hốn nháo, khiếp đảm như bầy hươu, quân Troian đổ vào thành phố. Dựa lưng vào tường có lỗ châu mai đồ sộ cho ráo mồ hôi, họ uống nước dằn cơn khát. Bên ngoài, nghiêng khiên che vai, quân Achaian kéo tới mỗi lúc một gần. Chỉ có Hektor, định mệnh tàn ác buộc chân tại chỗ, đứng trước thành Troa và cổng Skaian. Trong khi đó Phoibos Apollo hé lộ bản thân nói với Achilleus: “Công tử Peleus, vì sao đuổi ta nhanh thế trong khi tướng quân là thế nhân, ta là thần linh? Như vậy tức là tướng quân chưa nhận ra ta thuộc hàng bất tử nên vẫn nóng lòng hùng hổ đuổi theo! Chắc hẳn tướng quân quên việc phải hoàn tất với quân Troian. Tướng quân đuổi chúng chạy tán loạn. Nhưng trông kìa, chúng ùn ùn chạy vào thành phố trong khi tướng quân lạc lõng ở đây. Tướng quân sẽ chẳng bao giờ giết nổi ta đâu, vì ta bất tử, không phải sinh vật định mệnh quyết định.”

Nghe nói thế tức giận hết sức Achilleus bước chân thoăn thoắt đáp: “Thần linh xạ thủ, tàn ác hơn hết trong hàng thần linh, người đã dụ hoặc đánh lừa bản nhân rời tường thành tới đây, nếu không nhiều tên nữa sẽ nhăn răng chui vào lòng đất trước khi mò về thành Troa. Cứu chúng sống, người đã tước bỏ không để bản nhân đoạt chiến thắng vẻ vang, chẳng chút ngại ngùng, vì không sợ rồi ra sẽ bị trừng phạt. Nếu có quyền, thế nào bản nhân cũng bắt người đền trả!” Không nói gì nữa, tập trung ý nghĩ, Achilleus hiên ngang cất bước. Co giò chạy như ngựa đua kéo xe hùng dũng bổ tới mức đến, xả vó nhịp nhàng vượt cánh đồng, tướng quân thoăn thoắt tung chân, chồm gối đâm xổ về hướng thành phố. Lão nhân Priam đầu tiên trông thấy tướng quân vun vút lao qua cánh đồng, mặt đồng che ngực lóng lánh, như vì sao cuối hạ, rực sáng át cả sao bạn trên trời ban đêm, người đời gọi là Lạp Khuyển. Mặc dù sáng hơn sao khác, song sao không mang điềm lành, mà đem hơi nóng cực kỳ mãnh liệt như thường thấy cho thế nhân đáng thương. Lão nhân rên rỉ, giơ tay đấm đầu. Cất giọng đầy kinh hãi lão nhân lớn tiếng năn nỉ, nhưng quý tử thương yêu đứng bất động trước cổng thành, quyết tâm giao chiến với Achilleus. Đưa hai tay về phía trước, giọng đáng thương, lời cảm động, lão nhân nói với quý tử: “Hektor, con ơi, đừng trực diện với tên đó một mình, khi đồng đội ở xa. Nếu không con sẽ gục ngã dưới tay công tử Peleus và sẽ mau chóng chấm dứt cuộc đời, vì y khỏe hơn con gấp bội và rất ư tàn bạo. Ước gì thần linh chỉ yêu thương y như ta thương yêu y! Chó và kền kền sẽ ăn thịt y nằm sóng soài trên mặt đất, buồn khủng khiếp thôi không còn đè nặng lòng ta. Y đã cướp khỏi tay ta nhiều con yêu quý, giết chết hoặc đem bán làm nô lệ ở đảo xa xôi. Bây giờ cũng vậy ta không thấy mặt hai đứa trong hàng quân rút về thành phố, Lykaon và Polydoros, Laothoe cao quý trong hàng phụ nữ sinh hạ cho ta. Nếu quân thù bắt sống giam trong doanh trại, ngô bối sẽ đem đồng, vàng chuộc tức thì, trong nhà sở hữu vô số, vì Altes lão nhân khả kính cho con gái khá nhiều làm của hồi môn. Trái lại, nếu cả hai đều chết, bây giờ đang ở dưới suối vàng với Diêm Vương, ta và mẹ chúng đau khổ khôn xiết, vì là cha mẹ sinh ra. Dẫu vậy, dân thành Troa sẽ không buồn rầu thương tiếc, than khóc lâu dài, nếu con không gục chết dưới tay Achilleus. Bởi thế con ơi, vào trong tường để cứu thành Troa và dân Troian, cả nam lẫn nữ. Đừng vứt bỏ cuộc đời tươi đẹp, vàng son để đem chiến thắng lẫy lừng cho công tử Peleus. Hơn thế, cũng thương hại ta, bố già bất hạnh, vẫn sống, vẫn cảm nhận, song cuộc đời là đau khổ và số phận là tang thương. Hãy nghĩ tới người cha, trước ngưỡng cửa tuổi già, xấu số bạc mệnh, công tử Kronos bắt nhắm mắt lìa đời theo số phận hãi hùng, sau khi chứng kiến biết bao cảnh ghê tởm, con trai sát hại, con gái bắt mang đi làm nô lệ, nhà cửa cướp phá, cháu nội đập chết quăng vất trên mặt đất, tàn sát rùng rợn, con dâu quân Achaian bàn tay nhơ nhuốc, sát nhân lôi kéo đem đi! Cuối cùng đến lượt ta gục ngã, khi có kẻ từ xa hoặc ở gần lao thương đồng sắc nhọn giết chết, ta sẽ bị chó đói trong nhà xé xác ăn thịt ngoài cổng. Bầy chó ta cho ăn khi dùng bữa trong cung điện, huấn luyện canh cửa giữ nhà, sau khi liếm máu chủ nhân, lòng dạ điên cuồng, sẽ nằm dài dưới trụ quan ngơi nghỉ! Thanh niên, quân thù giết chết ngoài chiến trường, thương nhọn đâm nát thây, nằm bất động là hình ảnh khả ái, những gì thanh niên để lại, kể cả thi thể, đều ngoạn mục. Trái lại, khi lão nhân bị hạ sát, bầy chó đớp nhay mái tóc trắng, chòm râu bạc, bộ phận kín đáo là cảnh tượng đáng thương vô cùng đối với thế nhân bạc mệnh!”

