uốt ngày hôm sau, Kitty chỉ nghĩ đến nhà dòng và sáng ngày hôm sau nữa, lúc Wlter vừa đi khỏi thì nàng cũng đi. Nàng sang sông với con ả xẩm đã được nàng giao cho việc lo thuê kiệu. Trời vừa mờ sáng. Đám người Tàu chen chúc trên đò gồm những người nhà quê mặc áo vải xanh, những ông hương chức xúng xính trong chiếc áo dài đen làm ta nghĩ đến đám người kỳ dị đang được tên độ phu Caron trong thần thoại đưa về cõi chết. Lúc đò cặp bến, họ lưỡng lự như sắp bước vào đất lạ, dừng lại một lát rồi mới trèo lên đồi, từng nhóm hai ba người một.

Vào giờ này đường xá vắng tanh, trông lại càng có vẻ một thành phố chết. Một vài người đang đi lại, tưởng chừng như đó là những bóng ma. Bầu trời không một bóng mây, mặt trời lên cao tỏa ra một niềm êm dịu thần tiên. Trông thấy một buổi mai mát mẻ tươi đẹp ta thực khó tin là thành phố đang quằn quại vi thần dịch tả. Mầu xanh trên trời trong suốt như lòng đứa trẻ. Tại sao thiên nhiên lại có thể dửng dưng trong lúc cái chết đang đàn áp con người? Đến trước cửa nhà dòng kiệu được đặt xuống. Một tên ăn mày từ dưới đất ngồi nhổm lên, xin Kitty bố thí. Mảnh quần áo tả tơi, nhầu nát trên mình y như nhặt ở đống rác, những chỗ rách để lộ khoảng da xấu xí, đen xỉn như da dê. Hai chân để trần thì gầy đét. Khuôn mặt với mớ tóc xám, hai má hóp, đôi mắt trợn trừng cho thấy đây là một gã điên. Kitty khiếp sợ quay mặt đi, bọn phu kiệu thô lỗ thì tìm cách đẩy y ra. Nhưng y cứ níu chặt và Kitty run bắn, phải vứt ra mấy đồng tiền để đi cho thoát.

Cửa mở, con ả xẩm bảo là bà chủ nó muốn vào gặp bà Nhất. Kitty nhận ra gian phòng khách khắc khổ với những cánh cửa sổ như đóng kín đời đời. Nàng phải đợi khá lâu và đang lo ngại người ta không chuyển lời nàng thì bà Nhất bước vào.

- Tôi xin lỗi đã để bà phải đợi. Tôi không ngờ là bà đến thăm và tôi cũng đang bận việc.

- Xin mẹ tha cho con tội đã làm rộn mẹ. Con e mình đã đến không nhằm lúc. Bà Nhất nghiêm trang mỉm cười nhưng vẫn niềm nở, bà mời Kitty ngồi. Hai mắt bà sưng húp, có lẽ vì khóc nhiều. Kitty rất ngạc nhiên, vì nàng vẫn có cảm tưởng bà Nhất không dễ xúc động trước những nỗi đau khổ của con người.

Nàng ấp úng:

- Chắc đã xảy ra chuyện gì chăng? Hay là mẹ cho phép con về vậy? Hôm khác con xin trở lại.

- Không. Bà có cần việc gì xin cứ nói cho tôi được biết. Đêm qua có một sơ ở đây vừa mất.

Giọng bà mất vẻ thản nhiên, mắt bà nhòa nước mắt. - Tôi khóc như thế này thực là trái lẽ, vì chắc chắn là linh hồn của sơ đã bay thẳng lên trời rồi. Sơ là một nữ thánh. Nhưng cũng khó mà làm chủ được lòng mình. Nhiều khi tôi cũng vô lý lắm.

Giọng Kitty nghẹn đi trong tiếng nấc, nàng nói:

- Con thật không ngờ...

