ào đêm rạng sáng ngày Chủ nhật, Santra, vợ Mettälä gần như chỉ ngủ độ hai giờ đồng hồ. Mặc dù vậy, khi tỉnh dậy chị ta thấy mình sảng khoái lạ thường, sảng khoái hơn những buổi sáng từ bao năm nay, có lẽ lần cuối cùng từ hồi còn đi làm thuê. Chị ta ngủ thiếp đi với những tờ bạc mà ông chủ nhét cho trong tay. Một tờ bạc rơi xuống chăn, tờ kia nhàu nhĩ trong lòng bàn tay chị ta. Những tờ bạc một trăm mác mà chỉ vứt như thế, Santra thấy chúng, nhìn chúng tỏa sáng lấp lánh trong ánh nắng sáng Chủ nhật. Chị ta nhớ lại, biết chắc chồng mình đêm qua đã không về và chắc chắn sẽ không về nhà vào cuối tuần này. Đồng hồ trên tường điểm giờ và báo thời gian, nhưng bây giờ có thể nhìn nó rõ lắm. Santra bật dậy, chạy đi chăm đàn gia súc của mình. Chị ta vẫn khoác trên người bộ váy áo tối qua mặc sau khi tắm sauna xong. Tự nhiên chị ta nghĩ, may mà lũ trẻ còn ngủ và không nhìn thấy mẹ mình thức giấc thế nào. Những tờ bạc một trăm mác chị ta không đắn đo bỏ vào túi áo ngực. Chúng sột soạt nhè nhẹ ở đó suốt cả lúc chị ta vắt sữa bò - vẫn cuộn tròn như thế, từ tối hôm qua khi bị nhét vào tay chị ta.

Hai trăm mác là món tiền công quá cao để trả công người nấu bia chui. Một trăm cũng đủ lắm rồi. Nhưng mặt khác món tiền này cũng khiến Santra mừng rỡ vô biên. Anh chồng ít nhất một tuần nữa sẽ chẳng về nhà. Những mụ đàn bà ở xung quanh đây chắc đoán già đoán non rằng Santra và lũ trẻ sẽ phải chịu thiếu thốn… Santra đứng trong bóng tối mờ mờ của căn phòng cuối cửa mở ra hiên nhà, nơi dấu vết của buổi tối hôm qua vẫn còn tương đối rõ. Chị ta lấy hai tờ giấy bạc từ trong ngực ra, vuốt thẳng rồi gấp chúng lại như lúc ban đầu.

Chị cầm mấy tờ giấy bạc rất lâu. Chúng cứ như những người khách bí mật, phải giấu thật kỹ, để bất cứ ai không mời mà đến bất chợt cũng không thể gặp họ. Cái thùng có chằng những thanh sắt kia là của riêng Santra - cái thùng do chính bố chị ta đóng, chằng sắt và quét lên đó lớp sơn. Chồng chị ta chưa bao giờ mở nắp thùng đó. Trong một góc thùng có một cái thùng hẹp hơn có nắp, để ngang, đựng vỏ chăn gối cùng các loại khăn còn tốt. Dưới đáy hộp còn lót một lớp giấy. Và Santra để hai đồng một trăm mác vào đó.

Trong cốc vại bằng thiếc trên bàn vẫn còn ít bia. Cái tay cầm của cốc vại cho thấy người cuối cùng dùng nó đã đứng uống. Cả Santra cũng đứng đó, cầm cái cốc lên, khẽ nghiêng nó và nhìn bia sóng sánh, hít hít mùi bia rồi cuối cùng uống thử… Bia ấm và đã hơi chua chua, nhưng vẫn còn vị quen thuộc của các tầng đất. Bia vẫn còn trong xô, đằng sau đầu giường. Và ông chủ trang trại trước khi ra về vẫn hỏi có còn bia không.

Trên chiếc giường xếp được kê vội bên tường vẫn còn dấu lồi lõm của người ngồi. Santra bắt đầu thu dọn lại. Chị ta kéo rộng giường ra, đặt đệm vào để người có thể ngả lưng nằm. Chị nghĩ, có lẽ hàng ngày mình cũng sẽ vào đây ngả lưng nằm nghỉ chút xíu trong phòng tối mờ mờ này. Việc này trước đây chưa bao giờ xảy ra và chị cũng không hề nghĩ đến khi chồng mình còn ở nhà, bởi vì nghe thế đã thấy quá quyến rũ rồi. Nhưng bây giờ Santra chỉ có một mình, hay nói đúng hơn chỉ có mình với mình, với cái bản ngã đó của mình, người mà đêm vừa qua đã tỉnh giấc lạ lùng như thế, con người thật mà chính bản thân chị cũng đôi lúc thấy sợ.

Hình như Santra lại còn ngâm nga hát nữa, khi chị mặc bộ đồ lễ có kỹ càng cẩn thận hơn ngày thường.

Một ngày Chủ nhật dài, có đôi chút lý thú đang ở phía trước. Sau bữa ăn trưa, mấy đứa trẻ muốn sang nhà láng giềng chơi. Mẹ chúng không ngăn cản. Nhưng khi chúng ra đến đầu con đường mòn, chị này bắt chúng dừng lại. Chị đi đến gần và nói nhỏ, nhưng giọng gần như rít lên nghiêm khắc:

- Nếu mấy đứa chúng bay lúc nào đó mà mở mồm kể về chuyện tối qua thì cứ liệu đấy. Không được hé răng, dù ai hỏi đến bao nhiêu cũng vậy. Nhớ đấy.

Với lũ trẻ, sự nghiêm khắc và đe dọa bất chợt của mẹ thật lạ lùng. Không phải suốt buổi sáng nhìn mẹ vui vẻ đó là gì, nếu không nói là rất vui vẻ. Bọn chúng cũng không đoán ra ngay ý mẹ chúng muốn ám chỉ điều gì.

- À, mẹ định nói việc mấy ông đến uống bia tối hôm qua đấy mà. - Cuối cùng đứa con gái lớn tuổi nhất cũng đoán ra.

Lúc đó cả bọn ngoái nhìn lại phía sau, thấy mẹ chúng đang lùa mấy con bò ra xa hàng rào dẫn vào rừng, nơi chúng dậm dậm chân dừng lại. Cứ như ngay cả cây cỏ, con vật ở gần gần cũng khiến Santra thấy bực bội, cứ như chị ta có điều gì đó phải giấu cả chúng nữa.