[1] Dòng sông trong thần thoại Hy Lạp, là ranh giới giữa mặt đất và địa phủ.

[2] Lễ hội vào đêm ngày mùng 5 tháng Giêng, tức là đêm thứ 12 kể từ đêm Giáng sinh, đánh dấu kết thúc lễ hội mùa đông. Vào ngày này, vua chúa và tầng lớp quý tộc sẽ trở thành nông dân và ngược lại. Vào đầu buổi lễ người ta sẽ làm một chiếc bánh có chứa một hạt đậu. Người tìm được hạt đậu đó sẽ thành chủ lễ cho tới nửa đêm, và sau đó mọi thứ trở lại như cũ.

[3] Fitz: từ có nguồn gốc Anglo-Norman, ghép vào đầu mỗi tên với nghĩa con của ai, FitzAlan là con của Alan. Về sau các từ này được dùng để chỉ con hoang của vương công, quý tộc

[4] Trăng tròn lần thứ hai trong tháng

[5] 1 stone = 6,4kg

[6] Bản dịch La Belle Dame sans Merci năm 1995 của Nguyễn Viết Thắng:

.“Chàng kỵ sĩ có điều chi phiền muộn

Mà đi lang thang buồn bã một mình?

Để cây bên hồ chỉ còn lá rụng

Và chẳng còn nghe tiếng hót của chim.

2

Chàng kỵ sĩ có điều chi phiền muộn

Có điều chi lo lắng ở trong lòng?

Cho chú sóc một vụ mùa đầy đặn

Đã kết thúc mùa gặt hái trên đồng.

3

Ta thấy rằng: như hoa huệ trong sương

Vầng trán ngươi ướt đầm đìa lạnh lẽo

Có điều chi đau đớn lắm trong hồn

Đôi má ngươi như hoa hồng đang héo?”.

4

Ta đã gặp trên đồng người con gái

Nàng đẹp xinh tựa như một cô tiên

Mái tóc dài, gót chân nàng tươi rói

Và lẳng lơ, hoang dại ánh mắt nhìn.

5

Ta kết vòng hoa cho nàng đội lên đầu

Vòng đeo tay toả hương thơm ngào ngạt

Nàng nhìn ta với ánh mắt u sầu

Và ta nghe tiếng thở dài dịu ngọt.

6

Ta bế nàng lên yên ngựa của mình

Suốt cả ngày với nàng trong yên lặng

Nàng cất lên những bài hát của tiên

Đôi mắt nàng nhìn về nơi xa vắng.

7

Nàng trao ta cội nguồn hương dịu mát

Và những gì mật ngọt tháng ngày xanh

Rồi thốt lên những lời rất kỳ quặc:

“Em yêu anh chân thành”.

8

Nàng đưa ta vào lâu đài tình ái

Nàng khóc lóc và nức nở đau thương

Ta nhìn thấy đôi mắt nàng hoang dại

Ta khép mắt nàng bằng những nụ hôn.

9

Nàng vỗ về, ru ta vào giấc ngủ

Ta đi vào giấc mộng – nhưng than ôi!

Giấc mơ cuối cùng ta không còn nhớ

Rằng chỉ mình ta lạnh lẽo trên đồi.

10

Ta nằm mơ thấy hoàng tử tình si

Vẻ tái nhợt trong cơn đau gào thét:

“La Belle Dame Sans Merci

Đã bỏ ngươi mà đi không thương tiếc!”

11

Ta nhìn thấy những bờ môi khát khao

Đang gào lên những lời nghe khiếp đảm.

Ta tỉnh giấc và thấy trên đồi cao

Một mình ta nằm bên bờ dốc lạnh.

12

Từ dạo đấy ta đâm ra thờ thẩn

Vẻ xanh xao ta lảng vảng một mình

Cây bên hồ giờ chỉ còn lá rụng

Và chẳng còn nghe tiếng hót của chim.

[7] Tên một số loại hoa dại