hi đến ngôi nhà đầu tiên, Alan đã gõ cửa, điều đó không phải không nguy hiểm, ở vùng này phe đảng không mạnh lắm. Số còn ít hơn và đã tan rã, các dòng họ lớn đến sinh sống ở vùng này và bảo vệ nó; thêm vào đó là những người dân “vô chủ”, những người bị những người Campbell đẩy vào vùng hoang dại của các dòng sông Forth và Terth này. Đây là vùng dòng họ Stuart và Maclaren sống, xuất xứ cũng tương tự như trên. Một nhánh của họ Maclaren đã theo thủ lĩnh Ardshiel trong chiến tranh và lập nên nhánh Appin. Đây cũng là vùng của dân tộc Macgrogor lâu đời, bị khinh miệt và đàn áp. Họ không có uy tín và tình trạng ngày càng xấu đi vì không có đảng phải nào trên toàn Scotland tin tưởng họ… Người trưởng tộc Maegrogor bị đày đi, người lãnh đạo thật sự của bộ tộc Balquidder James More, con trai cả của Rob Roy, đang chờ bản án ở Edinbourgh. Người của dòng Stuart luôn luôn tranh chấp nhau, Alan coi đó là sự chanh chấp của chính mình vì thế mà anh muốn tránh mặt những người này.

Chúng tôi gặp may thực sự vì chủ nhà là một người Maclaren mà không chỉ tên của Alan mà cả sự vinh quang của anh đã thấm sâu vào lòng họ.

Tôi lập tức được đặt lên giường và gọi một bác sĩ tới. Ông ta thấy sức khỏe của tôi đã rất đáng ngại. Tôi không thể nói do bác sĩ giỏi và tận tụy hay tuổi trẻ và sức đề kháng đã giúp tôi sống, có điều chắc chắn là tôi không phải nằm trên giường đến một tuần và trước khi hết tháng đã có thể tiếp tục cuộc hành trình hoàn toàn khỏe mạnh và tỉnh táo.

Trong suốt thời gian đó, không bao giờ Alan đi khỏi chỗ tôi nằm mặc dù tôi đã nhiều lần ép anh. Sự ngoan cố đến lạnh lùng muốn ở bên tôi của anh đã bị hai ba người bạn quở trách nặng nề. Ban ngày anh ở một cái lều khuất trong rừng và chỉ quay về chỗ tôi buổi tối khi trời đã mát mẻ. Tôi không cần nói tôi sung sướng như thế nào khi anh xuất hiện.

Người chủ nhà cảm thấy đã đối xử chưa đủ chu đáo với người khách loại này là vì Dunan Dhu – tên người chủ nhà – có một cái kèn túi trong nhà và rất yêu âm nhạc nên việc tôi khỏi bệnh được chào mừng rất trọng thể, chúng tôi thức suốt đêm.

Bọn lính Áo đỏ để chúng tôi yên, chỉ một lần có một hoặc hai đại đội kéo qua thung lũng. Tôi có thể nằm trên giường quan sát chúng. Và điều lạ lùng hơn là không một quan chức nào đến chỗ tôi, tôi không bị hỏi từ đâu tới và đi đâu lần nào, mặc dù lúc này đang lộn xộn tôi cũng không bị nhắc nhở đến, cứ như đi vào sa mạc vậy. Nhưng trước khi chúng tôi rời đi, người ở Balquidder và vùng xung quanh đã biết sự có mặt của chúng tôi, nhiều người đã đến thăm chúng tôi và như phong tục ở đây, truyền những tin tức về chúng tôi cho hàng xóm của mình. Trong thời gian này, lệnh truy nã đã được in ra và một tờ đã được gắn ở cuối giường tôi nằm cho nên tôi đã có trước mặt một bản in chữ to mô tả bản thân mình không lấy gì làm hay ho cho lắm. Và có thể đọc được số tiền đặt ra cho cái đầu tôi. Duncan Dhu và những người biết tôi đi với Alan thì không thể nghi ngờ tôi, nhưng còn những người khác chắc là có thể đoán biết được, vì dù tôi có thể thay đổi quần áo thì tuổi và dáng dấp của tôi vẫn giữ nguyên. Trong vùng này có rất ít người mười tám tuổi từ đồng bằng Scotland tới, nhất là vào thời điểm con người rất dễ suy diễn. Tình hình là như vậy.

