ời cầu hôn ấy của chàng kỹ sư trẻ có tác dụng chuyển biến bất ngờ. Bất chấp bản chất bán hoang dã chẳng mấy nhạy cảm của họ, tất cả các khách mời của John Watkins không khỏi tán dương nồng nhiệt những lời ấy.

Alice đứng lặng lẽ bên cạnh cha nàng, mặt cúi gằm, tim phập phồng, nàng có lẽ là người duy nhất không hề tỏ vẻ ngạc nhiên trước lời đề nghị của chàng trai trẻ.

Ông chủ trang trại khốn khổ, lòng còn nặng trĩu bởi tai họa khủng khiếp vừa giáng xuống, ngẩng đầu nhìn lên. Thực ra, ông biết khá rõ Cyprien để yên tâm rằng nếu gả con gái cho chàng, ông vừa đảm bảo cho Alice cả tương lai lẫn hạnh phúc, nhưng ông chưa muốn, thậm chí bằng một cử chỉ, thể hiện rằng ông không còn phản đối đám cưới nữa.

Giờ đây, Cyprien lại thấy bối rối vì cách thể hiện trước đám đông do sự ồng nhiệt của tình cảm xui khiến, cả chàng cũng vậy, cảm thấy thế là lập dị, và bắt đầu tự trách mình vì đã không kiềm chế bản thân hơn một chút.

Chính trong tình huống bối rối chung và dễ hiểu ấy, Jacobus Vandergaart tiến một bước về phía ông chủ trang trại. Ông nói:

“Này ông John Watkins, tôi không thích lợi dụng chiến thắng của mình, và tôi không phải loại người thích khinh miệt đối thủ đã thua dưới tay mình! nếu tôi có đòi lại quyền lợi của tôi đó là vì bổn phận một con người luôn phải làm điều ấy. Nhưng, bằng kinh nghiệm, tôi biết điều mà luật sư của tôi nói, vẫn biết đôi khi luật pháp nghiêm minh lại đồng nghĩa với sự bất công, và tôi không muốn người vô tội phải gánh lấy hậu quả của những sai lầm mà họ không gây ra!... Vả lại, tôi chỉ còn một mình trên cõi đời này và sắp sửa xuống mồ đến nơi! Sự giàu có này có ích gì với tôi, nếu tôi không thể chia sẻ với ai đó?... Ông John Watkins này, nếu ông đồng ý tác hợp cho đôi trẻ, tôi mong chúng sẽ nhận viên Ngọc Phương Nam này làm của hồi môn, viên ngọc ấy tôi chẳng giữ để làm gì... ngoài ra, tôi hứa để chúng là người thừa kế tài sản của tôi và như vậy, trong khả năng có thể, tôi đền bù cho những thiệt hại ngoài ý muốn tôi đã gây ra cho cô con gái xinh đẹp của ông!”

Những lời ấy tạo nên cái gọi là “làn sóng hưởng ứng” trong các thực khách, như trong các biên bản đàm phán thường ghi. Mọi ánh mắt đổ dồn về phía John Watkins. Đôi mắt ông chợt ngân ngấn, đôi tay run run ôm lấy mặt.

“Jacobus Vandergaart!...” rốt cuộc ông ta kêu lên, khó lòng kiềm chế cảm xúc tràn ngập đang khuấy động ông. “Quả thật!... Ông là một người nhân hậu, và ông trả thù cho điều ác tôi đã gây ra cho ông một cách cao cả, ông mang lại hạnh phúc cho con trẻ!”

Cả Alice và Cyprien đều không thể thốt nên lời nào nhưng ánh mắt đã trả lời thay cho họ.

Ông già chìa tay về phía địch thủ và ông Watkins nồng nhiệt nắm lấy.

Mọi người đang có mặt đều như muốn khóc, thậm chí viên cảnh sát già tóc hoa râm, vốn khô khan như bánh quy vùng Amirauté, mắt cũng ngấn lệ.

Về phần John Watkins, ông đã thực sự có biến chuyển. Nét mặt ông giờ đây vừa khoan dung vừa hiền lành, hơn hẳn vẻ cứng nhắc và hung dữ lúc nãy. Còn Jacobus Vandergaart, gương mặt khắc khổ của ông đã lấy lại vẻ nhân từ thanh thản nhất như mọi khi.

“Chúng ta hãy quên mọi chuyện,” ông nói lớn, “và nếu ngài sĩ quan của Quận trưởng cho phép dùng số rượu mà ngài đã tịch thu, chúng ta hãy uống mừng hạnh phúc của đôi bạn trẻ này.”

