ó phải là mê thiếp đi không? Không! Nhâm ngửi thấy mùi cồn bệnh viện. Nhâm nghe thấy những tiếng nói quen thuộc. Và Nhâm còn nhìn rõ từng gương mặt bạn bè nữa kìa. Rõ nhất là khuôn mặt rất đẹp, đẹp hào hoa tài tử của Phức. Phức kêu to:

- Kìa Nhâm! Mày ở đâu về mà lấm như ma chôn ma vùi thế?

Rồi xung quanh Nhâm từ đó là ồn ồn ào ào, tiếng của một đám đông bạn bè.

- Ơ. Nhâm đấy à?

- Đâu có phải là thằng Nhâm, chúng mày lẫn cả rồi.

- Không là nó với vạt tóc rơi trước trán, hai con mắt trầm tư của nhà triết học và cái mũi nhọn thẳng như đường kẻ là cái thằng nào đây!

- Tuyệt vời. Thế là sắp đủ cả tổ Một lớp 12A năm ấy rồi.

Ai tả Nhâm thế? Y hệt Cúc hôm nào ở quán bia nói về tướng mặt Nhâm, bảo Nhâm cao sang, chính trực ấy nhỉ! Chệnh choạng đi vào căn buồng giữa những huyên náo của bạn bè, Nhâm mệt quá. Nhâm muốn được ngủ một giấc dài để lấy lại sức. Cả tháng trời dồn lực vào việc truy bắt thằng Phỉ chứ có ít đâu?

Nhưng, Phức đã kéo tay Nhâm, ấn anh xuống cái xích đu ở góc phòng:

- Ngồi đây, tôi hỏi tội. Thế nào mà biền biệt thế. Quyến đến đây năm lần bảy lượt. Vừa buồn cho thân kiếp vừa lo cho ông. Đừng hiểu lầm Quyến. Tội nghiệp Quyến!

Nhâm duỗi chân tay, dãn ra từng mỗi khớp vai, khớp cổ và ngoẹo đầu, mái tóc cứng tua tủa dựng ngược lay nhè nhẹ. Một thông báo của Phức như thế là đủ để mãn nguyện. Sau những đối đầu với cái ác, đến kiệt lực, giờ đây mong gì hơn một chia sẻ dịu dàng. Một công việc được xả thân, một tình yêu được tận hiến, thế là quá đủ cho một đời người. Đủ để đốt lên ngọn lửa trong cuộc đối diện với đêm đen rồi. Và bây giờ thì hãy để cho Nhâm lấn ra cái giường kê ở góc nhà, thiếp đi một lát.

Nhưng mà Phức, anh chàng nhà thơ loẻo khoẻo này dai như đỉa, hắn đã lại dựng Nhâm dậy:

- Ấy ấy, sao lại díp mắt vào thế! Hôm nay là ngày kỷ niệm mười năm chúng ta tốt nghiệp trung học. Ông có nhớ thằng nào đây không?

- “Em mặc áo vàng, anh yêu màu hoa cúc".

- Trí nhớ tốt tươi gớm nhỉ! Nào, đồng ca một bài đi!

Bao tháng ngày xa vắng trôi còn đâu nếp trường xưa

Sau ngắm từng gian lớp xinh, lòng sao xuyến tinh thơ

Cây sồi xưa kia lá tốt xanh tươi...

Nhâm cố mở mắt, lắng tai. Dập dờn gần gần xa xa một giai điệu quá đỗi thân thương vừa vẳng tới khiến Nhâm trào nước mắt. Nhòe mờ, chồng chéo lên nhau những gương mặt là lạ quen quen quanh Nhâm. Nhâm mấp máy môi. Có lẽ là Nhâm hát. Đã bao năm rồi Nhâm không hát bài hát này rồi, nhưng Nhâm còn nhớ lắm. Cũng có thể là Nhâm nói. Nói gì mà bỗng thấy ào lên tiếng vỗ tay tán thưởng. Rồi tiếng Phức:

- Đúng là con nhà trinh sát. Nó nhận được hết mặt chúng mày. Tớ kể các cậu nghe, hồi năm một nghìn chín trăm bảy mươi, tớ đi công tác với một ông Bí thư Tỉnh ủy. Đến một xã, làm việc xong, xã chiêu đãi. Cha uống rồi say. Say, nhưng còn chạy được ra bờ ao để nôn. Nôn xuống ao rồi mà còn nói: “Chà, nhiều cá quá! Xã này nó thực hiện Nghị quyết 19 của Tỉnh ủy, đưa chăn nuôi lên sản xuất lớn khá thật”!

