inh cảm rằng Lê đã hy sinh, đầu tiên như một ý nghĩ thoáng qua trong Thúy. Dần dần in đậm, ám ảnh và cô tin điều ấy có thật. Những gì xảy ra có thể diềm định mệnh đưa tới báo trước mọi lẽ chăng? Năm tháng qua, Thúy không nhận được tin tức của anh. Năm tháng, cô viết năm lá thư. Năm lá thư đi, mong mãi, vẫn không hồi âm. Có bao điều cần thông báo và bàn bạc. Vậy mà... Thúy rõ Lê, chưa bao giờ anh vô tâm đến thế; và nhất là sau cái đêm chia tay đầu mùa hè ấy. Thúy tin anh sẽ nhớ cô, yêu cô hơn. Anh sẽ nóng lòng, cứ suy từ Thúy ra thì rõ. Cô đã yêu anh biết chừng nào khi nghĩ rằng mình đã hòa vào trong anh. Thúy cũng viện ra đủ lý lẽ để bào chữa cho sự bặt tin. Rằng anh đi công tác xa! Rằng vì một nguyên cớ nào đó bắt buộc anh im lặng! Nhưng hình như càng cố tình đánh lừa mình,Thúy càng thấy tủi thân, đau buồn và sợ hãi. "Tại sao anh cứ bỏ em mà đi, anh Lê? Chúng mình sắp có con đấy. Nó đạp khỏe lắm. Em tin là con trai và nhất địnhsẽ giống anh. Phải chăng có sự xui khiến của định mệnh,của số phận, nên trước lúc xa em mãi mãi, anh đã để lại cho em kỷ vật vô cùng thiêng liêng này: Con của chúng ta. Không rõ sao em tin thế. Và đó là điều an ủi em, để em sống, để em vượt qua tất cả và để em làm được nhiều việc trong những ngày gian khổ, ác liệt này...".

- Không nên mát hết hy vọng! Khi quá lo lắng, người ta thường nghĩ đến khả năng xấu nhất. Với Lê, không như Thúy nghĩ đâu. Rồi Lê sẽ trở về!

Mỗi lần tới thăm Thúy, Lâm Khanh động viên cô như thế. Dịp này anh đến thường xuyên. Bất chấp dư luận, anh vẫn chăm sóc Thúy và không từ một điều gì để có thể giúp đỡ. Nhìn gương mặt xanh xao và dáng đi nặng nề, mệt nhọc của Thúy, anh ái ngại. An muốn làkhuyên cô một điều gì đó, nhưng cụ thể là gì, anh cũng không nghĩ ra. Anh lặng lẽ làm những việc mà cho rằng như thế có thể đỡ đần Thúy phần nào.

Có hôm tới phòng làm việc, khi lôi bản thiết kế ra, Thúy ngạc nhiên thấy mọi tính toán đã hoàn tất. Ngước lên, bắt gặp đôi mắt thâm quầng của Lâm Khanh, Thúy hiểu tất cả: hôm qua anh đã thức để làm hộ cô. Thúy vừa cảm động, vừa buồn khổ. Thúy rõ tấm lòng cửa Lâm Khanh, anh không muốn Thúy mang tiếng là vì lẽ này, lẽ khác, được giảm nhẹ công việc nhường lại muốn Thúy đỡ căng đầu vì những con số, đỡ phải làm việc nhiều.

Đến lần thứ hai thì Thúy ngại:

- Anh Khanh ạ, em vần đủ sức làm tròn phần việc của mình. Tới lúc nào cần em sẽ báo cáo xin giảm bớt khối lượng. Đừng giúp em như thế nữa, em áy náy lắm. Anh cũng cần giữ sức khỏe. Công việc còn dài...

Lâm Khanh ngồi im. Rồi anh chống chế không được tự nhiên:

- Buổi tối buồn anh mang ra làm cho khuây khoả.

- Nhưng như vậy là anh tập cho em thói quen ỷ lại. Em vẫn cảm thấy mình có thể làm thêm được nữa. Thật thế, cũng không rõ tại sao.

- Có gì khó hiểu khi người ta... yêu.

- Vâng. Có lẽ thế. Anh Lê đi đã hơn năm tháng rồi và cho tới những ngày này thì em tin anh ấy đã hy sinh.

- Anh nghĩa là Lê không chết.

- Anh chẳng rõ dược linh cảm của tình yêu đâu? Em nằm mơ và giấc mơ đã mách bảo mọi điều.

Khanh nhìn gương mặt thẫn thờ, đượm buồn của Thúy, thấy thương. Anh vẫn thầm ước, giá như có cách gì đó làm cho Thúy vui lên. Giá như anh làm được cái việc có thể giúp Thúy biết đích xác tin tức về Lê? Từ mấy tháng nay, nỗi buồn của Thúy ngấm dần sang anh. Khanh thấy trống trơ một điều gì đó: một nỗi buồn bâng quơ vô duyên cớ. Anh luôn tự nhắc: giữ sao để trong quan hệ với Thúy, chỉ là sự quý mến của tình bạn. Nhưng anh biết, khi đã buộc phải tụng niệm như vậy, có nghĩa là tình yêu của anh đối với Thúy chưa mất. Anh vẫn còn yêu Thúy lắm. Thực tình, đã có lúc anh hoang mang nhận ra rằng, ở một góc nào đó tận đáy lòng anh thầm nuôi một ý nghĩ, dù le lói, mong sao Lê đừng về. Nhưng điều ấy lập tức khiến anh sợ hãi.