Trước khi ngừng nói, lão nhân đưa tay nắm tóc trắng phau giật mạnh, song không lay chuyển nổi lòng dạ quý tử. Thân mẫu đứng bên cạnh bắt đầu rên rỉ, khóc lóc. Một tay vạch xiêm y, một tay nâng bầu vú, nước mắt ròng ròng, giọng năn nỉ, bà nức nở: “Hektor, con ơi, hãy nhớ cái này, thương mẹ. Biết bao lần ngày trước mẹ cho con để dằn cơn đói! Đừng quên ngày đó, con ơi. Nếu muốn đánh đuổi quân thù tàn bạo hãy ra tay từ trong tường thành, đừng ở ngoài đơn độc trực diện với kẻ lì lợm! Nếu nó giết con, mẹ sẽ không tài nào đặt con lên giá quan tài than khóc, con ơi, con yêu của mẹ, vợ con biết bao của hồi môn cũng vậy. Xa mẹ, xa vợ, ra đằng đó, bên dãy thuyền quân Argive, trong nháy mắt, chó sẽ kéo tới xé xác ăn thịt con.”

Bố mẹ cứ thế vừa nức nở vừa năn nỉ lớn tiếng gọi, gọi nhiều lần, nhưng không thể lay chuyển lòng dạ con thương yêu. Hektor cứ đứng chờ Achilleus vạm vỡ mau bước sấn tới mỗi lúc một gần. Như rắn trên núi nằm trong hang chờ người đi qua, sau khi nuốt cỏ độc, giận dữ khủng khiếp ngấm sâu, cuốn tròn, trố mắt nhìn đầy ác ý, Hektor không chùn bước, không bớt nộ cuồng, dựa khiên sáng loáng vào cột trụ xáp tường. Nhưng phân vân chần chừ, lòng đầy dũng cảm, chủ súy tự nhủ: “Xử sự thế nào bây giờ? Nếu mình vào trong cổng, trong tường, Poulydamas sẽ là người đầu tiên chỉ trích, vì đêm qua, đêm khủng khiếp, khi Achilleus phi thường xuất hiện, chỉ huy hối thúc mình dẫn quân trở lại thành phố. Nhưng mình không nghe. Nếu mình nghe lời tình trạng đâu đến nỗi tệ hại thế này! Do khinh suất, tự cao tự mãn nên bây giờ mất hết quân lính, mình cảm thấy hổ thẹn trước đàn ông, đàn bà thành Troa, xiêm y tha thướt. Mình không muốn người không can trường bằng mình ngày nào đó sẽ nói: ‘Tin tưởng sức mạnh bản thân Hektor không còn quân trong tay.’ Người ta sẽ nói như thế. Bởi vậy mình nên đương đầu, trực diện Achilleus, một là giết y rồi trở về an toàn, hai là chết cái chết vinh quang trước thành phố mình chào đời. Trái lại, hay là hạ khiên đầu lồi, mũ trận nặng nề, sau khi dựng thương vào tường tiến ra thân chinh gặp Achilleus anh hùng xuất chúng, tuyên bố trả lại công tử Atreus Helen cùng của cải của nàng, tất cả những gì Alexandros đem xuống thuyền rỗng không mang về thành Troa và là nguyên nhân đầu tiên gây nên xung đột giữa đôi bên, xác hứa chia sẻ đồng đều với quân Achaian tài sản dự trữ trong thành phố, yêu cầu quân Troian thề trước trưởng thượng họ không giấu giếm tí gì, song sẵn sàng phân chia mọi thứ trong thành phố ngoạn mục thành hai phần bằng nhau. Nhưng cần gì phải suy ngẫm trong lòng như thế? Chẳng nên giãi bày làm chi. Y sẽ không tỏ ý thông cảm hoặc để ý lời kêu gọi, trái lại sẽ giết mình tức thì như người đàn bà, tay không, không còn vũ khí. Không. Lúc này hết rồi, chẳng thể thủ thỉ, thì thầm với y dưới gốc cây hay trên tảng đá như cô thiếu nữ, cậu thanh niên, như cậu thanh niên, cô thiếu nữ thì thầm, thủ thỉ bên nhau. Thay vì đấu khẩu cãi lộn nên tiến lại chiến đấu tận lực. Ngô bối sẽ thấy thần linh trên núi Olympos trao chiến thắng cho bên nào.”

