hi chỉ còn hai người với nhau, Miss Saeki chỉ một chiếc ghế mời Nakata ngồi. Lão nghĩ một lúc trước khi ngồi xuống. Họ ngồi đó im lặng hồi lâu, nhìn nhau qua mặt bàn. Nakata đặt chiếc mũ giang hồ lên đùi và vò tới vò lui mái tóc húi cua. Miss Saeki đặt hai tay lên bàn, bình tĩnh quan sát mọi động tác của lão.

"Nếu tôi không lầm thì hình như tôi vẫn chờ bác tới," bà nói.

"Lão tin là thế," lão đáp. "Nhưng phải mất một thời gian, Nakata này mới tìm được tới đây. Hy vọng là đã không để bà chờ quá lâu. Lão đã cố hết sức để tới đây nhanh nhất."

Miss Saeki lắc đầu. "Không, không sao cả. Nếu bác đến sớm hơn, hay muộn hơn một chút, có khi tôi lại thấy bối rối hơn cơ đấy. Đối với tôi, bây giờ là đúng lúc nhất."

Cậu Hoshino đã rất tốt vớ lão và giúp đỡ lão rất nhiều. Nếu chỉ có mình lão, ắt còn phải lâu hơn nhiều. Chả là Nakata này không biết đọc mà."

Hoshino là bạn bác?"

Vâng," Nakata gật đầu đáp, "lão nghĩ thế. Cơ mà, nói thật tình, lão cũng không dám chắc lắm. Ngoài mèo ra, cả đời lão chả có ai khả dĩ có thể gọi là bạn."

Tôi cũng vậy, đã lâu tôi không có ai là bạn," Miss Saeki nói. "Ngoại trừ trong ký ức."

Bà Saeki?"

Dạ?" bà đáp.

Thực ra, lão cũng chẳng có ký ức gì. Bà thấy đấy, lão vốn đần độn, vậy bà có thể giảng cho lão biết ký ức là thế nào không?"

Miss Saeki đăm đăm nhìn hai bàn tay mình trên bàn rồi lại ngước lên nhìn Nakata. "Ký ức làm ấm lòng ta từ bên trong, đồng thời nó cũng xé nát tim ta."

Nakata lắc đầu. "Rắc rối lắm, Nakata này vẫn không hiểu. Lão chỉ hiểu độc một cái, đó là hiện tại."

"Tôi thì hoàn toàn ngược lại," Miss Saeki nói.

Im lặng sâu thẳm trùm lên căn phòng.

Nakata là người đầu tiên phá vỡ im lặng. Lão khẽ hắng giọng. "Bà Saeki?"

"Dạ?"

"Bà biết về phiến đá cửa vào chứ?"

"Vâng, tôi có biết," bà nói và lướt ngón tay lên chiếc bút máy Mont Blanc trên bàn. "Cách đâu lắm rồi, tôi đã tình cờ gặp nó. Giá như tôi đừng bao giờ biết đến nó thì có lẽ lại tốt hơn. Nhưng trong chuyện này, tôi không có lựa chọn."

Cách đây mấy hôm, Nakata này lại mở nó một lần nữa. Cái buổi chiều sấm chớp đùng đùng ấy. Cơ man nào là sét trút xuống thành phố. Một mình lão không mở nổi, cậu Hoshino đã giúp lão. Bà có biết lão nhắc đến ngày nào không?"

Miss Saeki gật đầu. "Có, tôi có nhớ."

Lão mở nó là vì lão có bổn phận phải làm thế."

"Tôi biết. Bác làm thế để sự vật lại đâu hoàn đấy."

Đến lượt Nakata gật đầu. "Chính thế."

"Và bác có quyền làm thế."

"Cái ấy thì Nakata này không biết. Dù sao đi nữa, đó cũng không phải là lựa chọn của lão. Lão phải nói để bà biết: lão đã giết một người ở Nakano. Lão đâu có muốn giết ai, cơ mà Johnnie Walker đã buộc lão và lão đã thế chỗ cái cậu bé mười lăm tuổi đáng lẽ phải làm điều đó và lão đã giết. Nakata này buộc phải làm thế."

Miss Saeki nhắm mắt lại rồi lại mở ra, nhìn thẳng vào mặt lão.

