ột người phụ nữ đang lê bước ngược lên con đường. Một cơn mưa hè nho nhỏ đang rơi, khiến cả người cô ta ướt sũng, nhưng cô ta không để ý tới nó; trong đầu cô ta đang có nhiều điều khác – sự lo âu. Đó là Barbro, còn ai khác nữa – Barbro, con gái của Brede. Lo âu, phải; không biết cuộc phiêu lưu sẽ kết thúc ra sao; cô đã từ bỏ việc làm ở nhà của ngài Lensmand và rời khỏi làng. Đó là vấn đề.

Cô tránh xa khỏi tất cả những nông trại trên đường, không muốn gặp những người dân; dễ thấy rằng cô đang đi tới đâu, với một mớ quần áo vác sau lưng. Phải, đang tới Maaneland, để nhận lại công việc ở đó.

Suốt mười tháng qua cô đã sống tại nhà ngài Lensmand, và đó không phải là một khoảng thời gian ngắn, nếu tính theo những ngày đêm, nhưng cũng còn là một sự triền miên vĩnh viễn, nếu tính theo nỗi khát khao và sự áp bức. Thoạt tiên còn có thể chịu đựng được, phu nhân Heyerdahl chăm sóc cô tử tế, cho cô những tấm tạp dề và những thứ xinh xinh để mặc; việc mặc những quần áo xinh xắn đó để đi tới cửa hiệu mua các thứ lặt vặt là một niềm vui. Barbro đã từng sống trong làng khi còn bé; cô biết tất cả mọi thôn dân từ những ngày cô từng chơi đùa ở đó, đi tới trường ở đó, hôn các chàng trai ở đó, và tham gia vào nhiều trò chơi với những hòn đá và những vỏ sò. Có thể chịu đựng trong chừng một tháng. Nhưng sau đó phu nhân Heyerdahl bắt đầu thận trọng hơn đối với cô, và khi những lễ hội Giáng sinh tới, bà trở nên nghiêm khắc. Và đã có bao giờ việc đó mang lại điều gì tốt đẹp? Nó chỉ tổ làm hỏng đi mọi thứ. Barbro không bao giờ có thể chịu đựng được điều đó nhưng cô vẫn có những giờ nhất định của riêng mình vào ban đêm; cô được an toàn ít nhiều từ hai đến sáu giờ sáng, và cũng đã không ít lần lẻn đi tìm lạc thú. Vậy còn Cook thì sao, tại sao cô ta không báo cáo về cô? Hẳn cô ta phải là một người rất tốt bụng! Ồ, một phụ nữ khá bình thường, như thế giới nhìn nhận họ; bản thân Cook cũng lẻn ra ngoài chơi. Họ thay phiên nhau. Và chuyện diễn ra như thế suốt một thời gian dài trước khi bị phát hiện. Ở bất kỳ ý nghĩa nào, Barbro cũng không trụy lạc tới mức nó hiện rõ trên nét mặt của cô, không thể buộc cho cô tội vô đạo đức. Vô đạo đức ư? Cô đã thực hiện mọi kháng cự người ta có thể mong đợi. Khi một chàng trai đề nghị cô tới dự một cuộc khiêu vũ Giáng sinh, cô nói “Không” một lần, hai lần, nhưng lần thứ ba cô sẽ đáp: “Tôi sẽ cố và tới đó từ hai tới sáu giờ.” Cũng giống hệt như một người đàn bà đức hạnh, không cố tự làm cho mình trở nên tệ hại hơn, và diễn một màn kịch đánh liều. Cô là một nàng hầu, phục vụ suốt cả ngày, và không biết tới cách tiêu khiển nào khác ngoài việc gạ gẫm lũ đàn ông. Cô chỉ yêu cầu có thế. Phu nhân Heyerdahl tới và lên lớp cô, cho cô mượn những cuốn sách – chỉ làm chuyện không đâu. Barbro từng sống ở Bergen, từng đọc những tờ báo và đã tới nhà hát! Cô không phải là một con cừu non ngây thơ tới từ chốn thôn quê…

Nhưng hẳn là rốt cuộc phu nhân Heyerdahl đã nảy dạ nghi ngờ. Một hôm bà tới phòng ngủ của các cô hầu vào lúc ba giờ sáng và gọi:

“Barbro!”

“Dạ,” Cook đáp.

“Tôi muốn gặp Barbro. Cô ta có ở đó không? Mở cửa ra.”

Cook mở cửa và giải thích như đã thỏa thuận trước đó, rằng Barbro đã chạy về nhà giây lát vì có chuyện gì đó. Chạy về nhà giây lát vào giờ giấc khuya khoắt thế này sao? Phu nhân Heyerdahl có nhiều điều để nói về chuyện đó. Và sáng hôm sau có một màn kịch. Brede được mời tới, và phu nhân Heyerdahl hỏi: “Đêm qua Barbro có ở nhà với anh không, vào khoảng ba giờ?”

Brede chưa chuẩn bị, nhưng cũng đáp: “Ba giờ? Có, có, hoàn toàn đúng. Chúng tôi ngồi muộn, có đôi chuyện chúng tôi phải bàn bạc với nhau,” Brede nói.

