ấy năm sau, một hôm Nhất Lạc từ nông thôn về đến thành phố, cậu gầy như que củi, sắc mặt vàng vọt, trong tay xách một cái làn rách, trong làn có mấy cây rau xanh. Đây là quà cậu mang về thăm bố mẹ. Đã nửa năm cậu không về thăm nhà, cho nên khi cậu gõ cửa, Hứa Tam Quan và Hứa Ngọc Lan nhìn cậu một lúc, rồi mới nhận ra con trai mình.

Dáng tiều tuỵ của Nhất lạc khiến hai bố mẹ ngạc nhiên, bởi vì sáu tháng trước, khi Nhất Lạc dời khỏi nhà, tuy lúc đó đã vừa đen vừa gầy, nhưng tinh thần tươi tỉnh, khi đi còn đeo ở sau lưng một cái lải của nhà đựng được năm mươi ki lô gam gạo, khi còng lưng xuống đi, bước chân cậu nện xuống đất chắc nịch. ở nhà quê cậu không có lải gạo, cậu bảo đựng gạo vào hộp giấy, khí hậu ẩm thấp đã làm mủn đáy hộp, không đựng được mấy nả, gạo đã mốc vàng mốc xanh.

Bây giờ Nhất Lạc lại về, Hứa Tam Quan nói với vợ:

Hay Nhất Lạc bị ốm? Nó hết nằm lại ngồi, ăn cũng rất ít, lưng nó suốt ngày gù xuống….

Hứa Ngọc Lan sờ tay lên trán con, Nhất Lạc không sốt, chị nói với chồng:

Con không ốm, nếu ốm sẽ sốt, nó không muốn về nông thôn nữa, ở nhà quê khổ lắm, cứ để nó ở thành phố thêm vài hôm, nghỉ thêm vài ngày, bồi bổ vài ngày, nó sẽ khoẻ ra.

Nhất Lạc ở lại thành phố mười ngày, ban ngày cậu cứ ngồi trước cửa sổ, hai cánh tay gác lên bệ cửa, đầu gối lên cánh tay, mắt nhìn ra một ngõ phố bên ngoài. Cậu thường hay nhìn vào tường ngõ, bức tường đã mấy chục năm, khe gạch nào cũng mọc cỏ xanh, lay động trong gió, gật gù với cậu. Thỉnh thoảng có mấy người đàn bà hàng xóm, đứng dưới cửa sổ của Nhất Lạc, láu la láu ráu kể rất nhiều chuyện, nghe thấy chỗ vui vui, cậu tủm tỉm cười, cánh tay cậu cũng thay đổi vị trí.

Lúc đó Tam Lạc đã là công nhân của nhà máy cơ khí, trong nhà tập thể của nhà máy cậu có một chiếc giường, năm người ở một gian, Tam Lạc càng muốn ở tại nhà máy, sống chung với các bạn cùng lứa tuổi, cậu cảm thấy rất vui. Biết Nhất Lạc về nhà, ngày nào sau khi ăn cơm tối, cậu cũng mò về nhà ngồi một lúc. Khi Tam Lạc về, Nhất Lạc thường nằm trên giường, Tam Lạc nói với anh:

Anh Nhất Lạc, người ta càng ngủ càng béo, chỉ có anh càng ngủ càng gầy.

Khi Tam Lạc về nhà, trông vào, Nhất Lạc mới có chút tươi tỉnh, cậu mỉm cười nói với em rất nhiều chuyện, có mấy lần hai anh em cùng đi dạo. Sau khi Tam Lạc đi,Nhất Lạc lại khểnh trên giường, hoặc ngồi trước cửa sổ, không nhúc nhích y như bại liệt tại chỗ.

Thấy Nhất Lạc ở nhà hết ngày này sang ngày khác, cũng không nói bao giờ đi, Hứa Ngọc Lan liền hỏi con:

Nhất Lạc, khi nào con đi? Con ở nhà đã mười hôm.

Nhất Lạc đáp:

Hiện giờ người con bủn rủn, con có về nông thôn cũng vô ích, con không có sức ra đồng làm việc, mẹ cho con ở nhà ít ngày nữa được không?

Hứa Ngọc Lan nói:

Nhất Lạc, không phải mẹ đuổi con đi. Con ơi, con thử nghĩ, trong số anh em cùng về nông thôn với con đã có mấy người trở lại thành phố, trong nhà máy của Nhị Lạc cũng có bốn người từ nông thôn được rút về. Con phải chịu khó làm việc ở nhà quê, phải lấy lòng ông đội trưởng sản xuất của con, tranh thủ trở về sớm.

Hứa Tam Quan đồng ý lời vợ, anh nói:

Mẹ con nói đúng, không phải bố mẹ đuổi con đi, dù con ở nhà một đời, bố mẹ cũng không bao giờ đuổi con đi. Hiện nay con vẫn nên chịu khó làm việc ở nông thôn, nếu con ở nhà lâu, người trong đội sản xuất của con sẽ nói con thế này thế khác, ông đội trưởng sẽ không điều động con về đâu. Nhất Lạc, con đi đi, lại vất vả thêm một hai năm nữa, tranh thủ một cơ hội trở về thành phố, sau đó con sẽ sống những ngày tốt đẹp.

Nhất Lạc lắc đầu. Cậu nói:

Thật tình con yếu lắm bố mẹ ạ, con có về nông thôn cũng không có sức lực, không thể chăm chỉ làm việc được….

