ạng Đông non trẻ ngón tay ửng hồng vừa xuất hiện, công tử yêu quý của Odysseus đã thức dậy mặc quần áo. Choàng kiếm sắc ngang vai, tra chân bóng lẫy vào đôi dép bền chắc, rời phòng bước ra, Telemachos trông oai nghiêm, đường bệ khác thường. Giọng sang sảng Telemachos tức thì ra lệnh lệnh sứ triệu tập người Achaian tóc dài tới quảng trường. Lệnh sứ lớn tiếng rao truyền, người Achaian tập họp mau lẹ. Lúc họ kéo tới, quảng trường đông nghịt, Telemachos mới rời nhà, tay cầm thương đồng, hai chó thính tai hộ tống. Nhờ Athena riêng ban thiên ân nên phong nhã khác thường, Telemachos vừa bước vào mọi người quay nhìn, trầm trồ khen ngợi. Bậc cao niên né sang bên nhường lối lúc Telemachos ngồi vào chỗ dành cho thân phụ.

Aigyptios trưởng thượng, lưng còng vì năm tháng, kinh nghiệm trường đời già dặn, phát biểu đầu tiên. Tham gia cuộc chiến, Antiphos, công tử trưởng thượng, tay thương lừng danh, cùng Odysseus oai hùng theo thuyền vượt biển tới thành Troa, nổi tiếng nhiều ngựa, Cyclop hạ sát trong động vòm cung, tay chèo cuối cùng dã nhân làm thịt. Mặc dù còn ba con nữa, Eurynomos nhập bọn với đám cầu hôn, hai con lao động cần cù trong nông trại gia đình, song trưởng thượng buồn nhớ Antiphos khôn nguôi. Lòng rầu như dưa, lệ tuôn lã chã thương xót thằng con không còn nữa, bây giờ đứng dậy, trưởng thượng cất tiếng nói với hội đồng:

“Hỡi dân đảo Ithaka, xin để tai lắng nghe điều lão hủ muốn bày tỏ. Kể từ ngày Odysseus lừng danh lên thuyền rỗng không ra đi chưa bao giờ ngô bối gặp mặt, họp bàn. Vậy bữa nay ai triệu tập hội nghị? Người thế hệ trẻ hay thế hệ già? Cần gì mà phải làm vậy? Phải chăng nghe tin hàng quân kéo về, người đó muốn nói cho ngô bối hay tin nóng hổi vừa nhận? Hay có vấn đề liên hệ tới nhân dân muốn nêu lên để bàn luận? Người tuyệt vời, khả ái! Lão hủ khẳng định bất kể thế nào. Cầu mong Chúa tể tưởng thưởng điều tốt lành người đó ấp ủ trong tim!”

Lời đầy hảo ý khiến công tử Odysseus vui mừng. Hăm hở muốn phát biểu, chẳng giả bộ bày vẽ, không hình thức lấy lệ, lẳng lặng rời chỗ ngồi, Telemachos bước ra đứng giữa quảng trường. Lệnh sứ Peisenor đã khôn khéo lại kinh nghiệm nhanh nhảu đặt quyền trượng vào tay. Quay nhìn nói với Aigyptios trước tiên, Telemachos bắt đầu:

“Lão công khả kính, chẳng cần chờ đợi lão công sẽ hay sự thật tức thì. Người triệu tập hội nghị bữa nay không ở đâu xa khiến mất công tìm kiếm. Người đó là bản nhân đau khổ khôn xiết. Tin hàng quân kéo về bản nhân không hay để thưa chuyện cùng quý vị. Vả lại cũng không có vấn đề liên hệ tới quần chúng bản nhân muốn đem ra thuyết trình, bàn luận, trừ chuyện riêng tư cần quý vị giúp đỡ, bởi đau khổ, đau khổ đôi bề, đã dồn đổ vào nhà bản nhân. Thứ nhất, bản nhân mất thân phụ cao cả, một thời là quân vương quý vị hiện diện ở đây, quý mến quý vị như người cha hiền hòa đối với bầy con. Hơn thế bây giờ lại xuất hiện tai ương tệ hại hơn nhiều khiến nhà bản nhân rồi ra sẽ suy sụp thảm thương, và bản nhân mất hết chẳng còn gì để sống. Đám cầu hôn kéo tới quấy rầy thân mẫu, bày tỏ ý định bà nhất định khước từ, đám này là con cái yêu quý của hoàng thân, thủ lĩnh hiện diện nơi đây. Quá ư nhút nhát chẳng dám vác mặt tới nhà gặp thân phụ, vì muốn trao tay gả con gái, Ikarios sẽ ấn định của hồi môn với kẻ đầu đơn lão công kén chọn, suốt ngày họ tới lui, ở lì nhà ngô bối. Hạ bò, giết cừu, cắt tiết dê béo mập làm thịt, đánh chén với nhau, rượu vang óng ánh uống thả cửa, họ chẳng hề bận tâm để ý của cải trong nhà tiêu xài hoang phí. Bởi bây giờ không có người nào tầm cỡ Odysseus ra tay tống khứ tai ương khỏi ngôi nhà! Bản nhân vẫn chưa tới tuổi bảo vệ bản thân. Yếu kém đến mức thảm thương bản nhân không biết làm thế nào đối phó. Dẫu vậy nếu có sức mạnh bản nhân sẵn sàng chống trả. Vì xin nói quý vị hay việc họ làm vượt xa khả năng chịu đựng.”