"Có phải mọi điều đó xảy ra chỉ vì bao năm trước đây, tôi đã mở phiến đá cửa vào? Có phải hành động đó của tôi đến giờ vẫn còn khiến mọi việc lộn tùng phèo?"

Nakata lắc đầu. "Bà Saeki?"

"Dạ?" bà đáp.

"Chuyện ấy, Nakata này không biết. Nhiệm vụ của lão là làm sao để sự vật trở lại đúng cách của nó. Vì thế nên lão mới rời Nakano, đi qua một cái cầu to tướng để đến Shikoku. Và như lão dám chắc bà đã biết, bà không thể ở đây nữa."

Miss Saeki mỉm cười. "Tôi biết," bà nói. "Đó là điều tôi đã mong muốn từ lâu, bác Nakata ạ. Điều mà trong quá khứ tôi đã ao ước, và bây giờ cũng vẫn đang ao ước. Tuy nhiên, bất kể tôi đã cố gắng đến đâu, tôi cũng không đạt được. Tôi chỉ còn biết ngồi chờ cho giờ phút đó đến - nói cách khác là lúc này đây. Sự chờ đợi ấy thật chả dễ dàng gì, nhưng đau khổ là điều tôi phải chấp nhận thôi."

"Miss Saeki," Nakata nói, "lão chỉ có nửa cái bóng thôi. Bà cũng thế."

"Tôi biết."

"Nakata mất nửa bóng kia trong thời kỳ chiến tranh. Lão không biết tại sao điều đó lại xảy ra và tại sao lại nhằm vào lão... Dù sao, biết bao thời gian đã qua đi kể từ đó. Và đã sắp đến lúc chúng ta phải rời khỏi đây."

"Tôi hiểu."

"Nakata này đã sống quá lâu rồi, nhưng như lão nói, lão chẳng có ký ức gì hết. Cho nên lão không chắc có hiểu đúng cái 'đau khổ' bà vừa nhắc đến. Cơ mà lão nghĩ thế này: bất kể bà có phải đau khổ đến đâu, bà cũng không muốn rời bỏ những ký ức ấy."

"Đúng thế," Miss Saeki nói. "Càng níu giữ càng đau, nhưng tôi chẳng bao giờ muốn rời bỏ nó, chừng nào còn sống. Đó đã từng là lý do duy nhất khiến tôi tiếp tục sống, là điều duy nhất chứng tỏ tôi còn sống."

Nakata lặng lẽ gật đầu.

"Sống lâu hơn mức cần thiết chỉ gây hại cho nhiều người và nhiều sự vật," bà nói tiếp. "Mới đây, tôi đã có quan hệ tình dục với cậu bé mười lăm tuổi mà bác vừa nhắc tới. Trong căn phòng ấy, tôi lại trở thành cô gái mười lăm tuổi khi xưa và làm tình với cậu ta. Tôi không biết làm thế là đúng hay sai, nhưng tôi không đừng được. Dù sao những hành động ấy chắc chắn đã phá hại một cái gì khác. Đó là điều duy nhất khiến tôi hối tiếc."

"Nakata này không biết gì về tình dục. Cũng như lão không có ký ức, lão không hề có khao khát tình dục. Cho nên lão không phân biệt được đúng, sai trong chuyện ấy. Cơ mà cái gì đã xảy ra là đã xảy ra. Lão chấp nhận tất cả những gì đã xảy ra, dù đúng hay sai, và chính như thế, lão mới ra con người như thế này."

"Bác Nakata?"

"Dạ."

"Tôi muốn xin bác ra ân cho một điều," Miss Saeki nhấc cái túi xắc dưới chân, lấy một chiếc chìa khóa nhỏ, mở một ngăn kéo bàn giấy, rồi rút ra mấy tập hồ sơ dày đặt lên bàn.

