rong vòng non một tiếng đồng hồ, mẹ Nhụ đã thu xếp xong chỗ ở cho cả gia đình. Bác mắc cái võng làm bằng túi lưới đáy cho ông Nhụ ở hiên sau. Theo quan niệm từ xưa của người dân chài, khoang thuyền mới là nơi chính để sinh sống, nên nhà ở trên bờ, nếu có, cũng chỉ là chỗ tạm bợ, mọi sinh hoạt vốn đã đơn giản, lại càng xuềnh xoàng hơn. Ông Nhụ lại ngồi trên chiếc phản làm bằng tấm ván thiên của "cỗ hậu sự" ghép với những phiến gỗ. Ông có vẻ hài lòng khi nghe tiếng chim ríu ran ở sau vườn, tiếng gà cục tác ở sau bếp, tiếng nước long bong ở sau hiên. Ông rót rượu ra cái nắp phích, nhắm với sá sùng khô hơ qua lửa. Nhụ đang mê mải làm cơm chiều. Bố Nhụ đã sang ông Trương mời ông và vợ chồng cô cháu gái cùng dự bữa cơm đoàn tụ đầu tiên ở đảo. Ông Trương đến trước, tay bồng đứa cháu khoảng bốn tuổi, rồi ông đặt nó trên nền đất, cho nó lẫm chẫm bước vào. Đé bèn chặn trước nó và bắt nạt ngay:

- Ê, con bé này, gặp tao không chào hả? Khóc nhè là tao búng mũi ngay.

Ăn cơm xong, ông Nhụ và ông Trương vẫn còn đang chuyện trò, bố Nhụ đã lên đồn biên phòng và ở đó đến tận chiều hôm sau. Bác đưa về trụ sở ủy ban một chú sĩ quan mới, và giao cho chú thường trực, giải quyết tiếp các việc trước mắt, để bác sớm xuống tàu, đưa đoàn tàu ra ngư trường, theo từng nghề đánh bắt.

- Bố ơi, lần này bố cho con xuống tàu nhé!

- Lao động biển cả chưa phải là việc của con.

- Con đi để biết, để cho quen sóng thôi mà.

Ông Nhụ chen vào:

- Bằng tuổi nó, tôi đã cầm lèo rồi hầy!

Như thế là ông ủng hộ ý muốn của Nhụ.

Tàu đi trong sớm mai, trời lành gió nhẹ, biển dịu dàng và thơm như mùi da thịt trẻ con ở tuổi còn bú sữa mẹ.

Bố Nhụ ngồi trong khoang tàu, hàng lông mày rậm, có những chiếc cứng bạc và dài quá cỡ, che mờ ảo khoảng sáng của hai con mắt hơi to. Bác nhẹ nhàng bảo Nhụ:

- Tàu đi thẳng hướng gió, nếu sóng vỗ không đều ở hai bên mạn, là phía trước có cồn đá ngầm. Sóng chính là tiếng nói của biển, cũng là nỗi vui buồn riêng của biển, ở mỗi nơi mỗi khác, không nơi nào giống nơi nào, ở mỗi khoảng thời gian mỗi khác, tiếng sóng sáng không giống tiếng sóng chiều. Năm nay sẽ được mùa cá thu, trong mẻ lưới nào cũng có nhiều tép và cá ruội...

Đã vào vùng có sóng lừng, con tàu dềnh lên nghiêng đi, để lại phía sau một vệt dài nước trắng, sủi bọt ngầu ngầu. Mười bốn cặp tàu thong dong theo sau, trước mũi mỗi con tàu, lá cờ đỏ sao vàng, loại nhỏ, bay phất phất. Trông tàu, Nhụ đã có thể phân biệt được tàu lưới vây, đánh cá nổi như cá nhâm, cá trích, cá nục... Được mùa, có mẻ lưới, có thể vớt lên đến ba bốn mươi tấn. Công suất tàu chỉ khoảng trên dưới hai trăm sức ngựa. Tàu lưới rê, lưới cản, từ ba trăm năm mươi đến bốn trăm hai mươi sức ngựa, lọc nước ở độ sâu trên dưới năm mươi mét, để thu về những con cá lớn hơn, có con ba cân, năm cân, mười cân, mười lăm cân, như cá mối gộc, cá ngừ đại dương, cá hồng hoa, cá phèn sọc, đôi khi có cả cá mập hơn một tạ.