Hứa Tam Quan nói:

Sức khoẻ khác với tiền, tiền càng tiêu càng ít, sức khoẻ càng dùng càng nhiều. Con ở nhà suốt ngày hết nằm lại ngồi, sức khoẻ đương nhiên càng ngày càng yếu, con về nông thôn ngày ngày làm việc, ngày ngày đổ mồ hôi, sẽ có sức khoẻ, sức lực sẽ càng ngày càng dồi dào….

Nhất Lạc vẫn lắc đầu:

Đã nửa năm con không về nhà, trong khi đó Nhị Lạc sáu tháng về hai lần, con không về lần nào. Bố mẹ cứ cho con nghỉ thêm ít ngày.

Không được – Hứa Ngọc Lan nói - Ngày mai con phải đi.

Nhất Lạc ở nhà mười ngày, lại phải xuống nông thôn. Sớm nay, khi Hứa Ngọc Lan rán xong bánh quẩy về nhà, cũng đem cho Nhất Lạc hai cái, chị nói với con:

Mau mau ăn lúc còn đang nóng, ăn rồi con đi.

Ngồi trước cửa sổ, Nhất Lạc ẻo lả nhìn bánh quẩy, lắc đầu nói:

Con không muốn ăn, con không muốn ăn gì, con chán ăn lắm.

Sau đó cậu đứng dạy, gấp tử tế hai bộ quần áo đem về, bỏ vào trong cặp sách cũ rách, đeo cặp lên, cậu nói với bố mẹ:

Con đi đây.

Hứa Tam Quan giục:

Con ăn bánh quẩy rồi hãy đi.

Nhất Lạc lắc lắc đầu:

Con không muốn ăn chút nào.

Hứa Ngọc Lan nói:

Không ăn không được, con còn phải đi bao nhiêu là đường đất.

Nói xong, Hứa Ngọc Lan bảo con chờ một lát, chị đi luộc hai quả trứng gà, lấy khăn mùi xoa gói lại cẩn thận, đặt vào tay Nhất Lạc, bảo con:

Nhất Lạc, con cầm lấy, khi nào đói, muốn ăn, thì con ăn.

Nhất Lạc cầm trứng gà trong tay đi ra khỏi nhà, hai bố mẹ ra cửa nhìn con đi. Hứa Tam Quan trông thấy Nhất Lạc cúi đầu đi rất chậm,rất cẩn thận, gần như sát tường, cậu gầy tới mức vai nhọn lên, quần áo vốn đã chật, bây giờ nhìn vào rộng thùng thình, dường như không có thân thể trong quần áo. Khi Nhất Lạc đi tới chỗ cột điện, Hứa Tam Quan nhìn thấy con dơ tay lau nước mắt, anh biết con đang khóc, anh nói với vợ:

Anh tiễn con một đoạn.

Hứa Tam Quan đuổi theo, nhìn thấy đúng là con đang khóc, anh bảo con:

Bố và mẹ con cũng không còn biết làm thế nào, bố mẹ chỉ mong con chăm chỉ làm việc ở nhà quê, để sớm được điều về thành phố.

Nhìn thấy bố đi ở bên mình, Nhất Lạc không chùi nước mắt nữa, cậu xốc lại quai cặp sách sắp tụt khỏi vai, nói với bố:

Con biết.

Hai bố con sóng vai nhau cùng đi, không ai nói chuyện với ai. Hứa Tam Quan đi nhanh, cho nên bước mấy bước lại dừng, chờ con đuổi kịp, sẽ đi tiếp. Khi hai người đi đến trước cổng bệnh viện, Hứa Tam Quan nói với con:

Nhất Lạc, con chờ bố một lát.

Nói xong, Hứa Tam Quan đi vào bệnh viện. Nhất Lạc đứng một lúc ở ngoài cổng, thấy bố vẫn chưa ra, cậu liền ngồi xuống đống gạch vỡ. Cậu ôm cặp sách ngồi tại chỗ, hai quả trứng vẫn cầm trên tay. Lúc này cảm thấy muốn ăn, cậu liền lâý ra một quả, khe khẽ gõ vào một hòn gạch, rồi bóc vỏ, đưa lên mồm. Mắt cậu cứ nhìn vào cổng bệnh viện, mồm nhai chậm rãi, cậu ăn rất chậm, khi ăn xong một quả trứng,Hứa Tam Quan vẫn chưa ra, cậu không nhìn cổng bệnh viện nữa, cậu để cặp sách lên đùi gối, lại để cánh tay lên cặp sách, rồi gục đầu lên cánh tay.

Một lúc sau, Hứa Tam Quan đi ra, anh giục con:

Chúng ta đi.

Hai bố con đi thẳng về phía tây, đi đến bến tàu thuỷ. Hứa Tam Quan bảo con ngồi trong phòng chờ, sau khi mua vé, anh ngồi bên con, lúc này còn nửa tiếng nữa mới chạy tàu, phòng chờ chứa đầy khách, phần đông là nông dân quẩy quang gánh, trời chưa sáng họ đã đi bán rau, hoặc bán các thứ khác, bây giờ bán xong, họ chuẩn bị về nhà. Họ lồng sọt không vào nhau, tay cầm đòn gánh, mồm phì phèo thuốc lá dổm, ngồi tại chỗ nói cười tít mắt.

Hứa Tam Quan móc túi áo ngực lấy ra ba mươi đồng, dúi vào tay con nói:

Cầm lấy.

Thấy bố đưa cho nhiều tiền, cậu ngạc nhiên hỏi:

Bố, bố cho con nhiều tiền thế?

Hứa Tam Quan giục:

Mau cầm lấy, cất cẩn thận.

Nhất Lạc lại nhìn tiền, cậu bảo:

Con lấy mười đồng thôi, bố ạ.