"Không, như vậy thì qủa ta là kẻ bất nhân và hèn hạ. Ta vẫn mong cho Lê trở về, đó là điều có thật!" - Anh hoảng hốt tự mắng như thế. Rồi anh lại tâm niệm: "Lê sẽ về với Thúy! Lê sẽ về với Thúy!", lấy đó làm vũ khí để chống lại những tình cảm của mình. Những lúc Khanh an ủi Thúy rằng Lê không chết, cũng chính là lúc anh muốn nói với mình. Anh đang cần có thêm sức mạnh để cưỡng lại chính anh. Khanh đau khổ chẳng kém gì Thúy.

- Dù sao - Khanh nói - anh nghĩ giúp đỡ em, chẳng có lỗi. Dịp này em cần phải nghỉ ngơi nhiều hơn.

- Em lại muốn rằng anh và mọi người đừng nghĩ sai về em. Em gắng làm việc như chuộc lại một điều gì.

- Không phải thế. Làm việc là nhu cầu tự thân. Anh cũng rõ công việc là niềm vui và sự say mê của em. Nếu bị tước đi điều ấy em sẽ buồn biết chừng nào.

- Tức là anh đã tước đi một phần mềm vui của em?

- Ý em không hẳn thế. Em còn làm được... Anh nên hiểu em.

Họ ngừng câu chuyện ở đó, và vẫn như mọi ngày, Khanh đứng bên một góc tường, bâng khuâng nhìn bóng Thúy đi ra cổng.

Đã thành thói quen, về tới nhà là Thúy ngồi xuống bàn và nói chuyện với Lê trong tấm ảnh. Mèo mướp ngỡ cô chủ nói với nó, nên nhảy lên, ngồi khoanh tròn trên đùi, ngước mắt nghe.

Thúy mắng:

- Nghe lỏm chuyện hả? Dơ!

Con vật không hiểu, dụi dụi đầu vào bụng Thúy. Cô thấy vui vui.

- Em bé đấy! Rõ chưa? - Thúy âu yếm - Sau này không được bắt nạt em bé nhé. Không được cào em bé. Phải chơi với em bé...

Mèo không trả lời, đưa cái lưỡi dài, mỏng ra liếm mép.

Đêm ấy, Thúy mơ thấy một viên đạn rất to xuyên vào ngực Lê. Anh gọi tên em rồi ngã xuống. Thúy ôm anh, vật vã khóc. Tỉnh lại, Thúy bàng hoàng, sờ lên má, thấy đẫm nước mắt. Thúy không ngủ lại nữa, cô dậy nấu cơm và chuẩn bị đi làm.

Lâu nay Thúy đi làm sớm. Cô biết mình cần nhiều thời gian hơn trước để đến nhà máy. Cô không thể bước nhanh và vội vã được nữa. Mấy lần Lâm Khanh có ý sáng sáng tới nhà đón cô đi và chiều chiều đưa cô về, nhưng Thúy không nghe. Cô không sợ dư luận. Thời gian qua, cả nhà máy đều rõ tình cảm trong sáng của anh. Cô không muốn lạm dụng lòng tốt nơi anh. Cứ mỗi tuần đều đặn ba lần anh tới xách nước, đã khiến Thúy ngại rồi. Với nữa, suốt ngày ngồi bên bàn thì sự vận động bằng cách đi bộ là cần thiết. Chị Huệ cũng khuyên Thúy nên như thế: " năng đi lại, đến ngày đến tháng, dễ dàng hơn em ạ".

Thúy bước thong thả, vừa đi vừa nghĩ lan man.

Tới cổng nhà máy, Thúy gặp vợ chồng chị Huệ đứng đó như có ý định chờ.

- Ồ, hôm nay sao có sự lạ thế này, anh Cựu lại đưa chị Huệ đi làm? - Thúy vui vẻ bắt chuyện.

- À, ông trưởng bến phà muốn gặp em - Chị Huệ đùa.

- Gặp em?

- Phải! Mấy lần chị phàn nàn là dạo này em gầy và xanh, anh vặc: "Sao không bảo cô ấy thỉnh thoảng qua đằng này kiến cái gì bồi dưỡng thêm?". Chị cũng vặc: "Anh đi mà bảo!. "Không phải thách!". Anh ấy nói, và hôm nay thân chinh tới để gọi em trưa đến ăn cơm đấy.

- Thế ạ? Em sẽ đến - Thúy đáp. Nhưng anh không đi làm ư?

- Có, ca chiều.

- Nào, nói gì thì nói đi để chị em tôi vào nhà máy kẻo muộn - Chị Huệ đưa mắt lườm chồng - Ở nhà thì hùng hùng hổ hổ: "Tôi sẽ kéo cô ấy về đây cho mà xem" sao lúc này đứng đực ra thế?

- À, có gì đâu. Anh Cựu cười cười - hôm nay anh nghỉ, anh chị tới bảo Thúy chốc nữa lại đằng nhà ăn cơm cho vui.

Nhìn dáng vẻ lúng túng của anh, Thúy cũng vui, và cảm động.

- Thế, thế... lại nhé. Tôi đi đây.

Anh nhảy lên xe, đạp nhanh vào phố.

Chị Huệ cầm tay Thúy, hai chị em vào nhà máy.