“Phá hại gia cư bản nhân là việc làm khả ố, quý vị phải đỏ mặt, phẫn nộ không những vì bản thân mà còn vì tai tiếng đối với lối xóm xung quanh. Quý vị nên để ý thần linh sẽ nổi giận. Quý vị không sợ do thái độ thờ ơ của quý vị thần linh sẽ phẫn nộ, trừng phạt hay sao? Nhân danh Chúa tể trên núi Olympos, nhân danh Themis nữ thần công lý triệu tập, giải tán hội đồng, đủ rồi, thưa quý vị! Bản nhân trân trọng xin quý vị thôi đừng lạm dụng, để bản nhân yên thân, một mình ôm nặng sầu cay đắng! Trừ phi quả thực thân phụ cao cả của bản nhân lúc nào đó do nóng giận dùng mưu độc làm hại người Achaian xà-cạp gọn gàng, vì thế mà bực tức bắt đền trả, quý vị sử dụng mưu mẹo tương

tự hãm hại bản nhân bằng cách để số người này tiếp tục tác họa. Dẫu thế và giả như quý vị ăn hết tài sản, ngốn sạch gia súc bản nhân nghĩ cũng không sao! Nếu quý vị xài nhẵn nhụi, ngày nào đó sẽ có đền bù. Vì ngô bối sẽ đem chuyện khắp thành phố nói cho mọi người cùng hay, theo dõi chặt chẽ, bám sát quý vị, đòi lại của cải, chừng nào trả lại đầy đủ mới thôi. Nhưng hiện thời làm sao chịu nổi đau khổ quý vị chồng chất trong lòng bản nhân?”

Tiếp tục tuôn lời, vẫn còn phẫn nộ, nhiệt huyết dâng cao, cuối cùng bật khóc, Telemachos đánh rơi quyền trượng. Cảm nghĩ thương hại lan rộng hội nghị. Mọi người ngồi im bất động, không ai nỡ lòng đáp lời chua chát, gay gắt. Im lặng kéo dài, cuối cùng Antinoos lên tiếng:

“Diễn văn tuyệt vời, Telemachos! Diễn giả tuyệt hảo giữa quảng trường! Công tử vừa bêu rếu, trách cứ ngô bối. Nhưng đau khổ đó lỗi tại ai? Không phải các cầu hôn mà thân mẫu công tử, mưu mẹo vô song. Ba năm liền, sắp năm thứ tư, nương nương mơn trớn cảm nghĩ trong lòng các cầu hôn, tạo điều kiện để ngô bối hy vọng. Qua lời hứa hẹn, nhắn gửi tới từng người, nương nương không mảy may có ý định bắt chờ đợi. Nhưng trong thâm tâm nghĩ khác nương nương sắp đặt mưu kế. Đặt khung cửi trong phòng sửa soạn việc làm nương nương bắt đầu dệt tấm vải lớn rộng, mịn màng. Chẳng chút đắn đo, rào đón nương nương nói với ngô bối: ‘Quý vị cầu hôn trai trẻ, dẫu Odysseus không còn, xin đừng nóng lòng, chớ vội hối hả thúc giục hôn nhân, hãy chờ tới lúc hoàn tất công việc, như vậy đường chỉ tiên phụ kéo dệt sẽ không vô ích. Vải dệt sẽ là vải liệm dành cho Laertes. Khi lão công cúi đầu bước theo định mệnh tàn nhẫn chìa bàn tay khiếp đảm vẫy gọi đưa vào giấc ngủ ngàn thu, tiện phụ không muốn mang tiếng, phụ nữ Achaian chê trách người giàu có như thế nằm xuống không có tấm vải che thân!’ Nương nương nói thế, ngô bối đồng ý nghe theo, mặc dù lòng nôn nóng. Bởi vậy ban ngày ngồi vào khung cửi nương nương đưa thoi dệt vải, nhưng ban đêm đốt đuốc bên cạnh nương nương tháo chỉ gỡ sợi đoạn vải đã dệt. Ba năm liền nương nương bí mật thực hiện mánh khóe che mắt đánh lừa ngô bối. Sang năm thứ tư, bốn mùa lặng lẽ trôi qua, mùa xuân vừa rồi, thấy chủ nhân làm vậy, một trong số nữ tỳ tố giác. Bắt quả tang đang tháo sợi rút chỉ làm sơ đoạn vải, ngô bối ép phải dệt cho xong, nương nương miễn cưỡng đồng ý.”