Hứa Tam Quan nói:

Con cứ cầm cả, đây là tiền bố vừa bán máu, con cầm lấy, trong này còn cho cả Nhị Lạc, Nhị Lạc cách bố mẹ xa, cách con gần, khi em đến chỗ con, con cho em mười, mười lăm đồng. Con giặn em đừng tiêu lung tung. Bố mẹ cách các con xa, ngày thường cũng không chăm nom các con được, anh em con phải trông nom lẫn nhau.

Nhất Lạc gật gật đầu, nhận tiền. Hứa Tam Quan nói tiếp:

Tiền này không tiêu bừa bãi, phải tiết kiệm, lúc yếu mệt, không muốn ăn, mua thứ gì ngon ngon mà ăn, bồi bổ cơ thể. Còn nữa, nhân dịp lễ tết, mua bao thuốc, chai rượu, biếu ông đội trưởng sản xuất của các con, khi có dịp ông ấy sẽ rút các con về thành phố sớm hơn. Tiền này không được tiêu lung tung, thép tốt phải dùng ở lưỡi…

Lúc này Nhất Lạc sắp sửa lên tàu, Hứa Tam Quan đứng dạy, tiễn con ra tận cửa soát vé, lại nhìn con lên tàu, sau đó còn gọi với theo giặn:

Nhất Lạc, nhớ lời bố, thép tốt phải dùng ở lưỡi.

Nhất Lạc ngoái lại, nhìn bố gật gật đầu, rồi cúi xuống đi vào khoang. Hứa Tam Quan vẫn đứng ở cửa soát vé, cho đến khi tầu chạy, mới quay ra phòng chờ, đi về nhà.

Nhất Lạc về đến xã, chưa được một tháng, ông đội trưởng đội sản xuất của Nhị Lạc vào thành phố, người đàn ông hơn năm mươi tuổi này có bộ râu quai nón, khi hút thuốc, ông thích nối đầu mẩu thuốc vào điếu khác, ngồi trong nhà Hứa Tam Quan nửa tiếng đồng hồ, ông nối đầu mẩu ba lần, hút hết bốn điếu thuốc. Sau khi dí đầu mẩu thứ tư xuống nền nhà dập tắt, ông bỏ vào túi,đứng lên bảo phải đi, ông hẹn, trưa nay ăn cơm ở chỗ khác, buổi tối sẽ đến nhà Hứa Tam Quan ăn cơm.

Sau khi ông đội trưởng của Nhị Lạc ra đi, Hứa Ngọc Lan ra ngồi trên ngưỡng cừa lau nước mắt, chị vừa lau nước mắt vừa nói:

Đã đến cuối tháng, trong nhà chỉ còn hai đồng bạc, hai đồng bạc làm thế nào đãi cơm người ta được? Đã mời người ta ăn cơm, thế nào cũng phải có cá có thịt, lại còn phải có rượu có thuốc lá, hai đồng chỉ mua được hơn năm lạng thịt và nửa con cá, tôi làm sao bây giờ? Có bột mới gột nên hồ, không có tiền đãi cơm người ta thế nào được? Có phải ai khác đâu, đây là ông đội trưởng đội sản xuất của Nhị Lạc, nếu bữa cơm này không thịnh soạn, thì đội trưởng của Nhị Lạc ăn không vui, đội trưởng của Nhị Lạc ăn không vui, thì Nhị Lạc nhà mình sẽ phải khổ, đừng có nói không có hy vọng điều về thành phố, dù có ở lại đội sản xuất, cũng sống chẳng ra sao. Đãi cơm khách lần này là đội trưởng của Nhị Lạc chứ không phải ai khác, mời ông ấy ăn, mời ông ấy uống, lại còn phải biếu ông ấy một món quà, chỉ có hai đồng trơ trọi trong tay, tôi biết làm sao đây?

Hứa Ngọc Lan vừa khóc,vừa quay người nói với chồng ngồi trong buồng:

Anh Hứa Tam Quan, đành phải van anh đi bán máu lần nữa.

Sau khi nghe vợ nói, Hứa Tam Quan ngồi tại chỗ gật gật đầu, anh giục vợ:

Em ra giếng múc cho anh gầu nước, trước khi bán máu anh phải uống nước.

Hứa Ngọc Lan nói:

Trong cốc có nước, anh uống cốc nước đi.

HứaTam Quan bảo:

Anh uống nhiều lắm, nước trong cốc ít quá.

Hứa Ngọc Lan lại nói:

Trong phích cũng còn nước.

Hứa Tam Quan gắt lên:

Nước phích uống nóng mồm, anh bảo em ra giếng múc gầu nước, em cứ đi múc đi, lôi thôi mãi làm gì.

Hứa Ngọc Lan vâng một tiếng, ra giếng múc một gầu đem về. Hứa Tam Quan bảo vợ đặt gầu nước lên bàn, lại sai chị đi lấy một chiếc bát. Sau đó anh cứ múc uống tì tì hết bát này đến bát khác, khi uống đến bát thứ năm, Hứa Ngọc Lan e có chuyện, chị nói với chồng:

Anh đừng uống nữa, uống nữa sẽ vỡ bụng.

Hứa Tam Quan cứ phớt bơ, lại uống thêm hai bát,sau đó ôm bụng, cẩn thận đứng dạy, đứng dạy rồi, anh đi hai bước, đứng laị một lát, sau đó mới đi tiếp.

Hứa Tam Quan đã đến bệnh viện, anh trông thấy ông Lý trưởng phòng cung cấp máu, ông Lý bảo:

Anh lại đến bán máu.

