tein Thommesen đã làm cảnh sát mặc đồng phục được hai năm. Ao ước lớn nhất của anh ta là trở thành điều tra viên và giấc mơ của anh ta là được làm một chuyên gia trong ngành cảnh sát với giờ làm việc cố định, văn phòng riêng và mức lương tốt hơn một thanh tra. Để có thể về nhà với Trine và kể với cô một rắc rối thú vị nào đó ở cơ quan mà anh ta và một chuyên gia từ Ban Trọng án đang thảo luận, khiến cô thấy quá đỗi phức tạp và không thể hình dung nổi. Thế nhưng lúc này anh ta lại đang làm việc theo ca với đồng lương còm cõi, thức dậy sau cả mười tiếng ngủ li bì mà vẫn mệt rã rời, và khi Trine nói rằng cô sẽ không sống như vậy trong suốt phần đời còn lại của mình nữa, anh ta sẽ phải cố giải thích rằng anh ta đã chịu đựng những chuyện gì khi phải lái xe đưa cái lũ mới lớn dùng ma túy quá liều đi cấp cứu, bảo với bọn trẻ con rằng anh ta phải bắt cha chúng vì tội đánh đập mẹ chúng, và hứng tất cả những thứ tồi tệ từ những người ghét bộ đồng phục anh ta đang mặc. Và Trine sẽ đảo mắt. Đã nghe nhàm tai rồi.

Khi thanh tra Tom Waaler ở Đội Hình sự đi vào phòng trực và hỏi Stein Thommesen xem anh ta có muốn đi với mình để tóm một gã bị truy nã không, thoạt đầu Thommesen nghĩ có lẽ Waaler sẽ có thể chỉ cho anh ta vài mẹo để trở thành điều tra viên.

Trong lúc chạy tới bùng binh trên phố Nylandsveien, anh ta đề cập chuyện đó với Waaler thì Waaler mỉm cười. Nguệch ngoạc vài chữ lên một mẩu giấy, tất cả chỉ có thế, Waaler bảo vậy. Anh ta - Waaler - sẽ có thể nói tốt vài lời cho Stein.

“Thế thì… tuyệt quá.” Thommesen tự hỏi liệu anh ta có nên nói ‘Cảm ơn’ không, hay là nói thế nghe có vẻ quỵ lụy quá. Rốt cuộc thì đã có gì nhiều mà phải cảm ơn Waaler. Nhưng đương nhiên anh ta sẽ về kể với Trine rằng anh ta đã ướm hỏi. Đúng vậy, đó chính xác là cái từ mà anh ta sẽ dùng: “ướm hỏi”. Rồi sau đó chẳng nói gì hết, để giữ vẻ bí hiểm, cho đến lúc nghe ngóng được gì đó.

“Cái gã mà chúng ta đang đi bắt này phạm tội gì thế?” anh ta hỏi.

“Tôi đang đi tuần tra thì nghe thấy trên đài của cảnh sát rằng họ đã tịch thu được một lượng heroin ở phố Thoa Olsens. Từ Alf Gunnerud.”

“Có, tôi cũng có nghe. Gần nửa cân.”

“Rồi có người mật báo cho tôi rằng anh ta đã thấy Gunnerud ở chỗ cảng công te nơ.”

“Tối nay chắc hẳn những người cung cấp tin phải để ý lắm. Cũng chính một người nặc danh đã mật báo thông tin dẫn tới vụ tịch thu heroin đó. Có lẽ chỉ là trùng hợp ngẫu nhiên, nhưng thật lạ là hai người nặc danh…”

“Có thể chính là một người cung cấp tin,” Waaler cắt lời. “Có lẽ có kẻ đang đâm sau lưng Gunnerud, bị hắn lừa hay gì đó?”

“Có lẽ…”

“Vậy là anh muốn trở thành điều tra viên,” Waaler nói, và Thommesen nghĩ rằng anh ta nhận thấy một chút bực bội trong giọng của Waaler. Họ rời khỏi cái bùng binh để rẽ xuống khu cảng. “Phải, tôi có thể hiểu điều đó. Đó là một sự thay đổi, phải không? Đã nghĩ đến bộ phận nào chưa?”

