áy bay Mỹ ném bom thành phố liên tục. Còi báo động chốc chốc rúc lên. Nhà máy nhiều việc. Vài ba ngày tới cần hạ thủy gấp hai con tàu theo đề nghị của Bộ tư lệnh Hải quân.

Thúy thường về muộn. Cô bước vào nhà lúc thành phố lên đèn. Tuy thế dạo này thấy khỏe hơn. Những trắc trở nhất đã qua. Dư luận không xì xầm cái họ gọi là "hiện tượng ở phòng kỹ thuật" nữa. Công việc đóng tàu cuốn hút, có bao điều khác đáng quan tâm.

Thúy sống bằng mềm vui của người làm được nhiều việc trong sự nhẫn chịu và tự hào.

Đêm, lại có báo động. Còi rúc lần thứ hai Thúy mới giật mình choàng dậy. Quờ tay sang bên, không thấy mèo mướp, cô gọi to, rồi đẩy cửa chạy xuống cầu thang. Thành phố tối bưng. Tiếng máy bay rì rì phía đông nam.

Thúy ngẩn ngơ đứng trong bóng tối, ngó ra xung quanh. Mọi lần mèo mướp vẫn ở cạnh cô, có nó, đỡ sợ, đỡ cô đơn hơn. Hôm nay mèo đi đâu? Chẳng lẽ nó không biết báo động mà về?

Tiếng bom nổ rất gần. Thúy xuống hầm. Chớp đạn lia ngang, lia dọc. Rốc két bắn vào ngôi nhà bên cạnh. Thúy thấy lo: ừ, giá mình chết ở đây chắc chẳng ai biết. Một chớp lửa loé sáng. Căn hầm như thể bật khỏi mặt đất Tiếng nổ dội tới, hai tai Thúy ù đặc. Cô vòng tay vào thành hầm với ý thức bảo vệ cái bụng. Tiếng máy bay đảo qua. Đạn vẫn không ngớt nổ. Thúy ngồi lặng, trán đầm mồ hôi. Cô sợ. Cô thấy lẻ loi, cô đơn và điều đó khiến Thúy tủi thân. Căn hầm tối om. Mảng sáng tròn tròn trên nóc chốc chốc lập loè.

Thúy tựa lưng vào thành hầm, hai tay ôm ngang bụng, nước mắt ứa ra. Cô khóc tấm tức. Xung quanh bom đạn ầm ào mà sao vẫn thấy vắng lặng. Thèm được nghe tiếng người quá! Ước gì căn hầm bên cạnh cũng có người núp và đttợc hỏi với sang một câu. Mèo mướp, này thật tệ, bỏ người ta lại một mình thế này à?

Thúy ngồi bệt xuống đáy hầm, phó mặc cho số phận. Nước mắt lăn dài trên má.

... Đèn thành phố bật sáng một lúc, Thúy mới uể oải chui ra. Mệt mỏi và buồn tủi, Thúy đặt nhẹ từng bước lên cầu thang. Cô vật xuống giường, với tay bật công tắc điện và có cảm giác như mình không đủ sức chịu đựng nữa. Căn phòng trống lặng quá! Chắc đã khuya lắm.

Thành phố yên ắng, hầu như không một tiếng động mạnh. Chỉ có tiếng gió lay cành bàng ngoài cửa sổ, và xa xa, ngoài bến sông, vẳng lại tiếng còi tàu nghe buồn bã, xa vời.

Có tiếng động khẽ ở cầu thang Thúy bật dậy, lắng tai nghe. Hình như ai lần trên bậc gỗ. Rồi có tiếng thúc yếu ớt vào cửa. Thúy rón rén bước tới. Cô mở cửa. Chợt Thúy kêu to, sợ hải: Mèo mướp bê bết máu, nằm sóng soài, miệng vẫn cắn chặt con chuột bằng nắm tay. Thúy ngồi vội xuống. Vết thương ở lưng mèo khá lớn, đang rịn máu; chắc mảnh bom đã phạt qua. Mèo nằm bất động, đôi mắt xanh đờ dại mơ to nhìn cô chủ như biết lỗi. Bụng thoi thóp thở. Thúy luống cuống, chưa rõ phải làm gì chợt mèo gắng gượng quờ quờ chân trước về phía Thúy hai mắt mở trừng trừng. Con vật giẫy mạnh, "meo" lên một tiếng ròi tắt thở. Con chuột tuột khỏi hàm răng. Thúy bật khóc, nghẹn ngào. Cô lặng lẽ vuốt mắt cho mèo. Nỗi buồn chán trùm lấy cô. Sao chúng độc ác thế, giết cả mày hả mèo? Từ nay, Thúy thực sự sống một mình trong ngôi nhà này. Chiều chiều đi làm về, sẽ không có mèo chạy ra đón nữa. Tối tối, biết trò chuyện cùng ai? Và chẳng còn nó để thỉnh thoảng được mắng mỏ, giận hờn. Niềm vui cuối cùng khiến ngôi nhà đỡ trống trải, vắng lặng, đã ra đi.

