ột khoảnh khắc im lặng đủ giúp cho Emma hiểu tại sao cô trở nên phấn khích khi nghe tin về Frank Churchill. Cô tin rằng cô cảm thấy lo âu hoặc bối rối không phải là vì mình, mà là vì anh. Tình cảm của cô sụt giảm xuống mức không còn gì nữa, không đáng để nói đến. Nhưng nếu anh - người chắc chắn đã yêu cô - trở về với tình cảm nguyên vẹn như lúc anh ra đi, thì đấy là một chuyện khiến cho cô ray rứt. Nếu thời gian hai tháng xa cách không giúp cho anh nguội lạnh thì cô sẽ phải đối diện với nghịch cảnh. Cả anh và cô đều phải cẩn trọng. Cô không muốn bị vướng víu trong tình cảm, nên cô phải tránh làm gì có vẻ như khích lệ anh tiến xa thêm.

Cô mong mình có thể ngăn chặn anh tỏ tình, nếu không sẽ khiến cho mối quan hệ giữa hai người trở thành thương đau! Tuy thế, cô vẫn mong đợi điều gì đấy có tính quyết định. Cô có cảm tưởng như mùa xuân sẽ trôi qua với một cơn khủng hoảng, một biến cố, một chuyện gì đấy gây chuyển biến cho tâm tư điềm tĩnh và yên bình của cô.

Không phải mất thời giờ lâu - tuy rằng lâu hơn ông Weston đoán - để cô có thể đo lường tình cảm của Frank Churchill. Gia đình Enscombe không đi đến thành phố nhanh như đã định, nhưng không lâu sau khi anh đến Highbury. Khi anh từ Randalls đến Hartfield, cô có thể nhanh chóng quan sát và nhanh chóng xác định tâm tư của anh và xác định mình phải phản ứng như thế nào.

Hai người gặp nhau trong không khí thân hữu tột cùng. Đúng là anh tỏ ra rất vui khi gặp lại cô. Nhưng lập tức cô có ý nghĩ là anh không quan tâm đến cô nhiều như trước, hoặc tình cảm của anh không còn thắm thiết như trước. Cô kỹ lưỡng quan sát anh. Rõ ràng là anh yêu cô kém hơn trước. Có lẽ một phần là do cô hờ hững, sự xa vắng tạo nên hiệu ứng tự nhiên, như cô mong muốn.

Anh tỏ ra phấn chấn, vẫn luôn nói cười như lúc nào, có vẻ thích thú khi nói về chuyến đến thăm trước của anh, và cũng có vẻ bối rối. Không phải trong thái độ bình thản của anh mà cô nhận ra sự khác biệt. Anh không bình thản, tinh thần anh rõ ràng là bị kích động, có vẻ gì đấy bồn chồn trong anh. Dù anh có sinh động, điều khiến cho cô lo nghĩ mình đã đoán đúng là anh chỉ nán lại mười lăm phút rồi vội vã đi thăm viếng nơi khác ở Highbury.

Cô nghĩ thầm "Anh chàng đã gặp một vài người quen cũ trên đường tới đây, anh đã không dừng lại, không dừng lại dù để chỉ nói một lời nhưng anh có tính phù phiếm khi nghĩ rằng họ sẽ thất vọng nếu anh không đến thăm họ, thế là dù muốn nán lại lâu hơn ở Hartfield, anh vẫn vội vã ra về".

Cô chắc chắn rằng anh không còn yêu cô sâu đậm như trước, tuy rằng tinh thần anh bị kích động và việc ra về vội vã chưa phải là dấu hiệu tất cả đều chấm dứt. Cô nghĩ mình phải hành động cả quyết và không nên tin tưởng nơi anh nữa.