Sau đó vị phu nhân nghiêm trang tuyên bố rằng Barbro không được ra ngoài vào ban đêm nữa.

“Không, không,” Brede nói.

“Không chừng nào cô ta còn sống trong cái nhà này.”

“Không, không; con thấy đó, Barbro, cha đã bảo con thế mà,” cha cô nói.

“Thỉnh thoảng cô có thể về thăm cha mẹ vào ban ngày,” bà chủ của cô nói.

Nhưng phu nhân Heyerdahl rất tỉnh táo, và nỗi ngờ vực của bà còn đó; bà chờ một tuần, và thử lại vào lúc bốn giờ sáng. “Barbro!” Bà gọi. Ồ, nhưng lần này tới lượt của Cook ra ngoài, còn Barbro đang ở nhà; căn phòng của các cô hầu trở thành một cái tổ của sự ngây thơ vô tội. Bà chủ của cô đã phải chạm vào vật gì đó trong lúc vội vã.

“Đêm qua cô giặt đồ à?”

“Vâng.”

“Đó là một việc tốt, gió thổi mạnh quá… Ngủ ngon.”

Nhưng phu nhân Heyerdahl chả vui dạ tí nào khi phải nhờ chồng bà đánh thức bà vào lúc nửa đêm và phải đích thân rón rén đi qua phòng của những người giúp việc để xem họ có ở nhà không. Họ có thể làm gì tùy ý, bà sẽ không tự hành xác mình thêm nữa.

Và nếu không vì xui xẻo, có lẽ Barbro vẫn còn ở lại cho tới sang năm theo cách đó. Nhưng vài hôm trước, rắc rối đã xảy ra.

Đó là trong nhà bếp, vào lúc sáng sớm. Barbro đang cãi nhau với Cook, và đó không phải là những lời lẽ dịu dàng; họ đã cất cao giọng, quên khuấy mất bà chủ của mình. Cook là một ả ti tiện và gian xảo, đêm qua cô ta đã lẻn ra ngoài dù không phải là lượt của mình vì đó là đêm Chủ nhật. Và cô ta đã viện cớ gì? Để chia tay với bà chị thân quý nhất sắp lên đường qua Mỹ? Không hề; Cook chả đưa ra cái cớ nào cả, chỉ đơn giản bảo rằng đã từ lâu đêm Chủ nhật là đêm thuộc về cô ả.

“Ồ, trong người chị còn một phân nào của sự thật hay đức hạnh không vậy!” Barbro nói.

Và lúc đó bà chủ đang đứng ở lối ra vào.

Có lẽ bà đã bước ra, không nghĩ gì khác ngoài việc hai cô gái này đã làm ồn quá mức, nhưng lúc này bà đang đứng nhìn, rất chăm chú, vào Barbro, vào ngực áo tạp dề của Barbro; phải, nghiêng người tới trước và nhìn thật sự chăm chú. Đó là một khoảnh khắc đau đớn. Rồi đột nhiên phu nhân Heyerdahl thét lên và lùi ra cửa. Nó có thể là cái quái quỷ gì vậy? Barbro nghĩ bụng và nhìn xuống ngực mình. Ôi Trời! Một con bọ chét, chỉ có thế. Barbro không thể kềm được một nụ cười, và do không phải không quen đóng kịch trong những tình huống nguy nan, cô búng con vật khỏi người ngay lập tức.

“Trên sàn nhà!” Phu nhân Heyerdahl hét lên. “Cô có điên không? Nhặt nó lên ngay!” Barbro bắt đầu tìm kiếm nó, và một lần nữa cố tình đóng kịch: cô làm như thể cô đã bắt được con vật và quẳng nó vào bếp lửa.

“Cô lôi nó từ đâu về vậy?” Bà chủ của cô giận dữ hỏi.

“Lôi nó từ đâu về à?”

“Phải, đó là điều tôi muốn biết.”

Nhưng ở đây Barbro đã phạm phải một sai lầm tệ hại. “Ở cửa tiệm,” lẽ ra cô nên nói thế, tất nhiên – và câu đó đã đủ lắm rồi. Như chuyện đã diễn ra, cô không biết nó từ đâu ra, nhưng cô nghĩ rằng nó phải đến từ Cook.

Cook nổi cơn tam bành ngay lập tức: “Từ tôi! Xin chị hãy giữ mấy con bọ chét của chị cho chính mình thì hơn!”

“Dù sao, chính chị là người ra ngoài đêm qua.”

Một sai lầm khác – lẽ ra cô không nên nói gì về chuyện đó. Cook không còn lý do gì để giữ im lặng, và lúc này cô ta tuôn ra toàn bộ mọi thứ, kể về tất cả những đêm Barbro đã lẻn ra ngoài. Phu nhân Heyerdahl cực kỳ phẫn nộ. Bà không quan tâm gì tới Cook. Chính Barbro mới là người bà chăm sóc, người mà bà phải chịu trách nhiệm về tính cách của cô ta. Và ngay cả khi ấy mọi chuyện vẫn có thể ổn thỏa nếu Barbro cúi đầu như một cây sậy, sụp xuống vì hổ thẹn, và hứa hẹn đủ điều cho tương lai – nhưng không. Bà chủ của cô buộc phải nhắc cho cô nhớ tất cả những gì bà đã làm cho cô, và tới đây, nếu bạn vui lòng muốn biết, Barbro buông lời đáp trả, phải, cô thật là ngu xuẩn khi nói những câu xấc xược đó. Hoặc có lẽ cô thông minh hơn vẻ ngoài; cố tình làm thế, có lẽ, để đẩy mọi thứ tới đỉnh điểm, và hoàn toàn thoát khỏi chốn đó? Bà chủ của cô bảo:

“Sau khi tôi đã cứu cô khỏi móng vuốt của Pháp luật.”