“Một sĩ quan cảnh sát đôi khi có nghĩa vụ ngăn cản việc mua bán thức uống có kiểm soát,” viên cảnh sát vừa nói vừa cười, “nhưng anh ấy chưa hề phản đối việc tiêu thụ chúng.”

Thể theo những lời nói hài hước ấy, những chai rượu cứ thế xoay vòng và mối thân tình khẳng khái nhất lại lan rộng khắp phòng ăn.

Jacobus Vandergaart ngồi bên phải John Watkins và bàn với ông những kế hoạch trong tương lai.

“Chúng ta sẽ bán tất cả, và theo bọn trẻ đến châu Âu!” ông nói. “Chúng ta sẽ sống ở nông thôn, gần bên chúng, và chúng ta sẽ vẫn còn những ngày tươi đẹp phía trước!”

Alice và Cyprien ngồi cạnh nhau, thì thầm bằng tiếng Pháp, cuộc chuyện trò đó có vẻ không kém phần thú vị nếu xem qua vẻ sôi nổi ở hai người họ.

Thời tiết bỗng trở nên nóng hơn bao giờ hết. Một hơi nóng ngột ngạt và hừng hực khiến những đôi môi kề miệng ly khô rát và biến các thực khách thành những cái máy điện sẵn sàng hút sạch rượu. Có mở toang tất cả cửa sổ và cửa ra vào cũng vô ích. Không có mảy may lấy một cơn gió nào làm lay động ngọn nến.

Ai nấy đều cảm thấy chỉ có một giải pháp cho bầu không khí bức bối ấy là cơn mưa giông, kèm theo sấm sét và những trận mưa như trút nước, vốn là sự kết hợp của các nhân tố thiên nhiên ở miền nam Phi này. Cơn giông ấy, ai nấy đều ngóng đợi nó, đều hy vọng nó đến, như để giải khuây.

Bất thình lình, một tia chớp vụt lóe lên khiến mặt ai cũng tái xanh, và gần như trong chớp mắt, sấm sét ì ầm trên cao nguyên, báo hiệu cơn cuồng nộ sắp bắt đầu.

Ngay lúc ấy, một trận cuồng phong bất chợt ùa vào gian phòng khiến nến tắt hết. Sau đó, không hề có một sự chuyển tiếp nào, mưa như thác đổ từ trên trời và cơn đại hồng thủy bắt đầu.

“Quý vị có nghe thấy tiếng động nhỏ gãy gọn và như có đồ gì vỡ ngay sau tiếng sét không?” Thomas Steel hỏi, trong khi mọi người vội vàng đóng cửa sổ và thắp lại nến. Nghe như tiếng một bầu thủy tinh bị vỡ!

Theo bản năng, mọi ánh mắt ngay lập tức hướng về viên Ngọc Phương Nam...

Viên kim cương đã biến mất.

Thế nhưng, cả lồng sắt và bầu thủy tinh bao quanh nó, không hề bị dịch chuyển, rõ ràng không một ai có thể chạm vào nó được.

Một hiện tượng xem ra thật kỳ lạ.

Cyprien, nhoài người về phía trước, nhận ra trên tấm lót nhung xanh, nơi đặt viên kim cương, xuất hiện một loại bụi màu xám. Chàng không kìm được tiếng thét sửng sốt và giải thích sơ lược điều vừa mới xảy ra.

“Viên Ngọc Phương Nam đã nổ tung!” chàng nói.

Mọi người ở Griqualand đều biết, đây là một chứng bệnh kỳ lạ của kim cương vùng này. Không ai nói ra vì nó sẽ làm giảm đáng kể giá trị kim cương của họ; nhưng sự thể là, sau một phản ứng phân tử chưa giải thích được, thỉnh thoảng những viên đá quý nhất nổ tung như một quả pháo bình thường. Trong tình huống ấy, nó chẳng còn gì ngoài một nhúm bụi, chỉ có giá trị cho một số ứng dụng công nghiệp.

Chàng kỹ sư trẻ bận tâm nhiều đến những khía cạnh khoa học của vụ tai nạn hơn là việc mất mát to lớn mà viên ngọc ấy gây ra cho chàng.

“Điều kỳ lạ ở đây, chàng nói giữa đám đông đang sững sờ, không phải vì viên đá bị nổ trong những điều kiện này mà vì mãi đến hôm nay nó mới nổ tung! Thông thường, những viên kim cương nổ sớm hơn, hoặc ít ra là trong vòng mười ngày sau khi được gọt đẽo phải không bác Vandergaart?”