- Mười năm về trước, sơ thuộc trong nhóm đã cùng tôi từ Pháp sang đây. Bây giờ bọn chúng tôi chỉ còn lại có ba người. Hôm rời bến Marseille, tôi còn nhớ, chúng tôi đứng trước mũi tầu, đọc một bài kinh dâng lên pho tượng thếp vàng của Đức Bà Gìn Giữ. Ngay từ lúc mới đi tu tôi chỉ ao ước được Bề Trên cho phép sang Tàu, nhưng đến lúc trông thấy mảnh đất quê hương dần dần lùi lại đằng xa tôi không sao cầm được nước mắt: thân danh một bà Nhất mà còn nêu gương xấu cho những sơ trẻ tuổi dưới quyền! Lúc bấy giờ sơ Saint- Francois Xavier, tức là sơ đã mất đêm qua, đã nắm tay tôi, khuyên tôi đừng buồn bởi vì dù cho chúng tôi có đi đến nơi đâu thì Quê Hương và Ðức Chúa Trời cũng sẽ đi theo đến đấy.

Tuy đau đớn trong lòng nhưng bà vẫn cố không bật thành tiếng khóc. Lòng tin và lý trí không cho phép. Khuôn mặt đẹp và nghiêm khắc của bà vì thế bị nhăn đi. Kitty quay mắt nhìn nơi khác. Nàng cảm thấy là dù cho nàng có khuyên giải gì cũng đều không phải lúc. - Tôi đã viết thư cho thân phụ sơ Saint-Francois rồi. Sơ cũng như tôi, là con một. Sơ thuộc một gia đình chài lưới ở miền Bretagne. Cái tin sơ mất chắc sẽ làm cho gia đình đau đớn lắm. Ôi, đến bao giờ bệnh dịch tả mới chịu chấm dứt cho? Sáng nay, lại có thêm hai trẻ mồ côi bị bịnh, trừ khi có phép lạ mới cứu được chúng mà thôi. Người Tàu, cơ thể của họ chịu đựng rất kém. Sơ Saint-Francois mất đi làm chúng tôi lo lắm. Công việc thì nhiều mà số người thì càng ngày càng giảm xuống. Thực ra thì ở các nhà dòng khác cũng không thiếu gì những sơ có nhiệt tâm. Tôi chắc chắn là các sơ đều sẵn sàng bỏ hết tất cả để đến với chúng tôi. Nhưng như thế tức là cầm chắc cái chết trong tay rồi, ngày nào chúng tôi còn có thể tự làm lấy một mình thì tôi sẽ cố tránh không để các sơ ấy phải hy sinh thêm nữa.

Kity nói:

- Nghe mẹ nói thế con mới thấy phấn khởi. Lúc nãy con cảm thấy mình đến không đúng lúc. Hôm nọ mẹ đã bảo con là các sơ công việc quá nhiều. Thế mẹ có cho phép con được giúp các sơ không? Con sẵn sàng làm bất cứ việc gì, kể cả việc lau chùi sàn gạch. Bà Nhất mỉm cười làm Kitty ngạc nhiên, nàng không ngờ là bà lại có thể dễ buồn dễ vui như thế.

- Tôi thấy cũng không có gì để phải phiền bà. Các trẻ mồ côi có thể tàm tạm cáng đáng các công việc được.

Bà ngừng lại và nhìn Kitty bằng cái nhìn cảm mến.

- Bà ạ, bà đi theo bác sĩ đến đây, như thế tưởng cũng đủ lắm rồi. Phần đông các bà không ai có cái can đảm ấy. Theo tôi, thì bổn phận đầu tiên của bà là nên chăm sóc bác sĩ, làm thế nào để bác sĩ được yên ổn, nghỉ ngơi mỗi khi bác sĩ về nhà, sau một ngày làm việc. Bà cứ nghe tôi đi, bác sĩ cần được bà hết lòng yêu thương và săn sóc.

Kitty cảm thấy lúng túng vì cái nhìn kín đáo mà diễu cợt của đôi mắt hiền từ của bà Nhất.

Nàng nói:

- Ở nhà từ sáng đến tối con không có việc gì làm. Trong khi đó thì các sơ lại bề bề công việc. Ngồi không mãi con cũng phát thẹn. Con không dám lợi dụng lòng tốt và thì giờ của mẹ, nhưng giá mẹ nhận cho con được giúp đỡ các sơ thì thật là mẹ làm phúc cho con.

