn hộ của Alf Gunnerud. Cô ấy chọn tấm ảnh chụp hai anh em tôi. Mục tiếp theo trong kế hoạch là viếng thăm người tình cũ đồng thời cũng là gã bán lẻ ma túy cho cô ấy Alf Gunnerud hẳn sẽ hơi ngạc nhiên khi gặp lại cô ấy. Cô ấy muốn gì? Mua hay mượn một khẩu súng, có lẽ vậy chăng? Vì cô ấy biết hắn có một khẩu súng mà Oslo hiện nay đang tràn ngập, với số xê ri của nhà sản suất đã bị giũa. Hắn tìm cho cô ấy một khẩu súng, một khẩu Beretta M92F, trong lúc cô ấy đi vào nhà vệ sinh. Hắn thấy cô ấy trong đó khá lâu. Và cuối cùng, khi cô ấy đi ra thì đột nhiên cô ấy lại vội vã về luôn. Ít ra thì chúng ta cũng có thể tưởng tượng chuyện đã diễn ra như vậy.”

Quai hàm Raskol siết chặt đến nỗi Harry có thể thấy môi hắn thu hẹp lại. Harry ngả ra sau.

“Việc tiếp theo là đột nhập vào căn nhà gỗ của Albu và đặt chiếc chìa khóa của căn hộ cô ấy vào đó. Trò trẻ con; cô ấy biết rõ chìa khóa của ngôi nhà đó để trong cái đèn ngoài hiên. Trong lúc ở đó cô ấy lấy tấm ảnh chụp Vigdis và lũ trẻ ra khỏi album ảnh đem theo. Và mọi thứ thế là sẵn sàng. Cô ấy chỉ còn phải đợi. Đợi Harry tới ăn tối. Thực đơn là món xúp tôm yam với ớt Nhật, Coca và morphine hydroclorid. Cái thành phần sau cùng này đặc biệt hay gặp trong các vụ đánh thuốc để cưỡng hiếp khi hẹn hò, vì nó dạng lỏng và hầu như không có vị gì, việc định lượng thuốc thì khá đơn giản nhưng hậu quả thì không dự đoán được. Nạn nhân sẽ tỉnh dậy với một cái lỗ hổng to đùng trong trí nhớ mà họ nghĩ là do rượu gây ra vì có tất cả những triệu chứng của say rượu. Và từ nhiều góc độ, có thể nói là tôi đã bị hiếp. Tôi mụ mẫm đến mức cô ấy lấy điện thoại di động ra khỏi tôi áo khoác của tôi dễ như không rồi đẩy tôi ra khỏi cửa. Sau khi tôi đi rồi, cô ấy cũng đi tới phòng kho của tôi ở tầng hầm tòa nhà. Tại đó, cô ấy kết nối điện thoại di động của tôi với cái máy tính xách tay. Khi về đến nhà, cô ấy rón rén đi lên gác. Astrid Monsen đã nghe thấy tiếng chân cô ấy, nhưng lại nghĩ là bà Gundersen ở tầng ba. Rồi cô ấy chuẩn bị tinh thần cho màn cuối trước khi để cho những việc còn lại tự xảy ra. Đương nhiên là cô ấy biết tôi sẽ điều tra vụ án, dù chính thức hay không, vì thế cô ấy đã để cho tôi hai patrin. Cô ấy cầm súng bằng tay phải, biết rằng tôi biết cô ấy thuận tay trái. Rồi cô ấy đặt tấm ảnh vào trong giày.”

Môi Raskol nhấp nhỉnh, nhưng không một âm thanh nào lọt qua.

Harry đưa tay lên vuốt mặt. “Nét vẽ cuối cùng của kiệt tác đó là bóp cò súng.”

“Nhưng tại sao?”Raskol thì thào.