“Về chuyện đó,” Barbro đáp, “tôi cũng hài lòng không kém nếu bà không làm gì cả.”

“Và đó là tất cả những lời cám ơn tôi nhận được,” bà chủ của cô nói.

“Có lẽ càng ít nói tới thì càng tốt,” Barbro nói. “Dù sao, tôi sẽ không ở tù hơn một hoặc hai tháng, và đã xong với nó.”

Phu nhân Heyerdahl lặng thinh một lúc; phải, trong giây lát bà đứng đó không nói được lời nào, chỉ há mồm ra rồi lại khép mồm vào. Điều đầu tiên bà nói là bảo cô gái biến đi; bà sẽ không chứa chấp cô nữa.

“Tùy bà,” Barbro đáp.

Trong vài ngày sau đó, Barbro đã tới sống với cha mẹ mình. Nhưng cô không thể tiếp tục ở lại đó. Đúng thế, mẹ cô bán cà phê, và có nhiều nông dân tới đó, nhưng Barbro không thể sống như thế – và có lẽ cô có những lý do riêng tư khác khi muốn quay trở lại một vị trí ổn định. Và thế là hôm nay cô quẳng cái bao đựng quần áo lên lưng, khởi hành ngược lên con đường băng qua những truông hoang. Vấn đề bây giờ là Axel Ström có chấp nhận cô không? Nhưng dù sao cô cũng đã thông báo về cuộc hôn nhân với nhà thờ vào hôm Chủ nhật trước.

Trời đang mưa, và dưới chân toàn những bùn sình, nhưng Barbro vẫn tiếp tục đi. Màn đêm sắp buông, nhưng trời chưa tối hẳn vào mùa đó của năm. Barbro tội nghiệp – cô không hề nương nhẹ bản thân, mà vẫn tiếp tục đi tới mục đích của mình như người khác; cô hướng tới một nơi chốn, bắt đầu một cuộc đấu tranh khác ở đó. Cô chưa hề nương nhẹ bản thân, nếu phải nói sự thật, chưa hề là loại người lười nhát, và đó là lý do vì sao giờ đây cô có thân hình và vóc dáng thon gọn dễ coi. Barbro học hỏi mọi thứ rất nhanh, và đó thường là những thứ khiến cho cô hư hỏng; người ta có thể mong đợi điều gì khác? Cô đã học cách tự cứu mình khi gặp cảnh nguy nan, học cách trượt từ tình trạng khốn khó này sang tình cảnh khác, nhưng vẫn giữ được vài phẩm chất tốt đẹp; cái chết của một em bé chẳng là gì đối với cô, nhưng cô vẫn có thể trao cho một em bé còn sống những sự ngọt ngào. Và cô có một lỗ tai âm nhạc rất khá, có thể vừa đánh đàn ghi ta một cách êm đềm và đúng nhịp, vừa cất giọng hát khàn khàn; nghe thật hay ho và hơi ảo não. Nương nhẹ bản thân? Không; Rất ít, thật sự, cô đã hoàn toàn vứt bỏ bản thân, và không cảm thấy mất mát chút nào. Thỉnh thoảng cô khóc và thấy tan nát con tim vì chuyện này hay chuyện khác trong đời – nhưng đó chỉ là chuyện tự nhiên, nó tới cùng với bài hát mà cô hát, đó là thi ca và sự ngọt ngào thân hữu trong con người cô; cô đã tự lừa dối bản thân và nhiều người khác với cùng điều đó. Giá mà chiều nay cô có thể mang theo cây đàn ghi ta, cô sẽ đánh đàn và hát chút chút cho Axel nghe khi cô tới.

Cô xoay xở để tới muộn vào buổi tối; khi cô tới đó, mọi thứ ở Maaneland hoàn toàn tĩnh lặng. Xem kìa, Axel đã bắt đầu cắt cỏ, cỏ đã cắt chất đống gần nhà, và một số cỏ khô đã được đưa vào trong. Sau đó cô đoán rằng Oline, vì đã già, sẽ ngủ trong căn phòng nhỏ, còn Axel thì nằm bên ngoài trong kho chứa cỏ khô, cũng như cô lúc trước. Cô đi tới cánh cửa mà cô biết rất rõ, nín thở như một tên trộm, và gọi khẽ: “Axel!”

“Gì thế?” Axel hỏi ngay lập tức.

“Không, tôi đây mà,” Barbro đáp và bước vào. “Anh có thể cho tôi ngủ lại đêm nay không?”