"Từ ngày trở về thành phố này," bà nói, "tôi đã viết cái này. Một bản ghi về đời tôi. Tôi sinh ra ở gần đây và tôi đã yêu sâu sắc một người con trai sống trong ngôi nhà này. Tôi đã yêu đến mức tột cùng và anh ấy cũng yêu tôi sâu sắc. Chúng tôi sống trong một thứ vòng tròn khép kín hoàn hảo, ở đó mọi thứ đều trọn vẹn. Tất nhiên, điều đó không thể tiếp diễn mãi mãi. Chúng tôi lớn lên và thời thế đổi thay. Từng mảng của cái vòng tròn khép kín ấy đổ vỡ, thế giới bên ngoài tràn vào cái thiên đường riêng của chúng tôi và một số thứ trong đó thoát ra ngoài. Tôi nghĩ điều đó là hoàn toàn tự nhiên thôi, nhưng hồi đó, tôi không thể chấp nhận được. Và vì thế nên tôi mở phiến đá cửa vào để giữ cho cái thế giới riêng tư hoàn hảo của chúng tôi khỏi sụp đổ. Giờ tôi không nhớ nổi là mình đã làm cách nào để mở được, nhưng, lúc đó tôi đã quyết định phải mở n bằng mọi giá - cốt sao tôi khỏi mất anh ấy, sao cho những thứ từ bên ngoài không phá hủy được thế giới của chúng tôi. Hồi đó, tôi không biết được hậu quả của nó. Và đương nhiên, tôi đã bị trừng phạt."

Bà dừng lại, cầm cây bút máy lên và nhắm mắt lại. "Cuộc đời tôi chấm dứt ở tuổi hai mươi. Từ đó trở đi, nó chỉ là một chuỗi bất tận những hồi tưởng, một cái hành lang tối mịt, ngoằn ngoèo chẳng dẫn tới đâu cả. Mặc dù thế, tôi vẫn phải sống tiếp, lay lắt từng ngày trống rỗng, tiễn từng ngày trống rỗng ra đi. Trong những ngày đó, tôi phạm biết bao sai lầm. Không, nói vậy chưa đúng - đôi khi tôi có cảm giác là mình chỉ làm độc có một việc: phạm sai lầm. Tôi cảm thấy như mình đang sống dưới đáy một cái giếng sâu, hoàn toàn khép kín trong bản thân mình, nguyền rủa số phận, căm ghét mọi thứ ở bên ngoài. Thỉnh thoảng, tôi mạo hiểm ra khỏi giếng, ra cái điều ta đây còn sống. Chấp nhận bất kỳ cái gì đến, đi qua cuộc đời một cách vô cảm. Tôi ngủ với nhiều đàn ông, có lúc đã gần như sống vợ chồng với ai đó, nhưng tất cả những cái đó đều vô ích. Mọi thứ qua đi trong khoảnh khắc, chẳng để lại gì ngoài những vết sẹo trên những thứ tôi làm tổn thương và khinh rẻ.

Bà đặt tay lên ba tập hồ sơ để trên bàn. "Tất cả các chi tiết đều ở trong này. Tôi viết cái này để sắp xếp lại đâu vào đấy, để một lần nữa xác định về cuộc đời mình đã sống. Tôi chỉ có thể tự trách mình thôi, nhưng đây quả là một quá trình đau đớn quặn ruột quặn gan. Và tôi đã hoàn tất nó. Tôi đã viết tất cả những gì cần được viết ra. Giờ tôi không cần nó nữa và tôi cũng chẳng muốn ai khác đọc nó. Nếu một người nào khác tình cờ để mắt đến nó, có thể nó sẽ lại gây hại nữa cũng nên. Cho nên tôi muốn đốt hết đi, đến trang cuối cùng, không sót lại chút gì. Nếu bác không quản ngại, tôi muốn bác làm hộ việc đó. Bác là người duy nhất tôi có thể nhờ cậy, bác Nakata. Tôi xin lỗi đã quấy rầy bác, nhưng liệu bác có vui lòng giúp tôi không?"

"Nakata đã hiểu," lão gật đầu nói, nghiêm túc. "Nếu bà muốn thế, bà Saeki, tôi rất vui lòng đốt hết cho bà. Bà yên tâm đi."

"Cám ơn bác," Miss Saeki nói.

"Viết ra những thứ này là một việc quan trọng, phải không?"

"Vâng. Quá trình viết mới là quan trọng. Ngay cả nếu thành phẩm hoàn toàn vô nghĩa."

"Lão không biết đọc biết viết, nên không làm được việc đó. Nakata này giống như mèo vậy."

"Bác Nakata?"

"Dạ, thưa bà?"

