hế là tôi đã thay đổi bề ngoài của mình tùy sức. Tôi sung sướng khẳng định trước gương là cái cậu ăn mày khốn khổ đã thuộc về quá khứ, một David trước đây đã hồi sinh. Nhưng tôi lại thấy hơi xấu hổ về sự thay đổi này, nhất là về bộ quần áo mượn.

Khi tôi vừa xong, ngài Rankeillor lại tiếp tôi trong phòng khách. Ông chúc mừng tôi về sự thay đổi ngoại hình này và đề nghị tôi lên phòng làm việc của ông.

— Mời ngồi, ngài Balfour. – Ông nói – Bây giờ anh lại giống mình hơn rồi. Để xem tôi có tin tốt lành về cho anh không. Chắc chắn anh sẽ ngạc nhiên về mối quan hệ giữa cha và bác anh, đó là một câu chuyện không bình thường, lời giải thích mà tôi sẽ nói với anh làm tôi đỏ cả mặt vì toàn bộ câu chuyện là một chuyện tình yêu.

— Đúng như vậy à? – Tôi kêu lên – Đó là một sự tưởng tượng mà tôi nghĩ không thể có liên quan đến bác tôi.

— Bác anh, Ngài Balfour ạ, không phải đã luôn luôn là một người đàn ông già khốn khổ, có lẽ hơi lạ với anh, không phải lúc nào ông ta cũng là một người tàn bạo. Không, cũng có lúc ông ta rất dễ chịu và đáng yêu tới mức người ta phải đứng ngây người trước cửa nhà và nhìn theo ông ta khâm phục khi ông ta cưỡi con ngựa màu hồng đi ngang qua. Tôi đã tận mắt nhìn thấy như vậy và cũng thành thực thú nhận là tôi cũng ghen tỵ với ông ta chút đỉnh vì đó là phản ứng bình thường và tôi là con người bình thường.

— Câu chuyện khó tin thật. – Tôi nói.

— Đúng vậy. – Ngài Rankeillor kêu lên – Tuổi trẻ nhìn người già như vậy. Như ở bác anh còn thêm một chút nữa: Ông ta có đầu óc hiếu động và có triển vọng tốt trong tương lai. Nhưng năm 1717 tự nhiên ông ta muốn thoát khỏi gia đình nhập vào quân nổi loạn. Cha anh vội chạy theo và tìm thấy ông ta trong một cái hào ven đường và đem về nhà.

Và lúc này xảy ra chuyện là ở hai chàng trai ấy tình yêu đã bùng cháy và lại bởi cùng một người đàn bà.

Ngài Ebenezer, luôn được thán phục, người đáng yêu hơn giữa hai người, chàng trai có ưu thế hơn trong hạnh phúc, tin tưởng chắc chắn ở thắng lợi của mình. Nhưng khi phát hiện ra là đã nhầm thì anh ta bỗng lồng lộn lên như một kẻ bị sỉ nhục. Cả vùng biết chuyện này. Anh ta ốm liệt giường một thời gian và cả nhà khóc than cho hoàn cảnh của anh ta. Một thời gian anh ta phóng ngựa từ quán nọ sang quán kia và than thở về nỗi đau của mình. Cha của anh, David ạ, là một người tốt bụng nhưng quá mềm yếu. Ông coi toàn bộ câu chuyện là rất nghiêm trọng và một hôm ông tuyên bố để cho người yêu được tự do. Nhưng mẹ anh thì không diên rồ như vậy. Anh kế thừa của mẹ lý trí lành mạnh đó, bà ấy từ chối chạy từ tay người này sang tay người kia. Cả hai anh em quì trước mặt bà và câu chuyện vô nghĩa đó chấm dứt khi bà tống cả hai người ra khỏi cửa. Đó là vào tháng tám năm tôi rời ghế nhà trường. Câu chuyện có thế so sánh với một thiên tình sử.