Axel nhìn cô và suy nghĩ một cách chậm chạp, chỉ ngồi đó trong bộ đồ ngủ, nhìn cô chằm chặp. “Vậy ra là cô,” anh nói. “Và cô định đi đâu vậy?”

“Sao chứ, tùy thuộc trước nhất vào việc anh có cần người giúp cho công việc mùa hè hay không,” cô đáp.

Axel suy nghĩ về chuyện đó, và bảo: “Cô sẽ không ở nơi cô từng ở nữa sao?”

“Không, tôi đã kết thúc ở nhà ngài Lensmand.”

“Tôi có thể cần tới sự giúp đỡ cho mùa hè, thật thế,” Axel nói. “Nhưng dù sao thì việc này có nghĩa là gì chứ, cô muốn quay trở lại?”

“Không, đừng quan tâm tới tôi,” Barbro đáp, trì hoãn. “Ngày mai tôi sẽ đi tiếp. Lên Sellanraa và băng qua dãy đồi. Tôi có một chỗ ở đó.”

“Cô đã cam kết với một người nào đó ở đó rồi hả?”

“Phải.”

“Bản thân tôi có thể cần người giúp vào mùa hè,” Axel lại nói.

Barbro bị ướt sũng cả người; cô có những quần áo khác trong cái túi, và phải thay đồ. “Đừng để ý tới tôi,” Axel nói, và nhích một chút về phía cửa, chỉ có thế.

Barbro cởi bộ đồ ướt ra, việc này mất một lúc, và Axel quay đầu khá thường xuyên về phía cô. “Giờ thì tốt hơn anh nên đi ra ngoài một lát,” cô nói.

“Ra ngoài?” Anh hỏi. Và thật sự đó không phải là thời tiết để có thể ra ngoài. Anh đứng đó, nhìn cô cởi dần từng thứ ra; khó mà dời mắt đi chỗ khác; và Barbro rất bất cẩn, cô có thể mặc quần áo khô vào từng thứ một trong lúc cô cởi từng thứ quần áo ướt ra, nhưng không. Áo sơ mi của cô rất mỏng và dính sát vào người cô; cô cởi một cái nút ở vai, và quay sang một bên, việc đó không có gì là mới đối với cô. Lúc đó Axel im như thóc, và anh nhìn thấy nàng đưa tay tuột một hoặc hai cái rồi kéo phần còn lại của chiếc áo ra khỏi người. Việc cởi áo nhìn thật tuyệt, anh nghĩ bụng. Và cô đứng đó, quá là bất cẩn…

Một lúc sau, họ nằm trò chuyện với nhau. Phải, anh cần có người giúp trong mùa hè, không còn ngờ gì về chuyện đó.

“Họ đã nói đôi điều về chuyện đó,” Barbro nói.

Anh đã phải bắt đầu việc cắt cỏ và phơi cỏ chỉ có một mình; Barbro có thể tự xét đoán việc đó bất tiện cho anh ra sao vào lúc này. Phải, Barbro hiểu. Mặt khác, chính Barbro đã tự rời bỏ anh và ra đi lúc trước, không có ma nào giúp anh cả, anh không thể quên chuyện đó. Và đã mang theo hai chiếc nhẫn để bán đi. Và trên tất cả mọi chuyện đó, thật đáng xấu hổ, tờ báo vẫn tiếp tục tới, có vẻ như anh không bao giờ thoát khỏi cái tờ báo Bergen đó; anh đã phải tiếp tục trả tiền cho nó trọn một năm sau đó.

“Họ thật là đê tiện đáng xấu hổ,” Barbro nói, lúc nào cũng đứng về phía anh.

Nhưng khi thấy cô tỏ ra ngoan ngoãn và dịu dàng, Axel không thể hoàn toàn vô tâm đối với cô; anh đồng ý rằng Barbro có thể có vài lý do để nổi giận với anh để đáp lại cái cách anh giật lấy công việc đường dây điện báo từ tay cha cô. “Nhưng về chuyện đó,” anh nói, “cha em có thể nhận lại công việc đường dây điện báo cho tôi; tôi sẽ không làm nó nữa, chỉ tổ phí thời gian.”

“Phải,” Barbro đáp.

Axel suy nghĩ một lúc rồi hỏi thẳng: “Này, giờ thì sao đây, em chỉ muốn tới giúp vào mùa hè chứ không có gì khác hơn?”

“Không,” Barbro đáp, “mọi chuyện tùy theo ý anh.”

“Em muốn thế, thật lòng?”

“Phải, cứ theo như ý anh, và tôi cũng sẽ vui lòng. Anh không nên nghi ngờ tôi nữa.”

“Hừm.”

“Không, nói thật đấy. Và tôi đã đăng ký với nhà thờ về việc kết hôn.”

Hừm. Chuyện này không tệ lắm. Axel nằm suy nghĩ về nó một lúc lâu. Nếu lần này cô nàng có ý định nghiêm chỉnh, và không lừa dối một cách đáng hổ thẹn lần nữa, vậy thì anh sẽ có một người phụ nữ của riêng mình và sự trợ giúp kéo dài đến chừng nào còn có thể.

