gày hôm sau tôi mặc đồ thường đến trường. Để kiểm chứng lại vài thứ tôi cũng gọi Chitanda, Ibara và Satoshi tới đây. Những gì tôi nói là: "Có một số chi tiết cần thêm vào suy luận của ngày hôm qua, tớ sẽ đợi ở phòng Địa Chất."

Cả ba đều đến. Ibara ném cho tôi một cái nhìn khinh khi vì dám kêu nhỏ tới đây để chỉnh lại sai lầm, Satoshi thì cười tươi và có thể thấy hắn vẫn chưa hết bất ngờ vì hành động kì lạ của tôi. Còn Chitanda, vừa nhìn thấy tôi nhỏ đã lên tiếng:

"Oreki-san, tớ cảm thấy mình vẫn còn vài điều cần biết."

Cũng nghĩ như vậy, tôi gật đầu và đặt tay lên vai nhỏ,

"Sẽ ổn thôi. Tớ nghĩ chúng ta sẽ hoàn toàn tìm ra trong ngày hôm nay, cố chờ thêm một chút nhé."

"Ông nói 'một số chi tiết cần thêm vào suy luận' là sao hả Oreki?"

"Thì nghĩa là tiến hành bước cuối cùng để hoàn thành những gì chưa hoàn thành."

"Tôi không hiểu, ý ông là chúng ta đã đi sai hướng và dẫn đến một kết luận sai ư?"

"Cứ nghe đi."

Khi xấp tài liệu được lấy ra, tôi nhìn chằm chằm vào chúng hơn là đưa cho ba người kia xem.

"...'Kem đá' được viết với một ý nghĩa sâu sắc hơn. Nó không phải để suy tôn cuộc đời của Sekitani Jun hay giai thoại về một người anh hùng, chính lời mở đầu đã nói như thế."

Đó là phần Satoshi đã trình bày hôm qua, như dự đoán hắn đã chen vào:

"Không phải chúng ta đã nói về nó hôm qua sao?"

"Ừ, nhưng có lẽ chúng ta đã đi sai hướng."

"Là sao?"

"Đoạn này, 'Dù là người hy sinh trong cuộc tranh đấu ấy, sempai vẫn cười. Nụ cười của anh như đã theo dòng thời gian mà đến cõi vĩnh hằng, mà đến tận cùng của sự vô biên...' Ở đây 'hy sinh' không mang nghĩa tình nguyện, đúng hơn, phải hiểu 'hy sinh' có nghĩa là 'thế mạng'."

Ibara nhướn mắt lên.

"Thế thì họ phải dùng từ 'nạn nhân' thay vì 'hy sinh' chứ?"

"Nạn nhân" à? Tôi không phải bõ công vì Chitanda đã hỗ trợ việc giải thích.

"Không đâu, 'hy sinh' có thể là không tình nguyện, hồi xưa người ta chỉ dùng theo nghĩa này thôi."

Đúng là học sinh giỏi, rất nhanh gọn. Thế mà tôi đã định rút ra quyển từ điển.

Satoshi bình luận với một tiếng thở dài: "Tớ hiểu sự khác biệt về nghĩa mà cậu nói, nhưng mà nếu không hỏi trực tiếp người viết thì làm sao biết họ dùng nghĩa nào?"

Đúng thế, sự khác nghĩa không chỉ đơn thuần là một vấn đề về ngôn ngữ. Khi mà ngôn ngữ không chính xác như toán học thì một từ mang nhiều nghĩa phải để suy tôn cuộc đời của Sekitani Jun hay giai thoại về một người anh hùng, chính lời mở đầu đã nói như thế."

Đó là phần Satoshi đã trình bày hôm qua, như dự đoán hắn đã chen vào:

"Không phải chúng ta đã nói về nó hôm qua sao?"

"Ừ, nhưng có lẽ chúng ta đã đi sai hướng."

"Là sao?"

"Đoạn này, 'Dù là người hy sinh trong cuộc tranh đấu ấy, sempai vẫn cười. Nụ cười của anh như đã theo dòng thời gian mà đến cõi vĩnh hằng, mà đến tận cùng của sự vô biên...' Ở đây 'hy sinh' không mang nghĩa tình nguyện, đúng hơn, phải hiểu 'hy sinh' có nghĩa là 'thế mạng'."

Ibara nhướn mắt lên.

"Thế thì họ phải dùng từ 'nạn nhân' thay vì 'hy sinh' chứ?"

"Nạn nhân" à? Tôi không phải bõ công vì Chitanda đã hỗ trợ việc giải thích.

"Không đâu, 'hy sinh' có thể là không tình nguyện, hồi xưa người ta chỉ dùng theo nghĩa này thôi."

Đúng là học sinh giỏi, rất nhanh gọn. Thế mà tôi đã định rút ra quyển từ điển.

Satoshi bình luận với một tiếng thở dài: "Tớ hiểu sự khác biệt về nghĩa mà cậu nói, nhưng mà nếu không hỏi trực tiếp người viết thì làm sao biết họ dùng nghĩa nào?"

Đúng thế, sự khác nghĩa không chỉ đơn thuần là một vấn đề về ngôn ngữ. Khi mà ngôn ngữ không chính xác như toán học thì một từ mang nhiều nghĩa Ibara bắt đầu một tràng mỉa mai khác:

"Sao lại có người kì dị như ông thế? Cả tôi là người tiếp xúc thường xuyên với cô Itoikawa mà cũng không nhận ra, vậy mà ông lại làm được. Có lẽ nên nhờ Chi-chan quan sát cái gì trong đầu của ông nhỉ?"