- Bịa! Bịa!

- Thật trăm phần trăm đấy!

- Mà này, Phức. Mật thám Giave của Víchto Huygo thì tôn thờ bổn phận như một cái máy. Không tình cảm, không tình yêu. Còn thằng Nhâm thì sao?

- Thằng Nhâm thì ủy mị, hay xúc động và yêu đương hiện đại ra trò.

- Thằng Trừ mật thám nói hay quá à!

- Láo! đứa nào gọi tớ bằng hỗn danh ấy thế?

- Ông ơi, ông lừng danh vì đóng vai mật thám trong kịch Học Phí đấy, ông ạ.

Bỏ cái kính gọng to che nửa khuôn mặt gầy. Trừ đứng dậy, vỗ ngực áo pađờxuy:

- Tao bây giờ là Giám đốc Tổng công ty...

- BAHOATOHO. Bách hóa Tổng hợp.

- Không phải!

- HOVILO Hột vịt lộn!

- Không! LIXIDITUTIHO. Liên hiệp xí nghiệp điện tử tin học. Đừng cười! Chỉ có đứa nào ngu xuẩn mới chê bai thời đại mới. Cơ chế thị trường, tự do, dân chủ, một nền văn minh mới đây. Thời văn minh mới sẽ đẻ ra tình yêu mới. Còn thằng Đường kia, chúng mày còn nhớ biệt danh Đường nhè của nó không? Tiến sĩ Vật lý. Giờ, nó làm phó cho tao.

Đường đứng dậy, cao như con hạc thờ, trịnh trọng:

- Chúng ta đừng lãng phí thời gian, sao nhãng chủ đề. Xin nói để các bạn biết, hiện nay, con người đã làm chủ được một phần tỷ của giây rồi. Xin đề nghị chủ đề hôm nay chúng ta đến đây, trước hết là để chúc mừng tập thơ "Đốt đuốc trong đêm đen” của nhà thơ Văn Phức.

Phức cười, răng khấp khểnh, mắt nheo nheo:

- Tớ đâu có lớn!

- Thế ai lớn?

- Thằng Nhâm! Nó là nguồn cảm hứng của thơ tớ.

- Hoan hô Giave thời đại mới. Tiêu diệt bọn lưu manh! Đả đảo bọn áp bức, bóc lột. Hoan hô Nhâm chế ngự lửa dục, làm vệ sinh cho xã hội.

- To quá!

- Chứ còn gì! Nhà tù là để bảo vệ sự thần thánh của con người. Các nhà kinh điển nói vậy. Nhưng thằng Nhâm bảo, thủ trưởng nó, ông Tầm cũng có những câu nói cực hay.

Tiến sĩ Đường huơ tay:

- Nói về tầm vóc lớn lao thì chỉ có các nhà khoa học thôi! Các nhà khoa học mới lớn.

- Nhầm! Nhầm to rồi! Khoa học tìm ra cái đã có. Chỉ có nhà thơ mới làm ra cái không có trong hiện thực. Không có Anhxtanh này thì sẽ có Anhxtanh khác tìm ra Thuyết Tương đối. Nhưng không có Nguyễn Du thì không có Truyện Kiều bất hủ. Chỉ nhà thơ mới là thiên tài!

- Thế những điều sau đây nó là cái gì? Ơ thế kỷ tới, quả bí nặng hai tạ. Cà rốt dài bảy mươi xăng ti mét. Máy điện toán sẽ sử dụng trong từng gia đình. Nên con người sẽ thông minh hơn. Mọi việc lao động chân tay sẽ có robot, sẽ sống lâu hơn vì căn bản sẽ trị được các bệnh hiểm nghèo như tim mạch, áp huyết cao, ung thư.

- Đó là nhờ ở tiến bộ của khoa học.

- Đúng!

- Nhưng, xin nói ngay. Lên được sao Hỏa, nhưng chắc gì đã tạo được Tây Thi, Bao Tự và rất nhiều phụ nữ đẹp như các bà vợ, người yêu của chúng ta.

- Hay!

- Nhưng xin hỏi, vậy những kẻ như thằng Khoái thì sao?

