uy nhiên có một lần tôi đã bắt gặp nó.

Một hôm vào khoảng mười một giờ rưỡi, tôi ngồi trên xe chạy qua quảng trường Grève. Bỗng nhiên xe dừng lại. Trên quảng trường đám đông đang tụ tập. Tôi thò đầu ra cửa xe. Bến sông, quảng trường Grève đông nghịt đám bình dân. Đàn ông, đàn bà, trẻ con đứng ở lan can. Cao hơn đầu người là một cái bục bằng gỗ sơn đỏ có ba người đang dựng đoạn đầu đài. Ngày hôm đó người ta xử trảm một tên tội phạm và máy chém được lắp đặt tại đây.

Tôi quay đầu đi để khỏi phải nhìn. Bên cạnh xe, tôi nghe tiếng một thiếu phụ nói với con mình:

– Nhìn kìa con, người ta đang lấy sáp nến để bôi vào rãnh cho lưỡi dao lúc hạ xuống được trơn đấy…

Chắc là hôm nay lại vẫn những con người đang ở đó. Chuông đồng hồ vừa điểm một giờ đúng. Chắc họ lại đang làm trơn cái rãnh ấy…

Lần này, hỡi kẻ khốn nạn, tôi sẽ không quay đầu nữa.