Lúc này ông Lý đã hơn sáu mươi tuổi, tóc ông đã bạc phơ, lưng đã còng, ông ngồi tại chỗ, vừa hút thuốc vừa ho sù sụ, trong khi cứ luôn luôn khạc đờm nhổ xuống nền nhà, hai chân đi giầy vải cứ di đi di lại lau đờm liên tục. Nhin Hứa Tam Quan một lúc, ông Lý nói:

Hôm kia anh vừa mới bán máu.

Hứa Tam Quan nói:

Cách đây một tháng tôi đã đến bán máu.

Ông Lý cười, ông bảo:

Cách đây một tháng anh đã đến bán máu, cho nên tôi còn nhớ, anh đừng coi tôi già, trí nhớ của tôi còn tốt ra phết, việc gì, dù nhỏ đến mấy, chỉ cần tôi nhìn qua, chỉ cần tôi biết, sẽ không quên.

Hứa Tam Quan mỉm cười gật đầu lia lịa, anh nói:

Trí nhớ của ông tốt thật, tôi kém lắm, việc quan trọng đến mấy, ngủ một giấc là quên sạch.

Ông Lý nghe nói vậy, rất vui vẻ ngả người dựa vào ghế, nhìn Hứa Tam Quan, ông nói:

Anh trẻ hơn tôi nhiều lắm, trí nhớ vẫn không bằng tôi.

Hứa Tam Quan đáp:

Làm sao tôi bì với ông được?

Ông Lý nói:

Cũng phải thôi, trí nhớ của tôi đừng có nói tốt hơn anh, này, khối thanh niên hai ba chục tuổi, cũng không bì nổi tôi đâu nhé.

Hứa Tam Quan nhìn thấy ông Lý nhếch mép cười rất vui. Anh hỏi ông:

Bao giờ ông cho tôi bán máu?

Không được -- Nụ cười trên mặt ông Lý vụt tắt, ông nói - Anh bạn trẻ không cần mạng sống nữa hả? Bán một lần máu phải nghỉ ngơi ba tháng, ba tháng sau mới có thể bán tiếp.

Nghe nói vậy, Hứa Tam Quan không biết làm thế nào, anh đứng một lúc, rồi nói với ông Lý:

Tôi đang cần tiền gấp, ông đội trưởng của cháu Nhị Lạc nhà tôi…

ông Lý ngắt lời Hứa Tam Quan:

Ai đến chỗ tôi cũng nói cần tiền gấp.

Hứa Tam Quan nói:

Tôi van ông…

Ông Lý Lại ngắt lời anh:

Anh đừng van tôi, ai đến đây cũng van tôi.

Hứa Tam Quan lại nói:

Ông đội trưởng của chúa Nhị Lạc nhà tôi sắp đến ăn cơm tối, nhưng trong nhà chỉ còn hai đồng bạc…

Ông Lý xua tay:

Anh đừng nói nữa, anh có nói mấy cũng vô dụng, tôi không nghe đâu. Hai tháng sau anh đến đây.

Lúc này Hứa Tam Quan đã khóc, anh nói:

Hai tháng sau tôi đến, thì tôi đã hại Nhị Lạc, Nhị Lạc sẽ khốn khổ một đời, tôi đã mất lòng với ông đội trưởng sán xuất của Nhị Lạc, sau này Nhị Lạc sẽ biết làm thế nào?

Nhị Lạc là ai? -- ông Lý hỏi.

Con trai tôi – Hứa Tam Quan trả lời.

ồ… - Ông Lý gật gật đầu.

Thấy sắc mặt ông Lý có vẻ hoà dịu hơn, Hứa Tam Quan chùi nước mắt, nói với ông:

Xin ông cho tôi bán lần này, chỉ một lần này thôi, tôi xin hứa không có lần thứ hai.

Không được -- Ông Lý lắc đầu nói - Tôi giữ là tôi giữ cho anh, anh bán toi mạng, thì ai chịu trách nhiệm?

Hứa Tam Quan đáp:

Tôi chịu trách nhiệm.

Anh nói vớ vẩn -- Ông Lý đốp luôn - Anh ngoẻo mẹ nó rồi, còn đâu mà chịu trách nhiệm? Tôi phải xúi quẩy theo anh thì có. Anh biết không? Đây là tai nạn điều trị, cấp trên sẽ đến điều tra….

Ông Lý nói đến đây bỏ lửng, ông nhìn thấy hai chân Hứa Tam Quan đang run rẩy, liền chỉ hai chân hỏi:

Anh run cái gì vậy?

Hứa Tam Quan đáp:

Tôi mót đi dải, mót không chịu nổi.

Giữa lúc ấy có một người đi vào, người ấy quẩy đôi quang không, tay xách một con gà mái, vừa bước vào, người ấy đã nhận ra Hứa Tam Quan, liền gọi anh một tiếng, nhưng trong phút chốc, Hứa Tam Quan chưa nhận ra người ấy, người ấy hỏi Hứa Tam Quan:

Anh Hứa Tam Quan, anh không nhận ra tôi sao? Căn Long đây mà.

HứaTam Quan đã nhận ra, anh hỏi Căn Long:

Căn Long, anh khác hẳn trước, tại sao bỗng dưng anh già khọm đi vậy? Tóc anh đã bạc hết, anh mới hơn bốn mươi tuổi phải không?

Căn Long đáp:

Dân nhà quê chúng tôi vất vả, cho nên chóng già. Tóc anh cũng bạc rồi, dáng anh cũng thay đổi nhiều quá, nhưng tôi vẫn nhận ra anh ngay.

Sau đó Căn Long đưa con gà mái cho ông Lý, anh nói:

Đây là gà mái đẻ, hôm qua còn đẻ một quả trứng hai lòng đỏ.