- Cứ để lão ấy đi chợ, làm cơm; trưa về, chị em chỉ việc ngồi ăn. Chị dặn rồi, hễ không biết nấu thì đừng trách - Chị Huệ nói và Thúy nhận ra trong giọng chị ẩn chứa mềm vui, sự hài lòng của người hạnh phúc. Chị Huệ nói tiếp - Lần trước, ra cái điều thương vợ, xăng xái rửa hộ rổ rau sống. Em biết làm thế nào không? Cho nửa bát muối vào chậu nước và ngâm vào đấy còn hí hửng khoe: "Tôi sát trùng đàng hoàng nhé?". Khi chị nấu xong nồi riêu cá quay lại thì, ôi thôi, một rổ rau sống héo quắt, chẳng khác rau luộc vớt ra không đầy chiếc đĩa con. Đã vậy còn cười hì hì, bảo: "Ví như nhà mình hôm nay ăn rau xào. Tức chưa.

"Vợ chồng chị thật hạnh phúc". Thúy nghĩ lúc hai người chia tay.

Thúy bước vội vào phòng kỹ thuật. Trên bàn làm việc một mảnh giấy gấp tư, găm đó. Thúy mở ra: “Hôm nay Thúy xuống ụ đà hiểm tra việc ghép khung tàu mới theo yêu cầu của phòng kế hoạch. Anh bận họp ở phòng giám đốc - L.K". T húy cho mảnh giấy vào túi, đi ra bờ sông.

Cuộc họp kéo dài gần hai tiếng. Ngoài cán bộ chủ chốt, còn có thiếu tá Tư, đại diện Bộ tư lệnh Hải quân. Cuộc họp chỉ bàn một vấn đề: Làm thế nào để tăng nhanh tốc độ thi công, hạ thủy tàu sớm hơn kế hoạch. Kết thúc cuộc họp, ông Tư vui vẻ cảm ơn giám đốc An, cảm ơn mọi người.

- Chú cho cháu gặp mấy phút, việc riêng thôi. Lâm Khanh nói nhanh khi thiếu tá Tư đưa bàn tay về phía anh. Hai người ra khỏi ngôi nhà hai tầng.

- Có việc gì quan trọng không, đồng chí trưởng phòng?- Đoàn trương Tư hỏi vui khi họ bước trong sân nhà máy.

- Đáng lẽ không nên nói ra, song cháu nghĩ mình làm điều tốt thì có gì phải băn khoăn - Khanh nói, anh bước chậm lại - Chú sẽ ngạc nhiên khi cháu điều này:

- Cô Thúy và anh Lê sắp có con.

- Có con? Lê và Thúy? - Đoàn trường Tư dừng lại sửng sốt hỏi.

- Vâng, nhưng đó không phải là điều cháu có ý định thông báo. Sức khỏe của Thúy rất sút. Gần nửa năm nay cô ấy không có tin tức gì của Lê. Thúy đinh ninh rằng Lê không còn. Và Thúy sống trong nỗi buồn đau ấy. Chiến tranh, mọi sự đều có thể xảy ra. Sự phấp phỏng khiến người ta khổ hơn là được biết chắc về điều bất hạnh. Cháu nghĩ thế và cháu tin là chú có thể giúp cô ấy biết rõ sự thật.

- Tôi hiểu - Ông Tư trầm ngâm - Thúy có thai à? Chắc là đợt cậu Lê về nhận tàu... Ừ, ở trường hợp Thúy, sự chịu đựng như vậy là quá sức. Hiện cô ấy ở đâu?

- Thúy vẫn đi làm. Cô ấy là người nghị lực và đáng quý.

- Tôi có thề gặp Thúy được không?

- Lê vẫn sống chứ ạ?

- Vẫn sống.

Thoáng một nét bối rối trên gương mặt Lâm Khanh. Có cái gì đó thật vui, lại như thể nỗi buồn xen vào anh.

- Chú chờ cháu, cháu sẽ gọi cô ấy - giọng Lâm Khanh không được tự nhiên. Anh bước hấp tấp ra bờ sông.

Lát sau, Thúy hớt hải chạy tới. Vừa nhìn thấy đoàn trưởng Tư, cô khóc oà và gục đầu vào vai ông.

- Chú ơi, cháu có lỗi với chú nhiều lắm!

Đoàn trưởng Tư vỗ nhẹ lên vai Thúy:

- Nín đi! Chú đã rõ mọi điều. Chú cháu mình tìm chỗ nào ngồi nói chuyện nhé.

Hai người bước lại chiếc hầm trú ẩn và ngồi xuống.

- Nào, nói đi, cháu sống vất vả lắm phải không?

- Không đến nỗi ạ. Cháu chỉ buồn là anh ấy chết nhanh quá. Trước lúc hy sinh, anh ấy không biết mình sắp có con.

- Hy sinh à? Cháu nói nhảm gì thế?

- Chú đừng giấu cháu nữa. Cháu rất buồn và khổ. Nhưng chẳng phải vì thế mà cháu ân hận.

- Như vậy là cháu có thai đã năm tháng, phải không?

- Anh ấy hy sinh trong trường hợp nào ạ?

- Cháu hỏi thế ư? Cậu ấy vẫn sống.

- Cháu sợ chú đánh giá sai về cháu. Cháu có thể chịu đựng được. Chú đừng ngại.

- Chú hiểu cháu. Nhưng cháu đừng bắt chú phải nói rằng Lê đã chết. Năm tháng nay không có thư của Lê, ừ, ừ đã năm tháng rồi... Lê đang trên đường về.