Đứng im chờ đợi trong lòng Hektor ngẫm nghĩ lung tung. Achilleus lại gần, như thần linh chiến tranh hiếu chiến, mũ óng ánh trên đầu, sẵn sàng giao chiến, vung thương khủng khiếp bằng gỗ tần bì mọc trên núi Pelion trên vai phải. Mặt đồng trên thân thể sáng rực như lửa bừng cháy hoặc mặt trời vừa nhô. Ngước nhìn nom thấy Hektor rùng mình. Không còn can đảm đứng lại, hồn vía lên mây, rời bỏ cổng thành, chủ súy co giò phóng chạy. Tin tưởng cặp chân thần tốc nhanh như chớp công tử Peleus chồm tới đuổi theo. Như chim ưng trên núi, vô địch trong hàng biết bay, nhẹ nhàng sà xuống vồ bồ câu run rẩy, hết hồn bay phía trước, song bám sát đằng sau, vừa lao tới vừa rít kêu, tiếp tục nhiều lần, vì lòng dạ thôi thúc chộp giết, Achilleus nôn nóng, hùng hổ lao thẳng. Run rẩy, chân thoăn thoắt, Hektor chạy như bay dưới chân tường thành Troa. Càng lúc càng xa tường thành, vút qua tháp canh, cây vả xơ xác vì gió, luôn luôn bám sát lằn xe, hai người tới hai mạch suối nước nên thơ. Đúng chỗ hai dòng suối từ sông Skamandros cuốn xoáy duềnh lên mặt đất. Một dòng tuôn nước nóng, hơi bốc tỏa rộng như đám cháy hoành hành. Một dòng trào nước lạnh, dù đang mùa hạ, như băng, như tuyết hoặc như đá. Bên bờ hai suối có bồn giặt bằng đá lớn rộng, xinh xắn, hiền nội và tiểu thư duyên dáng người Troian ngày trước, lúc còn hòa bình, thường đem quần áo bóng lộn ra giặt, trước khi con cái người Achaian kéo tới. Hai người chạy qua chỗ này, người chạy trốn, người đuổi bắt. Người dũng cảm chạy trước, người can trường bội phần đuổi sau. Cả hai chạy hết tốc lực, không phải để đoạt vật tế sinh hay khiên da bò như người chạy bộ thường làm trong cuộc thi đoạt giải, mà chạy vì cuộc đời, cuộc đời Hektor luyện ngựa. Như tuấn mã quán quân móng guốc chắc nịch vòng chỗ ngoẹo sải vó một hơi, vượt qua là chiếm phần thưởng lớn lao, kiềng ba chân hoặc giai nhân trong cuộc tranh tài, sau đám tang chiến binh vừa qua đời, hai người sầm sập chạy quanh thành phố quân vương Priam, vắt giò lên cổ vòng quanh ba lần. Thần linh im lặng để mắt nhìn theo. Cha thế nhân và thần linh thở dài lên tiếng trước tiên: “Hỡi ôi, ta yêu quý thế nhân bị đuổi chạy quanh tường thành phía dưới trước mắt; ta thương hại Hektor đã nướng nhiều đùi bò dâng hiến trên núi Ida cây cối um tùm và đỉnh cao tột bậc thành phố. Nhưng lúc này Achilleus phi thường chân dồn dập rượt theo vòng quanh thành phố quân vương Priam. Bởi thế, thần linh, các khanh hãy suy nghĩ, rồi quyết định, ngô bối có nên cứu chủ súy khỏi chết hay để chủ súy gục ngã, mặc dù dũng cảm, dưới tay Achilleus công tử Peleus.”

Athena nữ thần mắt xanh lam lục đáp: “Thưa Chúa tể chớp sáng, mây đen, Cha nói thế nghĩa là thế nào? Phải chăng Cha định bao che thế nhân, định mệnh quyết định từ lâu, khỏi chết thê thảm? Nếu vậy Cha cứ việc, phần riêng thần linh chúng con không đồng ý.”