Nghe ông biện hộ kể, tôi cũng thấy câu chuyện có vẻ ngớ ngẩn, nhưng không thể quên là cha tôi đã tham gia vào đó. Vì thế tôi nói:

— Thưa ngài, tôi cảm thấy sẽ xảy ra một bi kịch thì phải.

— Nhưng mà không, David ạ, hoàn toàn không. Bởi vì bi kịch cần có một điều tiên quyết là một cuộc cãi vã lớn. Nhưng đây chỉ là câu chuyện của một người trẻ tuổi ngu ngốc, được chiều chuộng quá; anh ta không cần gì hơn là sự chăm sóc chu đáo, anh ta phải giữ mức độ. Cha anh thì không nghĩ vậy và kết thúc bài ca là cha anh thừa nhận câu chuyện với người anh trong khi bác anh than thở thảm khốc cho đến lúc giữa hai người có một cái kiểu như một hiệp ước mà tác dụng xấu của nó chỉ vừa mới nhận ra trước đây ít lâu thôi: Một trong hai người có người đàn bà mình yêu còn người kia thì có gia sản. Ngài Balfour, lúc đó người ta tào lao quá nhiều về lòng nhân đạo và sự rộng rãi. Nhưng những chuyện đó phải dẫn đến kết quả tốt đẹp nếu người ta tìm một người biện hộ và nhờ ông ta như luật pháp đã quy định. Hành động kiểu Don Quichote của cha anh, không kể đến tính không có hiệu lực về mặt pháp luật, còn gây ra rất nhiều điều bất công ghê gớm. Cha và mẹ anh sống và chết trong nghèo khổ cơ cực, bản thân anh cũng phải lớn lên trong một hoàn cảnh hạn chế, việc học hành cũng vậy. Nhưng những người tá điền của gia đình Shaws cũng phải chịu dựng sự vô lý đó và tôi cũng phải nói thêm là cái đó đem lại sự đau khổ thế nào cho Ebenezer!

— Tôi thấy, điều đáng ngạc nhiên nhất trong toàn bộ câu chuyện – Tôi nói – là làm sao bản chất một con người có thể thay đổi đến như vậy.

— Đúng. – Ngài Rankeiỉlor đáp – Nhưng tôi vẫn cho rằng đó là tất yếu. Chắc ông ta thấy rõ trong câu chuyện này ông ta đóng một vai trò không đẹp. Tất cả những ai biết chuyện này đều quay lưng lại ông ta, còn ai không biết rõ câu chuyện trước đó và bây giờ đứa cháu con người em thì mất tích còn người anh kia tiếp thu gia sản thì gọi đó là vụ giết người. Thế là Ngài Ebenezer bị mọi người né tránh. Qua việc buôn bán này ngoài sự giàu có ông ta không được gì khác và điều này giải thích rằng ông ta đã đánh giá quá cao sự giàu có của mình. Còn trẻ tuổi mà ông ta đã ích kỷ, về già tính ích kỷ này phát triển không thể tưởng được. Và cuối cùng, đó là kết quả của những cử chỉ lạ lùng và tình cảm lạnh nhạt mà anh cảm thấy ở ông ta.

— Bây giờ, thưa ngài, hoàn cảnh tôi thế nào trong bối cảnh đó? – Tôi hỏi.

— Gia tài tất nhiên cũng thuộc về anh. – Người biện hộ trả lời – Những điều trước đây cha anh đã ký kết không có giá trị về pháp lý. Anh là người thừa kế độc nhất. Nhưng mà bác anh đủ khả năng chiến đấu cho chuyện ngược lại. Có thể ông ta sẽ tìm cách nghi ngờ anh có phải là David Balfour không. Một cuộc xử án luôn tốn kém và nếu lại kiện một người họ hàng thì luôn gây bực mình. Nếu mà lộ ra quan hệ giữa anh và bạn anh, chúng ta gọi anh ta là Ngài Thomson, người ta có thố kết luận là anh tự bày đặt ra. Ngược lại việc bắt cóc anh qua Hoseason sẽ có ý nghĩa với chúng ta nếu ta đưa ra được bằng chứng. Nhưng để có được bằng chứng sẽ khó khăn đây. Vì thế tôi khuyên anh và bác anh nên thỏa thuận, có thể làm thế này. Để ông ta ở lại căn nhà họ Shaws, nơi ông ta đã sống hăm nhăm năm rồi, còn anh thì bằng lòng với một số tiền nào đó. Tôi nói với ông biện hộ là tôi sẵn sàng nhượng bộ và tất nhiên tôi không thích đưa một xì-căng-đan của gia đình ra công chúng. Và tôi suy nghĩ về mặt đại thể xem kế hoạch sắp tới như thế nào.