“Hoàn toàn chính xác! Đây là lần đầu tiên trong đời ta thấy một viên kim cương bị nổ ba tháng sau khi gọt đẽo!” ông lão thở dài nói. “Thôi nào! Số phận đã định Ngọc Phương Nam chẳng ở cùng ai! ông nói thêm. Ta nghĩ lẽ ra chỉ cần phết lên viên đá một lớp mỡ mỏng để ngăn chặn thảm họa này là đủ...”

“Thật sao?” Cyprien thỏa mãn hét lớn khi cuối cùng đã tìm ra lời giải đáp cho một vấn đề hóc búa. “Trong trường hợp này mọi thứ đều dễ hiểu! Không nghi ngờ gì nữa, viên ngọc mỏng manh có lẽ đã nhờ một lớp màng mỏng bảo vệ ở trong bụng của Dada, chính điều này giúp nó kéo dài sự tồn tại tới ngày hôm nay! Lẽ ra nó đã phải bị nổ tung cách đây bốn tháng để chúng ta khỏi phải trải qua cả một chặng đường xuyên suốt tỉnh Transvaal!”

Lúc này, mọi người mới nhận thấy John Watkins dường như đang bứt rứt và ngọ nguậy liên hồi trên chiếc ghế của ông, rồi ông nói, mặt đỏ bừng đầy phẫn nộ.

“Làm sao mà các người có thể coi một thảm họa thế này nhẹ nhàng đến thế? Các người đến đây bàn tán về năm mươi triệu tan thành mây khói cứ như thể đấy chỉ là một điếu thuốc bình thường!”

“Điều đó cho thấy rằng chúng tôi là những nhà triết học!” Cyprien trả lời. “Khi sự thông thái trở nên cần thiết, ta phải là nhà thông thái.”

“Các người cứ làm triết gia đến bao lâu tùy các người!” ông chủ trang trại vặc lại, “nhưng năm mươi triệu là năm mươi triệu chứ chẳng phải là cái móng ngựa!... Này Jacobus, hôm nay ông đã cho tôi một điều tuyệt vời mà chẳng cần suy nghĩ gì! Bản thân tôi cũng vậy, tôi đã nghĩ nếu Ngọc Phương Nam còn là của tôi thì tôi cũng sẽ nổ bung ra như một hạt dẻ mất thôi.”

“Ngài còn muốn gì nữa?” Cyprien vừa trả lời vừa âu yếm nhìn khuôn mặt tươi tắn của tiểu thư Watkins đang đứng cạnh chàng. “Ngay tối nay, tôi đã chinh phục được một viên kim cương quý giá nhất và sự biến mất của bất kỳ viên đá nào khác sẽ không tác động đến tôi được nữa!”

Vậy đấy, con đường danh vọng của viên kim cương chế tác lớn nhất mà cả thế giới chưa từng biết đến đã kết thúc chỉ trong chớp mắt, xứng tầm với câu chuyện của nó, rất gọn ghẽ và thật hoành tráng.

Đúng như mọi người nghĩ, một kết thúc như vậy góp phần không nhỏ vào việc khẳng định những quan điểm mê tín về viên đá đang lan truyền khắp Griqualand. Hơn bao giờ hết, những người da đen cũng như cánh thợ mỏ càng như được đảm bảo rằng những viên đá lớn đến thế chỉ có thể mang lại điều bất hạnh.

Jacobus Vandergaart tự hào vì đã chế tác nó, còn Cyprien từng nghĩ sẽ tặng nó cho bảo tàng Trường Mỏ Địa chất, thực ra giờ lại cảm thấy buồn phiền hơn là muốn thừa nhận vì kết cuộc bất ngờ này. Nhưng nhìn chung mọi người vẫn đi đúng con đường mình đã chọn và người ta chỉ biết nói là đã mất đi rất nhiều trong vụ này.

Tuy nhiên, tất cả sự kiện dồn dập này, cảm giác đau xót, việc mất đi của cải cùng với việc mất Ngọc Phương Nam đã khiến John Watkins vô cùng đau đớn. Ông nằm liệt giường, héo mòn một vài ngày rồi ra đi. Sự săn sóc tận tình của cô con gái và Cyprien hay thậm chí là lời động viên đầy mạnh mẽ của Jacobus Vandergaart, người luôn túc trực nơi đầu giường và ra sức an ủi ông cũng không thể làm dịu bớt cú sốc tồi tệ đó. Tất cả đều vô ích dù người đàn ông tuyệt vời này đã trò chuyện với ông về những kế hoạch trong tương lai, nói về Kopje như một tài sản chung, hỏi ý kiến ông về những giải pháp cần làm và luôn kéo ông tham dự vào những dự định của mình. Ông chủ trang trại già đã bị đánh vào lòng kiêu ngạo, vào nỗi ám ảnh của cải, vào thói ích kỷ và vào những thói quen của mình; ông cảm thấy tuyệt vọng.