Chúa tể thu thập mây trời đáp: “Đừng bận tâm, hoàng nhi bất quyện. Ta chưa nói hết ý định nằm sâu trong lòng. Đối với hoàng nhi ta khoan dung, không khe khắt. Cứ làm như hoàng nhi dự định, đừng chần chừ.” Nói vậy là Chúa tể thúc đẩy Athena thực hiện điều hằng mong muốn. Như tên bay nữ thần hỏa tốc rời đỉnh núi Olympos lao xuống. Trong khi đó Achilleus bước chân thoăn thoắt vẫn ráo riết đuổi theo Hektor. Như chó săn đuổi nai non vừa rời hang trên núi, rượt qua lòng chảo, thung lũng, dù nai non chui vào bụi rậm nấp kín, chó săn vẫn đánh hơi, theo vệt, bám sát chừng nào vồ được mới thôi, Hektor không thoát khỏi công tử Peleus nhanh mắt lẹ chân theo sau. Mỗi lần hễ Hektor cố gắng lao tới cổng Dardanos, định bụng sẽ nhảy xổ vào chân tường kiên cố, để người ở trên có thể sử dụng vũ khí bao che, y như rằng Achilleus tới ngay chặn lối, luôn luôn giữ phía thành phố trong khi vun vút lao thân, bắt quay đầu trở lại cánh đồng. Như trong giấc mộng người đuổi cố đến mấy cũng không đuổi kịp người gắng chạy thoát, người cố chạy thoát không thể chạy thoát, vì người gắng đuổi cố đuổi kịp. Chạy nhanh đến đâu Achilleus cũng không đuổi kịp Hektor và sải vó đến mấy Hektor cũng không thoát khỏi Achilleus. Nhưng làm sao Hektor có thể thoát khỏi định mệnh và tử thần bám sát, nếu Apollo không tới gần, lần chót và lần cuối, truyền phả sức mạnh vào cơ thể, tốc độ vào cặp chân? Đúng lúc đó Achilleus lắc đầu ra hiệu đồng đội ngừng bắn mũi tên độc địa, vì sợ bắn trúng đồng đội sẽ đoạt chiến thắng trong khi bản thân xổ tới Hektor quá muộn. Nhưng khi hai người vừa vòng quanh mạch suối lần thứ tư, Cha đem cân bằng vàng ra sử dụng. Trên bàn cân Cha để hai số phận biểu thị chết buồn thảm, một cho Achilleus, một cho Hektor luyện ngựa. Cầm giữa cán Cha nhấc cân. Bàn để ngày tàn của Hektor chúc xuống hướng về phía âm ty. Thấy vậy Phoibos Apollo liền bỏ đi. Athena nữ thần mắt xanh lam lục tới đứng cạnh công tử Peleus nói lời như có cánh bay xa: “Achilleus vẻ vang, Chúa tể thương yêu, ta nghĩ đã đến lúc tướng quân và ta đem chiến thắng vĩ đại về dãy thuyền cho quân Achaian, Hektor sẽ chiến đấu tới cùng, quyết liệt và tuyệt vọng, ngô bối sẽ hạ sát y. Bây giờ y không còn cách nào thoát khỏi ngô bối, dù Apollo xạ thủ từ xa có rầu rĩ phủ phục dưới chân van lạy Cha Chúa tể cầm khiên thần. Bởi thế tướng quân đứng lại, im lặng, lấy hơi; ta đi thuyết phục y trực diện giao chiến.”

Nghe nữ thần nói lòng vui khôn xiết Achilleus làm theo. Tướng quân đứng lại dựa người vào thương gỗ tần bì mũi đồng sắc nhọn. Giả dạng Deiphoibos, giọng sang sảng, thân thể cường tráng, nữ thần quay gót đuổi theo Hektor oai hùng. Tới gần nữ thần nói lời như có cánh bay xa: “Hiền huynh yêu quý, Achilleus bước chân thoăn thoắt đang co giò đuổi sát vòng quanh thành phố quân vương Priam. Ngô bối dừng lại, cùng nhau hiệp lực đương đầu đánh gục y ngay chỗ đang đứng.”

Mũ lấp lánh Hektor hùng dũng đáp: “Deiphobos, hiền đệ luôn luôn là bào đệ ta quý mến hơn hết trong số quý tử Hekabe và Priam sinh hạ. Lúc này trong thâm tâm càng nghĩ ta càng thấy cần vinh danh hiền đệ hơn bao giờ, vì quả cảm khi chứng kiến ta lâm nguy, vì ta nguy khốn ra ngoài tường thành trợ giúp trong khi người khác ở gịt bên trong.”

Athena nữ thần mắt xanh lam lục đáp: “Hiền huynh thương yêu, thân phụ và thân mẫu khả kính, bằng hữu xung quanh, thay nhau, lần lượt nắm gối năn nỉ, van nài tiểu đệ ở lại bên trong, vì tất cả đều khiếp sợ. Nhưng nghĩ đến hiền huynh, lòng dạ xót xa, đau đớn, buồn rầu khôn xiết, tiểu đệ không yên tâm. Ngô bối chuẩn bị lao thẳng, tấn công quyết liệt, nhất định không rời thương, thử xem y hạ sát cả huynh lẫn đệ, đem chiến phẩm đẫm máu về thuyền rỗng không hay bị đánh gục lăn kềnh dưới thương hiền huynh.”

Trá lời đánh lừa Athena dẫn chủ súy tiến lên. Khi hai người bước vào tầm giao tranh, Hektor dũng mãnh mũ óng ánh cất tiếng trước tiên: “Công tử Peleus, ta sẽ không chạy nữa như đã làm khi ngươi đuổi ba lần vòng quanh thành phố rộng lớn của quân vương Priam, không dám ngừng đương đầu ứng chiến. Nhưng bây giờ lòng thôi thúc, ta đứng lại trực diện, đương đầu: một là ta giết ngươi, hai là ngươi giết ta. Dẫu thế dù sao trước hết ngay đây ngô bối nên thương lượng, xác nhận trước thần linh, vì các người sẽ là nhân chứng chân thực, bảo đảm chắc chắn điều ngô bối thỏa thuận. Ta thề ta sẽ không hành hạ, nhục mạ thô bạo thi thể, nếu Chúa tể trợ giúp đương cự, cắt đứt đời ngươi. Achilleus, sau khi lột giáp y lừng danh, ta sẽ trao thi thể ngươi cho quân Achaian. Phần mình ngươi cũng làm như vậy đối với ta.”