— Tôi thấy điều quan trọng nhất là buộc tội ông ta đã bắt cóc tôi. – Tôi nói.

— Chắc chắn như vậy nhưng nếu được thì không nên cần tòa án. Thế thì chắc chắn chúng ta sẽ tìm được một thủy thủ trên tàu Covenant sẵn sàng tuyên thệ rằng người ta đã dùng vũ lực giữ anh ở trên tàu như thế nào. Nhưng ở ghế nhân chứng, chúng ta không còn tác động gì được vào lời khai và thế nào cũng có vài lời về ngài Thomson mà anh không muốn nói lên ở đó.

— Vâng, thưa Ngài. Tôi nghĩ câu chuyện có thể như vầy…

Và tôi trình bày cho Ngài Rankeillor kế hoạch của mình.

— Điều này làm tôi thấy cần phải… làm quen với cái ông Thomson này – Ông Rankeillor nói.

— Tất nhiên điều đó tôi không từ chối.

— Ồ, trời ạ – Ông kêu lên và xoa vào thái dương – Ô, trời ơi, tôi sợ là như thế kế hoạch của anh không thực hiện được. Tôi không muốn nói điều gì phản lại bạn anh. Tôi không thấy có gì bất lợi về anh ta nếu tôi biết ít nhiều, anh hãy nhớ là nghĩa vụ của tôi là phải ra lệnh bắt anh ta, tôi muốn là để anh quyết định tôi có nên gặp anh ta không. Anh ta có thể có nhiều điều bí ẩn, có lẽ anh ta không nói thật với anh tất cả, có thể tên anh ta chẳng phải là Thomson đâu, vì những người loại này đọc bất cứ một cái tên nào bên đường như người khác đọc tên một loài cỏ vậy.

— Điều này ngài sẽ tự quyết định lấy, thưa ngài – Tôi nói.

Nhưng chắc kế hoạch của tôi làm ông thích vì ông ngồi suy tư cho đến tận lúc chúng tôi được mời đi ăn trưa có bà Rankaeillor cùng dự. Khi bà vừa lui vào để hai chúng tôi uống rượu một mình, ông biện hộ lại nói ngay về đề nghị của tôi: Tôi và anh bạn Thomson của tôi sẽ gặp nhau khi nào, ở đâu? Tôi có tin chắc ở sự im lặng của bạn tôi không? Nếu chúng tôi thành công trong việc khuyên con cáo già Ebenezer thỏa hiệp, tôi sẽ dồng ý với một sự trao đổi chứ? Bị ngắt quãng bởi những lúc yên lặng, trong đó ông nhìn chăm chăm về phía trước và nghĩ ngợi căng thẳng, ông đặt rất nhiều câu hỏi như vậy trong lúc vừa thưởng thức rượu vang. Sau khi tôi trả lời tất cả, hình như ông hài lòng, ông càng suy tư hơn thậm chí không động đến ly rượu nữa. Sau đó ông lấy một tờ giấy và bút chì. Khi viết ông có vè cân nhắc từng chữ. Xong ông rung chuông sai cô hầu gọi thư ký đến.

— Torrance, – ông nói khi thư ký vào – Đến tối nay văn bản này cần viết xong. Khi nào xong tôi yêu cầu anh hãy chú ý và sẵn sàng tháp tùng anh này và tôi vì có lẽ chúng ta cần anh làm nhân chứng.