- Khoái nào?

- Khoái mới được đề bạt Trưởng Công an Quận tớ ở ấy.

Mấy gương mặt cùng ngẩng lên ngơ ngác. Phức chẹp miệng:

- Báo chí đang bêu dương nó kia kìa. Vừa rồi, nó bắt một nữ ca sĩ ở quán bar khi cô này đang tiếp khách. Bắt về trụ sở Quận rồi, nó bảo: "Cô cởi áo ra, hát, tôi tha cho"!

- Thằng ấy là thằng đểu. Báo Hà Nội cả loạt vừa lên án nó. Nhưng thôi, nói đến bọn cóc nhái nơi cống rãnh ấy mà làm gì.

- Thế mà giờ nó làm thủ trưởng của thằng Nhâm đấy.

- Sao cậu biết? Nhâm đâu?

- Để nó ngủ. Nó vừa đi bắt một thằng tướng cướp ở biên giới về.

Một người đứng ở phía sau Phức cất tiếng:

- Đã thấy chưa, khoa học trị được bệnh hiểm nghèo, nhưng thói tật vô đạo đức, đau giả đang tràn lan xã hội thì chữa chạy làm sao? Năm ngàn năm trước con người chỉ có đồng hồ cát. Còn bây giờ, đồng hồ lade. Nhưng, tội ác vẫn nhan nhản, đạo đức tiến lên bằng tốc độ rùa bò. Vậy cái gì cứu chúng ta?

- Hoan hô Lâm! Đúng là nhờ vào bọn thằng Nhâm và luật pháp.

Nghệ thuật nữa! Nghệ thuật sẽ tẩy rửa tâm hồn con người. Thuộc một câu thơ hay sẽ bớt một câu chửi thề.

- Chắc gì!

Phức lắc đầu.

- Thôi được! Chắc là có người còn chưa tin chức năng tẩy rửa tâm hồn con người của nghệ thuật Nhưng các cậu có thấy là sau một giờ đọc thơ văn, con người mình thấy thảnh thơi hơn không. Có chứ gì! Và còn điều này nữa. Chính là nghệ thuật, chứ không phải là một phương tiện nào khác mới có khả năng khám phá hết vẻ đẹp cao quý, thánh thiện của con người. Và đứng ở vị thế của nhà thơ, lúc này đây, tớ có thể tuyên bố và khẳng định rằng, Nhâm cùng với nghề nghiệp của nó là một trong những vẻ đẹp kỳ lạ nhất trong chúng ta!

Sau Phức, một mái đầu đen nhánh vừa ngẩng lên, mắt trái hiêng hiếng, nhếch một bên mép, vẻ khinh mạn:

- Sự cao cả của con ngưừi biểu lộ ra ở lòng yêu định mệnh!

- Thằng Phụng lếch! Triết học của mày là triết học ăn mày.

Người tên Phụng đứng dậy, phanh hai vạt áo vét đen, mắt hiêng hiếng, cao giọng:

- Con người đã lập xong phương trình từ khi còn là bào thai trong bụng mẹ. Con người, nó chính là con vật.

- Láo! Con người là một thực thể tinh thần!

- Tôi chưa nói hết. Là con vật, nhưng khác con vật ở chỗ: Tốt hơn và ác hơn. Con người, trong nó có nhiều tầng bản chất. Đặc biệt là tầng người nguyên thủy không thể gột rửa được và đó chính là nghiệp báo của nó.

Giám đốc Trừ im lặng từ nãy, giờ bỗng nhổm lên quát to, thật thô lỗ:

- Nói đếch nghe được, anh lếch ơi!

- Tôi nói sự thật, con người là kẻ sát nhân không biết hối cải.

Phức lắc đầu:

- Vấn đề là nghệ thuật, là môi trường văn hóa. Nên nhớ, nghệ thuật như người luyện đan mài rũa nhân loại.

- Gậy vông phá nhà gạch thôi, thi sĩ ơi.

- Tôi chưa nói hết - Phức vùng vằng - Phải là một sức mạnh tổng hợp. Ta mắc nhiều sai lầm quá. Sao lại cho rằng tôn giáo chỉ là thuốc phiện! Nó còn là an thần dược, là kháng sinh kiềm chế cái ác chứ. Từ Descartes đến Hégels, chỉ mới chủ trương được con người là trung tâm mà chưa hiểu hết con người một cách trọn vẹn.