Thúy đờ đẫn ngồi bên xác con vật, không muốn đứng lên nữa. Có tiếng bước chân vội vã nơi cầu thang.Thúy quay nhìn: Lâm Khanh. "Anh ấy bao giờ cũng đến đúng lúc!".

- Thúy! Làm sao thế này?

Thuý khóc to hơn.

Lâm Khanh ngạc nhiên ngồi xuống sờ tay lên xác con vật.

- Tội nó quá!... - Thì ra linh tính của anh đúng. Nghe bom nổ mạn này, anh nóng cả ruột. Hết báo động là bổ đến ngay. Đứng ngoài nhìn lên, thấy căn phòng vẫn sáng ánh đèn, lo quá!

- Chúng mình chôn nó, anh nhé! - Thúy mếu náo.

- Cứ mặc anh... Kiếm cái gì liệm cho mèo chứ!

Thúy lúng túng mở tủ, lục lọi, cuối cùng lôi ra mảnh vải còn mới, đưa cho Khanh. Lát sau, hai người lặng lẽ xuống cầu thang. Khanh đào một cái hố bên gốc bàng.

- Anh đừng về vội nhé! - Thúy nói khi họ ngồi trong căn phòng.

- Trời sắp sáng rồi... Em sợ phải không?

- Vâng! Em chẳng rõ rồi đây mình sẽ sống ra sao.

- Thật khó mà tưởng tượng năm qua em đã sống một mình như thế. Anh nghĩ trong mỗi chúng ta đều có một điều kỳ diệu mà ta không nhận ra.

- Em lo sắp tới, mình không chịu đựng nổi. Em vào nhà máy sống tạm một thời gian chăng?

- Phải xa căn phòng này? Dễ gì em đã đủ sức. Anh không hiểu nổi đâu. Ừ, mà làm sao anh hiểu.

- Anh hiểu. Em không thể xa nó. Nếu ở lại đây là cần thiết, em cứ ở, anh và Bình sẽ tới thăm nhiều hơn. Không sợ cô đơn đâu.

Thúy ngồi lặng: Anh ấy tốt quá! Không có sự giúp đỡ của anh Khanh. Thúy sống khó khăn biết chừng nào!Lâu nay Thúy đã quen với sự giúp đỡ đó và chấp nhận như một hiển nhiên. Anh là chỗ dựa tinh thần. Những lúc khó khăn, biết có anh bên cạnh, Thúy vững tâm. Lắm lúc cô xấu hổ, nghĩ rằng mình lạm dụng anh quá nhiều. Nhưng làm thế nào được, hoàn cảnh không cho phép Thuý tránh chạy tấm lòng anh. Thỉnh thoảng, Thúy thường vơ vẩn nghĩ: Giá mình có chị gái, hoặc em gái nhất định sẽ giới thiệu cho con người này. Ai lấy được anh thật hạnh phúc! Nhưng chỉ nghĩ thế, đã đỏ mặt, cô tự mắng mình lẩm cẩm. Anh ấy cần gì ai giới thiệu, anh đủ sức, nói như mọi người là, quờ tay chỗ nào chẳng lấy được vợ. Trẻ đẹp, có tài lại biết chiều phụ nữ. Có lần Thúy đùa: "Anh Khanh khó tính chết đi ấy. Già kén kẹn hom đấy". Anh ngước nhìn Thúy rất nhanh, khuôn mặt buồn xỉu. Thật tình Thúy ít nói chuyện đó, cô quá rõ tình cảm của anh và đấy cũng là điều khổ tâm. Đối với anh, Thúy luôn giữ thái độ tự nhiên không câu nệ, không lảng tránh và quý trọng...