Ông Lý đưa tay nhận con gà mái, cười tít mắt, ông rối rít bảo:

ái à, sao anh khách sao thế, Căn Long, anh khách sáo thế…

Căn Long lại nói với Hứa Tam Quan:

Anh cũng đến bán máu, sao khéo thế, tôi đã được gặp anh ở đây, dễ có đến hơn mười năm chúng ta không gặp nhau?

Hứa Tam Quan nói với Căn Long:

Căn Long, anh nói với ông Lý giúp tôi, xin ông ấy cho tôi bán máu một lần.

Căn Long nhìn ông Lý, ông Lý bảo Căn Long:

Không phải tôi không cho anh ấy bán, anh ấy mới đến bán cách đây một tháng.

Căn Long gật gật đầu nói với Hứa Tam Quan:

Phải ba tháng, bán một lần máu, phải nghỉ ba tháng.

Hưá Tam Quan nói:

Căn Long, tôi van anh, anh xin ông ấy giúp tôi, quả thật tôi đâng cần tiền gấp, tôi vì thằng con trai…

Nghe Hứa Tam Quan nói thế, Căn Long nói với ông Lý:

Xin ông nể mặt tôi, cho anh ấy bán một lần máu, chỉ một lần này thôi.

Ông Lý đập bàn nói:

Căn Long, anh đã đứng ra nói giúp anh ta, tôi sẽ cho anh ta bán máu một lần này, trong bạn bè của tôi, Căn Long là người tôi nể mặt vào bậc nhất, chỉ cần Căn Long đứng ra nói giúp, không lần nào nào tôi từ chối…

Sau khi Hứa Tam Quan và Căn Long bán máu, đầu tiên hai người ra nhà vệ sinh của bệnh viện tiểu tiện, rồi ra khách sạn Thắng Lợi, họ ngồi trước cửa sổ giáp sông, gọi món gan lợn xào và rượu nếp cái, Hứa Tam Quan hỏi đến A Phương:

A Phương có khoẻ không? Sao hôm nay anh ấy không đến?

Căn Long đáp:

Sức khoẻ A Phương đã suy sụp.

Hứa Tam Quan giật nẩy mình, hỏi:

Chuyện gì vậy?

Bàng quang của A Phương bị vỡ - Căn Long đáp - Trước khi bán máu chúng mình uống rất nhiều nước, lần ấy A Phương uống quá nhiều nước, đã bị vỡ bọng đái. Lần ấy chúng tôi bán không thành, chúng tôi chưa đi tới bệnh viện, A Phương kêu đau bụng, tôi bảo đau bụng thì ngồi cạnh đường nghỉ một lát, chúng tôi đã ngồi trên bậc thềm rạp chiếu bóng thành phố. A Phương ngồi xuống, bụng đau kêu toáng lên, tôi khiếp quá không biết đã sẩy ra chuyện gì, một lúc sau, A Phương đã ngất đi, may mà gần Bệnh viện, đưa vào luôn, mới biết bọng đái của anh ấy bị vỡ…

Hứa Tam Quan hỏi:

Anh ấy vẫn sống chứ?

Vẫn sống – Căn Long đáp – Chỉ có điều sức khoẻ suy sụp, sau này không thể bán máu nữa.

Sau đó Căn Long hỏi Hứa Tam Quan:

Anh vẫn khoẻ chứ?

Hứa Tam Quan lắc lắc đầu:

Hai thằng con trai đều xuống làng, chỉ có cháu Tam Lạc còn được,làm công nhân trong nhà máy cơ khí. Hai đứa ở nông thôn cực lắm anh ạ, những vị tai to mặt lớn, có máu mặt ở thành phố, con cái họ về làng chỉ vài năm là điều hết về thành phố, tôi thấp cổ bé họng, tài năng thế nào, anh Căn Long cũng đã biết, chúng nó nếu tốt số, có nhân duyên, có quan hệ tốt với đội trưởng sản xuất, thì có thể về thành phố làm việc sớm hơn….

Căn Long Nói với Hứa Tam Quan:

Ngày ấy tại sao anh không để hai đứa về đội sản xuất chúng tôi lập hộ? A Phương là đội trưởng sản xuất, hiện giờ sức khoẻ suy sup, nhưng anh ấy vẫn làm đội trưởng. Hai đứa con anh nếu ở đội sản xuất của chúng tôi, chúng tôi sẽ chăm nom giúp đỡ chúng, nếu rút về thành phố chắc chắn sẽ giành cho con anh trước…

Nói đến đây, Căn Long sờ lên đầu mình, anh nói:

Tại sao tôi thấy chóng mặt?

ừ nhỉ – Hứa Tam Quan nghe nói thế, trợn tròn mắt, anh bảo – Dạo ấy tại sao tôi không nghĩ đến chuyện này….

Anh trông thấy Căn Long gục đầu xuống bàn, anh hỏi:

Căn Long, anh không sao chứ?

Căn Long đáp:

Không sao, chỉ có điều mỗi lúc một chóng mặt,

Lúc này Hứa Tam Quan lại nghĩ đến việc của mình, anh thở dài nói:

Dạo ấy tôi không nghĩ đến việc này, bây giờ nghĩ đến thì đã muộn….

Nhìn thấy Căn Long nhắm mắt, anh nói tiếp:

Thật ra dạo ấy có nghĩ đến cũng chưa chắc đã làm nổi, con trai đến đội sản xuất nào, mình có quyền quyết định cóc đâu….

Thấy Căn Long không có phản ứng gì, anh lay lay Căn Long gọi hai tiếng:

Căn Long, Căn Long.