Trong con người, chiều kích tâm linh là yếu tố đem lại cho con người giá trị và nhân phẩm. Văn chương phương Tây mới có nhân hoàng, chưa có thiên hoàng, địa hoàng. Tôi tư duy vậy tôi tồn tại, sai! Đó là thứ suy tư hạn hẹp, cắt đứt mọi tương quan giữa con người và vũ trụ. Đó là kẻ thù của sự bí nhiệm, là bứt lối thông sang vô thức, ngãng đường đất thuận tiện cho con người hiểu nhau. Phải về với văn hóa phương Đông để xây đắp con người!

- Chà, thằng cha nhà thơ mà sâu sắc dữ ta!

Ai đó nhại giọng Sài Gòn. Trừ lắc đầu:

- Thơ văn mà lý sự là chết mẹ nó rồi đó, ông Phức. Nào, Tụng Nôben, nói gì đi chứ.

Tụng, tướng ngũ đoản, hai mắt sáng trưng, thuở còn học phổ thông đã mơ ước giật giải Nôben, nên được thêm phụ danh nọ, giờ lá Tiến sĩ Sinh học. đứng dậy, khép nép như giữ lễ.

- Thi sĩ Phức nói rất đúng. Mà tôi nói đây cũng rất đúng.

- Nhị nguyên à?

- Đúng. Có một nhánh sinh học trong nhân loại đang thoái hóa.

- Được đấy.

- Các bạn đã biết những vụ án. Cắt đầu bạn, ăn thịt vợ, các bạn có nghĩ: Nhân loại đang sinh ra những đứa con không cha?

- Vụ cắt đầu bạn phải hỏi Nhâm!

- Nhâm ơi!

Ngoài cửe có bóng người đội mũ phớt vừa ló vào. Đường nhấp nhổm, quát to:

- Thằng Thường loe!

Người tên Thường cao ráo, mặt sáng, mắt phượng, miệng loe loe, mặc bu dông da, tay xách cặp bước vào:

- Xin lỗi các bạn, tôi đến muộn vì tắc đường.

- Tắc đường! Vấn nạn! Lý do vớ vẩn!

- Không phải tắc đường bình thường. Dân chúng tập trung đông quá nghẽn lối đi trước cổng Công an Quận ở phố nọ. Có một thằng cha quận trưởng quận phó gì đó đến chim vợ một thằng phạm đang ngồi tù, thằng phạm uất, vượt ngục, đến gây lộn ở cơ quan công an.

- Tởm quá!

- Gọi thằng Nhâm dậy.

- Nhâm ơi! Nhâm ơi!

Phức cất tiếng gọi bạn, rồi ngang lên, tay giơ cao:

- Thôi, để cậu ấy ngủ! Bây già tôi xin nói tiếp điều cần phải nói. Nhâm là thằng có cuộc sống phong phú, đầy kịch tính và đẹp nhất trong chúng ta. Phong phú đầy kịch tính thì rõ rồi. Có ai có được một cuộc đời đầy ắp các sự kiện xung đột dữ dội như nó không. Còn đẹp? Đẹp vô cùng vì tính nhân văn cao quý của công việc! Đẹp vì lý tưởng, hoài bão. Đẹp vì thể hiện chất nam nhi can trường, thường xuyên đối mặt với hiểm nguy, với bóng đêm tội lỗi, dám đem sinh mệnh mình ra để bảo vệ chân lý, nghĩa là sẵn sàng hy sinh, đón nhận cái chết! Vâng, cái chết! Thử hỏi có ai trong chúng ta mà sống, làm việc với chết luôn rình rập đối mặt không? Cuộc sống của Nhâm đẹp vì trạng thái bi hùng là thế đấy! Tôi nói điều này, không phải là tôi tin vào định mệnh như triết gia Phụng quan niệm, nhưng lắm lúc tôi cứ lo lo, sợ sợ... vâng, đúng là thế đấy, liệu ngày mai, ngày kia, thậm chí vài giờ đồng hồ nữa, chúng ta còn được thấy, được gặp, được trò chuyện với Nhâm không?,.. Hay là...

- Thật xứng danh là một nhà thơ tầm cỡ!

- Phức ơi! Nói nữa đi! Chúng tớ còn muốn nghe cậu nói tiếp nữa đấy.