Achilleus bước chân thoăn thoắt cau mày nhìn đáp: “Hektor điên rồ, đừng nói với ta thỏa thuận, đồng ý. Giữa sư tử và con người không có giao ước tín nhiệm, giữa sói và cừu không có tin cậy hỗ tương, mà chỉ có khắc sâu thù hận muôn thuở, hai bên tận diệt lẫn nhau. Bởi thế giữa mi và ta không có bằng hữu thân thiện, không có thề thốt song phương, trước khi bên này hoặc bên kia gục ngã, máu lênh láng dâng thần linh chiến tranh, chiến binh nghiệt ngã, kiên cường. Bây giờ hãy tập trung nghị lực, ôn lại khả năng chiến đấu. Hơn bao giờ lúc này là lúc mi cần tỏ mình là tay thương dũng mãnh, chiến binh can trường. Nhưng ta nói mi hay mi không tài nào tẩu thoát. Pallas Athena sẽ lập tức đánh mi gục dưới thương ta. Bây giờ là lúc mi đền trả đầy đủ, dứt khoát tang tóc ta gánh chịu vì cái chết của đồng đội, khi thương mi đâm phạt, ô, như điên như cuồng!”

Dứt lời, giơ cao vung lắc, Achilleus lao mạnh trường thương. Nhưng để mắt nhìn phía trước Hektor nhanh nhẹn né tránh. Hình dung đường bay chủ súy cúi khom, thương đồng phóng qua cắm phập xuống đất. Athena lay rút đưa lại Achilleus, Hektor không nom thấy. Hektor chỉ huy tài ba nói vọng qua công tử tuyệt vời của Peleus: “Ô, Achilleus hung hăng, ngươi ném không trúng! Thế có nghĩa là Chúa tể dường như chưa cho ngươi hay ngày ta tới số, mặc dù ngươi huênh hoang nói ngươi biết. Ngươi chỉ là thằng khoác lác, ba hoa nhằm dọa nạt làm ta mất tinh thần khi giao chiến. Dẫu vậy ta sẽ không chạy, không để ngươi lao thương sau lưng. Trái lại, lúc ta nhào tới tấn công, ngươi phải đâm phía trước, đâm thẳng ngực, nếu thần linh trợ giúp làm vậy. Nhưng bây giờ hãy tránh thương này. Mong thần linh phù hộ mũi đồng cắm sâu vào da thịt! Ngươi chết, tai họa khủng khiếp tan biến, chiến tranh sẽ đỡ tàn khốc đối với người Troian.”

Dứt lời, lấy sức sẵn sàng, Hektor lao mạnh. Trường thương cắm phập giữa khiên công tử Peleus, nhưng dội lại. Tức giận vì phóng khéo mà trật đích, Hektor sửng sốt đứng như trời trồng, vì không còn thương gỗ tần bì. Chủ súy lớn tiếng gọi Deiphobos cầm khiên bóng loáng bảo đem ngay trường thương, song không thấy Deiphobos đâu. Lúc đó mới thầm hiểu sự thể, chủ súy gào to: “Hỡi ôi, nhất định lúc này là lúc thần linh vẫy gọi đưa ta vào cõi chết! Ta cứ tưởng Dephoibos, anh hùng ở bên cạnh; nào ngờ đương sự ở trong tường thành, Athena mưu mẹo đánh lừa. Bởi thế chết đang đến mỗi lúc một gần, chết ghê tởm không còn xa nữa, ta hết lối thoát thân. Sự thể chắc hẳn Chúa tể và công tử xạ thủ từ xa hoan hỉ quyết định từ lâu, vì từ trước tới giờ lúc nào hai vị cũng sẵn sàng trợ giúp, bao che! Trái lại bây giờ ta gặp định mệnh. Dẫu thế ta nhất định không bán rẻ cuộc đời, nhất quyết không chết nhục nhã, nhất mực giao chiến quyết liệt để tên tuổi lưu truyền hậu thế.” Dứt lời rút kiếm sắc đeo lủng lẳng, nặng nề bên cạnh, định thần, tập trung toàn lực, lao tới như chim ưng bay cao qua màn mây đen thẫm sà xuống cánh đồng vồ cừu non hoặc thỏ co rúm, chủ súy vung kiếm tấn công. Achilleus xổ tới đương đầu, lòng sôi sục cuồng nộ man rợ. Tướng quân cầm khiên trang trí ngoạn mục che ngực, mũ bốn núm óng ánh gật gù trên đầu, lông bờm vàng ửng Hephaistos kết dày theo chỏm nhấp nhoáng xung quanh. Như sao hôm, vì sao ngoi lên giữa chùm sao trong màn đêm âm u, vì sao đẹp nhất bầu trời, ánh sáng lấp lánh từ mũi thương đồng sắc nhọn, cầm trong tay phải rung rinh tiết ra, tướng quân vừa nhắm đâm Hektor dũng cảm, vừa đưa mắt nhìn thân thể cân cắn, làn da nhẵn mịn tìm chỗ sơ hở hơn hết. Nhưng giáp y lát đồng che kín toàn thân, giáp y ngoạn mục chủ súy tước lột khi hạ sát Patroklos cường tráng. Thịt phơi rõ chỗ xương cổ nối gáy với vai, đúng cuống họng, nơi kết thúc mau lẹ cuộc đời con người. Nhắm điểm đó, sốt ruột nóng lòng, tướng quân hùng dũng lao thương lúc chủ súy xổ tới tấn công, mũi nhọn xuyên qua cổ mềm nhũn. Dẫu vậy thương gỗ tần bì bọc đồng không cắt đứt khí quản, nên chủ súy vẫn thều thào, đối đáp vài lời với tướng quân. Chủ súy ngã vật xuống đất, tướng quân oai vệ tỏ vẻ đắc thắng: “Hektor, lúc hạ sát Patroklos, mi nói mi sẽ bình yên vô sự, không lo sợ, không đề phòng, vì ta ở xa, vắng mặt trên chiến trường. Sao ngu thế! Sau anh ấy vẫn có người sẵn sàng trả thù, dũng mãnh, cường tráng gấp bội, chờ đợi bên dãy thuyền rỗng không; người ấy là ta, vừa đánh mi quỵ gối. Bây giờ chó và chim sẽ tranh nhau một mất một còn xé xác ăn thịt mi trong khi quân Achaian trang trọng lo việc mai táng Patroklos.”

