ãi cỏ nghiêng nghiêng sườn núi, nơi Đủa vẫn dành để thả hơn trăm con bò, chiều nay là nơi mở hội ăn ước[144] của hai làng Ngải Phong Chồ, Dì Thầu Ván. Hai họ mổ chung một con bò, cúng thổ thần, rồi đọc hai bản hẹn ước, cởi bỏ mọi thù hằn, hợp lực đánh giặc, lập đội trai làng đánh cướp. Bữa cơm đoàn kết ăn xong, là múa khèn. Tiển thổi sáo bài “Chim én liệng trời cao”. Thào Câu thổi kèn lá. Vàng Xuấn múa gậy tiền rồi đi mấy miếng võ. Vui quá! Còn gì vui bằng được sống trong tình thân ái.

Buổi vui tàn lúc vàng vàng mặt trời.

Dân hai làng trở về thì hơn ba chục du kích cùng một tiểu đội của đại đội Trần Hòa nhanh nhẹn luồn rừng, kéo những bó củi dài thượt ra đồng cỏ. Mọi việc đã được sắp sẵn từ trước. Loáng cái, ba đống củi đã xếp chất cao ngát. Củi đóm thanh mỏng xếp dưới, củi gộc chồng cũi lên cao.

Bóng đêm lan từ mặt ruộng lên sườn núi rồi kéo hút lên đỉnh núi. Nhưng bóng đêm vừa nuốt gọn đồng cỏ thì một mảnh trăng rừng như ngọn đèn trời đã hiện lên ở thiên đỉnh. Trăng đầu tháng cong vênh, vàng nhờ. Chứ không phải trăng rằm tròn vạnh. Người Mông Ngài Thầu thích trăng đầu tháng hơn. Vì trăng đầu tháng còn non đó, nhưng mai kia trăng sẽ tròn đầy. Như đời người thoạt đầu cũng vậy, sắp tới rồi sẽ tròn trặn, vẹn toàn, may mắn. Thào A Đủa là người Mông Ngài Thầu nên Đủa cũng thích nhìn về tương lai.

Vàng Xuấn đeo khẩu súng kíp lần lượt đi kiểm tra ba đống củi, rồi tìm một búi cây, ngồi xuống. Trăng treo nghiêng cái miệng cười lệch. “Đốt đi!” Run rẩy, xã đội trưởng phát lệnh. Xẹt xẹt, chiếc bật lửa anh Tố cho Tiển cùng toé sáng. Ba đống củi cùng bùng cháy.

Tiển lom khom chui vào một búi mâm xôi[145]. Thào Câu đã ngồi chồm hỗm ở đó từ lúc nào. Đôi mắt Câu nhìn Tiển thân thiết. Từ đây là anh em, là chung bạn bè, chung kẻ thù rồi! Đôi mắt Câu hau háu nhìn ba ngọn lửa đang bốc dần lên cao.

- Thào Câu à. Mặt mũi Thào A Đủa thế nào?

- Mắt nó xếch như hai mũi dao. Nó có cái đuôi tóc dài. Anh Tiển à, mình nằm thế này, nó ở trên trời có trông thấy không?

- Không động cựa nhiều thì không lo.

- Anh Tiển à. Liệu nó có tới không?

- Sao mà không tới. Nó hẹn anh rồi cơ mà!

- Tôi chỉ lo nó biết mình phản nó!

- Không gọi là phản được. Trong cuộc đấu tranh với kẻ thù, có lúc mình nhận ra lẽ phải, mình đi theo con đường sáng, như thế mình là con người chân chính.

- Tôi hiểu rồi. Nhưng tôi thấy sốt ruột quá! Từ Phong Sa tàu bay nó bay lên đây có lâu không?

- Không lâu đâu. Nhưng trời mới tối thôi mà.

Câu ậm ừ rồi lại nhổm dậy hai tay ôm khẩu súng kíp, miệng lầm bầm: "Thằng Thào A Đủa, mày đến đây. Tao sẽ giã mày thành ớt! Mày lừa tao! Mày sẽ được lừa lại đấy!”