"Tôi có cảm giác như đã biết bác hàng thế kỷ rồi," Miss Saeki nói. "Không hiểu bác có ở trong bức tranh ấy không nhỉ? Một bóng người in trên nền biển, phải chăng là bác? Ống quần trắng xắn lên, lội xuống nước?"

Nakata lặng lẽ đứng lên và đến trước mặt Miss Saeki. Lão đặt đôi bàn tay rắn rỏi, rám nắng của mình lên bàn tay bà trên chồng bản thảo. Và như thể chăm chú lắng nghe một cái gì đó, lão cảm thấy hơi ấm truyền từ tay bà sang tay lão. "Bà Saeki?"

"Dạ?"

"Lão nghĩ giờ lão đã hiểu được một chút."

"Về cái gì?"

"Về ký ức là gì. Lão có thể cảm thấy nó, qua bàn tay bà."

Bà mỉm cười. "Tôi rất sung sướng."

Nakata giữ tay mình trên tay Miss Saeki một hồi lâu. Cuối cùng, bà nhắm mắt lại, lặng lẽ thả mình vào ký ức. Nỗi đau không còn ở trong đó nữa, như thể đã được ai đó hút kiệt đi mãi mãi. Vòng tròn khép kín trở lại nguyên vẹn. Bà mở cửa một căn buồng xa xưa và thấy hai hợp âm đẹp mang hình con thằn lằn ngủ trên tường. Bà khẽ khàng sờ vào chúng và cảm nhận thấy giấc ngủ bình yên của chúng. Một làn gió nhẹ thổi, thi thoảng làm sột soạt tấm rèm cũ. Tiếng sột soạt đầy ý nghĩa, như một dụ ngôn. Bà mặc chiếc áo dài màu xanh lơ. Chiếc áo bà đã mặc ở đâu đó, lâu lắm rồi. Tà áo khẽ lao xao theo nhịp bước của bà. Có thể nhìn thấy bờ biển bên ngoài cửa sổ. Và có thể nghe thấy tiếng sóng và tiếng một người nào đó. Trong gió thoang thoảng mùi biển. Và đây là mùa hè. Bao giờ cũng là mùa hè. Những đám mây trắng nhỏ in rõ nét như khắc trên nền trời xanh thẳm.

Nakata mang ba tập bản thảo dày xuống cầu thang. Oshima đang nói chuyện với một người khách ở quầy. Trông thấy Nakata, anh cười toét miệng. Nakata lễ phép cúi chào đáp lại và Oshima trở lại với cuộc trò chuyện. Suốt thời gian qua, Hoshino ở trong phòng đọc, chúi đầu vào một cuốn sách.

"Cậu Hoshino?" Nakata gọi.

Hoshino đặt sách xuống và ngước lên. "Chà, chuyện trò gì mà lâu thế. Xong rồi chứ?"

"Vâng, Nakata này xong việc ở đây rồi. Nếu cậu đồng ý, lão nghĩ ta có thể đi khỏi đây bây giờ."

"Được thôi. Cháu đọc gần hết rồi. Beethoven vừa chết, đoạn này tả tang lễ. Chà, đám tang mới to làm sao! Hai mươi lăm nghìn dân thành Viên đi đưa, các trường học đều đóng cửa."

"Cậu Hoshino?"

"Gì vậy ông?"

"Lão muốn xin cậu một điều nữa."

"Ông cứ nói."

"Lão cần đốt cái này ở một nơi nào đó."

Hoshino nhìn mấy tập bản thảo trên tay ông già. "Hừm, khối giấy đấy. Không thể đốt ở bất cứ chỗ nào. Phải tìm một lòng sông cạn hay nơi nào đại loại như thế."

"Cậu Hoshino?"

"Dạ?"

"Vậy ta đi tìm một nơi như thế đi."

"Có thể đây là một câu hỏi ngớ ngẩn, nhưng việc này có thực sự quan trọng đến thế không? Ta không thể ném quách nó vào một xó xỉnh nào được ư?"

"Phải, việc này rất quan trọng và chúng ta phải đốt kỳ hết cho nó thành khói bay lên trời. Và ta phải nhìn tận mắt, bảo đảm thấy nó cháy hết."

Hoshino đứng dậy, vươn vai. "Ô-kê. Ta hãy đi tìm một lòng sông lớn. Cháu chưa biết cụ thể ở đâu, nhưng chắc chắn vùng Shikoku phải có một nơi như thế, nếu ta cất công tìm."