Giọng đuối dần, mũ trên đầu óng ánh, Hektor cất tiếng: “Nhân danh đời ngươi, đầu gối ngươi, phụ mẫu ngươi, mong ngươi đừng quăng ta cho chó trong doanh trại quân Achaian bên dãy thuyền ăn thịt! Mong ngươi vui lòng nhận của chuộc, thân phụ và thân mẫu khả ái của ta sẽ nộp đồng, vàng nhiều vô kể. Hơn thế, mong ngươi trao thi thể cho gia đình mang về nhà để người Troian và hiền nội họ làm lễ hỏa táng khi ta vĩnh biệt cõi đời.”

Achilleus bước chân thoăn thoắt cau mày nhìn rồi nói: “Đồ khốn kiếp, đừng dài lời kêu gọi, nhân danh đầu gối hay cha mẹ ta. Căm giận trong lòng thôi thúc, ta chỉ mong phanh thây xé xác, ăn sống nuốt tươi! Vì những gì mi làm đối với ta! Bởi thế sẽ không có ai giữ chó khỏi lại gần đầu mi. Dù người Troian mang tới đây của chuộc nhiều gấp bội, mười lần, hai mươi lần, dẫu Priam dòng dõi Dardanos dâng vàng nộp chuộc, ngay cả thân mẫu khả ái đặt lên giá khênh quan tài, sụt sùi khóc lóc đứa con yêu quý bà mang nặng đẻ đau, nhất định không. Dù vậy chó và chim vẫn sẽ chia nhau ăn thịt mi, ăn hết, không để lại tí gì.”

Lịm dần, thở hắt ra, Hektor mũ óng ánh ấm ứ: “Ờ, ta biết, ờ ta hiểu, ta không thể thuyết phục, vì ngươi lòng dạ lạnh lùng, trái tim như sắt đá! Nhưng hãy thận trọng, kẻo vì ta thần linh sẽ trút đổ thịnh nộ lên đầu lên cổ, ngày Pâris và Phoibos Apollo sẽ đưa ngươi mặc dù can trường về chín suối trước cổng Skaian.”

Chủ súy dứt lời, cái chết từ từ phủ kín. Linh hồn rời thể xác lên đường gặp Diêm Vương, nức nở than khóc số phận, vĩnh biệt tuổi trẻ, bỏ lại kiếp sống trần gian. Đúng lúc đó Achilleus oai phong cất tiếng mặc dù chủ súy đã chết: “Cái chết! Ta sẵn sàng đón nhận bất kỳ lúc nào Chúa tể và thần linh bất tử muốn mang tới trao tay.”

Dứt lời tướng quân rút thương đồng khỏi thi thể để sang bên, lột giáp y đẫm máu khỏi bờ vai chủ súy. Một số binh sĩ con cháu người Achaian chạy tới xúm quanh, trố mắt nhìn tỏ vẻ thán phục vóc dáng, vẻ mặt tuyệt vời. Song không người nào khi rời đi không đâm thi thể. Bước tới cầm thương lao mạnh, binh sĩ nào cũng đưa mắt nhìn đồng đội, nói nửa như đùa nửa như thật: “Thấy không, bây giờ sờ Hektor dễ ợt, da thịt mềm mại, khác hẳn lúc y tung lửa hùng hổ đốt thuyền ngô bối!”

Lột trần thi thể xong, Achilleus hiên ngang, bước chân thoăn thoắt đứng giữa hàng quân Achaian nói lời như có cánh bay xa: “Quý hữu, chỉ huy và trưởng thượng lực lượng Argive, thần linh đã trợ giúp ngô bối khuất phục tên này, từng gây vô vàn tổn thất cho ngô bối, một mình gấp bao lần binh sĩ gộp lại, vậy ngô bối hãy vũ trang, dàn quân, thăm dò quanh thành phố xem bọn chúng định làm gì, bỏ thành vì chỉ huy gục ngã hay quyết tâm chống trả giữ thành, mặc dù Hektor không còn nữa. Nhưng hà tất bản nhân phải quan tâm chuyện này trong khi Patroklos nằm bất động bên thuyền, không ai khóc, không ai chôn! Bản nhân sẽ không bao giờ quên anh ấy, chừng nào còn hiện diện bên người sống, còn nhích gối cất bước trên cõi đời, và dù thế nào kể cả khi người ta quên người quá cố dưới suối vàng bản nhân vẫn nhớ đồng đội thân thương ở đó. Bởi thế, binh sĩ trẻ tuổi Achaian, ngô bối hãy quay lại dãy thuyền rỗng không mang theo xác chết, đồng thời cất tiếng ca bài ca chiến thắng. Ngô bối đã chiến thẳng vẻ vang, hạ sát Hektor lừng danh, dân thành Troa tôn kính như thần linh.”