Ở một nước khác có thể xảy ra trường hợp hai hoặc ba người bạn giữ một bí mật, mặc dù có lúc vẫn bị lộ ra bằng một cách nào đó, còn ở những người trong phe nhóm thì có thể cả vùng biết chuyện này mà hàng trăm năm trôi qua mà một người ngoài vẫn không biết gì.

Chi có một lần xảy ra chuyện đáng kể lại: đó là chuyến viếng thăm của Robin Oig, con trai của Rol Roy đáng sợ. Anh ta bị lùng sục khắp nơi vì bị kết tội đã bắt cóc một người phụ nữ trẻ từ Balfron và lấy làm vợ, nhưng là ép buộc cô ta. Mặc dù vậy anh ta vẫn đi lại ở Balquidder an toàn và không lo lắng cứ như là một người quý tộc trên mảnh đất của mình. Chính anh ta đã bắn chết James Maclaren ngay sau lưỡi cày của người này, một vụ giết người không bao giờ tha thứ được. Thế mà anh ta đã đến nhà của tử thù mình chơi. Không chút lo lắng, như một thương nhân vào một quán trọ vậy.

Duncan tìm được cơ hội thì thầm vào tai tôi người mới đến là ai và chúng tôi nhìn nhau lo lắng, lúng túng. Bạn đọc cần biết việc này diễn ra vào cái giờ mà Alan có thể xuất hiện bất cứ lúc nào và hai người này chắc không chịu đựng được nhau. Nhưng nếu chúng tôi tìm cách báo cho Alan biết hoặc thông tin cho anh bằng một dấu hiệu nào đó chắc sẽ làm cho con người Macgregor luôn sống dưới đám mây mù này mất tin tưởng.

Với những động tác lịch sự anh ta đi tới nhưng lại cư xử như ông chủ với người hầu. Trước mặt vợ chủ nhà, thực ra anh ta có bỏ mũ ra nhưng lại đội lên khi nói chuyện với Duncan. Anh ta đi tới giường và chào tôi:

— Người ta kể với tôi rằng ngài tên là Balfour.

— Nếu ngài thấy tiện, tôi là David Balfour.

— Tôi rất muốn nói cho ngài tên của tôi, – Anh ta đáp – Nếu trong thời gian cuối tôi không lâm vào một món nợ đáng buồn. Có lẽ ngài chỉ cần biết tôi là em ruột của James More Drumond, còn gọi là Macgregor chắc ngài đã nghe tiếng.

— Không, thưa ngài. – Tôi nói không tự chủ lắm – Cũng ít như tôi biết về cha ngài là Margregor Campbell vậy.

Nói xong tôi đứng dậy và cúi chào, vì tôi nghĩ như vậy sẽ hay hơn khi đi đến gặp anh ta, nếu anh ta tự hào có một người sùng bái bố mình.

Anh ta cũng cúi xuống và nói:

— Tôi đến đây để ké cho Ngài chuyện này: Vào năm 45, anh tôi kêu gọi một bộ phận dân Gregera nổi dậy và dẫn đầu sáu đại đội chiến đấu cho sự nghiệp tốt đẹp. Bác sĩ cứu thương cùng đi với chúng tôi đã chữa lành chân cho anh tôi bị gãy trong cuộc chiến đấu ở Preston Pans mang họ của ngài. Ông ta là em của một người mang họ Balfour of Brith. Nếu Ngài có quan hệ họ hàng gì đó với ông ấy, thì tôi tới để đặt mình và người của mình cho ngài sử dụng.

Bạn đọc cũng nhớ là tôi biết về họ hàng mình cũng ít như bất cứ một tên vô lại nào trong làng. Đúng là bác tôi đã ba hoa về những người bà con danh giá nhưng không nói đến cái tên này nên tôi thấy xấu hổ mà nhận rằng tôi không nói được gì về điều này.

Robin đáp lại ngắn gọn là ông ta lấy làm tiếc đã tưởng như vậy rồi quay lưng lại tôi không một lời từ biệt và trong lúc chúng cùng Duncan đi ra cửa sổ, tôi nghe thấy hắn nói có lẽ tôi là một con cò lạc đến đây mà không biết gì về bố mình.

Mặc dù tôi bực mình về câu nói đó và xấu hổ về sự mù tịt của mình, tôi vẫn không nén được nụ cười rằng một con người chống lại luật lệ lại có những ý nghĩ như vậy về xuất xứ của một người mới quen thoáng qua.