Căn Long không nhúc nhích, anh hoảng quá, quay lại nhìn, trong thấy trong khách sạn khách đã ngồi kín, tiếng người hết sức ồn ào, khói thuốc lá và hơi nóng của cơm canh bốc lên, phủ mờ nhà ăn, hai người hầu bàn bưng bát lách đi lách lại trong đám đông. Hứa Tam Quan lại đẩy đẩy Căn Long. Căn Long vẫn không có phản ứng, Hứa Tam Quan gọi toáng lên, bảo hai người hầu bàn:

Các anh lại xem xem, Căn Long như đã chết.

Nghe nói có người chết,trong nhà ăn bỗng dưng im bặt, hai người hầu bàn chen ngay đến, một người lay lay vai Căn Long, còn người kia sờ mặt Căn Long, người sờ mặt Căn Long nói:

Chưa chết, mặt vẫn còn nóng.

Một người hầu bàn khác đỡ mặt Căn Long lên nhìn, nói với những người xúm quanh:

Y như sắp chết.

Hứa Tam Quan hỏi:

Làm thế nào bây giờ?

Có người đáp:

Mau mau đưa vào bệnh viện.

Căn Long được người ta đưa vào bệnh viện. Bác sĩ nói Căn Long bị chảy máu não. Người ta hỏi, thế nào là chảy máu não, bác sĩ bảo, trong não có một mạch máu bị vỡ, một bác sĩ khác ở bên cạnh nói thêm:

Trông dáng anh ấy, hình như không phải chỉ vỡ một mạch máu.

Hứa Tam Quan đã ngồi trên ghế ở hành lang bệnh viện ba tiếng đồng hồ, đến khi chị Quế Hoa, vợ của Căn Long đến, anh mới đứng dạy. Có đến hai mươi năm anh không gặp Quế Hoa. Quế Hoa trước mặt khác hẳn Quế Hoa ngày xưa, trông vào chị giống như một đàn ông, hết sức khỏe mạnh, trời đã cuối thu, Quế Hoa vẫn đi chân đất, ống quần xắn lên quá đùi gối, hai chân đều bám bùn đất, chị vừa từ ruộng lên, không kịp về nhà, đến thẳng Bệnh viện. Khi Hứa Tam Quan trông thấy chị, hai mắt chị đã sưng húp. Anh nghĩ bụng, chị ấy đã khóc suốt dọc đường.

Vợ Căn Long đến, Hứa Tam Quan dời bệnh viện về nhà. Trên đường về nhà, trong lòng anh trống trải hẫng hụt, anh cảm thấy thân thể mình bị đè nặng, giống như vác năm mươi cân gạo trên vai, khi bước đi, hai chân cứ run run. Bác sĩ nói Căn Long bị xuất huyết não, nhưng anh không nghĩ như vậy, anh cảm thấy vì bán máu, Căn Long mới mới nên nông nỗi này. Anh tự nói với mình:

Bác sĩ không biết Căn Long vừa bán máu, mới bảo anh ấy xuất huyết não.

Hứa Tam Quan về đến nhà, Hứa Ngọc Lan trông thấy chồng kêu toáng lên:

Anh đi đâu hả? Anh để em chờ đến cháy gan cháy ruột, sắp chết đến nơi rồi, ông đội trưởng của Nhị Lạc sắp sửa đến ăn cơm, mà anh đi mất tăm mất tích. Anh có bán được máu không?

Hứa Tam Quan gật gật đầu đáp:

Bán rồi, Căn Long sắp chết.

Hứa Ngọc Lan chìa tay hỏi:

Tiền đâu?

Hứa Tam Quan giao tiền cho vợ, chị đếm xong, mới nhớ lời chồng vừa nói, chị hỏi:

Anh bảo ai sắp chết?

Căn Long – Hứa Tam Quan ngồi xuống ghế - Căn Long cùng bán máu với anh, cái anh chàng Căn Long ở cùng thôn ông nội….

Hứa Ngọc Lan không biết Căn Long là ai, cũng không biết vì sao anh ấy sắp chết, chị bỏ tiền vào túi áo, không nghe hết lời chồng nói,liền tất ta tất tưởi đi mua thịt mua cá, mua thuốc lá mua rượu.

Hứa Tam Quan ở nhà một mình, đầu tiên ngồi trên ghế, ngồi một lúc, anh thấy mền mệt, ngả lưng nằm lên giường, Hứa Tam Quan nghĩ bụng, ngay đến ngồi cũng thấy mệt, hay là mình cũng sắp đi toi? Nghĩ vậy, anh liền cảm thấy tưng tức ở lồng ngực. Được một lúc, anh cảm thấy choang choáng đầu, anh đã nhớ ra, đầu tiên Căn Long cũng kêu choáng đầu, sau đó gục đầu xuống ghế, sau đó nữa, anh gọi Căn Long, Căn Long không trả lời.

Hứa Tam Quan cứ thế nằm trên giường, sau khi Hứa Ngọc Lan đi chợ về, thấy chồng nằm trên giường, chị bảo anh:

- Anh cứ nằm nghỉ, anh bán máu, người yếu đi, anh cứ nằm mà nghỉ, mọi việc kệ em, bao giờ ông đội trưởng của Nhị Lạc đến, anh hãy dậy.

Lúc xẩm tối, ông đội trưởng của Nhị Lạc dẫn xác đến,vừa bước vào nhà đã nhìn thấy thức ăn thức uống bày trên bàn, ông ta nói:

Nhiều món thế, sắp chật cả mâm, không còn chỗ để thế kia, anh chị khách sáo quá, lại còn có bao nhiêu là rượu ngon.…

Sau đó ông mới trông thấy Hứa Tam Quan, ông nhìn anh nói:

Hình như anh gầy đi, gầy hơn lúc sáng nay tôi đến.