Dứt lời Achilleus nghĩ cách hạ nhục Hektor phi thường. Tướng quân cắt gân gót chân tới mắt cá cả hai chân, xỏ dây da buộc chặt cột vào xe kéo đầu lết đằng sau. Tiếp theo nâng giáp y lừng danh đặt lên xe, trèo vào chỗ ngồi, tướng quân quất roi ra đi, ngựa vui vẻ xả vó như bay. Bị kéo theo sau, Hektor tạo thành cột bụi, tóc đen tuôn thẳng hai bên, mái đầu một thời mềm mại, dễ thương chẳng mấy chốc chìm trong bụi dày đặc, bây giờ Chúa tể để quân thù làm nhơ nhớp, ô uế ngay trên mặt đất quê hương.

Đầu Hektor cứ thế chui vào bụi đường. Trông thấy con thân mẫu dứt tóc, giật voan bóng lộn khỏi đầu, rít kêu não nuột. Thân phụ cũng rên rỉ thảm thiết. Xung quanh hai người, khắp cả thành phố dân chúng nức nở, rên la. Cảnh tượng như thể toàn bộ thành Troa vầng trán đăm chiêu bốc lửa từ trên xuống dưới. Đau lòng khôn xiết, lão vương bước tới cổng Dardania, hăm hở định chạy ra ngoài. Khó khăn lắm dân chúng mới ngăn cản giữ lại. Lăn xả vào đống phân bò, lão vương năn nỉ tất cả, gọi tên từng người. Lão vương nói: “Quý hữu, để mặc ta, đừng quá bận tâm, để ta rời thành một mình tới thuyền quân Achaian. Ta muốn van xin quái vật phi nhân, cao ngạo, tàn nhẫn. Biết đâu động lòng y sẽ kính nể tuổi tác, thương hại ta già nua. Y cũng có bố cùng tuổi như ta, Peleus, sinh ra làm người, nuôi cho khôn lớn để trở thành thảm họa đối với dân Troian. Dẫu thế chưa người nào đau khổ dưới tay y nhiều như ta, y giết biết bao con ta tuổi như hoa mới nở! Mặc dù đau buồn, thương tiếc tất cả, song chưa con nào ta tiếc thương bằng Hektor, thương tiếc, đau buồn xuống nấm mồ vẫn chưa nguôi. Ôi, ước chi Hektor nằm chết trong tay ta! Được vậy ngô bối đỡ đau khổ khi thương tiếc, khóc than, hiền mẫu và ta sinh ra cõi đời để mang số phận người bất hạnh.”

Lão vương vừa nói vừa khóc, nước mắt giàn giụa, dân chúng khóc theo. Dẫn đầu phụ nữ thành Troa, Hekabe rít kêu nức nở: “Con, ối con ơi, mẹ đau khổ nhường nào! Tê tái cõi lòng, đau thương khủng khiếp, khi con không còn, mẹ sống làm chi? Ngày đêm giữa lòng thành phố con là nguồn hãnh diện của mẹ, niềm tin tưởng đối với mọi người, nam nữ thành Troa, hân hoan giơ tay chào đón như thần linh. Vì khi còn sống, con cũng là vinh dự lớn lao đối với họ; nhưng bây giờ định mệnh và tử thần cướp mất mang đi.”

Bà vừa nói vừa khóc, nước mắt ròng ròng. Dẫu thế hiền nội Hektor chưa biết, vì không lệnh sứ nào mang tin cho hay phu quân bám trụ ngoài cổng thành. Lúi húi phía cuối ngôi nhà đồ sộ nàng cố dệt cho xong tấm vải khổ đôi màu tím trên mặt trang điểm đủ thứ hình hoa cắt làm áo choàng. Dáng vẻ thơ ngây nàng bảo tỳ nữ mái tóc yêu kiều bắc vạc lớn lên kiềng ba chân đun nước cho phu quân tắm khi Hektor rời chiến trường về nhà. Người phụ nữ dớ dẩn đáng thương! Nàng chưa biết bên ngoài, xa nơi tắm rửa, Athena mắt xanh lam lục đã dùng tay Achilleus hạ sát lang quân! Bây giờ bất chợt nàng nghe tiếng rên rỉ, tiếng nức nở, tiếng than van dội lại từ thành lũy. Nàng rùng mình, choáng váng, thoi bật khỏi tay rơi xuống đất. Nàng lại cất tiếng gọi nữ tỳ mái tóc yêu kiều: “Lại đây. Hai ngươi đi với ta xem chuyện gì xảy ra. Nghe tiếng thân mẫu khả ái của lang quân, trong lồng ngực tim ta đập như trống làng, phía dưới đầu gối cứng đơ chẳng thể nhúc nhích. Chắc hẳn tai họa đã ập tới trút đổ lên đầu lên cổ con cái quân vương Priam! Ước chi tai ta đừng nghe lời như thế! Nhưng ta sợ kinh hồn, Achilleus dũng mãnh đã gặp Hektor can trường, trơ trọi một mình ngoài thành phố, đẩy ra cánh đồng, bây giờ có lẽ y đã dập tắt ngọn lửa tự hào đáng sợ, bừng cháy trong tâm hồn. Vì chủ súy không bao giờ ở với hàng quân, mà luôn luôn đi đầu tất cả, táo bạo, hăng say không hề lui bước.”

