ột hôm, khi anh đang đứng vừa tiểu tiện vừa ngắm vầng trăng ảm đạm treo lơ lửng trên miệng hố như muốn anh giơ tay ra ôm lấy nó vào lòng, đột nhiên anh cảm thấy ớn lạnh khủng khiếp. Anh tự hỏi mình bị cảm lạnh rồi chăng? Không, cảm giác ớn lạnh này có cái gì lạ lắm. Anh đã nhiều lần trải nghiệm về sự ớn lạnh trước mỗi cơn sốt, nhưng lần này nó lại là một cái gì khác kia. Anh không bị nổi da gà, không cảm thấy giá buốt. Chính lớp tủy trong các lớp xương anh chứ không phải lớp da của anh đang run rẩy. Và tựa như mặt nước gợn sóng, nó từ từ tỏa thành những vòng tròn lan rộng. Một cơn đau âm ỉ và không lúc nào ngớt vang dội khắp xương cốt anh. Tựa như tiếng kêu leng keng của một cái hộp thiếc vang trong gió, cơn đau đó lan khắp cơ thể anh.

Trong khi anh đứng đó, toàn thân run rẩy, mắt nhìn trăng, thì một loạt những ý nghĩ liên kết lại diễn ra trong đầu anh. Mặt trăng tựa một vết sẹo sần sùi, được che phủ bằng một lớp phấn... một thứ bọt xà phòng khô cứng rẻ tiền... một hộp đựng đồ ăn trưa bằng nhôm xỉn. Rồi khi nhìn gần, nó hiện nguyên hình một cách bất ngờ: một cái đầu lâu trắng hếu - một biểu hiện thông thường của chất độc, những viên thuốc bọt dưới đáy, lọ đựng côn trùng của anh... có vẻ giống nhau lạ lùng giữa sự cấu tạo của bề mặt mặt trăng và của những viên thuốc độc nở hoa. Anh tự hỏi không biết cái lọ đựng côn trùng anh giấu ở bên dưới cái gò chạy quanh nền nhà bằng đất gần lối ra vào có còn ở đó không.

Tim anh bắt đầu đập loạn xạ, chẳng khác nào một trái bóng bàn. Tại sao anh lại phải nghĩ tới những điều đen tối tới như vậy nhỉ? Một sự liên kết khá buồn giữa các suy nghĩ.

Và thậm chí nếu anh không nghĩ ra thì ngọn gió tháng Mười cũng mang đi với nó âm thanh uất nghẹn của sự nuối tiếc. Khi anh nhìn lên khoảng tối mờ mờ trên miệng hố, lúc này hiện ra nhàn nhạt dưới ánh trăng, anh trầm ngâm nghĩ có lẽ cái cảm giác héo hơn này của anh chính là do lòng ghen tỵ mà ra.

Rất có thể đó là sự ghen tỵ đối với tất cả những vật có một hình thể bên ngoài cái hố này: phố xá, xe điện, dấu hiệu chỉ đường tại các ngã tư, quảng cáo bên trên các phòng điện thoại, xác một con mèo, tiệm tạp hóa - nơi có bán thuốc lá. Giống như cát len lỏi vào đục rỗng những bức vách và cột nhà, sự ghen tỵ đục khoét tâm hồn anh, biến anh thành cái nồi rỗng trên bếp lửa. Song nhiệt độ của cái nồi rỗng tăng nhanh. Và rồi chẳng sớm thì muộn cái đó cũng sẽ xảy ra, anh sẽ bỏ cuộc khi không thể chịu nổi sức nóng nữa. Trước hết là vấn đề thời tiết lúc này, trước khi anh có thể nói đến chuyện hy vọng.

Anh muốn một bầu không khí nhẹ nhàng hơn! Ít ra là bầu không khí tươi mát không trộn lẫn hơi thở của chính anh. Nếu mỗi ngày được một lần dù chỉ trong nửa tiếng đồng hồ thôi, anh được trèo lên miệng hố mà nhìn biển khơi mênh mông kia thì tuyệt vời biết bao. Anh đáng được hưởng cái đó lắm chứ. Việc canh phòng của họ nghiêm ngặt thế kia thì chắc anh không thể trốn thoát được, nhưng nếu căn cứ vào công việc anh đã làm cho họ từ hơn ba tháng nay thì đòi hỏi đó rất hợp lý. Ngay đến một tên tù cũng có quyền mỗi ngày có một khoảng thời gian để tập tành, vận động nữa là.

- Quả thực anh không sao chịu đựng được nổi nữa rồi! Nếu cứ tiếp diễn cái trò ngày nào cũng phải húc mũi vào cát như thế này suốt năm thì anh phải biến thành dưa muối mất! Anh vẫn tự hỏi liệu họ có cho phép anh dạo quanh đây mỗi ngày ít phút không?

Người thiếu phụ chỉ mím chặt môi có vẻ như khó chịu lắm. Trông nàng giống như người không biết phải làm gì với một đứa trẻ được nuông chiều vừa đánh mất cái kẹo.