Đấy là chuyến viếng thăm duy nhất của Frank Churchill trong mười ngày. Anh thường muốn đi lần nữa, nhưng lúc nào cũng bị ngăn cản. Bà bác anh không muốn anh xa bà. Đấy là lý do anh giải thích tại Randalls. Nếu anh nói thực, nếu anh thật sự muốn đến, thì có thể suy diễn là việc bà Churchill đi đến London không giúp đỡ gì cho đầu óc bướng bỉnh và kích động của bà. Chắc chắn là bà có bệnh, anh đã xác nhận điều này ở Randalls. Dù một phần có thể là do bệnh tưởng, khi nghĩ lại mới tin rằng sức khoẻ của bà đã xấu hơn nửa năm về trước. Anh tin rằng bệnh của bà không phải là vô phương cứu chữa, và ít nhất bà còn sống thêm nhiều năm nữa, nhưng trái với nỗi hồ nghi của ông bố, anh không muốn nói là bà chỉ vẽ chuyện hoặc bà vẫn còn khoẻ mạnh như trước.

Có vẻ như bà không hợp với London. Bà không chịu nổi tiếng ồn ở đây. Tinh thần bà luôn bị bứt rứt, và mười ngày sau anh biên thư cho Randalls báo tin có một thay đổi trong kế hoạch. Họ phải dời đến Richmond ngay. Bà Churchill đã được giới thiệu cho một bác sĩ có tiếng tăm ở đấy, và mặt khác bà tỏ ra thích nơi này. Họ thu xếp một ngôi nhà được trang bị đầy đủ nội thất ở một địa điểm thích hợp, và mong sẽ có nhiều ích lợi.

Emma được nghe rằng Frank biên thư cho biết anh phấn khởi với kế hoạch mới, và vui vì sẽ có hai tháng được sống gần nhiều người bạn của anh, vì họ thuê ngôi nhà trong tháng năm và tháng sáu. Cô được biết anh báo tin mình sẽ được gặp gỡ họ thường xuyên như ý anh mong muốn.

Emma nhận ra ông Weston hiểu được tại sao anh vui, ông xem cô là lý do khiến cho anh vui. Cô mong rằng không phải thế. Hai tháng sẽ cho thấy chứng cứ.

Đương nhiên là ông Weston rất vui, đấy chính là hoàn cảnh mà ông luôn mong mỏi. Bây giờ, Frank thật sự sống gần ông. Chín dặm thì có nghĩa lý gì đối với một anh trai trẻ? Chỉ một giờ cưỡi ngựa. Anh sẽ đi thăm ông thường xuyên. Sức khác biệt giữa Richmond và London có nghĩa là sức khác biệt giữa việc thường xuyên gặp ông và không bao giờ gặp ông. Mười sáu dặm - không phải, mười tám dặm, Manchester phải cách xa mười tám dặm hơn - là một trở ngại đáng kể. Nếu có cơ hội đi thăm ông, anh phải mất một ngày đường đi và về. Khi anh sống ở London, thì không nghĩa lý gì, cũng giống như khi anh ở Enscombe, nhưng Richmond ở rất gần. Càng tốt hơn là gần!

Một chuyện tốt đẹp lập tức trở thành hiện thực vì họ đang gần gũi nhau, buổi dạ vũ tại Công xá. Mọi người trước giờ vẫn không quên, nhưng nếu định ngày cụ thể thì là phù phiếm. Bây giờ chuyện này là chắc chắn, mọi người lại bắt tay vào việc chuẩn bị. Không bao lâu sau khi nhà Churchill dời đến Richmond, Frank viết ít dòng cho biết bà bác anh đã khoẻ lên nhiều, thế nên bất cứ lúc nào anh có thể đến chơi trong hai mươi bốn giờ đồng hồ. Anh yêu cầu định ngày càng nhanh càng tốt.

Buổi khiêu vũ của ông Weston là điều chắc chắn. Chỉ còn ít ngày nữa là giới trẻ ở Highbury sẽ được vui thích.

Ông Woodhouse đành phải cam chịu. Mùa này trong năm không phải là vấn đề đối với sức khoẻ của ông. Với mọi hoạt động, tháng năm đều thích hợp hơn tháng hai. Bà Bates được yêu cầu đến làm bầu bạn với ông một buổi tối. James được dặn dò kỹ lưỡng để chăm sóc hai đứa trẻ, và ông này tin bé yêu Henry hoặc bé yêu John sẽ không làm quấy trong khi dì Emma yêu dấu vắng nhà.