Nhụ ra đứng trước mũi tàu, tay bám vào cọc bích, tập cho quen với những con sóng trẻ, hung hăng, luôn nhào lộn, hất tàu lên, bọt sóng bắn tung tóe. Nhụ nghĩ: rồi mình sẽ phải tập đi, tập ăn, tập ngủ, trong trạng thái tàu chao lắc dữ dội. Đã thấy xa xa, những tàu cá Hà Tiên, Côn Đảo, Vũng Tàu, Bình Định...

Bố Nhụ ra chỗ con, bước chân nặng chắc và người vẫn thẳng, trong lúc con tàu nghiêng đi, vì cú đánh vỗ mặt của sóng lưỡi búa. Có bố ra, Nhụ thấy yên lòng hơn, vì tuy cố giữ vẻ thản nhiên bên ngoài, nhưng bên trong, Nhụ vẫn thấy ghê ghê, rờn rợn, khi nhìn bốn bề, trập trùng những đỉnh núi sóng trắng xóa. Nhìn trước nhìn sau, những con tàu bạn như những chiếc lá nhỏ, nổi dềnh lên, rồi lập tức khuất dưới những ngọn sóng nát nhàu.

- Bố ơi, liệu có giông bão không?

Bố Nhụ cười:

- Không. Sóng thế này là trời lành. Bệnh ung thư không chữa được là bệnh không đau. Trước khi có bão, mặt biển sẽ phẳng lì và trắng rợn như mặt gương lồi. Đang lúc gió cả, triều cường, sóng chỉ to một lúc nữa thôi.

Bác đặt vào bàn tay Nhụ cái la bàn nhỏ bằng hộp diêm và mỏng dính, rồi đưa cho Nhụ cái ống nhòm.

- Con nhìn về phía tây tây bắc đi.

- Dạ.

- Thấy gì không?

- Không ạ.

- Nơi ấy là chỗ ở của cha con mình, bên núi Mõm Cá Sấu. Đỉnh núi Ông Voi đã chìm sau lưng sóng, là chúng ta đang ở biển Đông rồi. Con nhìn theo hướng nam đông nam đi. Thấy gì không?

- Có tàu cá, bố ạ.

- Đấy là tàu của làng cá Bạch Đằng Giang ta đấy. Có mấy chiếc?

- Hình như sáu bảy chiếc.

- Đang buông lưới, đúng không?

- Vâng ạ.

- Đấy chỉ là một nhóm tàu. Các đội tàu khác còn ở ngoài vòng ngắm. Chúng ta đang buông lưới trong vòng một trăm cây số vuông. Con nhìn về phía đông đông nam xem nào?

- Không thấy gì ạ. Biển trắng xóa.

- Bình tĩnh nhìn lại đi.

- Có, bố ơi, có!

- Mấy tàu?

- Nhỏ lắm, một, hai... có hai tàu thôi.

- Sẽ có hơn nữa đấy. Đấy là giữa biển Đông rồi, và tàu con thấy là tàu hải quân Việt Nam. Biển rộng mênh mông, đúng không? Nhưng tất cả đều được chúng ta kiểm soát.

- Tàu hải quân. Làm sao bố biết?

- Mũi tàu và dàn ăngten, khoảng mười, mười lăm phút nữa, thì con cũng sẽ biết. Hai chữ viết tắt H.Q màu trắng sẽ thấy rất rõ ở hai bên mạn tàu.

Nhụ căng mắt ra nhìn. Trái tim nó bắt đầu đập mạnh. Hai con tàu bỗng chốc bị xóa dưới lớp bọt sóng, rồi lại nhô lên, lần này, cao hơn. Lại có một chiếc tàu thứ ba nữa, in lên đường chân trời...

- Bố ơi! Liệu anh Thu nhà mình có ở đó không?

- Chắc là có.

- Con không thể hình dung được bây giờ anh ấy như thế nào?

- Thì anh ấy chắc cũng không hình dung được là cha con mình đang ở đây...

Bác đỡ chiếc ống nhòm từ tay Nhụ. Vừa lúc đó, một con sóng lớn lập tức ập vào, rồi nhoài đi, đẩy con tàu lên cao, rồi lại vít mũi tàu chúi xuống, bọt sóng táp lên sàn tàu loang từng vệt theo hình vòng cung. Mặt Nhụ bỗng thấy nhớp nháp, vướng víu, bởi những vẩy nước mặn li ti bám vào, lằng nhằng và co dãn như mạng nhện. Da mặt tê tê...

- Con có sợ không?

- Không.

-...

- Biển hùng vĩ quá, bố ạ!

- Nhưng Con Người, Con Người còn hùng vĩ hơn. Con có hiểu không?