“Đội Hình sự,” Thommesen nói. “Hoặc Đơn vị Chống Cướp. Phòng Xâm hại Tình dục thì không được, tôi nghĩ vậy.”

“Không, đương nhiên là không. Tới rồi.”

Họ băng qua khoảng sân tối om đặt những công te nơ chồng lên nhau và một tòa nhà lớn, màu hồng ở phía cuối.

“Cái gã đang đứng dưới ngọn đèn đường kia trông giống với mô tả lắm,” Waaler nói.

“Đâu?” Thommesen hỏi, nhìn vào trong bóng tối.

“Cạnh tòa nhà đằng kia kìa.”

“Khỉ thật! Mắt anh tinh thế.”

“Anh có mang súng không?” Waaler hỏi, chạy chậm lại.

Thommesen nhìn Waaler ngạc nhiên. “Anh đâu có nói gì về chuyện…”

“Không sao, tôi mang. Ở yên trong xe để gọi hỗ trợ nếu hắn gây rắc rối gì cho chúng ta, được chứ?”

“Được. Anh có chắc là chúng ta không nên gọi…?”

“Không kịp đâu.” Waaler bật đèn xe sáng trưng và dừng lại. Thommesen ước lượng khoảng cách từ xe tới chỗ cái bóng người dưới ngọn đèn đường là khoảng năm mươi mét, nhưng những đo đạc về sau này đã cho thấy khoảng cách chính xác là ba mươi tư mét.

Waaler nạp đạn vào khẩu Glock 20 - anh ta đã xin phép và được cấp quyền đặc biệt sử dụng nó - và chộp lấy một cái đèn pin to, đen ở giữa hai ghế đầu rồi bước ra khỏi xe. Anh ta quát to trong lúc bước về phía người đàn ông kia. Hóa ra, chính xác điểm này về sau đã phát sinh khác biệt lớn giữa hai báo cáo tường trình vụ việc của hai cảnh sát. Trong báo cáo của Waaler, anh ta đã quát, ‘Cảnh sát đây! Cho xem chúng nào’ có nghĩa là “Đưa hai tay lên đầu.” Công tố viên đồng tình rằng một kẻ từng vào tù ra khám với tiền sử vài lần bị bắt sẽ quen với kiểu biệt ngữ đó. Và rõ ràng là thanh tra Waaler đã thông báo mình là cảnh sát. Nhưng trong báo cáo ban đầu của Thommesen thì Waaler đã kêu to lên rằng, ‘xin chào, thằng bạn cảnh sát của mày đây. Cho xem nó đi nào’.” Tuy nhiên, sau vài cuộc hội ý giữa Waaler và Thommesen thì anh ta đã nói rằng báo cáo của Waaler có lẽ sát thực hơn.

Những sự việc xảy ra sau đó không thấy có sự bất đồng nào. Người đàn ông đứng dưới ngọn đèn phản ứng bằng cách thò tay vào túi áo khoác và lôi ra một khẩu súng, mà sau này được tiết lộ là một khẩu Glock 23 với số xê ri đã bị giũa mất, vì thế không thể lần ra nguồn gốc. Waaler, theo Đội Điều tra Đặc biệt, một đơn vị trực thuộc Sở Cảnh sát có thẩm quyền độc lập vốn là một trong những cảnh sát thiện xạ nhất, đã hét lên và bắn ba phát liên tiếp. Hai phát trúng Alf Gunnerud. Một trúng vai trái. Một trúng hông. Không phát nào làm chết người, nhưng khiến Gunnerud ngã ngửa ra đất. Waaler đã chạy về phía Gunnerud, giương súng lên và quát, ‘Cảnh sát đây! Không được chạm vào súng không tôi bắn! Tôi đã bảo không được chạm vào súng!’