“Nhưng Telemachos ơi, đây là câu các cầu hôn sẽ đáp, bản nhân muốn công tử và mọi người lắng tai nghe, hiểu cho kỹ để biết sự thật. Bảo thân mẫu về nhà bố đẻ lấy người thân phụ chọn cho và nương nương cũng ưng thích. Trái lại, nếu tiếp tục hành hạ con cái người Achaian, nhờ Athena ban phú tinh khôn vượt bậc, khéo tay thêu thùa, tính tình tao nhã, mưu mô xảo diệu, ngay cả phụ nữ Achaian mái tóc diễm lệ ngày xửa ngày xưa, những Tyro, những Alkmene, những Mykene đội vòng nguyệt quế yêu kiều về mưu mô không người nào sánh kịp, nhưng trong chuyện này nương nương suy tính sai lầm. Bởi nếu nương nương còn giữ thái độ như thế, thần linh chỉ dẫn cho theo, các cầu hôn sẽ tiếp tục ăn hết, ăn nhẵn của cải nhà công tử. Nương nương sẽ nổi tiếng lừng danh, song công tử gánh chịu tai họa trọn vẹn! Do vậy ngô bối sẽ không về trang trại, ngô bối cũng chẳng đi đâu, chừng nào nương nương chưa lựa chọn, kết hôn với người trong đám ngô bối.”

“Antinoos,” dáng vẻ thận trọng Telemachos đáp, “bản nhân không thể đuổi bà đi, nếu bà không muốn, thân mẫu sinh hạ, nuôi nấng, trong khi thân phụ lưu lạc biệt tích biệt tăm, không biết còn sống hay đã chết. Bản nhân sẽ phải trả Ikarios bao nhiêu nếu cố tình trả bà về với lão nhân! Ngoài đau khổ phải gánh chịu vì lão nhân, bản nhân sẽ khổ đau hơn nữa do thần linh, bởi khi ra về thân mẫu sẽ réo gọi cầu xin Pháp Thần buồn thảm trừng phạt. Bản nhân sẽ bị dân chúng phẫn nộ chê bai, ghét bỏ. Không! Bản nhân sẽ không bao giờ nói lời tàn ác như thế! Nếu cảm thấy bực không vừa lòng xin rời cung điện. Đánh chén, tiệc tùng nơi khác, lần lượt thay phiên, hết nhà này đến nhà kia, đem đồ của mình đến đó mà ăn! Nếu định bụng phá hại gia cư người khác, không đền bù hoàn trả, như vậy tiện lợi và thú vị, quý vị cứ việc ăn cho no, ăn thật nhiều! Bản nhân sẽ cầu xin thần linh bất tử, Chúa tể định ngày tính sổ đoạn trường, quý vị sẽ gục chết trong nhà này, không hoàn trả đền bù.”