— Cái gì, thưa ngài? – Tôi kêu lên khi người thư ký vừa ra khỏi phòng – Ngài thật sự muốn đến đó à?

— Vâng, có lẽ như vậy. – Ông nói và lại rót đầy ly – Nhưng bây giờ chúng ta không muốn nói gì về công việc nữa. Ánh mắt của người thư ký gợi tôi nhớ lại một câu chuyện cách đây vừa một năm. Với một ý nghĩ ngu ngốc tôi đã hẹn với Torrance ở ngã tư Edinbourgh. Mỗi người chúng tôi đi một đường, khoảng bốn giờ chúng tôi lại gặp nhau. Torrance uống quá mức khát một ly và không nhận ra chủ mình nữa. Và tôi thì quên kính và coi như bị mù và như vậy, lấy danh dự mà nói, tôi không nhận ra người thư ký lâu năm của mình.

Kể xong, người chủ nhà của tôi cười như nắc nẻ.

Tôi cũng cho đó là một cuộc hẹn hò đáng nhớ và cũng cười vì lịch sự. Nhưng trước sự ngạc nhiên của tôi, ngài Rankeillor luôn luôn quay lại chuyện không quan trọng ấy và kể lại cho tôi với những chi tiết mới, lần nào cũng cười vang vang, làm cho tôi băn khoăn thậm chí xấu hổ vì cử chỉ như hề đó của ông già.

Vào thời điểm hẹn với Alan, tôi lên đường. Ngài Rankeillor và tôi khoác tay nhau, người thư ký đi sau một vài bước, văn bản để trong túi và sách trên tay một cái làn đậy kín.

Lúc đi qua thị trấn, ông biện hộ luôn phải quay sang hai bên chào người quen, luôn bị những người đi qua giữ lại để thông báo những chuyện của thị trấn và của cá nhân.

Tôi thấy rõ ông có một vai trò quan trọng ở đây.

Cuối cùng chúng tôi cũng ra khỏi thị trấn, đi dọc theo cảng đến nhà trọ của Hawes và bến phà, nơi bắt đầu nỗi bất hạnh của tôi. Tôi không thể không xúc động khi tới gần nơi này. Bao nhiêu người cùng tôi lúc đó bây giờ không còn nữa.

Ransonen, tôi hy vọng cậu đã đổi cuộc sống khốn khố lấy cái tốt hơn – Còn Shuan đã trôi về đâu? Tôi không ngần ngại nghĩ về số phận ông ta. Và những thủy thủ khốn khổ cùng đắm với con tàu! Tôi đã vượt qua, đá thoát chết khỏi bao nhiêu nguy hiểm một cách may mắn và tôi chỉ có thể cảm ơn Chúa mà thôi.

Tôi đang nghĩ đến tất cả cái đó thì bỗng nhiên ngài Rankeillor thò tay vào túi, bắt đầu cười vui và kêu to:

— Nếu sau những gì tôi đã kể cho anh thì đây không phải là chuyện vui chính. Tôi đã bỏ quên kính ở nhà!

Chỉ bây giờ tôi mới hiểu ra tại sao ông kể tỉ mỉ cho tôi câu chuyện thời xưa ấy. Tất nhiên kính của ông đã được để ở nhà có chủ tâm để ông có thể tiếp nhận yêu cầu của Alan nhưng sau này không cần nhận ra anh. Và tất nhiên đó là một ý tốt vì cứ cho là câu chuyện có lúc sẽ trở nên nghiêm trọng, ngài Rankeillor cũng không thể xác định bạn tôi là ai và không thể làm gì bất lợi cho tôi. Nhưng trước khi thấy mình quên kính thì ông đã nhận ra nhiều người và nói chuyện với họ khi chúng tôi đi trên đường phố Queensferry. Tôi không bao giờ nghi ngờ là không có kính ông vẫn nhìn tốt.