Ở bậc cửa, hắn gặp Alan. Hai người lùi lại khi thấy nhau và nhìn nhau một cách hằn thù như hai con chó thích gây gổ gặp nhau ngoài phố. Hai người đều nhỏ con nhưng nhanh nhẹn. Cả hai rút kiếm và xoay người để có thể đấu kiếm ngay được.

— Ngài là Stuart, nếu tôi không nhầm. – Robin nói.

— Ồ, ngài Macgregor chung thủy! Stuart không phải một tên họ mà người ta phải xấu hổ. – Alan trả lời.

— Tôi không biết là ngài đã đến quê hương tôi. – Robin nhắc.

— Theo ý tôi, tôi đã đến quê hương của những người bạn tôi, những người Maclaren. – Alan nói:

— Ngài đã động vào một điểm tế nhị thì cần phải nói vài lời. Tôi nghe thấy hình như kiếm của ngài đã hỏng.

— Ngài Macgregor, nếu ngài không điếc chắc ngài đã nghe nhiều hơn. – Alan nói – Tôi không phải là người biết dùng kiếm duy nhất ở Appin. Khi người họ hàng và thủ lĩnh là Ardshulr của tôi chỉ cách đây vài năm “làm việc” với một người mang họ của ngài, tôi đã nghe thấy rằng những người dòng họ Macgregor đã thua.

— Anh định nói cha tôi à? – Robin hỏi.

— Tôi không lấy làm ngạc nhiên là người mang họ Macgregor mà tôi vừa nói lại có ý muốn tồi tệ là treo cổ một tên Campbell kèm cái tên của anh ta.

— Cha tôi là một người già cả. – Robin đáp lại – Cuộc đấu không cân sức. Còn tôi, hai chúng ta sẽ là một đối tượng tuyệt vời hơn.

— Tôi cũng nghĩ vậy. – Alan nói.

Liền đó tôi đã nhảy ra khỏi giường và Duncan tới gần hai con gà chọi để can thiệp khi cần thiết. Sau những lời trên có nghĩa là cầm lấy gươm, bây giờ hoặc không bao giờ nữa. Mặt trắng bệch, Duncan nhào vào giữa hai người.

— Các ngài, – Ông ta nói – tôi hình dung một cuộc đấu hoàn toàn khác cơ. Đây là cái kèn túi của tôi và hai ngài đây là hai nhà quý tộc Scot, hai nhà chơi nhạc có tiếng. Từ lâu người ta đã tranh cãi ai trong số hai người thổi kèn giỏi hơn. Bây giờ là cơ hội tốt nhất để phán xử cơ hội này.

— Bây giờ, thưa Ngài, – Alan nói, mắt vẫn không giây phút nào rời Robin – bây giờ thưa Ngài, tôi cũng đã nghe đồn như vậy. Ngài có yêu bà âm nhạc như dân gian nói không?

— Tôi có thể thổi kèn như con chim hót. – Robin hét lên.

— Đó là một ý kiến liều lĩnh. – Alan nói.

Duncan vội vã lấy một cái kèn túi là vật báu của anh ta và đưa cho hai người đang cãi lộn. Sau đó anh ta cài trước mặt khách một món đùi cừu và rượu ngon pha bằng Whisky lâu đời trộn với mật ong và kem ngọt, các thành phần theo thứ tự được cho vào ly với một lượng tương ứng, trộn lẫn với nhau và đánh cho lên bọt.

Vừa mới là sự bất hòa giữa hai người đối địch, bây giờ họ ngồi hai bên cái nồi đang được đun trên bếp lò và trở nên lịch sự với nhau một cách hãn hữu.

Maclaren yêu cầu họ dùng thịt cừu và rượu mà vợ anh bưng tới. Anh ta nhắc lại rằng bà Maclaren là người vùng Athole nổi tiếng về pha loại rượu này nhưng Robin từ chối cả hai với lý do nếu bây giờ anh ta ăn và uống anh ta sẽ mất hơi.

— Về chuyện này tôi phải nói là từ hơn mười tiếng đồng hồ đến giờ tôi chưa ăn gì, thưa ngài. – Alan nói – Và như thế hơi của tôi sẽ tôi hơn là Scot Brose.

— Tôi không muốn có lợi thế so với ngài. – Robin đáp – Ngài hãy ăn và uống đi, tôi sẽ làm theo. Mỗi người ăn một miếng nhỏ đùi cừu hầm và uống một ly rượu. Sau nhiều câu khách sáo, Robin nhận làm người đầu tiên cầm kèn túi và chơi một điệu nhạc nhảy. Sau đó đến lượt Alan.