Đáp lời Telemachos, Chúa tể nhìn xa trông rộng lớn tiếng sai hai chim ưng rời đỉnh núi lao xuống. Theo gió hai chim dang cánh bay song song. Vừa tới nơi hội họp, tiếng người rền vang, hai chim vỗ cánh đánh vòng liếc nhìn khuôn mặt đám đông, ánh mắt tiết ra điềm báo chết chóc. Sau đó co móng quắp chân hết má đến cổ, hai chim rẽ sang bên phải, lướt qua mái nhà, thành phố ồn ào, náo nhiệt. Ngước nhìn điềm triệu mọi người rùng rợn. Tất cả ngỡ ngàng tự hỏi không biết chuyện gì sẽ xảy ra. Một lúc khá lâu chiến binh cao niên Halitherses quý tử Mastor mới lên tiếng. Lão binh hiểu chim muông, đọc điềm báo hơn mọi người cùng thời, cùng thế hệ. Cầu chúc ai nấy may mắn, tốt lành, lão binh giải thích: “Hỡi dân Ithaka, xin lắng nghe điều lão hủ phát biểu. Lão hủ muốn đặc biệt nhắn nhủ đám cầu hôn, vì tai ương khủng khiếp sắp nuốt chửng, nhấn chìm. Odysseus sẽ không xa gia đình lâu nữa. Lúc này đang ở đâu đây, quân vương sẽ gieo rắc chết chóc đẫm máu cho đám cầu hôn, từng tên và tất cả, nghĩa là tai họa cho nhiều người trong số ngô bối sống trên đảo Ithaka nhìn thấy từ xa. Bởi thế, trong khi còn thì giờ, ngô bối hãy dự tính, không chần chừ, làm thế nào ngăn chặn số người này đừng quá độ, nhưng trước hết để họ tự ngăn chặn chính họ, như vậy sẽ tốt hơn. Lão hủ không phải non dại trong nghề bói toán mà tiên đoán theo kinh nghiệm chín muồi. Với Odysseus lão hủ khẳng định mọi chuyện xảy ra y hệt lão hủ tiên đoán khi người Argive xuống thuyền cùng quân vương mưu lược trực chỉ thành Troa. Lão hủ tiên đoán quân vương sẽ kinh qua muôn vàn thử thách, mất hết đồng đội, sau hai mươi năm trở về không ai nhận ra. Mọi điều lão hủ dự tính bây giờ diễn ra đúng sự thật.”

Eurymachos công tử Polybos đứng lên đáp lời: “Lão nhân tiên tri, ba hoa như thế đủ rồi, nên ba chân bốn cẳng về nhà đọc điềm triệu cho bầy con nghe, kẻo tai họa sẽ đổ lên đầu lên cổ chúng. Về giải đoán điềm triệu bản nhân tài ba gấp bội lão nhân. Xét cho cùng trên không trung chói chang ánh nắng biết bao chim bay qua bay lại, song không phải con nào cũng mang điềm triệu. Odysseus hả! Y đã gặp định mệnh ở nơi xa xôi! Ước chi lão nhân chia sẻ cùng số phận! Như vậy ngô bối khỏi phải nghe tiên đoán nhạt nhẽo bay ra từ cửa miệng, và lão nhân cũng không mất thì giờ hâm nóng tâm can Telemachos. Chắc hẳn lão nhân hy vọng lúc nào đó gã mang phẩm vật tới nhà dâng biếu! Dẫu thế bản nhân tiên đoán, lời tiên đoán sẽ là sự thật. Nếu lão nhân lạm dụng tuổi già, kinh nghiệm lâu năm lừa bịp thanh niên trẻ người non dạ, nếu lời ăn tiếng nói của lão nhân thúc đẩy gã nổi đóa sử dụng bạo lực, hậu quả sẽ tai hại, đau đớn sẽ đến với gã trước tiên, căn cứ vào tiên đoán, chim bay gã sẽ chẳng thể làm gì nên chuyện. Còn lão nhân, xin thưa, ngô bối sẽ phạt vạ, nộp đủ sẽ đứng tim, não nề, đau đớn vô cùng!”

“Với Telemachos, trước mặt quý vị, bản nhân có lời khuyên hữu lý: gã nên bảo thân mẫu trở về nhà thân phụ, gia đình sẽ thu xếp đám cưới, của hồi môn nộp thân phụ thế nào cũng dồi dào, vì đó là quyền lợi dành cho ái nữ thương yêu. Nếu việc đó chưa xong bản nhân thấy con cái người Achaian chẳng việc gì phải bỏ dở ý định khiến quý vị khó chịu. Dù thế nào ngô bối cũng chẳng sợ bất kỳ ai, ngay cả Telemachos nói năng văn hoa, trôi chảy. Còn tiên đoán, lão nhân bẻm mép ơi, ngô bối cũng không bận tâm để ý; tiên đoán chẳng đi tới đâu mà chỉ làm lão nhân đáng ghét bội phần. Telemachos sẽ nhìn tận mắt của cải không cánh bay đi sạch sành sanh, không hy vọng đền bù hoàn trả chừng nào Penelope còn giở trò bắt ngô bối chờ đợi chuyện hôn nhân. Trong khi giậm chân tại chỗ, thay vì mỗi người tự tìm cô dâu thích hợp, ngô bối tiếp tục nuôi hy vọng ngày này ngày nữa chiếm đoạt phần thưởng vô giá cùng nhau ganh đua.”