- Anh sẽ không cho phép họ nói rằng anh không được làm như vậy. - Người đàn ông bỗng nổi cáu. Thậm chí anh nhắc lại chuyện cái thang dây mà đối với anh thực khó nói vì những kỷ niệm ấy rất đáng ghét - Hôm nọ khi anh chạy trốn, chính mắt anh trông thấy cái thang dây. Mấy gia đình cùng dãy với chúng ta hiện có thang dây mắc sẵn cho họ dùng.

- Vâng... nhưng mà... - Nàng rụt rè nói như có ý xin lỗi - Phần lớn những người đó đã sống ở đây từ mấy đời nay rồi anh ạ.

- Hừ, ý em muốn nói chúng ta chẳng còn chút hy vọng nào nữa ư?

Người thiếu phụ cúi đầu với vẻ khuất phục, như một con chó tuyệt vọng. Thậm chí, nếu ngay bây giờ anh nuốt thuốc độc trước mắt nàng có lẽ nàng cũng đành cho anh chết, không nói một lời.

- Thôi được. Anh sẽ cố dàn xếp với họ xem sao.

Tuy nhiên, trong thâm tâm anh không hy vọng gì những chuyện dàn xếp như vậy sẽ thành công. Anh đã thường phải chịu bao nỗi thất vọng. Và vì thế khi lão già ngay sau đó trở lại cùng với nhóm kéo thùng và mang cho anh câu trả lời thì anh ngạc nhiên và sững sờ.

Song sự ngạc nhiên của anh không có chỉ đáng kể so với những gì mà lão già trả lời anh:

- Được, để xem xem... - Lão già nói rề rà vấp váp, như đang sắp đặt lại những thứ trong đầu - Kể ra, à... không... à... chẳng thể nào thu xếp nổi đâu... Thôi thế này nhé, nếu hai anh chị chịu ra ngoài này... cho tất cả chúng tôi được xem anh chị... và nếu anh chị chịu làm chuyện ấy... cho chúng tôi xem... Hừ, điều mà anh muốn phải nói là khá hợp lý đấy, song tất cả chúng tôi đã quyết định rằng... Ừ... thôi cũng được...

- Cho các người xem, ý cụ muốn nói gì thế hả?

- Hà... hà... cả hai anh chị... hãy làm cái gì đó với nhau đi... ý chúng tôi muốn nói như vậy đấy.

Xung quanh lão già bọn khiêng thùng bỗng phá lên cười man dại. Người đàn ông đứng chết lặng đi, như bị ai bóp nghẹt cổ, song dần dà anh cũng bắt đầu hiểu ra đúng những điều mà bọn kia muốn nói tới. Và anh bắt đầu hiểu rằng anh đã hiểu ra. Một khi anh đã nhận thức thấu đáo, lời đề nghị của họ không có gì đặc biệt làm anh kinh ngạc nữa.

Một luồng ánh sáng lóa mắt quét bên chân anh như một con chim bằng vàng. Như thể đó là một dấu hiệu, bảy hay tám tia sáng chiếu vào đĩa ánh sáng đó và bắt đầu quét vòng quanh đáy hố. Bị áp đảo trước sự cuồng nhiệt nóng bỏng, nhầy nhụa của bọn đàn ông trên miệng hố, anh hầu như bị lôi cuốn vào cơn điên khùng của họ trước khi anh có thể cưỡng lại.

Anh từ từ quay về phía người thiếu phụ. Mới lúc nãy nàng còn đứng đó, tay cầm xẻng mà giờ đã biến đâu mất. Nàng bỏ trốn vào nhà rồi chăng? Anh ngó vào cửa và gọi nàng.

- Chúng mình sẽ làm gì đây?

Giọng nói nghẹn ngào của người đàn bà vọng ra ngay phía sau bức vách:

- Mặc xác họ!

- Nhưng anh muốn ra ngoài kia. Thực tình anh cũng muốn thế...

- Làm sao anh lại có thể...!

- Em chẳng nên coi chuyện đó quan trọng đến vậy.

- Anh có loạn óc không đấy? - Bỗng người thiếu phụ thở hổn hển - Chắc anh bị loạn óc rồi. Anh đã mất hết mọi ý thức rồi. Không đời nào tôi có thể làm một việc như vậy. Tôi không phải là một đứa cuồng dâm.

Có thực như vậy không? Anh tự hỏi lòng mình. Anh điên rồi sao? Anh đã định rút lui trước cơn giận của người đàn bà, nhưng một nỗi trống trải đồi trụy trải rộng trong anh. Anh đã từng giẫm đạp lên những chuyện như thế nhiều lần rồi... nếu bây giờ xuất đầu lộ diện trước bọn kia thì có gì là khác? Nếu có gì không phải về phía những người bị nhìn thì cũng có điều không phải tương tự về phía những người đang nhìn chứ. Không còn sự cần thiết phân biệt giữa người quan sát và kẻ bị quan sát. Có thể có một sự khác biệt nào đó giữa họ, song nghi lễ nhỏ mọn này đủ để xóa nhòa sự cách biệt đó. Và chỉ cần nghĩ đến cái phần thưởng mà anh sắp đạt được... mặt đất nơi mà anh có thể đi dạo tùy thích. Anh muốn hít một hơi thật dài ở bên ngoài vũng ao tù này!