Harry nhún vai. “Anna là một người cực đoan. Cô ấy muốn trả thù những người cô ấy đã lấy đi lẽ sống của mình. Đó chính là tình yêu. Những kẻ có tội là Albu, Gunnerud và tôi. Và cả gia đình ông nữa. Nói tóm lại là thù hận đã chiến thắng.”

“Vớ vẩn,” Raskol nói.

Harry quay lại và nhấc tấm ảnh chụp Raskol và Stefan trên tường xuống, đặt lên chiếc bàn giữa họ. “Chẳng phải thù hận luôn chiến thắng trong gia đình ông sao, Raskol?”

Raskol ngửa đầu ra sau và nốc cạn cái ly. Rồi mỉm cười tươi rói.

Harry nhớ lại những giây sau đó như đoạn băng tua nhanh. Sau mấy giây đó anh đã nằm trên sàn, bị Raskol kẹp cổ, mắt đầy rượu Calvados xộc lên mũi anh và cái mép lởm chởm của cái chai bị đập vỡ kề sát cổ anh.

“Chỉ có một thứ nguy hiểm hơn huyết áp quá cao, Spiuni ạ,” Raskol thì thào. “Và đó là huyết áp quá thấp. Vì vậy, hãy nằm yên đi.”

Harry nuốt khan và cố nói gì đó, nhưng Raskol càng siết chặt hơn và câu anh định nói lại bật ra thành một tiếng rên rỉ.

“Tôn Tử nói rất rõ về tình yêu và thù hận, Spiuni ạ. Cả tình yêu và thù hận đều chiến thắng trong chiến tranh. Chúng không thể tách rời nhau, như cặp song sinh dính liền. Chỉ có phẫn nộ và thương cảm mới thua cuộc mà thôi.”

“Vậy thì cả hai chúng ta đều sắp thua rồi,” Harry rên lên.

Raskol lại siết chặt tay hơn nữa. “Anna của tao không bao giờ chọn cái chết.” Giọng hắn run rẩy. “Con bé rất yêu đời.”

Harry khò khè thốt ra từng từ: “Như ông yêu tự do hả?”

Raskol nới lỏng tay và Harry vừa hớp không khí vào hai lá phổi nhức nhối vừa rên rỉ. Mạch anh đập như trống trận trong đầu, nhưng tiếng xe cộ ồn ào ngoài đường đã lại vang lên.

“Ông đã lựa chọn,” Harry thở khò khè. “Ông ra đầu thú là để sám hối. Người khác có thể thấy khó hiểu, nhưng đó là quyết định của ông. Anna cũng làm một việc tương tự.”

Raskol lại dí cái chai vào cổ Harry khi thấy anh định di chuyển. “Tao làm vậy là có lý do.”

“Tôi biết,” Harry nói. “Sám hối cũng là một bản năng mạnh gần ngang bản năng trả thù.”

Raskol không nói gì.

“Ông có biết là Beate Lønn cũng đã có một quyết định không? Cô ấy đã nhận ra rằng chẳng gì có thể khiến cha cô ấy trở về nữa. Chẳng còn phẫn nộ nữa. Cô ấy đã nhờ tôi chuyển lời chào và nói với ông rằng cô ấy đã tha thứ cho ông.” Cái đầu nhọn của một mảnh thủy tinh cọ vào da anh. Nghe như tiếng ngòi bút máy rê trên giấy nhám. Ngập ngừng viết cái từ cuối cùng. Chỉ thiếu mất dấu chấm. Harry nuốt khan. “Giờ thì đến lượt ông phải chọn, Raskol ạ.”

Harry hít vào, cố gắng không để nỗi sợ hãi lại gần. “Liệu ông có muốn giải thoát cho Beate Lønn hay không. Liệu ông có nói cho cô ấy biết chuyện gì đã xảy ra vào cái ngày ông bắn cha cô ấy. Liệu ông có giải thoát cho chính mình không.”

“Tao ư?” Raskol bật cười khẽ.

“Tôi đã tìm thấy ông ta,” Harry nói. “Thực ra là Beate Lønn đã tìm thấy.”