Nghe nói vậy, Hứa Tam Quan thừ người, gượng cười đáp:

Vâng, vâng, tôi có gầy đi. Ông đội trưởng, mời ông ngồi.

Cách nửa năm, một năm, đúng là tôi thường xuyên trông thấy có người gầy đi, nhưng cách chỉ có không đầy một ngày trông thấy người gầy dộc hẳn đi, thì chỉ có anh là một.

Ông đội trưởng của Nhị Lạc vừa nói vừa ngồi xuống trước bàn, nhìn thấy hẳn một tút thuốc lá thơm để trên bàn, ông bỗng dưng kêu lên:

Anh chị còn mua cả một tút thuốc lá? ăn một bữa cơm hút sao hết ngần này thuốc?

Hứa Ngọc Lan nói:

Thưa ông đội trưởng, thuốc này biếu ông, hút không hết, ông mang về làm quà.

Ông đội trưởng của Nhị Lạc cười hì hì gật gật đầu, lại cười hì hì cầm chai rượu trên bàn, tay phải vặn một cái, nắp chai bật ra kêu đánh tách một tiếng. ông rót đầy chén của mình trước, rồi mới rót cho Hứa Tam Quan, Hứa Tam Quan vội vàng cầm chén của mình, anh nói:

Xin ông thứ lỗi, tôi không biết uống rượu.

Ông đội trưởng nói:

Không biết uống rượu, anh cũng phải tiếp tôi, tôi không thích uống rượu một mình, có người tiếp, thì uống rượu mới có ý tứ chứ.

Hứa Ngọc Lan giục:

Anh Hứa Tam Quan, anh tiếp ông đội trưởng một hai chén.

Hứa Tam Quan đành phải đưa chén cho ông đội trưởng, ông đội trưởng rót đầy, rồi bảo Hứa Tam Quan nâng chén, ông nói:

Nào, cạn chén!

Hứa Tam Quan bảo:

Uống một chút thôi nhé.

Không được -- Ông đội trưởng nói – Phải uống hết, uống một hơi hết, mới gọi là tình cảm nồng nàn, sâu sắc, chỉ nhấm một tí chút, thì tình cảm hời hợt, nhạt nhẽo.

Hứa Tam Quan liền uống cạn chén rượu, anh cảm thấy toàn thân nóng bừng, giống như có ai đó bật que diêm trong dạ dầy. Người nóng lên, Hứa Tam Quan cảm thấy sức khoẻ có khá lên, lòng anh nhẹ nhõm hẳn đi. anh gắp một miếng thịt bỏ vào mồm.

Lúc này Hứa Ngọc Lan nói với ông đội trưởng:

Thưa ông đội trưởng, lần nào về nhà, cháu Nhị Lạc cũng khen ông tốt, ông lương thiện, ông bình dị dễ gần, cháu nó bảo ông luôn luôn chăm nom đến cháu….

Hứa Tam Quan chợt nhớ ra, mỗi lần về nhà, hễ mở mồm là Nhị Lạc bô bô chửi lão đội trưởng, Hứa Tam Quan thầm nghĩ trong lòng như vậy, nhưng ngoài miệng lại nói khác, anh bảo:

Cháu Nhị Lạc còn bảo, ông đội trưởng làm việc ai cũng tâm phục khẩu phục….

Ông đội trưởng chỉ vào Hứa Tam Quan bảo:

Câu này anh nói đúng.

Sau đó ông lại nâng chén:

Cạn nhé.

Hứa Tam Quan cũng theo ông, uống hết chén rượu. Ông đội trưởng lau mồm nói:

Đôị trưởng này không phải nói phét đâu, trong vòng một trăm dặm vuông, không tìm đâu ra một đội trưởng công bằng chính trực như tôi, tôi làm việc có một nguyên tắc, tức là một bát nước bưng bằng, việc gì đã vào trong tay, tôi phải cào cho bằng cho phẳng hết….

Hứa Tam Quan cảm thấy đầu choáng váng, anh bắt đầu nghĩ đến Căn Long, nghĩ đến Căn Long đang nằm trong Bệnh viện, nghĩ đến Căn Long đang ốm nặng, sắp chết đến nơi, anh cũng cảm thấy mình sắp vào nằm Bệnh viện. Anh cảm thấy đầu mỗi lúc một choáng váng, mắt cũng nẩy đom đóm, tim đập thình thịch, hai chân đang run rẩy, một lát sau hai vai cũng dờn dợn,run run.

Ông đội trưởng nói với Hứa Tam Quan:

Sao anh run tợn thế?

Hứa Tam Quan đáp:

Tôi lạnh, tôi cảm thấy ren rét.

Uống nhiều rượu sẽ ấm lên - Ông đội trưởng nói, rồi nâng chén – Cạn nhé.

Hứa Tam Quan lắc lắc đầu:

Tôi không uống được nữa….

Hứa Tam Quan thầm nghĩ: Nếu mình uống tiếp, sẽ chết thật.

Ông đội trưởng cầm chén rượu của Hứa Tam Quan, dúi vào trong tay anh, bảo:

Nào, một hơi hết.

Hứa Tam Quan lắc lắc đâù:

Tôi không uống được thật, sức tôi không chịu nổi, tôi sẽ choáng gục mất, mạch máu trong đầu tôi sẽ vỡ mất…

Ông đội trưởng đập bàn nói:

Uống rượu là phải không sợ đéo gì hết, dù có uống chết người cũng phải uống. như thế mới gọi là thà tổn thương đến thân thể, chứ không để tổn thương đến tình cảm. Giữa anh và tôi có tình cảm hay không, là xem anh có dốc cạn chén rượu này.