- Nghĩa là anh ấy vẫn còn sống ạ? - Thúy ngước lên, nhìn đăm đăm vào đoàn trưởng Tư.

- Cô bé này! Lẽ dĩ nhiên, chú không dối cháu.

Thúy lúng túng, cô muốn gục đầu vào đoàn trưởng Tư, nhưng cô chỉ ngồi yên, thấy xốn xang "Anh ấy vẫn còn sống. Còn sống!” - Thật thế hả chú?

Đoàn trưởng Tư gật đầu. Đôi mắt nhìn, thông cảm.

- Vậy ra... Trời ơi, tại sao anh ấy không viết cho cháu một dòng, chú?

- Đừng trách Lê. Điều kiện và hoàn cảnh mà, cháu. Lê không có lỗi.

- Chú ơi, chú có giận chúng cháu không? - Thúy ngồi sát vào đoàn trưởng, giấu mặt vào vai ông, hỏi nhỏ.

- Các cháu hơi vội. Nhưng đó là lời bàn của người ngoài cuộc, các cháu yêu nhau, đấy là quyền của mỗi một người. Nhưng xã hội lại có những niêm luật, những ràng buộc mà chúng ta là những thành viên, không thể không tuân theo. Phải vậy không cháu? Ai cũng bào chữa cho mình để phá vỡ những niêm luật đó, xã hội sẽ ra sao? Việc đã rồi, chú chỉ ái ngại cho cháu. Cháu sẽ gặp khó khăn đấy. Sắp tới, sống một mình, việc sinh nở sẽ thế nào đây? Lại đang chiến tranh... Có lẽ chú thương cháu nhiều hơn là giận. Ơ kìa, sao khóc? Thôi nín đi, nín đi cháu.

- Chú cho cháu khóc một chút... Thúy gục đầu vào ngực đoàn trưởng Tư và càng khóc nấc lên - Cô khóc vì thấy cuộc đời nhân hậu quá! Người nào cũng tốt, người nào cũng quan tâm, săn sóc cô và điều ấy khiến cô lo rằng mình sống không xứng đáng với tình thương yêu ấy...

- Chú tin Lê cũng luôn luôn xứng đáng với tình yêu của cháu.

- Chú có thể cho cháu rõ hơn về anh ấy không ạ?

Thúy thôi khóc, ngẩng lên.

- Cháu cứ biết là Lê còn khỏe. Công tác tốt. Còn mọi điều đến một lúc nào đó, Lê sẽ kể cho cháu nghe. Cháu có hiểu ý chú không, Thúy?

- Vâng.

- Và cháu nên tự hào về điều đó.

- Điều gì ạ?

- Những điều cháu nghĩ rằng mình cần vượt qua ấy. Thúy ngước nhìn đoàn trưởng Tư với sự biết ơn. Hai người ngồi một lúc nữa, rồi cô tiễn ông ra cổng.

Khi quay trở lại, Thúy đi nhanh về phía ngôi nhà hai tầng, lòng phơi phới: "Vậy là trưa nay có chuyện để khoe với chị Huệ rồi".

Chợt còi báo động rúc lên. Công nhân ngừng việc, người xách súng chạy ra hầm, người chạy tới những khẩu 12 ly 7. Nhà máy chuẩn bị chiến đấu.

Thúy cho tài liệu vào hai cái cặp, rồi hối hả xách ra khỏi phòng. Hơn tháng nay, Lâm Khanh không để cô làm pháo thủ nữa, cô có nhiệm vụ thu cất tài liệu khi báo động. Thúy bước nhanh tới căn hầm lúc nãy cô và đoàn trưởng Tư ngồi. Trong hầm đã có dăm ba người. Họ đón cặp tài liệu và đỡ cô xuống.

Tiếng súng nổ ran. Tiếng máy bay rà thấp. Tiếng bom ình ình. Căn hầm rung lên. Bom nổ nghe gần lắm. Phía cửa hầm, khói lùa vào, trùm kín. Mọi người ho sặc sụa. Thúy ngồi tựa vào vách. Cô cảm thấy tức ngực. Một tiếng nổ nữa. Căn hầm chao, lắc. Đất đá bắn trên miệng hầm rào rào.

Chợt phía trên, có tiếng ai đó hô to:

- Hầm sập! Hầm sập! Tổ cấp cứu làm nhiệm vụ Tiếng hô bị át trong nhiều âm thanh hỗn độn. Một vài người vọt ra. Thúy toài theo.

- Bụng mang dạ chửa, định đi đâu? Ở yên đó! - Một bàn tay nắm lấy vai cô, giữ lại. Anh ta ấn Thúy xuống và nhảy vụt lên.

Căn hầm rung bần bật. Thúy thấy ngạt thở và buồn nôn. Cô lần ra ngoài và nhô đầu lên. Nhà máy ngập trong khói và lửa. Đất đá ngổn ngang. Mặt đất bị cày xới nham nhở, Thúy nghe tiếng nhiều bước chân chạy hối hả về phía bờ sông.

Ngớt tiếng máy bay, mọi người xúm quanh chiếc hầm sập. Tổ cấp cứu hối hả đào bới, Thúy lách vào. Cô tạng người, mặt biến sắc: Người phụ nữa sáng nay còn cười nói với cô ở cổng nhà máy, lúc này đã nằm sóng soài quần áo bê bết bùn đất. Khuôn mặt xanh lét. Mắt nhắm. Mái tóc bung xõa.