“Tôi có thể có một phụ nữ ở vùng quê của chúng tôi,” anh nói, “và cô ta đã viết thư bảo rằng cô ta sẽ đến. Nhưng lúc đó tôi phải trả cho cô ta tiền lộ phí từ Mỹ về đây.”

Barbor nói: “Thế à, cô ta đang ở Mỹ sao?”

“Phải, cô ta đã sang đó hồi năm ngoái, nhưng không định ở lại.”

“Đừng bận tâm tới cô ta,” Barbro nói. “Và khi đó tôi sẽ trở thành thứ gì đây?” Cô nói, và bắt đầu khóc thút thít, thở than.

“Không. Đó là lý do vì sao tôi chưa cam kết chắc chắn với cô ta.”

Và sau đó, Barbro phải có gì đó khoe khoang đáp lại; cô thú nhận về việc cô đã quen với một chàng trai ở Bergen, anh ta là người đánh xe cho một nhà máy bia, một khoản cổ phần lớn, và một địa vị tốt. “Và hiện giờ anh ta đang buồn bã vì tôi, không còn ngờ gì nữa,” Barbro nói, và hơi nức nở một lúc. “Nhưng anh biết chuyện thế nào mà, Axel; khi có hai người gắn bó quá nhiều như tôi và anh, điều đó khiến tôi không thể nào quên được. Còn anh thì có thể quên tôi bao nhiêu tùy ý.”

“Cái gì! Tôi?” Axel nói. “Không, không cần phải nằm khóc than về chuyện đó, cô gái của tôi, vì tôi chưa bao giờ quên em.”

“Ồ….”

Barbro thấy khá hơn nhiều sau lời thú nhận đó và nói: “Dù sao, trả tiền lộ phí suốt cả chặng đường từ Mỹ khi không cần thiết…” Cô khuyên anh đừng dính dáng gì tới vụ đó nữa; nó sẽ rất ư tốn kém, và không cần thiết. Có vẻ như Barbro quyết tâm sẽ tự mình xây đắp hạnh phúc cho anh.

Họ thỏa thuận với nhau về mọi thứ suốt cả đêm. Họ không coi nhau như hai người xa lạ; họ đã bàn tới mọi điều trước đó. Ngay cả một lễ cưới cần thiết sẽ diễn ra trước ngày lễ Thánh Olaf và mùa thu hoạch; họ không cần phải che giấu điều gì, và lúc này chính Barbro mới là người nôn nóng nhất, chỉ muốn thực hiện nó ngay lập tức. Axel không dập tắt sự nôn nao của cô, và nó cũng không gợi lên cho anh bất kỳ ngờ vực nào; không hề, anh rất hài lòng và vô cùng an ủi khi thấy cô như thế. Phải, anh là một nông dân cần lao trên những cánh đồng, không còn ngờ gì nữa, một gã da dẻ dày cui, không quen tô vẽ mọi sự, không chút gì thanh lịch; có nhiều thứ anh buộc phải làm, và anh tìm xem điều gì có ích trước tiên. Ngoài ra, đây là một Barbro hoàn toàn mới mẻ, xinh đẹp, và tử tế với anh, hầu như ngọt ngào hơn trước. Cô giống như một quả táo, và anh đã cắn vào nó. Việc kết hôn ở nhà thờ đã được thông báo.

Còn về đứa bé đã chết và vụ án, không bên nào nói một lời về chuyện đó.

Nhưng họ đã nói về Oline, bàn cách tống khứ bà đi. “Phải, bà ấy phải đi,” Barbro nói. “Dù sao, chúng ta không phải cám ơn bà ta về điều gì cả. Bà ta chẳng là gì ngoài một kẻ buôn chuyện và nham hiểm.”

Nhưng thực tế chứng minh rằng tống khứ Oline không phải là một chuyện dễ dàng.

Ngay từ buổi sáng đầu tiên, khi Barbro xuất hiện, Oline đã thấy rõ, không còn ngờ gì nữa, về số phận của mình. Bà thấy khó chịu ngay lập tức, nhưng cố không để lộ nó ra, và mang ra một cái ghế. Cho tới lúc đó họ đã tìm được cách xoay xở ở Maaneland. Axel mang nước, gỗ đốt về và làm những công việc nặng nhọc, còn Oline làm những thứ còn lại. Và dần dần bà đã nghĩ tới việc ở lại nơi đây hết quãng đời còn lại của mình. Giờ đây Barbro xuất hiện và khuấy động lên mọi thứ.

“Giá mà chúng ta có dù chỉ một hạt cà phê trong nhà, cô sẽ có cà phê uống,” bà nói với Barbro. “Có lẽ cô sẽ đi lên xa nữa?”

“Không,” Barbro đáp.

“Thế ư! Không đi thêm nữa?”

“Không.”

“Sao chứ, đó không phải là việc của tôi, không,” Oline nói. “Có lẽ lại quay trở xuống?”

“Không. Cũng không trở xuống. Từ giờ tôi ở lại đây.”

“Cô ở lại đây, thật chứ?”

“Phải, ở lại đây, tôi ngờ là thế.”

Oline chờ một lúc, sử dụng cái đầu già cả của bà, vốn chứa đầy những cách thức khôn ngoan. “Phải, tốt,” bà nói. “Nó sẽ giúp tôi, không còn ngờ gì nữa. Và tôi cũng mừng không kém.”