Một tối, ông kéo Alice và Cyprien lại rồi đặt tay họ lên nhau mà không nói lời nào rồi trút hơi thở cuối cùng. Ông đã ra đi sau mười lăm ngày kể từ ngày viên ngọc yêu quý của ông biến mất.

Trên thực tế, dường như có một mối liên hệ chặt chẽ giữa sự giàu sang của con người này và số phận của viên đá kỳ lạ kia. Ít nhất thì trong một phạm vi nào đó mà không chứng minh bằng lý lẽ, nhiều sự trùng hợp ngẫu nhiên đã giải thích ý kiến mê tín bao trùm lên Griqualand. Sự xuất hiện của viên đá có một không hai trên thế giới Ngọc Phương Nam đã mang tới “điều bất hạnh” cho chủ nhân của nó và đánh dấu thời kỳ suy tàn của ông chủ trang trại già.

Nhưng điều mà những tay ngồi lê đôi mách không nhìn thấy đó là nguồn gốc thực sự của bất hạnh này chính do những sai lầm của John Watkins - Như một định mệnh, những sai lầm đó là mầm mống dẫn đến bất hạnh và cảnh sạt nghiệp. Nếu chúng ta đi đến tận cùng mọi việc thì nhiều nỗi bất hạnh trên thế giới này vốn dĩ được cho là sự thiếu may mắn huyền bí, lại chỉ có cơ sở duy nhất chính là những hành vi của những người gánh chịu nó. Và có cả những nỗi bất hạnh không đáng có, nghĩa là vô số những lôgíc tuyệt đối được suy ra từ những tiền đề mà chủ thể đặt ra, như kết luận của một tam đoạn luận. Nếu như John Watkins bớt ham lợi lộc, nếu ông không quá coi trọng và cả nhanh chóng tham gia tố tụng liên quan tới những tinh thể cácbon kia vốn thường được gọi là kim cương thì việc khám phá và biến mất của Ngọc Phương Nam có thể sẽ khiến ông thờ ơ - Như nó đã làm với Cyprien - sức khỏe, thể trạng và tinh thần của ông sẽ không phó mặc cho một tai nạn kiểu như vậy. Nhưng ông đã đặt trọn tâm trí của mình vào những viên kim cương: chính vì kim cương mà ông phải chết.

Vài tuần sau đó, đám cưới của Cyprien Méré và Alice Watkins được tổ chức đơn giản và ngập tràn niềm vui của mọi người. Alice giờ là vợ của Cyprien... nàng còn đòi hỏi gì hơn nữa ở thế giới này?

Vả lại, còn chàng kỹ sư giàu có hơn nàng tưởng, thế nhưng bản thân chàng cũng không tin vào điều đó.

Quả thật, sau khi khám phá ra Ngọc Phương Nam, khu mỏ của chàng đã thu được một giá trị đáng kể mà chính chàng cũng không ngờ. Trong chuyến xuyên Transvaal của chàng, Thomas Steel tiếp tục việc khai thác ở đây. Việc khai thác này mang đến rất nhiều lợi nhuận và các lời đề nghị đổ về liên tục để mua phần hùn vốn của chàng. Chàng đã bán được hơn một trăm ngàn franc trước khi đi châu Âu.

Alice và Cyprien nhanh chóng rời Griqualand để trở lại Pháp. Họ đi khi đã yên tâm về số phận của Lee, Bardik và Matakit - công việc béo bở mà Jacobus Vandergaart muốn cộng tác với họ.

Thật ra thì ông thợ ngọc già vừa bán Kopje cho một công ty do cựu môi giới Nathan điều hành. Sau khi thanh lý thành công, ông về Pháp đoàn tụ với những đứa con nuôi của mình, những người con đã được đảm bảo về của cải cũng như hạnh phúc sau này nhờ vào công việc của Cyprien, công trạng của chàng và sự đón tiếp của giới học giả dành cho chàng khi trở về.

Về phần Thomas Steel, anh quay lại Lancashire với hai mươi nghìn bảng Anh rồi lập gia đình, đi săn cáo như một quý ông, mỗi tối đều uống rượu Porto; đó chẳng phải là những gì anh làm tốt nhất hay sao.

Vandergaart-Kopje vẫn chưa cạn kiệt. Nó tiếp tục cung cấp trung bình mỗi năm một phần năm lượng kim cương xuất khẩu từ tỉnh Cap nhưng từ đó không tay thợ mỏ nào có được may mắn hoặc bất hạnh tìm lại ở nơi đây một viên Ngọc Phương Nam nào khác nữa.

HẾT