Từ điểm này, bản báo cáo của Thommesen có rất ít điểm chắc chắn để bổ sung vì anh ta đứng cách xa ba mươi tư mét, trời thì tối, thêm vào đó Waaler lại đứng chắn mất tầm nhìn của anh ta. Mặt khác, không có gì trong bản báo cáo của Thommesen - hay trong những chứng cứ thu được tại hiện trường - mâu thuẫn với những sự kiện sau đó được mô tả trong báo cáo của Waaler: Gunnerud chộp lấy khẩu súng, chĩa vào người anh ta bất chấp đã được cảnh báo và Waaler đã nhanh tay bắn trước. Khoảng cách giữa hai người lúc đó là khoảng từ ba đến năm mét.

○○○

Tôi sắp chết. Và chẳng hiểu sao lại thế. Tôi đang nhìn xuống nòng súng bốc khói. Kế hoạch không phải là như vậy, dù sao thì cũng không phải là kế hoạch của tôi. Nhưng có lẽ tôi đã đi theo hướng này suốt bấy lâu nay. Nhưng đây không phải là kế hoạch của tôi. Kế hoạch của tôi hay hơn. Kế hoạch của tôi hợp lý kia. Áp suất trong khoang đang giảm và một áp lực vô hình đang ép vào màng nhĩ tôi từ bên trong. Có ai đó vừa cúi xuống hỏi tôi đã sẵn sàng chưa. Chúng tôi sắp hạ cánh.

Tôi thì thào rằng tôi từng đi ăn trộm từng nói dối, từng bán ma túy rong và gian dâm. Nhưng tôi chưa từng giết ai. Lần gây tổn thương người phụ nữ ở chi nhánh Grensen cũng chỉ là một trong những tội đã nói trên.

Những ngôi sao dưới thấp đang chiếu vào khoang máy bay.

“Đó là tội lỗi…” tôi thì thào. “Làm hại người phụ nữ mà tôi yêu. Chuyện đó có thể tha thứ không?” Nhưng cô tiếp viên đã bỏ đi và những bóng đèn hạ cánh bỗng sáng trưng lên khắp xung quanh máy bay.

Đó là buổi tối đầu tiên Anna nói ‘Không’, còn tôi thì bảo ‘Có’ và đẩy cửa ra. Đó là thứ ma túy tinh khiết nhất mà tôi từng có được, và đem hít thì qua là phí của giời. Nàng phản đối nhưng tôi bảo hàng miễn phí là đi sửa soạn ống tiêm. Nàng chưa bao giờ chích heroin nên tôi tiêm cho nàng. Làm cho người khác thì khó hơn. Sau hai lần thất bại, nàng nhìn tôi và thì thào, “Em đã không xài ba tháng rồi. Em đã cai được rồi.” Tôi bèn nói, “Mừng em trở lại.” Nàng ta cười và nói, “Em sẽ giết anh.” Lần thứ ba thì tôi tìm thấy ven của nàng. Hai đồng tử của nàng nở ra, từ từ, như những bông hồng đen. Những giọt máu lăn từ cẳng tay nàng xuống tấm thảm cùng với những tiếng thở dài mệt mỏi. Rồi đầu nàng ngất ra sau. Ngày hôm sau, nàng gọi cho tôi bảo muốn thêm. Những bánh xe đang rít lên trên đường nhựa.

Lẽ ra chúng ta đã có thể biến cuộc sống của mình thành cái gì tốt đẹp, cả anh và em. Kế hoạch là thế, như vậy mới hợp lý. Còn chuyện này thì anh chẳng thấy có lý chút nào.

○○○

Theo báo cáo khám nghiệm tử thi, viên đạn 10 li đã bắn trúng và làm vỡ nát xương mũi Alf Gunnerud. Những mảnh xương nhỏ đi theo viên đạn xuyên qua lớp mô mỏng trước não, đạn chì cùng với xương đã phá hủy đồi não, hệ bản tính và tiểu não, trước khi viên đạn xuyên qua phần hộp sọ sau đầu. “Cuối cùng nó khoan một lỗ trên mặt đường nhựa vẫn còn rỗ sau khi công nhân duy tu đường sửa chữa bãi đỗ xe hai ngày trước.