Chị Huệ - Thúy bật gọi và cô quỵ xuống bên thi hài người xấu số. Xung quanh quay tròn. Chao đảo... Thúy lờ mờ nhận ra ai đó xóc nách cô, kéo dậy. Thúy lê bước theo người ấy, cảm giác như đang chấp chới trên không. Cô không khóc. Chỉ thấy một cái gì đau nhói trong lồng ngực, và lạnh buốt.

Về tới phòng Thúy đổ xuống ghế, úp mặt lên bàn. Cô không dám nhìn ra cổng. Thúy sợ bắt gặp khuôn của anh Cựu mà cô biết chắc là lúc này đang ngấp nghển ngóng tin vợ. Trơi ơi! Mới sáng nay chị còn vui vẻ kể tội chồng, giọng tràn hạnh phúc... Trời ơi! Vậy là cháu Hồng không còn mẹ...

Có cái gì đạp nhẹ trong bụng. Thúy nghẹn ngào và bỗng bật khóc nức nở. Xung quanh nén lặng lại. Không khí nặng nề bao trùm nhà máy.

- Thúy! Anh Cựu... Có lẽ em... - Lâm Khanh từ ngoàibước vào. Anh định nói điều gì. Nhưng chợt đứng trơ ra và cả hai thấy bối rối.

- Không! Em không đủ sức. Đừng bắt em làm việc đó - Thúy ngẩng lên, khuôn mặt đầm đìa nước mắt. Cô nấc to - Tại sao những người như chị Huệ lại chết? Tại sao?

32

Đêm đã khuya, khu rừng im lìm, chỉ có tiếng lá lao xao trong gió. Ba Huỳnh nằm trên võng, điếu thuốc loé đỏ nơi môi. "Thế là sáng mai anh em lên đường trở lại miền Bắc", ông vất cái mẩu tóp, hai bàn tay đan nhau, để xuống dưới đầu. ông ngước lên: Những ngôi sao thấp thoáng sau tán lá. Một tình cảm lưu luyến, nhớ nhung ngấm vào ông, khiến Ba Huỳnh thao thức. Những thủy thủ ấy đã sống trong đội du kích mấy tháng nay, cùng vui, cùng khổ với mọi người; ông đã coi họ như những thành viên của đội công tác. Họ tham gia chống càn, chống đói, tham gia xây dựng đội. Tuy vậy, ông biết trong thâm tâm, họ vẫn mong ngày hôm nay, ngày có quyết định trở về. Cuộc đời của họ là trên biển, là sông nước. Ba Huỳnh quý trọng và hoàn toàn thông cảm tình cảm ấy. Ông chỉ áy náy một điều: những tháng ngày qua, ông không có điều kiện để chăm sóc thêm. Họ ăn uống kham khổ quá! Rồi đây, vượt hàng ngàn cây số đường rừng để ra ngoài ấy liệu mọi người có đủ sức? Trông người nào cũng gầy xanh.

Mấy hôm nay Ba Huỳnh đã chỉ thị cho đội phó Quế gắng kiếm chút gì đó, làm thực phẩm để anh em đi đường, nhưng Quế không lần ra. Ba Huỳnh tự vào thị trấn Thương Long, song ông cũng đành quay về không. Vậy là anh em chỉ có gạo và muối mang theo.

- Có gạo và muối là quý rồi, chú Ba! Thuyền trưởng Lê bảo - Chú đừng áy náy quá. Bốn ngày sau, tới đường dây 559 là ổn, sẽ có mọi thứ.

Đành rằng có gạo và muối là quý nhưng hành quân đường rừng, chỉ có gạo với muối sức khoẻ dễ sút, dễ phải nằm lại. Ba Huỳnh nghĩ mãi mà không có cách. Giá chi ông có được con heo để liên hoan và làm chút thực phẩm dự trữ cho mọi người. Chiều nay, trong bữa ăn, gọi là để chia tay, ngoài cơm và dưa rau tàu bay, có thêm món thịt hộp nấu măng. Ông biết Quế đã cho khui những hộp thịt cuối cùng. Bữa ăn thật vui và cảm động...

Ba Huỳnh trở mình trên võng, ông lại nhớ con.

Thuyền trưởng Lê và chính trị viên Lượng đã kể tỉ mỉ về Xuyên với ông. Ai dè con ông cùng ở một đơn vị với những thủy thủ này. Con ông cũng đã mấy lần đưa vũ khí vào Nam. Nó làm thuyền phó cơ đấy. Biết đâu chẳng có ngày Xuyên chở súng đạn vào Hòn Hàng. Nhanh thật, mới ngày nào còn bé tí...

Hôm sau, Ba Huỳnh dậy rất sớm, nhưng Sáu Thuỳ và Mười còn dậy sớm hơn. Họ đang lúi húi nấu cơm. Đêm qua, hai cô không ngủ. Sáu Thùy mắc võng nằm cạnh Mười, chị em rỉ rả tâm sự. Mười thú với Sáu Thùy rằng cô yêu Cang. Mười và Cang đã hò hẹn là chờ ngày thống nhất. Sáng nay, câu chuyện vẫn chưa dứt.

- Ảnh là con một, được má cưng lắm - Mười thì thầm - Ảnh khoe rằng trốn má để đi bộ đội đó.

- Số Mười vậy mà sướng - Sáu Thùy chạnh lòng.

- Chớ sướng chi? Sắp xa nhau, nhớ thấy mồ. Không yêu lại khoẻ.

- Xin chú Ba theo luôn ra Bắc. Ảnh bảo chuyến sau lại vào mà.