Sáng hôm sau, hai người đến nhà máy.

Theo lệnh giám đốc, công tác chuẩn bị hạ thủy con tàu thứ nhất phải xong trước 18 giờ ngày mai. Nhân viên phòng kỹ thuật xuống cả dưới ụ đà. Nhà máy tập trung vào nhiệm vụ hạ thủy.

... Thúy ra khỏi cổng nhà máy khá muộn. Mệt, nhưng thấy vui.

Thúy bước thong thả. Trời tháng mười mát dịu. Gió thổi nhẹ khiến Thúy nao nao. Đến một ngã tư, Thúy sững lại. Cô nhận ra cây phượng vĩ quen thuộc trở nên trần trụi. Mấy cành tướp xơ chìa ra như những cánh tay cụt. Thúy thấy tiếc. Cây phượng này mùa hè trổ những chùm hoa đỏ chói chang, mỗi lần đi qua, Thúy không thể không ngước lên. Thân cây giờ lỗ chỗ vết đạn. Ngọn đèn đường treo cạnh đó vẫn sáng...

- Chào cô! - Có tiếng đàn ông.

Thúy quay nhìn: một thanh niên tầm thước, khuôn mặt cháy nắng, đôi mắt sâu, cặp này hơi xếch, đứng ngay phía trước.

- Cô quên tôi rồi - Người thanh niên hóm hỉnh - Còn tôi thì chưa. Dễ gì tìm trong thành phố một người... như cô. Cô còn nhớ năm ngoái, một đêm nào đấy máy bay vào đánh phá có người đã kéo cô xuống hầm trú ẩn công cộng cạnh vườn hoa và cô đã cào anh ta?

- À, Thúy kêu to - Anh làm ở Cảng!

- Hồi đó cô... khác hơn. Tôi vẫn nhớ cô khoe có con mèo mướp rất khôn, biết gọi cô dậy khi báo động.

- Con mèo chết rồi - Thúy bùi ngùi báo tin.

- Sao thế?

- Trận bom đêm qua... Nếu đừng bỏ nhà đi bắt chuột thì mảnh bom ấy đâu có xuyên qua lưng nó. Tiếc quá!

- Tội nghiệp! Thế tức là lần này cô thực sự sống một mình?

- Không hẳn!

- Không hẳn? Nhìn chung, con gái có những bí ẩn mà tụi đàn ông như tôi lúc nào cũng ngây ngô.

Thúy cười to. Hai người bước nhanh hơn. Tới cổng nhà mình. Cô dừng lại:

- Mời anh lên phòng tôi chơi!

- Cám ơn! Tôi còn phải đi vòng khắp thành phố.

- Anh lang thang suốt đêm à?

- Ngày mai tôi xa nơi đây.

- Anh đi đâu?

- Có lệnh nhập ngũ. Người ta bảo đợt này tuyển bộ đội đi chiến đấu trong Nam. Tôi hy vọng mình ở trong số đó. Tôi không duy tâm, nhưng chiến tranh, ai dám nói rằng còn trở về? Vì thế tôi muốn tạm biệt thành phố. Thành phố với tôi... đã mấy chục năm qua... Nhưng cô đừng cho tôi là một gã bi quan.

- Không! Tôi không nghĩ thế. Chẳng rõ sao tôi cứ tin rằng những người như anh không thể chết.

- Thế thì cám ơn. Chào nhé! Hòa bình, nếu còn sống, tôi sẽ trở lại ngôi nhà này. Ngôi nhà đẹp quá! Lúc đó chỉ ngại cô quên tôi.

- Tôi tên Thúy. Hy vọng thế lắm. Tôi không quên đâu.

"Lại thêm một người lính ra trận?" - Thúy đứng ở cổng nhìn theo người thanh niên xa dần.

*

Phân xưởng trưởng phân xưởng ụ đà và trưởng phòng kỹ thuật Lâm Khanh bước vòng quanh con tàu. Chốc chốc họ dừng lại, quan sát và nói với nhau điều gì đó. Con tàu thơm mùi sơn, nghếch trên triền1. Mặt sông phía trước đen thẫm. Từ dưới đó, đưa lên mùi ngai ngái lúc con nước đang cường. Sóng vỗ lao xao, nghe như tiếng gió thổi trên ngọn phi lao.