“Tìm thấy ai?”

“Ông ta sống ở Gothenburg.”

Tiếng cười của Raskol ngừng bặt.

“Ông ta sống ở đó suốt mười chín năm qua,” Harry nói tiếp. “Kể từ khi phát hiện ra ông là cha đẻ của Anna.”

“Mày nói dối,” Raskol hét lên và giơ cái chai lên cao quá đầu. Harry cảm thấy miệng anh khô ran và nhắm chặt mắt lại. Khi Harry mở mắt ra, anh thấy cặp mắt vô hồn và đờ đẫn của Raskol. Cả hai cùng đồng thời hít vào; ngực nhô lên và xẹp xuống cùng một nhịp.

Raskol thì thào. “Còn… Maria?”

Harry phải cố gắng đến hai lần thì dây thanh quản của anh mới phát được ra thành tiếng. “Không ai nhận được tin tức gì của bà ấy cả. Có người bảo Stefan rằng vài năm trước họ thấy bà ấy sống cùng một nhóm dân du mục ở Normandy.”

“Thế Stafan? Anh đã nói chuyện với anh ấy sao?”

Harry cố gắng nhún vai, nhưng không thể cử động. “Ông tự hỏi ông ta đi…”

“Hỏi…” Raskol tròn mắt nhìn Harry, không tin nổi.

“Hôm qua Simon đi đón ông ta rồi. Ông ta đang ngồi ở nhà bên. Cảnh sát vẫn còn một số chuyện chưa giải quyết xong, nhưng mấy tay cảnh sát ngoài kia đã được dặn là không đụng đến ông ta. Ông ta muốn nói chuyện với ông. Phần còn lại tùy ông quyết định.”

Harry luồn tay vào giữa cái chai và cổ mình. Raskol cũng không cố gắng ngăn anh lại khi anh đứng lên. Hắn chỉ hỏi. “Tại sao anh lại làm vậy, Spiuni?”

Harry nhún vai. “Ông đã can thiệp để các quan tòa ở Moscow quyết định cho Rakel giữ Oleg. Tôi cũng sẽ cho ông cơ hội để ông giữ lấy người thân duy nhất còn lại của mình.” Anh lôi cái còng tay ra khỏi túi áo khoác và đặt lên bàn. “Dù ông quyết định thế nào thì tôi cũng xem như giờ hai ta đã hết nợ.”

“Hết nợ ư?”

“Ông đã đảm bảo người thân của tôi trở về. Cho nên tôi cũng đã làm như vậy với ông.”

“Tôi nghe anh nói rồi, Harry. Nhưng thế nghĩa là sao?”

“Nghĩa là tôi sẽ nói ra tất cả mọi chuyện tôi biết về vụ sát hại Arne Albu. Và chúng tôi sẽ dùng mọi cách để truy ra ông.”

Raskol nhướng một bên lông mày. “Bỏ cuộc đi, Spiuni, thế sẽ dễ dàng hơn cho anh đấy. Anh biết là anh sẽ không tìm được bằng chứng nào chống lại tôi, vậy thì cố để làm gì?”

“Bởi vì chúng tôi là cảnh sát,” Harry nói. “Chứ không phải các cung nữ cười rúc rích.”

Mắt Raskol vẫn không rời mắt Harry. Rồi hắn hơi cúi đầu.

Đến ngưỡng cửa, Harry quay lại. Người đàn ông gầy gò đang ngồi cúi đầu bên cái bàn nhựa, bóng tối che khuất khuôn mặt.

“Ông có từ giờ tới nửa đêm mai, Raskol. Rồi mấy người cảnh sát đó sẽ đưa ông trở lại nhà tù.”

Tiếng còi xe cứu thương hú vang, cắt ngang tiếng xe cộ chạy trên phố Finnmarkgata, lúc hú lên, lúc lại lặng đi như thể đang tìm kiếm một giọng điệu trong trẻo.