Sáu Thùy khẽ thở dài. Cô cúi xuống thổi cho lửa cháy to. Sáu Thùy cũng thấy nhớ. Một nỗi nhớ bâng quơ không rõ ràng. Và xen trong nỗi nhớ là nỗi buồn. Có cái gì đó trống trải luyến tiếc rất khó nói ra lời. Tối qua Sáu Thùy đắn đo mãi, có nên tặng anh chiếc khăn không, chiếc khăn cô bỏ bao thời gian để khâu, thêu. Ngoài Bắc chắc chẳng thiếu, cô mặc cảm nghĩ, liệu anh có đánh giá sai, hoặc chê? Song cô tự nhủ: đây là tình cảm chân thực của một đứa em gái tặng để kỷ niệm những ngày quen biết. Thế nhưng cô đã chần chừ. Ngồi nói chuyện với anh mãi tận khuya, cuối cùng chẳng dám trao. Chiếc khăn vẫn nằm trong túi áo.

Khi mặt trời rải nắng vàng xuống khu rừng, tốp thủy thủ lên đường. Ba Huỳnh và đội du kích tiễn họ tới ngọn đồi trước mặt. Chia tay thực sự diễn ra ở đó. Ba Huỳnh ôm lấy từng thúy thủ, đôi mắt đỏ hoe. Ông chỉ nói: "Đi mạnh!" và lặng người nắm lấy bàn tay họ. Những gì cần nói, mấy ngày qua đã nói cả!

Mười bịn rịn bên Cang. Cô cắn vành môi, chỉ sợ khóc.

- Em chờ đó nghe!

Cô nói nhanh, rồi cúi vội xuống. Cang bối rối, cho mãi tới lúc này Cang mới thực sự thấm nỗi buồn xa cách. Anh luống cuống cầm bàn tay Mười:

- Anh sẽ vào! Có tàu mới, anh sẽ vào...

Họ đứng lặng bên nhau. Tim cùng đập rộn lên. Mười Sửa lại quai ba lô trên vai Cang, không nói câu gì, đột nhiên cô bóp mạnh bàn tay anh.

Lê và Lượng bắt tay từng du kích. Đến bên Sáu Thùy, Lê dừng lại lâu lơn.

- Không bao giờ anh quên Sáu Thùy và những tình cảm Sáu dành cho anh - Lê bảo.

Sáu Thùy không nói. Cô không nhìn anh, chỉ gật gật đầu và cúi xuống.

- Sáu Thùy ở lại mạnh khỏe nhé.

- Dạ...! - Tiếng Sáu Thùy rất khẽ, cô quay nhanh, tránh ánh mắt Lê. Nhưng khi anh bước đi, cô bật kêu:

- Anh Lê!

Cô chạy tới, dúi vào tay anh chiếc khăn. Rồi lẩn nhanh bên gốc cây, ngóng ra.

Tốp thủy thủ do Quế dẫn đường, đi về hướng tây. Được một đoạn, quay lại nhìn, Lê thấy Ba Huỳnh, Sáu Thùy và anh chị em du kích vẫn đứng ngóng theo.

Anh đưa tay làm loa, gọi lớn:

- Chú Ba ơi, không bao giờ chúng cháu quên những ngày vừa qua. Xin hứa xứng đáng với chú và toàn đội...

Rồi anh chạy theo tốp người.

Quế đi đầu, mười ba thủy thủ hàng một, bước phía sau. Họ lầm lũi cắt rừng, đi tìm trạm giao liên.

Đêm thứ tư, họ dừng lại trong cánh rừng già. Mọi người mắc võng nghỉ dưới những gốc cây to. Theo Quế cho biết, khoảng trưa ngày mai sẽ tới đường dây 559.

Lê mừng. Tới được dường dây 559 là ổn. Theo đường dây, thủy thủ sẽ trở ra Bắc dễ dàng. Những thủ tục giấy tờ quân khu đã chuẩn bị cho đầy đủ.

Mọi người phân công lấy nước, kiếm củi, gạo chỉ đủ ăn tối nay và ngày mai. Còn phải dành một ít để Quế trở lại khu du kích.

Hôm sau, toán người lên đường sớm. Quá trưa thì họ tới khu rừng mà Quế bảo là trạm giao liên của 559. Khu rừng vắng vẻ. Đến bãi khách. Bãi khách vắng teo. "Quái, không thể lẫn được - Quế lo lắng - Rõ ràng ngày trước đã có lần mình mắc võng nằm nghỉ ở đây, ở chính bãi khách này".

Quế đề nghị nghỉ tạm để anh đi tìm người của trạm.

Mọi người mắc võng ở bãi khách. Lê, Lượng và Quế đeo AK, lần theo lối mòn đi sâu vào rừng.

- Kia rồi! - Quế reo lên. Trước mặt họ, một căn lán xiêu vẹo nép dưới mấy gốc cây. Trên lối đi ẩm ướt, dấu dép cao su còn mới.

Họ thận trọng bước tới, nấp bên vách nhìn vào. Một người tóc lút tai, cởi trần, chiếc mũ tai bèo nhàu nát, bạc phếch úp trên đầu, đang lúi húi nướng gì bên bếp. Cạnh đó, hai người nữa, mặc quần đùi, áo xanh lá cây phủ kín mông, ria che mép, nhồm nhoàm nhai gì đó.

- Các đồng chí ơi! - Quế cất tiếng.