“Eurymachos,” Telemachos kín đáo đáp lời, “và tất cả quý vị cầu hôn khả kính, về chuyện đó bản nhân không kêu gọi hay phát biểu gì nữa. Thần linh và nhân dân đã nghe bản nhân trình bày! Bởi thế bây giờ xin quý vị vui lòng cấp cho chiếc thuyền lướt sóng cùng hai mươi tay chèo để bản nhân ra đi rồi trở về. Bản nhân sẽ tới Sparta và Pylos cát bạt ngàn dò hỏi tin tức thân phụ vắng bóng từ lâu, hy vọng có người biết chuyện cho hay hoặc lượm lặt tin đồn Chúa tể truyền giao thường khi là sự thật. Nếu hay tin ông còn sống, đang trên đường trở về, lúc đó dù kiệt sức, bản nhân cũng nán lại năm nữa. Ngược lại, nếu hay tin ông chết rồi, ra đi vĩnh viễn, bản nhân sẽ trở về, dựng mộ đài với lễ nghi mai táng đúng cách, và để thân mẫu kết hôn với người khác.”

Dứt lời Telemachos ngồi xuống, Mentor đứng dậy phát biểu. Mentor là thân hữu của Odysseus. Khi lên thuyền ra đi quân vương nhờ trông nom toàn bộ tài sản, giữ gìn mọi thứ cẩn thận, giúp đỡ, chiều ý lão công. Dáng vẻ chân tình Mentor cất tiếng giữa hội trường:

“Hỡi dân Ithaka, xin để tai lắng nghe bỉ nhân muốn nói đôi lời. Bỉ nhân ước ao từ đây về sau không quân vương nào quyền trượng trong tay cư xử nhân từ, độ lượng, công bằng! Bỉ nhân mong muốn quân vương nào cũng trở thành độc tài, tàn bạo! Vì trong số người Odysseus tuyệt vời cai trị với lòng yêu thương người cha đối với đứa con không có người nào bây giờ nghĩ tới quân vương. Bỉ nhân cũng không trách cứ, chê bai việc làm bất chính của đám cầu hôn cao ngạo, đầu óc hung hãn, lòng dạ đen tối. Họ tự lao đầu vào chỗ chết khi sử dụng phí phạm tài sản Odysseus, vì nghĩ quân vương sẽ không bao giờ trở về. Bỉ nhân bất bình với quý vị, ngồi đó mà ngậm miệng làm thinh, không một lời lên án hoặc ngăn cản, mặc dù họ ít, quý vị đông!”

Leokritos công tử Euenor đứng phắt dậy quát to: “Mentor, nói thế là thế nào? Điên khùng giở thói lưu manh! Ngươi thúc đẩy dân chúng ngăn cản ngô bối. Ngươi sẽ thấy không dễ gì giao chiến với số người đông đảo hơn mình đang dùng bữa. Nếu Odysseus bất chợt trở về thấy ngô bối tiệc tùng trong cung điện, và định tâm tống cổ ngô bối ra ngoài, vợ y sẽ không vui thấy y trở về dẫu mong mỏi vô cùng. Y sẽ gục chết ô nhục nếu cầm vũ khí chống lại đa số. Bởi thế điều ngươi nói là lời rồ dại. Thôi đủ rồi. Bây giờ mọi người giải tán, ai nấy về nhà. Mentor và Halitherses, vì là bạn thân của thân phụ, sẽ hối hả thúc giục Telemachos ra đi. Dẫu vậy bản nhân dám chắc gã sẽ không bao giờ lên đường, trái lại muốn nán lại Ithaka lâu ngày thu thập tin tức.”