Có bóng người vừa bò tới trước bụi mâm xôi. Tiển gọi khe khẽ: “Đồng chí xã đội trưởng.” Vàng Xuấn lồm cồm ngồi dậy:

- Đồng chí Tiển à, sao tôi cứ thấy lo lo. Lần đầu tiên hai họ xoá thù hận, đoàn kết đánh giặc, tôi muốn đánh thắng quá. Trăm cái tội của thằng giặc, cái tội mình căm nhất là nó chia rẽ anh em mình. Anh Tố nói rất đúng. Hầy, lần này, may có đồng chí Tiển về, mọi việc nhờ đó mà có thêm bao nhiêu là thuận lợi. Đồng chí Tiển à. Không khách sáo đầu. Hai họ chúng tôi cảm ơn đồng chí nhiều lắm đấy!

- Đồng chí Vàng Xuấn đừng nói thế nữa nhé.

- Thông cảm cho tôi đi. Tôi đang vui lắm. Giờ không phải chỉ vác nổi một con hổ đâu. Cả một cây pơ mu lão đại tôi cũng vác được. Người họ Thào cho tôi thêm cái sức ấy đấy, đồng chí Tiển à.

Hai người nói tới đây thì cùng thốt im lặng. Và ngọn gió nam đang rì rào thổi cũng bỗng nhiên bặt tiếng. Lửa ở ba đống củi phần phật bốc cao. Không gian chợt ắng lặng như tụt xuống một cái hố sâu thăm thẳm. Mấy trăm con tim đang đập rộn ràng bỗng không hẹn mà cùng nhau chết lặng. Điều mọi người thắt tim mong mỏi trong khấp khởi hi vọng và lo lắng đến nghẹt thở đang đến kia rồi! Mấy trăm cặp mắt cùng hướng lên bầu trời đang hưng hửng ánh trăng non và chưa bao giờ tai người lại có độ thính nhạy cao đến thế. Từ rất xa vẳng lại tiếng gì đó ì ì như tiếng cối xay rồi tiếp đó rung lên nhè nhẹ như hơi thổi của một cây khèn bè.

Không! Rốt cuộc thì chẳng còn gì là lờ mờ không rõ ràng nữa. Ập ngay tới và ầm vang lập tức trên bầu trời là tiếng nổ rền rã của chiếc máy bay đang dang cánh lượn một vòng tròn trên ba đống lửa đang ngùn ngụt cháy sáng.

Đủa đang bay về Ngài Thầu! Đủa đang bay về quê hương mình!

Trong đêm đen, cặp mắt Đủa bỗng sáng lo é, xanh lét, xếch chéo và giần giật. Trời! Lửa ba ngọn ở ba góc, đúng tín hiệu đã đón chờ Đủa kia rồi. Đó là đồng cỏ sau làng. Ôi chao. Làm sao có thể quên được đồng cỏ này với hơn trăm con bò vàng béo ú. Làm sao có thể quên được nương thuốc phiện mênh mang và khu đồng bên suối hơn nghìn cân giống diện tích. Chốn đô hội thị thành dù có nhiều thú vui đến đâu, cũng không thể làm Đủa quên được Ngài Thầu. Nhưng không quên được Ngài Thầu, không có nghĩa là nỗi thèm khát của y giờ đây chỉ là trở về với oai quyền của một ông chúa đất sở hữu đồng cỏ, đàn bò, nương thuốc, khu ruộng dưới kia đâu. Giờ đây, y không thể chỉ là một tên lí trưởng tầm thường. Y phải làm chúa, làm phua ai[146] một vùng đất rộng lớn, như cả cái miền Tây này. Y phải thầu tóm toàn bộ quyền hành cai trị cả một xứ Mông rộng lớn kia.

Hơi nhổm lên, Đủa hích vai một tên béo mập ngồi bên cạnh. Tên này khẽ giật nảy người:

- Có chuyện gì vậy, ông Đủa?

- Ông ngủ à, ông Ngao.

- Tôi biết làm gì hơn. Đây là Ngài Thầu quê ông.

- Hừ!