Ba khuôn mặt ngẩng lên. Ba đôi mắt nhìn trừng trừng.

- Cần gì?

- Các đồng chí chỉ giùm chỗ đồng chí trạm trưởng - Quế nói. Lượng và Lê bước vào.

- Các anh là ai? - Người cởi trần hỏi, mắt vẫn gườm gườm nhìn ba người lạ mặt.

- Chúng tôi là khách, tới đây đi nhờ đường dây ra Bắc - Lê đáp - Có đủ giấy tờ hợp lệ.

- Đường dây?- Người cởi trần cười gằn - Cuốn rồi.

- Cuốn rồi? Cuốn đi đâu?

- Cuốn lên biên giới. Ở đây để chết đói à?

- Xa không?

- Giỏi thì cứ việc dắt nhau lên đó mất mười ngày đường thôi. Này, các đằng ấy có gạo hả? Cấp cho tụi này một ít nhé. Cũng đang meo đây.

- Các anh là ai? - Lượng khó chịu hỏi.

- Cũng "Bê quay" cả, thích nhập bọn thì nộp lệ phí. Vài lon thôi.

- Chúng tôi bị lạc... - Lê nói.

- Thằng chó nào trốn đơn vị chẳng bảo là bị lạc. Cùng cánh đào ngũ với nhau, muốn nhập bọn thì ở luôn - Anh ta nói tiếp và bước tới trước mặt Lượng, chống tay vào hông, hai chân dạng ra như chiếc com-pa, đôi mắt ánh lên vẻ phớt dời - Như vậy chúng ta sẽ có sáu người. Kiếm đủ cái ăn cho sáu cái miệng cũng gay đấy, nhưng rồi sẽ tính. Cùng cảnh, đừng ngại. Thế nào, hay muốn đi khỏi đây để bỏ xác ngoài rừng cho thú nó ăn? Nếu vậy thì hãy đặt gạo xuống.

- Các anh...? - Lượng bực, đôi mắt giận dữ nhìn người cởi trần.

- Bình tĩnh! Đừng nóng thế, bọn này cũng ngán chiến tranh lắm rồi. Chúng ta thương lượng hòa bình vậy. Nào, suy nghĩ đi. Đã tới đây là không có lối ra đâu đồng chí cán bộ ạ. Ha ha, bỏ ba-lô xuống!

Anh ta đưa mắt cho hai người mặt quần đùi. Hai người này lập tức xấn lại, giằng lấy ba-lô trên vai Lượng.

Lượng lủi một bước, kéo cần cơ bẩm khẩu AK.

- Xê ra không ta bắn.

- Nào, giỏi thì bắn đi. - Người cởi trần xăm xăm tiến tới trước mũi súng của Lượng, rít lên - Đây cũng đang muốn chết. Bắn đi! Bắn.

Lê gạt mũi súng AK nơi tay Lượng:

- Các anh ở đơn vị nào? Nếu muốn về thì theo chúng tôi. Chúng ta sẽ rời khỏi đây. Chúng tôi còn đông người. Chúng tôi không để các anh chết đâu.

- Tìm đơn vị - Người cởi trần bật lên cười - Đừng ảo tưởng, đằng nào cũng chết, đừng chọn cái chết ngu xuẩn như thế. Trở lại đơn vị! Ra khỏi đây, không kiếm nổi củ sắn ăn đâu!

- Sao bi quan thế? Hay đi theo chúng tôi.

- Để đói rã họng ra phải không?

- Vậy thì tạm biệt.

- Không dễ thế đâu? Gạo?

- Chúng tôi không có gạo.

- Không có? Báo trước, các anh sẽ chẳng ra khỏi khu rừng nếu không nộp lệ phí. Đó là luật rồi, rõ chưa?

Lê không trả lời. Anh vẫy Lượng và Quế, bước đi.

Anh chàng cởi trần và hai người mặc quần đùi nhìn theo và ré lên cười:

- Quay lại tụi này nhường cho ít thịt nướng!

"Họ đã trở thành người rừng" - Lê chua chát nghĩ - Họ đã không đủ sức thắng hoàn cảnh để vươn lên sống tốt đẹp hơn - anh cảm thấy có cái gì tê dại, xót ruột.

Ba người trở lại bãi khách. Anh em đang chờ ở đấy.

Lê gọi thêm thuyền phó Xuân và bốn người hội ý.

- Tình hình trở nên phức tạp. Phương án đi tìm đường dây 559 không đặt ra. Từ đây lên đó rất xa, lại không thuộc đường. Quế đề nghị quay lại Hòn Hàng báo cáo và chờ thời cơ.

- Quay lại à? - Lượng nhìn Quế bảo - Không được! Chúng ta phải tìm mọi cách trở về miền Bắc. Anh Quế hiểu cho, chúng tôi còn duyên nợ với những chuyến đi.

- Tui rõ chớ - Quế nói - Chúng tôi rõ sự cần thiết phải có vũ khí. Nhưng hoàn cảnh không cho phép thì răng.

- Hình như vẫn có đường dây liên tỉnh 1 mà, anh Quế - Lê bảo.

- Đây tới trạm của tỉnh phải đi ba ngày đường.

- Chúng ta có thể đi nhờ đường dây đó không?

- Có thể. Nhưng đó là đường dây bên dân sự. Nếu đi, ta phải tự túc lương thực...

- Tự túc lương thực à? - Lượng nói - Chẳng lẽ họ bỏ mình chết đói. Tôi đề nghị anh Quế cứ dẫn chúng tôi tới. Ta sẽ đi theo đuờng dây ấy. Đó là cách hợp lý nhất.