Dứt lời, tim đập thình thịch, Andromakhe hớt hơ hớt hải chạy khỏi nhà như người mất trí, tỳ nữ hối hả theo sau. Vừa tới thành lũy, chỗ đàn ông đang tụ tập, trèo lên tháp canh, bồn chồn trố mắt nhìn cánh đồng, nàng thấy chủ súy bị kéo trước thành phố, ngựa xả vó vun vút, tàn nhẫn lôi về dãy thuyền rỗng không của quân Achaian. Thế giới tối xầm, màn đêm nhẹ phủ cặp mắt, nàng ngã ngửa về đằng sau, hổn hển như sắp trút hơi thở cuối cùng. Khăn trùm rực rỡ, dải bịt ngang trán, lưới bao làn tóc, băng kết bín, voan che mặt rời đầu rơi xuống đất, Aphrodite ửng vàng trao tặng hôm Hektor mũ óng ánh, sau khi dâng vô số của hồi môn, tới tư thất Eetion đón cô dâu về nhà. Bu quanh chỗ nàng nằm sóng soài, xúc động hầu như chết, em chồng, em dâu đưa tay vực dậy. Tỉnh lại, hoàn hồn, nức nở từng hồi, nghẹn ngào, thở dài nàng bật khóc thảm thiết giữa đám phụ nữ thành Troa: “Hektor ơi, thiếp bất hạnh biết bao! Hai đứa mình ra đời cùng số phận, chàng ở thành Troa, trong cung điện quân vương Priam, thiếp ở thành Thebes, dưới chân núi Plakos cây cối um tùm, trong biệt điện quân vương Eetion, nuôi nấng từ lúc ấu thơ, bố bất hạnh, con xấu số! Ước chi ông đừng sinh thiếp ra đời! Bây giờ chàng lên đường xuống lòng đất sâu thẳm tới tư thất Diêm Vương để thiếp ở lại đằng sau thê lương, tuyệt vọng, góa bụa trong cung điện nhà chàng! Hài nhi này còn bé bỏng, chúng mình sinh ra, thiếp và chàng, cả hai đều xấu số bạc mệnh! Hektor ơi, bây giờ chết, chàng không còn là nguồn vui cho con, con cũng không còn là nguồn vui cho chàng. Dù thoát khỏi chiến tranh kinh tởm, chan hòa nước mắt quân Achaian gây nên, con mãi mãi cũng không thấy gì trước mặt, trừ gian khổ, buồn rầu, tang tóc, vì kẻ xa lạ cưỡng đoạt, chiếm giữ ruộng vườn. Từ hôm đứa trẻ trở thành mồ côi, bạn bè cùng lứa tuổi xa lánh. Ra đường đi đâu gặp ai lúc nào đứa trẻ cũng cúi mặt nhìn xuống, má đầm đìa nước mắt. Do sinh tồn thôi thúc, trong cơn cùng kiệt quẫn bách, đứa trẻ mò tới bạn bố, níu áo choàng người này, kéo tu-ních người kia. Trong số, nếu thương hại, có người, một không hơn, đưa cúp nhỏ lên miệng đứa trẻ chỉ một lát, đủ làm ướt viền môi, song không làm mát đầu lưỡi! Đám trẻ còn cha mẹ giơ tay đẩy đứa trẻ ra khỏi bữa tiệc, vừa cười vừa nói với vẻ khinh khi: “Đi chỗ khác, đồ khốn kiếp! Không có bố đừng ngồi cùng bàn ăn uống với tụi tao!” Vì thế đứa trẻ khóc mếu trở về với mẹ góa bụa. Đứa trẻ đó là Astyanax, con chúng mình, ngày trước thường ngồi trên đùi bố, không ăn gì ngoài tủy và mỡ cừu béo ngậy! Lúc buồn ngủ, không chơi nữa, con thường ngon giấc trên giường, trong cánh tay nhũ mẫu, giường êm, tim tràn trề sức sống tuyệt vời. Bây giờ, trái lại, mất bố thương yêu, bất hạnh nhiều vô kể sẽ ùa tới bủa vây Astyanax, người bảo vệ thành Troa, dân Troian gọi bằng tên ấy, vì chàng là sức mạnh duy nhất bảo vệ tường thành dài dặc, cổng thành cao ngất. Bây giờ ngoài đó, bên thuyền cong mũi, xa cha cách mẹ, chàng sẽ bị dòi bọ lúc nhúc ăn thịt, khi chó no bụng, chàng trần truồng như nhộng, mặc dù ở nhà trong biệt điện có biết bao quần áo mềm nhẹ, óng ả, phụ nữ khéo léo cắt may. Thiếp sẽ vất tất cả vào lửa bốc cháy rừng rực, tất cả đều vô dụng đối với chàng, vì chàng không bao giờ mặc nữa, song tất cả sẽ tôn vinh chàng trước mắt mọi người, cả nam lẫn nữ, đàn ông cũng như đàn bà thành Troa.”

Andromakhe cứ thế nức nở tuôn lệ, phụ nữ đứng gần rên rỉ hòa theo.