Ngao duỗi chân thở phì phì. Ngao hiểu. Ngao đành ở vào thế bất lợi. Vừa mới lếch thếch kéo quân từ làng Nhuần về thì Ngao bị đẩy lên chiếc máy bay này. “Ông Ngao! Đó là theo lời đề nghị của ông Đủa! Phi tay ông không ai có thể dẹp loạn được ở vùng Mông Ngài Thầu.” Đại uý De Bernard nói. Tuy vậy, giờ đây, khi sắp rơi xuống khoảng không đen ngòm kia, Ngao mới thấy là mình đã quá ngu dại, đã nhận đi vào cái chết một cách quá dễ dàng.

Hơi nhổm lên, Ngao nhìn sang Đủa:

- Ông Đủa! Cả ông cũng xuống chứ?

Đủa mĩm mím đôi mối mỏng lợt, rồi nhếch mép, lắc đầu:

- Ông chỉ nên biết phận sự của mình.

- Nghĩa là...

- Im.

- Nả ma[147].

- Chung cào nả[148].

“Mình chửi nó. Nó chửi lại mình. Thằng đểu.” Ngao nghĩ. Chiếc máy bay nghiêng cánh vẽ một vòng cung, khoanh tròn ba ngọn lửa dưới đất vào lòng nó. Đèn tín hiệu đỏ nhấp nháy. “Nhảy! Nhảy!” Đủa phát lệnh. Ngao thấy mình bị một lực đẩy không thể cưỡng lại được ra cửa chiếc máy bay.

- Kia rồi!

Dưới đất, đúng lúc ấy, Vàng Xuấn bật dậy. Một cái chấm đen vừa tọt ra sau đuôi máy bay. Cái chấm đen lộn mấy vòng liền rồi nở phình ra to như cái bong bóng và bung bênh, lơ lửng. Một cái chấm đen nữa vừa tọt ra và lại như cái bánh giầy gặp lửa nở bồng bồng, trắng loa lóa.

Trăng đã chìm trong mây khói. Trời đêm hồng lựng vì lửa của ba đống củi hắt lên, lấm chấm mươi cái chấm lấm tấm trắng. Một cái phần dưới nằng nặng đang thun thút rơi. Phịch! Vừa chạm đất nó liền bùng lên thành một đám vải trắng như khói.

Vàng Xuấn nhảy thịch tới, tiếng vang đục như sấm:

- Pư lua đề[149]!

Gió thốc vào lòng dù, kéo lệt xệt tên biệt kích như kéo cây củi. Tiển nhảy lên với dây dù, ghìm xuống. Một bóng nữa lại vừa rơi phịch xuống. Một bóng nữa. Du kích xô ra. Thấy một tên đã đứng dậy, cuộn dù. Tiển chạy tới, chĩa súng:

- Giơ tay lên, đứng im!

- Ôi giời!

Tên biệt kích hốt hoảng ngã ngửa. Ba bốn bóng du kích xáp tới:

- Mày là thằng nào?

- Dạ... Là...

- Có phải là thằng Đủa không?

Câu cúi xuống. Lửa ở ba đống củi gặp gió lại rực hồng lên. Mặt tên biệt kích rỗ nhằng. Câu kêu: “Không phải thằng Đủa!” Chợt, phía xa xa một bóng đen to béo nùng nục cất tiếng khàn khàn: “Anh em ta đâu cả rồi?” Cắp khẩu súng kíp, vừa chạy tới

Câu vừa cất tiếng đáp dõng dạc: “Đây! Anh em ta đây!” “A!” Bóng đen kêu mừng rỡ.

- Lại đây! Quà tặng mày đây! Nhận lấy.

Đoàng! Tiếng súng nổ vang. Bóng đen to béo lộn một vòng, nhổm dậy, lia một băng tiểu liên. Đống lửa tung lên trời muôn ngàn chấm than li ti.

Đoàng!