Mọi người nhất trí phương án của Lượng.

Họ bước lại phía anh em thủy thủ. Lượng nhìn khắp lượt mọi người. Họ đang nóng lòng mong được biết tình hình và cũng đã linh cảm thấy có điều trắc trở.

Lượng nói:

- Các đồng chí. Chúng ta không gặp may, đường dây 559 đã rút lên biên giới. Chỉ còn một cách là đi nhờ đường dây dân sự liên tỉnh. Lương thực đã cạn. Thực tình không ai lường tới tình huống này. Khó khăn, gian khổ đấy, nhưng không còn cách nào khác. Vừa đi, chúng ta sẽ cùng nghĩ ra hướng khắc phục. Tôi hy vọng, trách nhiệm đối với những chuyến đi mới, giúp ta vượt qua. Anh Quế tiếp tục là người dẫn đường. Các đồng chí, thu võng. Cần tranh thủ hành quân khi còn sức khỏe.

Đoàn người nhanh chóng rời khỏi khu rừng. Quế xăm xăm đi trước. Xuân và Lê sau cùng.

Đêm ấy, họ nghỉ lại cạnh ngọn núi đá. Gạo dự trữ không còn mấy. Lê đề nghị để dành cho những hôm sau.

Anh em thủy thủ toả ra đi kiếm rau tàu bay, môn đốc. Xuân và Cang lần ra bờ suối. Họ mò mẫm chừng nửa giờ, bắt được hơn chục con cua và ốc. Cang hí hửng cho vào chiếc túi con, rồi hai người vội vã trở lại chỗ nghỉ. Đang bước, Cang nghe thuyền phó Xuân kêu lên một tiếng. Anh quay lại: Xuân giãy giụa trên một cái hố,khuôn mặt nhăn nhúm, đau đớn.

Cang ngồi xuống, mặt tái xanh hốt hoảng: một mũi chông to như ngón tay cái, dài vài gang xuyên qua bàn chân thuyền phó.

- Ôi sao lại thế này? - Cang luống cuống kêu lên - Tôi rút... rút ra nhé.

- Rút ra à? - Xuân nhăn nhó - Ừ, đành thế... rút thật nhanh đấy...

- Nào, anh nằm xuống và... nhắm mắt lại.

Cang đỡ Xuân nằm úp trên cỏ, Xuân gắng gượng duỗi thẳng chân.

Nhìn mũi chông cắm ngập bàn chân Xuân, Cang gai cả người, mồ hôi đầm trán, anh thấy sợ. Nỗi đau của Xuân buốt tận óc Cang. Anh ngập ngừng, không dám chạm vào mũi chông.

- Rút ra! - Xuân giục, anh úp mặt xuống cỏ, mắt nhắm, hai hàm răng nghiến ken két. Cang lúng túng, quệt mồ hôi rồi quỳ xuống.

- Nhanh lên! - Xuân rên rỉ.

- Tôi... Tôi rút ngay đây.

Cang run run nắm lấy mũi chông, bặm môi và giật mạnh. Xuân nảy lên, hét to một tiếng rồi vật xuống đất, Máu từ bàn chân túa ra. Cang vội vàng xé áo lót băng lại. Rồi anh xốc Xuân lên vai, chạy một mạch về chỗ trú quân.

Đêm ấy, Xuân không sao ngủ được. Vết thương nhức tận óc. Anh nằm trên võng, lặng lẽ chịu đựng nỗi đau.

"Mình sẽ đi thế nào đây - Xuân lo lắng - đâu phải ngày một, ngày hai mà phải hành quân liên miên trong vài ba tháng. Chẳng lẽ bắt anh em cõng. Họ lê thân họ còn khó, làm sao đeo thêm mình?". Xuân thở dài, thấy buồn.

Rừng đêm tĩnh mịch. Hơi núi đá phả ra lành lạnh. Đã là mùa đông. Ngoài Bắc, dịp này chắc đang rét.

Xuân trở mình trên võng. Anh cố nén tiếng rên.

Gần sáng, Xuân vừa chợp mắt thì có người lay dậy.

- Bọn mình đã kiếm cho Xuân chiếc nạng bằng cành cây này - Lê cúi sát võng và nói - Cố gắng đi nhé, anh em sẽ thay nhau dìu.

Lê đỡ Xuân dậy. Xuân co chân phải lên, hai tay víu vai Lê.

- Cố bước thử xem nào? - Lê đưa Xuân chiếc gậy, phần trên có hai nhánh toè ra, như hình chữ "Y".

Xuân chống nạng, tập tễnh bước một vòng quanh gốc cây.

- Thế nào? - Lê hỏi.

- Tôi sẽ cố. - Xuân ngước nhìn Lê. Cái nhìn như muốn bảo: "Anh đừng ái ngại. Tôi sẽ theo kịp mọi người".

Cang mang tới bát canh rau tàu bay. Xuân ngồi xuống võng ăn ngon.

- Nhạt, Cang ạ.

- Vâng, gần hết muối.

Nửa tiếng sau, đoàn người cuốn võng, lên đường. Cả ngày hôm đó, họ chỉ ăn rau tàu bay và lá tai trâu.

--------------------------------

Chú thích:

1. Đường dây liên tỉnh: Đường đi từ tỉnh này sang tỉnh khác, do từng tỉnh đảm nhận ở địa phận mình.