“Ôi chu choa,” Barbro nói đùa, “phải chăng Axel đã quá khó khăn với bà trong thời gian qua?”

“Khó khăn với tôi? Axel! Ồ, không gì có thể xoay chuyển những lời của một kẻ già nua, không còn gì khác ngoài việc sống và chờ tới kết cục hạnh phúc. Axel giống như một người cha và vị thiên sứ từ Đấng Tối cao gửi tới tôi từng ngày từng giờ, và kinh Phúc âm cũng tin điều tương tự. Nhưng hãy nhìn xem, tôi không có ai là người thân ở đây, sống một thân một mình và bị bỏ rơi bên dưới mái nhà của một người lạ, với tất cả những người thân của tôi ở mé bên kia những ngọn đồi…”

Nhưng với tất cả những lời đó, Oline vẫn tiếp tục ở lại. Họ không thể tống khứ bà đi cho tới sau lễ cưới, và Oline thỏa thuận một cách miễn cưỡng, nhưng cuối cùng nói “Được”, và sẽ ở lại tới lúc đó để làm vui lòng họ, sẽ trông nom nhà cửa gia súc trong lúc họ đi xuống nhà thờ. Việc đó mất hai ngày. Nhưng khi họ trở lên, đã kết hôn các thứ, Oline vẫn ở lì như trước. Bà hoãn lại việc lên đường; ngày này thì do bà không được khỏe, bà nói; ngày khác thì có vẻ như trời sẽ mưa to. Bà đền bù lại cho Barbro bằng những lời lẽ êm tai về thực phẩm. Ồ, thật là một khác biệt trong thực phẩm giờ đây ở trại Maaneland; giờ là một cuộc sống khác, và cả một khác biệt trong món cà phê. Ồ, bà không từ bất cứ chuyện gì, Oline đó; hỏi xin lời khuyên của Barbro về những điều bà biết rõ hơn cả cô. “Cô nghĩ sao, tôi có nên vắt sữa bò khi chúng đứng trong chuồng và có trật tự, hay tôi nên vắt sữa con bò Bordelin trước?”

“Bà có thể làm sao tùy ý.”

“Phải, đó chính là điều tôi luôn nói,” Oline cảm thán. “Cô đã ra ngoài thế giới và sống giữa những người cao quý và đẹp đẽ, và học hỏi được tất cả mọi điều. Khác với những kẻ như tôi.”

Phải, Oline không từ bất cứ chuyện gì, bà tìm cách gây niềm thích thú suốt ngày. Ngồi đó chuyện gẫu cà riềng cà tỏi với Barbro rằng bản thân bà từng là bạn thân tình nhất với cha cô, với Brede Olsen! Thế đấy, họ đã có cùng nhau những giờ thú vị, và người đàn ông tử tế và giàu có và vĩ đại từ đầu tới chân chính là Brede, và không bao giờ có một lời nói khó nghe trong miệng ông ta.

Nhưng chuyện này không thể kéo dài mãi thế; cả Axel lẫn Barbro đều không muốn giữ lại Oline thêm ngày nào nữa, và Barbro đã nhận lại toàn bộ công việc của bà. Oline không hề than phiền, nhưng bà ném những tia nhìn nguy hiểm vào bà chủ trẻ tuổi và thay đổi giọng điệu của mình đôi chút.

“Phải, một con người vĩ đại, đúng thế. Axel à, ông ta ở trong thị trấn một thời gian hồi mùa gặt năm ngoái – có lẽ anh đã gặp ông ta ở đó? Không, điều đó đúng, anh đang ở Bergen vào lúc đó. Nhưng ông ta đã vào thị trấn, đã vào; để mua một cái máy cắt cỏ và một cái máy bừa. Và bây giờ có người nào so được với Sellanraa ngoài anh đây? Không gì sánh được!”

Bà bắt đầu bắn ra những mũi kim châm nhỏ, nhưng ngay cả điều đó giờ đây cũng không giúp gì cho bà được; không ai trong hai người sợ bà. Một hôm Axel nói thẳng với bà rằng bà phải ra đi.

“Đi ư?” Oline nói. “Bằng cách nào? Bò đi, có lẽ thế?” Không, bà sẽ không đi, viện cớ rằng bà không khỏe, không thể nhích được đôi chân. Và để làm cho mọi chuyện tệ hết mức, một khi họ đã tước khỏi bà công việc, và bà chẳng còn việc gì để làm, bà lăn đùng ra ốm suốt. Bà kéo dài suốt một tuần bất chấp việc Axel nhìn bà đầy giận dữ; nhưng bà đã ở lại nhờ sự nham hiểm, và cuối cùng bà phải nằm liệt giường.

Và giờ đây bà nằm đó, không hề chờ đợi kết cục được ban phúc lành của mình mà đếm từng giờ cho tới khi bà có thể đứng dậy đi lại được. Bà yêu cầu có một bác sĩ, một điều vô lý chưa từng nghe tới trong chốn rừng hoang.

“Bác sĩ à?” Axel nói. “Bà đã mất trí rồi sao?”