Buổi chiều hôm ấy bận rộn hơn thường lệ. Rất đông độc giả đến thư viện, nhiều người đặt những câu hỏi chi tiết, đi sâu vào chuyên môn. Oshima ra sức trả lời, chạy ngược chạy xuôi tìm những tư liệu họ yêu cầu. Nhiều mục phải truy cập trên máy tính. Bình thường, anh có thể nhờ Miss Saeki giúp, nhưng hôm nay thì có vẻ không được. Nhiều việc linh tinh khiến anh phải rời khỏi quầy, thậm chí Nakata đi lúc nào anh cũng không biết. Khi đã vãn vãn được một lúc, anh nhìn quanh nhưng chẳng thấy bộ đôi kỳ dị ấy đâu. Oshima lên gác đến thư phòng Miss Saeki. Lạ thay, cửa vẫn đóng. Anh gõ hai lần và chờ, nhưng không thấy trả lời. Anh lại gõ lần nữa. "Miss Saeki?" anh gọi từ bên ngoài vào. "Cô không sao chứ?"

Anh khẽ xoay quả đấm. Cửa không khóa. Oshima mở hé một tí, nhòm vào. Và thấy Miss Saeki gục mặt xuống bàn. Tóc bà xõa xuống phía trước, che kín mặt. Anh không biết làm thế nào. Có thể bà chỉ mệt và ngủ thiếp đi thôi. Nhưng anh chưa một lần thấy bà ngủ chợp mắt như thế. Bà không bao giờ ngủ quên trong khi làm việc. Anh bước vào phòng, đi tới bên bàn. Cúi xuống và ghé tai bà khẽ gọi, nhưng không thấy trả lời. Sờ vai bà rồi nắm cổ tay và ấn ngón tay lên đó. Không thấy mạch. Da bà vẫn còn hơi âm ấm, nhưng chút hơi ấm ấy đã bắt đầu tan dần.

Anh vén mớ tóc lên nhìn kỹ mặt bà. Cả hai mắt đều he hé. Kiểu như bà đang có một giấc mơ thú vị, nhưng không phải thế. Bà đã chết. Vẫn còn thoáng chút dấu vết một nụ cười trên môi bà. Ngay cả trong cái chết, bà vẫn duyên dáng và quyền quý, Oshima nghĩ thầm. Anh buông mớ tóc bà xuống và nhấc máy điện thoại lên bàn.

Anh đã đành lòng chấp nhận cái thực tế là ngày này sớm muộn rồi cũng đến, nhưng giờ đây khi nó đến và chỉ có mình anh trong căn phòng lặng lẽ với một Miss Saeki đã chết, thì anh lại hoang mang không biết làm gì. Anh cảm thấy trái tim mình đã khô quắt lại. Mình cần Miss Saeki, anh nghĩ thầm. Mình cần một người như bà để lấp đầy khoảng trống bên trong mình. Nhưng mình đã không thể lấp đầy khoảng trống bên trong bà. Cho đến phút cuối cùng, sự trống rỗng bên trong bà vẫn chỉ là của mình bà thôi.

Có người gọi tên anh từ dưới nhà. Ít nhất là anh cũng cảm thấy thế. Anh đã để cửa mở rộng và có thể nghe thấy tiếng người lao xao dưới đó. Chuông điện thoại reo ở tầng một. Anh mặc kệ. Anh ngồi xuống và trân trân nhìn Miss Saeki. Ai muốn gọi tên tôi ư, thì cứ việc gọi, anh nghĩ. Ai muốn gọi điện thoại ư, xin mời. Cuối cùng, Oshima nghe thấy tiếng còi xe cấp cứu đến gần. Lát nữa thôi, người ta sẽ ào lên gác để mang bà đi - mãi mãi. Anh giơ tay trái lên xem đồng hồ: 4g35. Bốn giờ ba mươi lăm phút một chiều thứ Ba. Mình phải nhớ ngày giờ này, anh nghĩ. Mình phải nhớ ngày này, buổi chiều này, mãi mãi.

"Kafka Tamura," anh thì thầm, đăm đăm nhìn bức tường, "anh sẽ kể cho em nghe điều gì vừa xảy ra. Nếu như em chưa biết."