Cảm biết được chỗ người đàn bà đang nấp, bất ngờ anh nhào lên người nàng. Tiếng kêu la của nàng và âm thanh của hai người lúc đang vật lộn nhau đạp vào bức tường cát khiến bọn trên miệng hố bị kích động và trở nên cuồng nhiệt như những con vật. Tiếng huýt sáo, tiếng vỗ tay... những tiếng la hét cuồng loạn... Số người xem ngày càng đông và giờ đây lại có thêm phụ nữ trong bọn đàn ông. Và số đèn pha chiếu xuống lối cửa ra vào đã tăng lên ít nhất là ba lần!

Anh đã thành công, có lẽ vì anh đã đột ngột tấn công nàng. Dù sao khi đã nắm chặt cổ áo nàng như thế này là anh đã có thể kéo được nàng ra phía ngoài. Nàng nặng thật. Ánh đèn bao quanh ba phía miệng hố trông như những đốm lửa mừng một buổi dạ hội. Mặc dù không đến nỗi nóng lắm, nhưng mồ hôi vã ra ở hai nách anh, và tóc anh ướt đẫm như bị ai giội nước lên vậy. Tiếng reo hò của bọn đứng xem vang dội, anh cảm thấy đêm tối dường như đang ngự trị trong anh với đôi cánh khổng lồ đen ngòm. Anh có thể cảm thấy bọn dân làng đang nín thở nhìn xuống đáy hố, rõ ràng đến mức như họ là chính anh vậy. Họ là một phần của anh, nước bọt ứa ra ở miệng họ chính là nỗi thèm muốn của anh. Trong tâm trí anh, anh là đại diện cho kẻ đao phủ hơn là nạn nhân.

Dải rút quần của nàng đứt đánh phụt một cách không ngờ. Trời tối, những ngón tay run rẩy của anh dường như hóa ra vụng dại gấp đôi lúc thường. Cuối cùng anh xé toang được cái quần ra, túm lấy mông nàng bằng cả hai tay và trườn người xuống bên dưới nàng, nhưng ngay lập tức nàng vặn người và thoát ra được. Anh lăn mạnh trên cát khi cố túm lấy nàng, nhưng một lần nữa anh lại bị đẩy lui với sự kháng cự mãnh liệt. Anh tóm lấy nàng với vẻ hung bạo, năn nỉ:

- Làm ơn tí nào. Làm ơn tí nào! Dù sao thì anh cũng không thể làm gì nổi... ta chỉ giả vờ thôi mà...

Tuy thế anh cũng không cần phải giữ chặt lấy nàng nữa. Anh nghe có tiếng vải bị xé toạc, và đúng lúc đó, anh bị nàng dùng đầu vai húc cho một cái nên thân vào bụng, một cái húc gồm cả sức nặng và cơn giận dữ của thân thể nàng. Anh khuỵu đầu gối, người gập đôi lại. Người đàn bà tỳ trên người anh, dùng nắm tay đấm liên tiếp vào mặt anh. Mới đầu cử động của nàng có vẻ chậm, nhưng ở mỗi cú đấm như có tẩm muối nên rất mạnh. Máu từ mũi anh chảy ròng ròng. Cát bám vào máu; mặt anh trở thành một ụ cát.

Sự kích động cuồng loạn phía trên bức vách cát xẹp xuống nhanh như một cái ô bị gãy nan. Mặc dù họ cố hòa những âm thanh bất bình, cười cợt, thúc giục làm một, nhưng họ không còn hăng như trước nữa. Một người nào đó tỏ vẻ phản đối anh, nhưng anh lại được người khác tán thành ngay tức khắc. Sự kết thúc cũng đột ngột như lúc bắt đầu. Có tiếng thúc giục bọn đàn ông trở lại làm việc từ xa, và cái ánh đèn biến đâu mất như thể chúng bị biến vào lòng đất. Chỉ có ngọn gió bấc ảm đạm là còn sót lại, thổi tan những dấu vết cuồng nhiệt cuối cùng.

Song người đàn ông bại trận và dính đầy cát, mơ hồ nghĩ rằng mọi sự rồi cũng trôi qua như anh dự đoán. Ý nghĩ đó nằm trong một góc ý thức anh, như một mảnh đồ lót đẫm nước, nơi chỉ có tiếng đập của trái tim anh là nghe rõ một cách đau đớn. Đôi cánh tay của người đàn bà nóng như lửa đặt bên dưới nách anh, và mùi người nàng bốc lên mũi anh. Anh phó mặc anh trong tay nàng như một hòn đá bằng phẳng, nhẵn thín phó mặc cho dòng sông. Dường như cái còn sót lại trong anh đã hóa thành một chất lỏng và hòa tan trong thân thể nàng.