Hai người chui xuống đáy tàu, ngước nhìn lên. Con tàu như một tảng đá khổng lồ, nặng nề chắn trên đầu họ. Khanh lần tới từng vị trí, kiểm tra lại lần cuối hệ thống tời, con trượt...

- Tất cả đều bảo đảm! - Khanh trở về phòng giám đốc báo cáo - Mọi công tác chuẩn bị hạ thủy đã xong, đề nghị đồng chí cho ý kiến cuối cùng.

- Ta tiến hành theo đúng kế hoạch - Giám đốc An bảo, ông hỏi thêm - Mấy giờ nữa nước đứng?

- Một tiếng nữa!

- Cậu nên tranh thủ chợp mắt ít phút, một giờ sau ta có mặt ở ụ đà, mấy đêm nay cậu thức rồi.

- Hạ thủy xong ngủ một thể ạ. Giám đốc An đặt tay lên vai người trưởng phòng.

"Cậu ấy xứng đáng được đề bạt làm phó giám đốc. Một người có năng lực, có trách nhiệm" - Ông thầm nghĩ.

Đúng 22 giờ 21 phút, giám đốc An phát lệnh cho tàu hạ.

Bốn ngọn đèn pha bật sáng, hắt xuống triền đà. Phân xưởng trưởng phân xưởng ụ đà bật nút điện, tiếng động cơ ro ro lập tức phát ra, nhả tời. Con tàu nằm trên triền, rùng nhẹ, từ từ trượt xuống.

Mọi người đứng vây quanh, hồi hộp. Thúy đứng bên cạnh Lâm Khanh, chếch trước mũi tàu, đôi mắt không rời triền đà: "Cầu mong đừng có máy bay vào giờ này". - Xung quanh yên lặng. Chỉ có tiếng động cơ nhả tời đều đều. Thúy nghe bên cạnh mình, hơi thở của Lâm Khanh. Không khí nhà máy như bị nén lại. Phấp phỏng. Lo âu. Theo lệnh giám đốc, tự vệ nhà máy phải có mặt ở các ụ súng, sẵn sàng bảo vệ công việc hạ thủy. Bên những khẩu 12 ly 7, họ ngồi lặng như những pho tượng, nghển nhìn ra bờ sông.

- Ro...o, Ro...oooo...

Tiếng động cơ chạy đều. Những sợi cáp dài dần, dài dần. Con tàu chậm chạp nhích từng đoạn, từng đoạn. Rồi nó chạm mí nước.

Bỗng bốn ngọn đèn pha vụt tắt. Khu ụ đà tối bưng. Tiếng động cơ ngừng bặt. Phút chốc, tất cả chìm trong im lặng.

- Còi báo động rúc lên.

- Tiếp tục công việc! Thả tời bằng tay!

Tiếng giám đốc An vang lên trong bóng tối, Lâm Khanh và người phân xưởng trưởng điều khiển việc thả tời.

- Bên trái, xuống!

- Chú ý mạn phải!

Tiếng Lâm Khanh đều đều, tự tin. Anh đứng ngay đầu triền. Bóng anh nhoà lẫn, nhập vào con tàu. Khu ụ đà tối mờ. Con tàu lại rì rì nhích xuống, nhích xuống.

Không có tiếng máy bay. Nhiều đường đạn đan trên bầu trời thành phố. Lâm Khanh chạy xuống mép sông, đôi mắt mở to:

- Dừng lại!

Cả chiếc triền và con tàu đã nằm trong lòng sông.

Khanh thở phào. Anh lội xuống lần từng mối dây rồi ra lệnh:

- Kéo tời!

Chiếc triền đà rít lên ken két, nhả tàu.

... Khi đèn bật sáng, con tàu đã dềnh trên mặt nước nhè nhẹ lắc lư.

Công nhân, tự vệ ùa xuống bờ sông, reo hò vang dội. Chỉ ngày một ngày hai nữa con tàu của họ sẽ ra cửa sông, ra biển và đến với đại dương. Cả nhà máy hân hoan. Khu bờ sông ầm vang tiếng nói, tiếng cười.

Thúy thấy vui. Cô muốn nói một câu thật to. Cô cầm bàn tay Lâm Khanh lúc nào không rõ. Khi nhận ra, cô hơi ngượng, vội buông ra, mặt nóng bừng.

- Bao giờ chạy thử, anh Khanh? - Thúy hỏi.