— Tôi thấy Ngài chơi tốt – và anh cầm lấy kèn từ tay địch thủ. Đầu tiên anh chơi đúng bài như Robin, sau đó chuyển qua những đoạn nhạc mà càng chơi càng sôi nổi, thu hút. Tôi thích bài Robin chơi, còn bài của Alan lôi cuốn tôi.

— Không tồi, thưa ngài Stuart. – đối thủ của Alan nói – Nhưng tôi thấy bài của ngài hơi buồn tẻ.

— Ngài nói gì vậy? – Alan hét lên, mặt đỏ bừng – đó là sự dối trá.

Và anh cầm lấy chuôi kiếm.

— Ngài đã thừa nhận là tôi đã đánh lại ngài về thổi kèn bởi vì ngài đang muốn thay kèn túi bằng thanh kiếm.

— Ngài nói đẹp thật, ngài Macgregor! Trước hết, tôi phản đối sự dối trá này, – Alan nói – cần Duncan làm trọng tài.

— Không cần thiết. – Robin nói – Ngài hiểu biết về chuyện này nhiều hơn bất cứ một anh Maclaren nào ở Balquidder và xứng đáng là một nhạc sĩ giỏi của họ Stuart mà. Hãy đưa cái kèn túi cho tôi.

Alan đưa kèn và Robin chơi lại những bài của Alan, vâng, đã cải tiến một phần. Anh ta đã thuộc chúng một cách đáng ngạc nhiên.

— Ngài cũng biết về âm nhạc đấy. – Alan buồn rầu thừa nhận.

— Bây giờ tự ngài hãy phán xét, ngài Stuart. – Robin nói và chơi các bài đó một lần nữa từ đầu, nhưng đã trang điểm chúng bằng nhiều tình tiết mới, bằng những xúc cảm và những thêm thắt ngoạn mục làm cho chúng hoàn toàn mới mẻ. Anh ta trình diễn đầy tính nghệ thuật làm tôi không dứt ra được khỏi sự ngạc nhiên.

Trong khi nghe, mặt Alan ngày càng đỏ, nét mặt thì ngày càng tối sầm. Anh ngồi đó cắn vào móng tay, trông như người đang chịu những cay đắng, bất công.

— Dừng lại! – Cuối cùng Alan kêu lên – Ngài biết chơi đấy, chấm dứt ở đây.

Nhưng Robin dùng tay ra hiệu cho anh ngồi xuống và bắt đầu chơi chầm chậm một bản nhạc nhảy trong chiến tranh. Đó là một bài hay. Anh ta chơi tuyệt vời, nhưng đồng thời rõ ràng nó là giai điệu say mê của dân Stuart vùng Appin mà Alan đặc biệt thích. Nhạc vừa vang lên, nét mặt bạn tôi thay đổi ngay và cùng với nhịp điệu bản nhạc Alan ngày càng sống động hơn. Trước khi Robin chơi xong rất lâu, không còn thấy dấu vết giận dữ trên mặt bạn tôi nữa, anh chỉ còn nghe như nuốt những nốt nhạc.

— Robin ơi! – Alan nói khi bản nhạc chấm dứt – Ngài chơi tuyệt vời. Tôi không thể so với ngài. Ngài, bạn thân mến ạ. Ngài hiểu nhiều âm nhạc trên nhiều ngón tay hơn là trong cái đầu tôi. Nhưng mà tôi vẫn nói rằng khi đấu kiếm tôi sẽ hơn ngài. Tôi báo trước cuộc đấu sẽ không cân sức đâu. Ngoài ra, tôi chống lại mưu đồ giết hại một người chơi nhạc hay như vậy.

Thế là chấm dứt xung đột. Họ thay phiên nhau uống rượu của Maclaren và thổi kèn đến sáng. Rất lâu trước lúc trời sáng và Robin nghĩ đến chuyện chia tay thì cả ba người đàn ông đã khá say rồi.

Tôi không gặp lại Robin nữa và khi anh ta bị ra tòa và chém đầu ở Edinbaorgh thì tôi đang học ở Hà Lan. Tôi đã kể khá tỉ mỉ chuyện này vì đó là sự kiện quan trọng cuối cùng ở cao nguyên, có ý nghĩa lịch sử vì như đã nói Robin đã phải ra tòa và bị xử tử sau đó.