“Ý của cậu là gì?” Oline nói rất mềm mỏng, như thể có điều gì đó bà không thể hiểu. Phải, bà là người có cái lưỡi rất mềm mỏng dịu dàng; bà rất mừng khi nghĩ bà không cần là một gánh nặng đối với những người khác; bà có thể tự trả tiền cho bác sĩ.

“Thế ư, bà có thể sao?” Axel nói.

“Sao, vậy tôi không thể à?” Oline nói. “Và, dù sao thì cậu sẽ không để tôi nằm đó và chết như một con thú câm trước mặt Thượng đế phải không?”

Tới đây Barbro xen vào một câu, một câu rất thiếu khôn ngoan:

“Tốt, bà còn muốn than phiền về điều gì, tôi muốn biết, khi tôi tự mang thức ăn các thứ vào cho bà? Còn về cà phê, tôi đã nói tốt hơn là bà không có nó, và đó là ý tốt.”

“Có phải Barbro đó không?” Oline nói, chỉ xoay chuyển đôi mắt và không tìm kiếm cô nữa; phải, Oline đã quá kiệt sức rồi, và thật là một cảnh tượng thương tâm khi nhìn thấy đôi mắt bà xoay quanh khóe mắt. “Phải, có lẽ giống như cô đã nói, Barbro, nếu một giọt cà phê nhỏ xíu có thể gây hại cho tôi, thì một muỗng cũng thế, không hơn nữa.”

“Nếu tôi ở vào tình cảnh của bà, tôi sẽ nghĩ tới những thứ khác hơn là cà phê vào giờ này,” Barbro nói.

“Phải, giống như tôi nói,” Oline đáp. “Cách của cô là không bao giờ ước mong tới kết thúc của một con người, mà muốn cho họ cải đạo và sống. Đó… phải, tôi đang nằm đây và thấy mọi thứ… Cô có ở đó với em bé không, Barbro?”

“Đó là những gì bà nói?” Barbro la lên giận dữ; và nói tiếp: “Ồ, cách phục vụ đúng đối với bà là mang bà ra quẳng lên trên đống phân vì cái lưỡi xấu xa của bà.”

Và khi nghe câu nói đó, người bệnh im lặng suy nghĩ giây lát, miệng bà run run như thể cố sức mỉm cười, nhưng không dám.

“Tối qua tôi nghe có người gọi,” bà nói.

“Bà ấy mất trí rồi,” Axel thì thào nói.

“Không, tôi không mất trí. Nó giống như ai đó gọi. Từ trong rừng, hay có lẽ từ dòng suối trên kia. Nghe lạ lắm – như thể đó là tiếng khóc của trẻ con. Barbro đã ra ngoài rồi hả?”

“Phải,” Axel đáp. “Cô ta muốn bệnh vì những lời ngớ ngẩn của bà, chả có gì đáng ngạc nhiên.”

“Cậu bảo đó là ngớ ngẩn hả, và mất trí các thứ? A, nhưng không tới mức như cậu nghĩ đâu,” Oline nói. “Không, Đấng Toàn năng chưa muốn và chưa có lệnh đòi tôi tới trước Ngai và đứng trước Con chiên, với tất cả những gì diễn ra ở trại Maaneland này mà tôi biết. Tôi sẽ trở dậy và tới lui như cũ, đừng lo; nhưng tốt hơn cậu nên cho mời một bác sĩ tới, Axel, làm theo cách đó nhanh hơn. Về chuyện con bò mà cậu sẽ cho tôi thì sao?”

“Bò? Bò nào?”

“Con bò cái cậu đã hứa với tôi. Nó là Bordelin, có lẽ?”

“Bà đang nói quàng xiên,” Axel nói.

“Cậu biết cậu đã hứa cho tôi con bò thế nào cái hôm tôi cứu mạng cậu.”

“Không, tôi chưa bao giờ biết chuyện đó.”

Tới đây Oline ngẩng đầu lên và nhìn anh. Bà xám ngoét và hói trọc, một cái đầu ngóc lên trên một cái cần cổ dài, khẳng khiu – xấu xí như một mụ phù thủy, như một con quỷ dạ xoa trong một câu chuyện. Và Axel giật mình với hình ảnh đó, anh thò bàn tay ra sau lưng sờ soạng để tìm cái then cửa.

“Thế ư,” Oline nói, “té ra cậu là loại người đó! Phải, đừng nói gì tới nó nữa. Tôi có thể sống mà không có con bò từ ngày hôm nay trở đi, và tôi không bao giờ nói hay thở ra một lời nào về nó nữa. Nhưng thật hay ho khi hôm nay cậu đã chứng tỏ cậu là loại người gì; giờ tôi đã biết. Phải, và tôi sẽ biết vào một lần khác.”

Nhưng đêm hôm đó Oline chết – ở một thời khắc nào đó trong đêm; dù sao, sáng hôm sau khi họ vào phòng, thân hình của bà đã lạnh.