- Đêm mai! Phòng kỹ thuật phải cử hai người theo dõi trong thời gian tàu chạy thử.

- Anh cho em đi nhé!

- Lần này thì không được!

- Sao vậy?

- Còn sao nữa? - Khanh ý nhị nhìn Thúy.

Thúy cười:

- Ôi tiếc quá!

- Anh và Sơn sẽ đảm nhận việc đó.

- Xin chúc mừng phòng kỹ thuật - Người phân xưởng trưởng phân xưởng ụ đà hớn hở đứng trước mặt Lâm Khanh và chìa bàn tay to, thô về phía anh.

- Sao lại chúc mừng phòng kỹ thuật? - Lâm Khanh bóp chặt bàn tay người phân xưởng trường - Phải chúc mừng toàn nhà máy chứ.

- Nhưng trước hết, hãy cho bắt tay những người đã thiết kế ra nó - anh ta quay sang Thúy - Xin chúc mừng nữ đồng chí kỹ sư đã có sáng kiến, giúp cho nhà máy hạ thủy nhanh những con tàu.

Thuý đặt bàn tay nhỏ bé của mình trong lòng bàn tay thô ráp của người phân xường trưởng:

- Cảm ơn phân xưởng ụ đà đã góp phần hạ thủy con tàu an toàn, nhanh chóng...

- Xin thêm: vì có sự giúp đỡ của phòng kỹ thuật, đặc biệt là đồng chí Lâm Khanh.

- Tôi cải chính hai chữ "giúp đỡ bằng hai chữ "tham gia" - Khanh nói và cả ba người cùng cười.

Người phân xưởng trưởng bước đi. Xung quanh, tiếng nói cười huyên náo. Ai cũng vui, ai cũng hỉ hả tự hào. Mọi người chúc tụng, bắt tay và cả đấm vào vai, vào lưng nhau.

Chợt có tiếng phản lực rét qua, rất thấp. Công nhân nhanh chóng tản ra. Còi báo động chưa kịp rúc, tiếng súng, tiếng bom đã nổ loạn xạ.

- Về vị trí! - Tiếng người nào đó hô to.

Đèn tắt. Một quả rốc két nổ ngay cạnh ngôi nhà hai tầng. Khanh vội kéo tay Thúy, chạy lại chiếc hầm trú ẩn.

- Anh Khanh! Tài liệu.

Thúy giằng ra. Cô hớt hải nhào về phía phòng làm

- Thúy! Thúy!

Khanh đuổi theo. Anh nắm được tay cô và kéo ngồi xuống. Một lớp đất đá từ đâu phả vào người. Khanh xoay lại, che cho Thúy. Chớp lửa loé sáng, kế đó là một tiếng nổ. Đạn 12 ly 7 vọt lên.

- Chúng đánh vào nhà máy... Em chạy ra hầm - Khanh nói hổn hển - Nhanh lên!

- Tài liệu...

- Anh hiểu rồi. Ra hầm, Thúy!

Khanh khom người, bật đi.

- Rốc két đấy, cẩn thận, anh Khanh! - Thúy hét với theo. Nhưng bóng Khanh đã nhoà trong khói.

Khanh nhảy vào phòng làm việc. Cả phòng mịt mù. Mảnh bom văng vào kính choang choang. Hơi nóng hầm hập. Lửa đã bén đến cửa sổ. Khanh lần lại phía tủ. Anh giật mạnh cánh cửa, vơ nhanh hai chiếc cặp, vọt ra.

Xung quanh, lửa cháy rần rật. Bom vẫn chớp lên và khói đen phủ trùm nhà máy.

Đến giữa sân, Khanh khựng lại. Anh "ớ!' lên một tiếng. Hai mắt mờ nhoà. Có vật gì xuyên ngọt qua người. Hẫng, hụt. Khanh lảo đảo. Cặp tài liêu tuột khỏi tay. Trên ngực anh, máu ộc ra. Bầu trời quay tròn. Nhà máy xoay tròn. Đất sụt lở dưới chân. Dù thức về cái chết đến rất nhanh. Khuôn mặt mẹ chập chờn hiện ra. Và... khuôn mặt Thúy. Khanh muốn kêu to một tiếng, nhưng tất cả chìm vào hư vô...

---------------------------------

Chú thích:

1. Triền: dụng cụ đặt con tàu lên đó để hạ thủy.