Vàng Xuấn nhào tới. Anh đã nhìn thấy bóng tên bỏ chạy. Nó tụt xuống một kẽ núi, rồi leo lên, nhanh như con chó săn. Và nó lại xuất hiện ở kia rồi! Nó giơ súng bắn lại. Đầu ngọn súng tóe sáng. Xuấn nhằm cái chấm sáng lao tới. Nó biến đi đâu rồi. Kìa, nó đang leo lên núi. Câu chạy theo ven chân núi, đón lõng nó, nhanh lên không là nó lẩn được vào rừng pơ mu. Xuấn quỳ gối, tì súng vào tảng đá. Oàng! Cái bóng sững lại, không động đậy. Nó chết rồi sao? Xuấn nhao lên, thoăn thoắt như con thằn lằn leo lên. Anh nhìn quanh không thấy xác nó đâu. Bỗng, rẹt! Nhoáng lên một tia chớp xanh lè. Cánh tay trái của Xuấn ran rát rồi nhơm nhớp. Xuấn dún chân, nhảy lên một hòn đá, nghiến răng giơ súng, bóp cò.

Tang tảng sáng Xuấn mới về làng. Viên đạn sượt qua lớp thịt mềm ngoài bắp tay trái, không hề gì. Nhưng mặt anh rồm rộm, nằng nặng. Anh đã lùng sục suốt đêm, vào từng khe núi, vạch từng búi cây, vẫn không tìm thấy thằng biệt kích đó đâu.

Bọn biệt kích bị bắt, trói dẫn về Ngải Phong Chồ. Chúng ngồi một đống ở phiến đá ngoài sân nhà Câu. Câu xồng xộc từ ngoài đẩy cửa vào sân. Ức quá! Thấy Xuấn bắn, nó chạy. Ta đón đầu nó, thế mà con chó sói đó lủi đâu mất.

Tiển đứng gác bọn biệt kích.

Câu đi thẳng tới phiến đá, nắm tóc một tên biệt kích gầy, kéo mặt nó ngửa lên:

- Mày về đây làm gì?

- Dạ, ông Đủa bảo về cùng người họ Thào đánh Việt Minh.

Câu dúi đầu thằng biệt kích, quát:

- Ngu. Tao họ Thào đây. Anh kia họ Trần. Còn xung quanh đây toàn người họ Vàng. Tất cả các họ đều đánh Phăng- ki, đánh chúng mày. Hiểu chưa! Nhuộm chàm vào óc mà nhớ nhé! Đồ ngu!

Vàng Xuấn xách khẩu súng đi tới, gọi một tên biệt kích mặt rỗ nhằng đứng dậy, hỏi:

- Thào A Đủa dặn chúng mày tập hợp ở đâu?

- Dạ, thưa anh, ông Đủa không dặn.

- Đừng nói dối. Nó là chỉ huy chúng mày.

- Dạ, không. Ông Ngao chỉ huy chúng em ạ.

Tiển kinh ngạc:

- Sao lại là Ngao?

- Dạ, thật ạ. Ở trên máy bay, ông Ngao không chịu nhảy. Hai ông chửi nhau. Ông Đủa rút dao dọa. Ông Ngao phải nhảy.

Câu trợn tròn hai con mắt:

- Thế đứa nào kêu: “Anh em ta đâu cả rồi?”

- Dạ! Ông Ngao ạ. Ông Đủa không nhảy. Người Tây quý ông Đủa, giao chức chỉ huy to cho ông Đủa. Ông Đủa ở trên trời, chỉ huy các tốp nhảy dù.

- Nhảy xuống những đâu nữa? - Tiển sẵng.

- Ít hôm nữa, ông Đủa cho nhảy xuống Y Tý ạ.

Câu đỏ sậm mặt, đập tay vào trán:

- Đù a! Hèn nào cái bóng thằng ấy to quá. Đủa không to béo như thế! Đủa mặt dài, trán bóng mắt xếch, có cái đuôi tóc dài kia.

Tiển đứng ôm khẩu các bin cắn môi. Vậy là Thào A Đủa đã lên chức tổng chỉ huy đám biệt kích. Ngao đã từ làng Nhuần trở về Phong Sa và một lần nữa y lại thoát chết ở Ngài Thầu này. Sắp tới, chúng sẽ nhảy dù xuống Y Tý. Chà! Toàn những tin quan trọng. Phải mau mau sang Y Tý báo cho bên đó và nhanh nhanh trở về Hoàng Liên báo cáo anh Tố biết mọi việc.