Dứt lời Leokritos giải tán hội nghị tức thì, mọi người nhanh nhảu chấp nhận ra về trong khi đám cầu hôn lần đường tới cung điện Odysseus. Tách xa tất cả Telemachos ra bờ biển. Tới nơi nhúng tay xuống nước xanh lơ rửa sạch Telemachos giơ cao cầu khấn Athena: “Ô nữ thần, xin lắng nghe, hôm qua hạ giá tới tệ xá. Nữ thần khuyên bỉ nhân lấy thuyền vượt biển mờ sương ra đi nghe ngóng tin tức liệu thân phụ vắng bóng từ lâu có trở về hay không. Nhưng than ôi, dân đảo, nhất là bọn cầu hôn do ác ý và kiêu ngạo phá hỏng dự định.” Cầu xin vừa chấm dứt Telemachos thấy Athena bước lại gần. Giả dạng hình dáng và bắt chước giọng nói Mentor, nữ thần cất lời như có cánh bay xa: “Telemachos, từ rày về sau, công tử sẽ không nhút nhát hay ngớ ngẩn, nếu khí phách bất khuất của thân phụ truyền nhập cơ thể; ông là người từ lời nói đến việc làm bao giờ cũng trọn vẹn, chu đáo. Cuộc ra đi công tử thực hiện sẽ không vô bổ hoặc vô ích. Trừ phi công tử không phải hòn máu Odysseus và Penelope sinh thành, bản nhân mới nghĩ dự tính của công tử sẽ không đạt kết quả, chẳng dẫn tới đâu. Trên đời ít con bằng cha. Thông thường nhiều con kém cha, chỉ số ít hơn cha. Vì từ nay trở đi không hề thiếu tinh khôn, mưu trí của Odysseus, vì rồi ra sẽ không là kẻ nhút nhát hay đứa ngớ ngẩn, bản nhân thấy, công tử có thể hy vọng thành công trong dự định. Bởi thế bây giờ hãy quên lũ cầu hôn, đừng bận tâm nghĩ tới âm mưu, tính toán của chúng. Chúng là bọn hung hăng, bất trị, không hiểu phải trái là gì. Và chúng cũng không nhìn ra số phận đen tối đang lén lút lại gần, tử thần hắc ám chỉ trong một ngày quật ngã, chôn vùi tất cả.”

“Đừng chần chừ mà chuẩn bị cấp tốc cuộc ra đi công tử dự tính. Vì vừa là thân hữu của thân phụ, vừa là thân hữu của công tử, tiện nhân sẵn sàng kiếm chiếc thuyền và cùng công tử dong buồm vượt biển. Bây giờ công tử hãy về nhà cho đám cầu hôn nom thấy. Sau đó chuẩn bị lương thực sẵn sàng, bỏ tất cả vào thùng, rượu vang đổ vào bình, lúa mạch giữ cho tay chèo dai sức dồn vào bao da bền cứng. Tiện nhân sẽ vào thành phố kiếm tay chèo tình nguyện. Đảo Ithaka hai bên là biển có vô số thuyền, cả cũ lẫn mới. Tiện nhân sẽ thân chinh tìm chiếc tốt hơn hết cho công tử, ngô bối sẽ bảo tay chèo cấp kỳ sắp xếp thuyền cụ, sau đó hạ thủy ra khơi.”

Athena ái nữ Chúa tể dặn dò. Vừa nghe giọng nói nữ thần Telemachos dừng bước không đi thơ thẩn nữa. Telemachos quay về cung điện tức thì, mặc dù lòng nặng trĩu ưu tư. Tới nơi Telemachos thấy đám cầu hôn hung hăng lột da mấy con dê, nướng heo mập trong sân. Antinoos cười ha hả chạy tới vừa nắm tay vừa lớn tiếng: “Telemachos, nói năng hoa mỹ, phát biểu nóng nảy, cất bỏ dự tính dữ dằn, kế hoạch khủng khiếp, đừng lo lắng làm chi! Hãy hoan hỉ cùng ăn, cùng uống như mọi khi với ngô bối. Người Achaian sẽ thu xếp thuyền, kén chọn tay chèo để công tử mau mau lên đường tới Pylos thiêng liêng tìm tông tích thân phụ lừng danh.”