Vừa đi qua nhà trọ Hawes – Tôi đã nhận ra ngay ông chủ của hắn đang đứng ở cửa, ngậm cái tẩu và tôi ngạc nhiên là ông ta không già đi chút nào. – Thì Ngài biện hộ thay đổi thứ tự đi: Ông ta cùng Torrance ở phía sau và tôi đi trước làm trinh sát. Tôi vượt qua gò đất và từng lúc một, huýt sáo điệu nhạc đã thỏa thuận cho đến lúc tôi sung sướng nghe thấy lời đáp và nhìn thấy Alan dứng sau một bụi cây.

Sau một ngày ở lại một mình trông anh thật mệt mỏi, rã rời. Ngoài một bữa rất khiêm tốn, anh không có gì ăn nữa. Nhưng khi nhìn thấy tôi trong bộ quần áo mới, mặt anh sáng lên và sau khi nghe tôi nói là câu chuyện của chúng tôi có cơ hội tốt và anh sẽ đóng vai trò gì thì sự thay đổi hạnh phúc diễn ra, anh trở nên tỉnh táo.

— Một ý nghĩa tuyệt vời của cậu. – Anh phấn khới nói – Cậu không tìm đâu được người hơn Alan Breck để thực hiện ý đồ này dâu. Bất cứ một người nào khác đều không có ích gì cho cậu, việc này cần một người sắc sảo. Nhưng cậu không thấy là ông biện hộ của cậu suốt ruột làm quen với mình à?

Tôi vẫy tay gọi ngài Rankeillor. Ông tới một mình từ chân đồi. Khi ông đứng trước mặt chúng tôi, tôi giới thiệu bạn tôi, anh Thomson.

— Tôi rất sung sướng làm quen với ngài, thưa ngài Thomson. – Người biện hộ bắt đầu – Rất tiếc là tôi quên kính ở nhà và người bạn chung của chúng ta, anh David, sẽ xác nhận với ngài điều đó. – Khi nói ông đập tay thân mật vào vai tôi – Không có nó hầu như tôi bị mù và ngài sẽ phải bỏ quá cho nếu ngày mai tôi không nhận ra ngài trên đường phố.

Có vẻ bị xúc phạm, Alan nói:

— Thưa ngài, tôi cho rằng ngài không cần nói về chuyện đó vì chúng ta gặp nhau ở đây chỉ là đề tìm cách làm sao ngài David Balfour có lại quyền lợi của mìmh. Còn thì chúng ta không có nhiều điều quan tâm chung đâu. Tất nhiên tôi rất muốn nhận sự xin lỗi của ngài chỉ vì ngài xuất phát từ ý đồ tốt.

— Ngài Thomson thân mến, đó là điều quá mức tôi mong đợi – Ngài Rankeillor nhiệt tình đáp lại – Và vì chúng ta là những người thực hiện chính trong vụ này, nên trước hết chúng ta cần bàn từng chi tiết của nó. Để làm việc này, tôi đề nghị ngài chìa tay cho tôi cầm vì do trời tối lại không có kính, tôi có thể lạc đường. Còn Ngài David, ngài có thể nghĩ thoải mái ở chỗ Torrance tôi chỉ muốn nói trước là không cần thiết để anh ta biết cụ thể hơn về những chuyện phiêu lưu của ngài và… của ngài Thomson.

Thế là Alan và người biện hộ đi lên trước bàn luận sôi nổi, còn tôi và Torrance đi sau một đoạn.

Trời đã tối khi chúng tôi đến nhà họ Shaws. Chắc đã quá mười giờ lâu rồi. Đêm tối và yên tĩnh, gió nam nhè nhẹ. Ngay cả đến khi sát nhà, chúng tôi cũng không thấy chút ánh sáng nào.

Bác tôi có vẻ đã ngủ rồi, điều đó rất thuận lợi cho ý đồ của chúng tôi. Khoảng cách năm mươi foot trước nhà, chúng tôi thì thầm nhắc lại với nhau toàn bộ sự việc. Sau đó ngài biện hộ, người thư ký và tôi lách sát vào nhà, ẩn trong một góc kín và khi chúng tôi đã ổn định vị trí quan sát, Alan đi một cách tự tin đến cửa nhà và gõ cửa.