Hứa Ngọc Lan giục chồng:

Anh Hứa Tam Quan, mau mau cạn chén đi, ông đội trưởng nói rất đúng, thà tổn thương đến thân thể, chứ không để tổn thương đến tình cảm.

Hứa Tam Quan biết vợ mình chưa nói đến đoạn sau, vợ anh muốn anh nghĩ đến Nhị Lạc. Anh thầm nghĩ, thôi thì vì Nhị Lạc, vì Nhị Lạc sớm được trở về thành phố, mình sẽ uống chén rượu này.

Hứa Tam Quan uống một hơi hết chén rượu, sau đó anh cảm thấy bụng quặn đau, như lộn ruột đảo gan. Anh biết mình sắp sửa nôn oẹ, vội vàng chạy ra cửa, nôn thốc nôn tháo, nôn đến nỗi lưng anh cứ co dúm từng cơn, đau đến nỗi không thẳng lưng lên nổi. Anh ngồi xổm tại chỗ một lúc, mới từ từ đứng dạy,chùi mồm, nứơc mắt dàn dụa, anh ngồi xuống ghế.

Ông đội trưởng thấy anh quay về, lại dốc chai rót cho anh đầy chén rượu, đưa chén rượu cho anh:

Uống nữa, thà tổn thương thân thể, chứ không để tổn thương đến tình cảm, làm một chén nữa.

Hứa Tam Quan thầm nói với mình: Vì Nhị Lạc, vì Nhị Lạc, dù có chết cũng cứ uống. Anh nhận chén rượu, dốc một hơi hết sạch. Trông điệu bộ chồng, Hứa Ngọc Lan bắt đầu hoảng, chị nói:

Anh Hứa Tam Quan, anh đừng uống nữa, uống nữa sẽ nguy đấy.

Ông đội trưởng xua xua tay:

Cứ yên chí, không can chi.

Ông ta lại rót đầy rượu vào chén của Hứa Tam Quan, ông nói:

Có một lần tôi uống nhiều nhất, hết một lít rượu trắng, khi uống được nửa lít, không sao uống tiếp nổi, tôi thò ngón tay móc tận vào cuối lưỡi, nôn một bãi ra nền nhà, nôn sạch sành sanh rượu trong bụng, rồi uống nốt nửa lít kia.

Nói xong, nhìn chai không, ông giục Hứa Ngọc Lan:

Chị đi mua thêm một chai rượu trắng nữa.

Tối hôm ấy, ông đội trưởng của Nhị Lạc uống mãi đến khi ngà ngà say, mới đặt chén xuống, ngất ngưởng đứng lên, đi ra cửa, ghé người tương xoè xoè tại chỗ. Tiểu tiện xong, ông từ từ quay người lại, nhìn hai vợ chồng chủ nhà một lát, rồi nói:

- Hôm nay uống đến đây, lần sau tôi lại đến uống.

Sau khi ông đội trưởng của Nhị Lạc ra về, Hứa Ngọc Lan dìu chồng lên giường, tháo giầy, cởi quần áo và đắp chăn cho anh. Chăm sóc tử tế cho chồng đâu vào đấy, chị mới đi thu dọn mâm cơm.

Hứa Tam Quan nằm trên giường, nhắm mắt, nấc liên tục, sau một trận nấc dài, đã vang lên tiếng ngáy.

Hứa Tam Quan ngủ một mạch cho đến khi trời sáng, khi thức dạy thấy toàn thân ê ẩm. Lúc này Hứa Ngọc Lan đã ra phố rán bánh quẩy. Hứa Tam Quan xuống khỏi giường, cảm thấy đầu đau như búa bổ, ngồi cạnh bàn một lúc, anh uống một cốc nước. Sau đó anh nghĩ đến Căn Long, không biết Căn Long ra sao rồi, anh cảm thấy mình phải đi vào Bệnh viện xem sao.

Khi Hứa Tam Quan đến Bệnh viện, trông thấy chiếc giường hôm qua Căn Long nằm bỏ không, anh nghĩ Căn Long không thể ra viện nhanh thế được, anh hỏi những người nằm giường khác:

Xin hỏi, anh Căn Long đâu rồi?

Những người được hỏi đã hỏi lại:

Căn Long là ai?

Anh đáp:

Đó là người xuất huyết não năm viện hôm qua.

Những người kia trả lời:

Anh ấy đã chết.

Căn Long chết rồi sao? Hứa Tam Quan há mồm đứng tại chỗ, anh nhìn chiếc giường bỏ không, trên giường đã không còn tấm ga màu trắng, chỉ còn tấm nệm đan sợi đay, trên nệm có một vết máu, trông vào, vết máu đã có rất lâu, đã bắt đầu chuyển sang màu đen.

Sau đó Hứa Tam Quan đi ra ngoài Bệnh viện, ngồi trên một đống gạch vỡ, gió cuối thu thổi vù vù, người anh lành lạnh từng cơn, anh xỏ hai tay vào ống tay áo, cổ rụt vào trong cổ áo. Anh cứ ngồi tại chỗ, trong lòng nghĩ đến Căn Long, cả A Phương nữa, nghĩ đến hai người bạn đã dẫn anh đi bán máu lần đầu tiên, hai người bạn đã dạy anh, trước khi bán máu phải uống nước, sau khi bán máu phải ăn một đĩa gan lợn xào và hai lạng rượu nếp cái….Nghĩ đến cuối cùng, Hứa Tam Quan ngồi tại chỗ khóc hu hu.