- Trông bà không được khỏe lắm. Hôm kia, lúc bà có nhã ý đến chơi tôi nhận thấy bà xanh. Sơ Saint- Joseph cứ tưởng bà đang có mang.

Kitty đỏ bừng mặt, cãi:

- Không. Không phải.

Bà Nhất cười, tiếng cười thật trong trẻo.

- Có gì mà bà phải thẹn. Đoán như thế cũng chẳng vô lý lắm đâu. Bà kết hôn với bác sĩ được bao lâu rồi? - Dạ con thì lúc nào cũng vẫn xanh như thế, nhưng con rất khỏe mạnh. Con dám đoan với mẹ là công việc nặng nhọc không làm con thối chí được đâu.

Bà Nhất đã tự chủ lại như trước. Vô tình bà đã có cái vẻ oai vệ thường ngày và đăm đăm nhìn Kitty. Nàng cảm thấy bồn chồn hết sức.

- Bà nói được tiếng Tầu không?

- Thưa không.

- Tiếc nhỉ! Vì nếu bà nói được, tôi sẽ giao cho bà trông coi các trẻ mồ côi lớn tuổi. Lúc này lo liệu được cho chúng là việc khó. Tôi lại còn sợ chúng trốn khỏi nhà dòng.

- Hay là con đến bệnh viện để giúp các sơ đằng đó? Con không sợ dịch tả đâu. Con trông nom các nữ bệnh nhân hoặc trông nom lính.

Bà Nhất lắc đầu, ra dáng suy nghĩ.

- Bà chưa biết bệnh dịch tả là thế nào. Ghê gớm lắm. Đằng bệnh viện, công việc đã được giao cho toán lính và chỉ cần một sơ đứng ra điều khiển là đủ rồi. Về việc trông nôm các nữ bệnh nhân thì không được, nhất định bác sĩ sẽ không bằng lòng. Cảnh tượng ở đấy kinh hãi lắm.

- Rồi con sẽ quen đi.

- Dĩ nhiên là thế. Có điều là công việc ấy vốn là bổn phận và đặc ân của chúng tôi. Bà thì có gì ràng buộc bà đâu mà phải làm như chúng tôi kia chứ?

- Nghe mẹ nói con cảm thấy mình vô ích và bất lực quá đỗi. Con vô dụng đến thế kia à?

- Bác sĩ có biết ý định của bà không? - Biết.

Bà Nhất nhìn Kitty như muốn tìm hiểu những bí ẩn của lòng nàng, nhưng trông thấy nét mặt nàng có vẻ van xin, lo lắng, bà mỉm cười. - Bà là người Tin lành phải không?

- Thưa vâng.

- Cũng chẳng sao. Bác sĩ Watson, vị mục sư trước đây, cũng là người Tin lành, ông đối xử với chúng tôi rất tốt. Chúng tôi vẫn nhớ mãi ơn ông.

Khuôn mặt Kitty thoáng vẻ tươi cười, nhưng nàng nín lặng. Nghĩ ngợi một lát, bà Nhất đứng dậy.

- Bà tốt lắm. Tôi sẽ tìm cho bà một công việc. Thực tình ra, không có sơ Saint-Francois, chúng tôi không còn biết xoay sở như thế nào được nữa. Bà định lúc nào thì sẽ bắt đầu?

- Ngay bây giờ.

- Được lắm. Thế là sốt sắng đấy.

- Con rất cảm ơn mẹ và con xin hứa với mẹ là sẽ cố hết sức.

Bà Nhất mở cửa phòng khách. Nhưng khi ra đến ngưỡng cửa bà có vẻ ngần ngừ. Một lần nữa, bà nhìn Kitty thật lâu. Sau cùng, bà nhẹ nhàng đặt bàn tay lên cánh tay nàng và nói:

- Bà cũng biết là sự yên tĩnh cho tâm hồn, ta không thể nào tìm thấy trong sự làm việc hoặc trong sự vui đùa. Cũng không thể tìm thấy trong cõi đời tục lụy hoặc trong tu viện, chỉ tìm được trong chính lòng ta mà thôi.

Kitty rùng mình, nhưng bà Nhất đã bước đi thật nhanh.