Oline – một tạo vật già nua. Đã sinh ra và đã chết đi…

Axel và Barbro không buồn phiền gì khi chôn bà và dứt ra khỏi bà mãi mãi; giờ đây không còn gì chống đối họ nữa, họ có thể nghỉ ngơi. Barbro lại gặp rắc rối với những cái răng của mình, ngoài vụ đó, mọi chuyện đều tốt đẹp. Nhưng cái khăn len luôn che kín mặt nàng, và trượt sang một bên mỗi lần có một từ cần phải nói – chuyện đó quá rắc rối và phiền phức, và tất cả chứng đau răng này là một thứ gì đó quá bí ẩn đối với Axel. Anh đã nhận ra, tất nhiên, rằng nàng nhai thức ăn một cách thận trọng, nhưng không hề có cái răng nào mất đi trong miệng nàng.

“Em đã làm răng mới chưa?”

“Phải, tôi đã làm.”

“Và cả chúng cũng bị nhức hả?”

“Chà, anh và những câu ngớ ngẩn của anh!” Barbro bực dọc nói, vì những gì Axel hỏi là quá ngây ngô. Và trong niềm cay đắng của mình, cô buộc miệng thốt ra một điều quan trọng: “Chắc chắn anh có thể thấy tôi đang bị làm sao mà?

Cô ta đang bị làm sao? Axel nhìn chăm chú hơn, và nghĩ rằng cô tròn trịa hơn mức cần thiết.

“Sao, không thể như thế được – chắc chắn là không có một em bé khác nữa đấy chứ?” Anh hỏi.

“Sao, anh biết rồi đó,” cô đáp.

Axel ngơ ngẩn nhìn cô. Anh là người suy nghĩ chậm chạp. Anh ngồi đó tính toán một hồi: một tuần, hai tuần, đang ở tuần thứ ba…

“Không, làm sao tôi biết…” anh nói.

Nhưng Barbro đã mất hết kiên nhẫn với việc tranh cãi này, và bùng nổ, hét toáng lên, khóc như một sinh vật bị thương trầm trọng: “Không, anh có thể mang tôi ra và chôn lấp cả tôi vào lòng đất, rồi anh sẽ rủ bỏ được tôi.”

Thật lạ, những chuyện kỳ quặc mà một phụ nữ có thể nghĩ ra và khóc vì chúng!

Axel chưa bao giờ nghĩ tới chuyện chôn cô xuống đất; anh là một gã da dẻ dày cui, chỉ nhìn vào những điều ích lợi; một lối mòn trải thảm hoa nằm ngoài những nhu cầu của anh.

“Vậy em sẽ không thích hợp với công việc trên đồng vào hè này phải không?” Anh hỏi.

“Không làm việc?” Barbro nói, một lần nữa hoảng hồn. Và rồi – những điều mà một phụ nữ có thể nghĩ ra và mỉm cười vì chúng cũng thật lạ lùng! Axel, hiểu theo lối đó, gửi một dòng hân hoan điên dại lan tỏa khắp người Barbro, và nàng la lên: “Tôi sẽ làm việc cho cả hai người! Ồ anh đợi mà xem, Axel; tôi sẽ làm tất cả những gì anh giao cho tôi, và thêm nữa. Làm cho tới khi còn da bọc xương, tôi sẽ làm, và rất biết ơn nếu anh chịu đựng tôi như thế!”

Thêm nhiều nước mắt, nhiều nụ cười và sự trìu mến thân thương sau đó. Chỉ có hai người bọn họ giữa rừng, không có ai quấy rầy họ; những cánh cửa để mở và tiếng vo ve của lũ ruồi trong sức nóng mùa hè. Barbro rất đỗi dịu dàng và sẵn lòng; phải, anh có thể làm gì tùy ý với cô, và cô sẵn lòng đón nhận.

Sau khi mặt trời lặn anh tự thắng cương bản thân vào chiếc máy cắt cỏ; anh vẫn có thể làm thêm chút nữa để chuẩn bị cho ngày mai. Barbro vội vã đi ra, như thể cô có điều gì đó quan trọng cần nói:

“Axel, làm sao anh có thể nghĩ tới chuyện đưa một người từ Mỹ về? Cô ta không thể tới đây trước mùa đông, và khi đó thì cô ta có ích lợi gì?”

Đó là điều vừa nảy ra trong đầu của cô, và cô phải chạy ra để nói như thể nó là một điều cần thiết.

Nhưng nó chẳng có gì cần thiết; Axel đã thấy ngay từ đầu rằng nhận lại Barbro có nghĩa là có sự trợ giúp suốt cả năm. Với Axel không hề có chuyện đong đưa nhún nhảy, anh không đặt đầu mình vào giữa những vì sao để suy nghĩ. Giờ đây, khi đã có một người phụ nữ của riêng mình để coi sóc cái nông trại, anh có thể tiếp tục công việc đường dây điện thoại thêm một thời gian. Nó là một khoản tiền khá lớn trong năm và đáng được cân nhắc tới, miễn là anh kiếm đủ cho những nhu cầu của mình từ mảnh đất, và thêm chút ít để bán. Tất cả đều hoạt động tốt; thực tại tốt đẹp mọi bề. Và không phải lo nhiều từ phía Brede về chuyện đường dây điện thoại nữa, giờ anh đã là con rể của Brede.

Phải, giờ đây xem ra mọi chuyện đều ổn thỏa, đều tốt đẹp với Axel.