Nhưng Telemachos khôn ngoan đáp: “Antinoos, cảm ơn! Ngồi với đám đông ồn ào như quý vị bản nhân sẽ không thể nào ăn ngon miệng hoặc cảm thấy thoải mái trong lòng. Ô cầu hôn, quý vị phung phá nhiều thứ trong nhà khi bản nhân còn nhỏ chưa đủ hay sao? Bây giờ bản nhân đã lớn. Nghe xung quanh, người này nói, người kia nói, bản nhân hiểu sự việc thực ra thế nào, tinh thần quả cảm lên cao! Bởi thế bản nhân sẽ tìm cách đem bất hạnh, tai ương đổ lên đầu, chồng lên cổ quý vị, dù đi Pylos hay ở đây trên quê hương. Bản nhân sẽ đi, hành trình dự tính sẽ không vô ích, dù chỉ quá giang, vì không có thuyền và tay chèo, sự thể đúng như quý vị mong muốn.” Dứt lời Telemachos lặng lẽ rút tay khỏi tay Antinoos. Đang sửa soạn bữa ăn trong đại sảnh, đám cầu hôn đồng loạt thốt lời chế giễu, thóa mạ. Một cầu hôn trẻ tuổi hợm hĩnh lên giọng: “Ta nghĩ như vậy là Telemachos muốn cứa cổ ngô bối! Đi Pylos cát bạt ngàn là nó tìm vây cánh. Có lẽ nó còn tới tận Sparta rồi mới trở về, vì thèm máu ngô bối. Hoặc rất có thể đất Ephyre phì nhiêu, màu mỡ nó thấy cần đến viếng thăm. Trở về nó sẽ mang theo thuốc độc giết người, bỏ vào bình đựng vang kết liễu đời ngô bối.”

Cầu hôn trẻ tuổi khác vênh vang chêm lời: “Nhưng biết đâu nếu xuống thuyền ra đi, nó sẽ xa thân nhân, lạc đường, mất tích như bố nó? Như vậy nó lại gây khó khăn cho ngô bối gấp bội, do phải cùng nhau phân chia của cải, trả lại ngôi nhà để thân mẫu nó cư ngụ cùng phu quân!”

Để mặc đám cầu hôn ba hoa Telemachos lẳng lặng xuống phòng chứa đồ của thân phụ. Phòng cao rộng chất đầy vàng, đồng, rương quần áo, thùng dầu thơm. Bên trong sát tường hàng bình vang thơm dịu đầy rượu nguyên chất chưa pha đứng san sát thành hàng chờ ngày Odysseus sau bao gian truân, cực khổ tìm ra đường về. Cửa vào gài then kép, cửa hai cánh bền chắc đóng khít khao. Báu vật bên trong quản gia Eurykleia ái nữ Ops, đích tôn Peisenor, tinh mắt lanh trí ngày đêm qua lại canh chừng. Gọi nhũ mẫu xuống phòng chứa đồ Telemachos nhỏ nhẹ: “Nhũ nương quý mến, nhũ nương lấy vài bình vang cho con được không? Chọn thứ ngon nhất, gần thứ nhũ nương cất giữ cẩn thận dành cho người bất hạnh, dòng dõi thần linh, Odysseus, lúc nào cũng hy vọng thoát khỏi định mệnh khắt khe trở về an toàn. Đổ đầy mười hai bình, đậy nắp cẩn thận. Lấy bột lúa mạch đổ vào bao da bền chắc, vâng, hai mươi hộc xay rồi. Giữ kín không nói với ai! Chuẩn bị lương thực sẵn sàng, tối đến lúc mẫu thân lên giường trên lầu, con thân chinh đến lấy mang đi. Con tới Sparta và Pylos cát bạt ngàn hy vọng tìm ra tông tích chừng nào thân phụ yêu quý trở về.”

Lời vừa dứt vú già Eurykleia rú kêu, nức nở bật khóc, lắp bắp lời như có cánh bay xa: “Con yêu quý, trời đất ơi, ai xui con nghĩ vậy? Tại sao phải ra đi lang thang góc biển chân trời, con là quý tử độc nhất, báu ngọc của gia đình! Bởi Odysseus, dòng dõi Chúa tể, không còn, biệt tích nơi đất lạ quê người, xa cách quê hương! Con vừa quay lưng là đám cầu hôn âm mưu ám hại; sau khi hạ sát con, chúng sẽ chia nhau những thứ này. Ở nhà đừng đi. Không ai réo gọi con vác thân kiếm tìm gian nan, khổ sở trên mặt biển bao la, cằn cỗi.”

“Đừng sợ nhũ nương quý mến,” Telemachos thận trọng đáp lời. “Dự tính này có thần linh trợ giúp. Dẫu thế nhũ nương phải thề với con nhũ nương sẽ không nói cho mẫu thân hay ít nhất mười một, mười hai ngày, hoặc tới lúc tìm mà không thấy mới hay con đi rồi. Ngô bối không nên để lệ nồng tuôn chảy khiến cặp má nõn nà mòn mỏi, phôi pha!”

Làm theo lời dặn vú già thề trước thần linh sẽ giữ bí mật. Trang trọng tuyên thệ xong xuôi vú già đổ rượu vang vào bình hai quai, dồn bột lúa vào bao da bền chắc. Telemachos trở lại đại sảnh ngồi cùng đám cầu hôn. Bây giờ Athena nữ thần mắt xanh lam lục lại dự tính. Giả dạng như Telemachos, nữ thần cất bước khắp thành phố tìm gặp thanh niên, rỉ tai từng người, đêm xuống gặp nhau gần thuyền lướt sóng. Sau đó tới gặp Noemon công tử tiếng tăm, hào hiệp của Phronios, nữ thần ngỏ lời xin chiếc thuyền lướt sóng, Noemon hứa sẵn sàng cung cấp.

Mặt trời lặn bốn bề bắt đầu âm u. Đúng lúc đó nữ thần đẩy thuyền xuống nước, chất dụng cụ lên boong. Xong xuôi, nữ thần đưa thuyền đậu tại góc xa bến cảng. Tay chèo tập trung đầy đủ, nữ thần ngỏ lời khuyến khích từng người. Sau đó Athena mắt xanh lam lục lại dự tính. Cất bước tới cung điện Odysseus oai hùng nữ thần nhẹ ru đám cầu hôn vào trạng thái mơ màng thú vị. Trong khi chúng nhấm nháp nữ thần làm tâm trí mù mờ, đập cúp rơi khỏi tay. Mí mắt chập chờn buồn ngủ, chúng không ngồi lì ở bàn mà nhỏm dậy lết qua thành phố về nhà lên giường ngon giấc. Tiếp theo lại giả dạng, nhái giọng Mentor gọi Telemachos ra ngoài, nữ thần dặn dò: “Telemachos, đồng hành xà-cạp gọn gàng đang ngồi bên mái chèo chờ công tử ra lệnh bắt đầu. Vậy lên đường! Không nên trì hoãn cuộc ra đi.” Dứt lời Pallas Athena vun vút cất buớc, Telemachos hối hả theo sau. Tới nơi gần thuyền, gần biển hai người thấy tay chèo tóc dài đứng chờ trên bãi cát. Telemachos oai phong, bệ vệ ngỏ lời: “Quý hữu, đi theo bản nhân! Ngô bối phải đem lương thực, dụng cụ xuống thuyền. Tất cả chất đống, sẵn sàng trong cung điện. Thân mẫu bản nhân không hay chuyện, nữ tỳ cũng vậy, trừ một bản nhân tin tưởng.”

Dứt lời Telemachos quay gót, tay chèo theo sau. Mang lương thực, dụng cụ chất trên thuyền vững chắc xong xuôi, tay chèo chờ lệnh công tử Odysseus. Telemachos theo Athena xuống thuyền. Nữ thần ngồi phía sau, Telemachos ngồi bên cạnh. Tháo cáp đằng đuôi, tay chèo lên thuyền, vào chỗ. Lớn tiếng gọi gió tây lồng lộng Athena mắt xanh lam lục phái đi như ca hát, như thì thầm trên mặt biển đen đậm. Telemachos ra dấu tay chèo chuẩn bị thuyền cụ, tất cả hối hả theo lệnh. Họ nâng cột buồm gỗ thông cắm vào hốc xà ngang, nhanh tay chằng dây néo mũi thuyền, kéo dây bện da bò đưa buồm trắng lên cao. Gió thổi, buồm căng phồng, sóng đen ngòm rú rít quanh mũi lúc thuyền xoay hướng, lao vun vút trên biển cả.

Mọi thứ thực hiện mau lẹ trên thuyền màu đen lướt sóng xong xuôi, rót vang vào cúp đầy tới mép, họ rẩy rượu lễ dâng thần linh bất tử, nhất là ái nữ Chúa tể, trinh thần mắt xanh lam lục. Suốt đêm, đến bình minh vẫn vậy, liên miên đè sóng, thuyền phăng phăng lên đường.