Như đã từng nói, tôi may mắn có những phát hiện bất chợt và tôi cũng không muốn bị Chitanda phẫu thuật thuỳ não.

Lúc này khuôn mặt của Chitanda từ từ đỏ lên,

"V... vậy, nếu chúng ta đến gặp cô Itoikawa..."

"Thì chúng ta sẽ thật sự biết chuyện gì đã xảy ra ba muoi ba năm trước. Tại sao nó lại không là câu chuyện về một người hùng, tại sao bìa tập san lại được vẽ như thế, tại sao có tên là 'Kem đá'... Chúng ta sẽ biết tất cả câu trả lời liên quan tới cậu của cậu."

"Nhưng mà, cậu có bằng chứng nào chứng tỏ đúng là cô Itoikawa không? Sẽ thật là kì nếu hoá ra lại không phải cô ấy."

Không còn sai lầm nào nữa đâu. Tôi nhìn vào đồng hồ và nhận thấy đã đến lúc...

"Thực ra tớ đã đi kiểm chứng và biết là vào năm hai cô là hội trưởng CLB Cổ Điển. Tớ cũng đã hẹn cô để nói chuyện. Đến giờ hẹn rồi đó, đi đến thư viện nào."

Vừa quay lưng lại tôi nghe thấy Ibara lẩm bẩm: "Tích cực quá ha."

Đúng là vậy đấy.

Trong kì nghỉ hè cửa sổ thư viện được phủ rèm kín mít để bảo quản sách khỏi tác hại của nắng gắt. Với một môi trường trong nhà dễ chịu nhờ máy điều hoà thư viện vẫn đông đúc với những học sinh chuẩn bị cho hội Kanya, và những học sinh năm cuối đang ôn thi đại học. Có thể thấy cô Itoikawa ngồi sau quầy thủ thư mà đang viết lách gì đó, đeo cặp kiếng mà lần trước chúng tôi không thấy. Cô có dáng người nhỏ và trên khuôn mặt đã xuất hiện những nếp nhăn, dấu tích của gần ba mươi mốt năm tốt nghiệp trung học.

"Cô Itoikawa."

Nhận ra mình được gọi, cô ngẩng mặt lên và mỉm cười,

"À, CLB Cổ Điển phải không?"

Cô nhìn quanh thư viện rồi nói: "Ở đây hơi đông, các em vào phòng cô rồi nói tiếp nhé."

Và dẫn chúng tôi vào căn phòng nằm sau quầy thủ thư.

Văn phòng của Tổng thủ thư là một không gian ấm cúng đủ rộng rãi để một người làm việc, dù cái điều hoà trong đây nhỏ một cách bất ngờ. Vì rèm treo vẫn còn để cao nên cô đi tới hạ nó xuống và ra hiệu cho chúng tôi ngồi xuống sô-fa. Một hương thơm dễ chịu đến từ bình hoa đặt trên chiếc bàn duy nhất trong phòng, tôi cảm thấy nó không phải dành cho khách mà là để chính cô thưởng thức.

Cái sô-fa lớn thật nhưng không đủ để cả bốn chúng tôi cùng ngồi vào, thế nên cô Itoikawa phải lấy một cái ghế xếp để bên cạnh.

Nhưng sao lại là tôi phải ngồi trên ghế xếp trong khi ba người kia ngồi sô-fa?

Cô Itoikawa ngồi trên một chiếc ghế xoay, cô chống hai cùi chỏ lên bàn đối diện với chúng tôi và hỏi: "Rồi, vậy mấy em cần trao đổi gì với cô nào?"

Cô dịu dàng hỏi, theo lẽ thì tôi phải đại diện nhóm lên tiếng. Tôi cố gắng để tay và chân thích nghi với tình huống không quen này rồi trả lời: "Vâng, có vài điều tụi em cần biết. Nhưng trước hết em muốn xác minh một thứ: tên thời con gái của cô là Kooriyama phải không ạ?"

Cô gật đầu.

"Vậy cô là người viết cái này phải không ạ?"

Tôi lấy ra quyển tập san và đưa cho cô. Cô Itoikawa nhìn vào và cười,

"Ừ, là cô đấy. Nhưng thật ngạc nhiên là nó được bảo quản tốt thế này."

Sau đó cô chuyển hướng nhìn vào tôi,

"Có lẽ cô biết em muốn nói chuyện gì rồi. Thành viên CLB Cổ Điển hỏi về tên thời con gái của cô... Các em muốn biết về biến cố xảy ra ba mươi ba năm trước phải không?"

Trúng phóc, vậy là cô biết thật.

Tuy nhiên, đối lập với kì vọng của chúng tôi, cô chỉ thở dài.

"Nhưng mà, tại sao các em lại quan tâm tới sự kiện đã quá xưa như thế? Sẽ tốt hơn nếu nó bị lãng quên mãi mãi."

"Dạ, nhờ bạn Chitanda đây rối rít về những bí ẩn giống vầy như khỉ chứ không thì em cũng chẳng để ý tới."

"Khỉ?"

"Xin lỗi, ý tớ là như quỷ."

Cô Itoikawa và Satoshi đều cười, trong khi Ibara tỏ ra bực bội. Chitanda cũng nhẹ nhàng phản đối nhưng tôi lờ nhỏ đi. Cô Itoikawa quay sang hỏi Chitanda: "Thế lí do gì khiến em quan tâm đến sự kiện này?"

Tôi để ý Chitanda nắm chặt hai bàn tay đang để trên đùi, nhỏ có vẻ lo khi trả lời ngắn gọn:

"Sekitani Jun là cậu của em."

Cô Itoikawa há hốc lên.

"Ồ, cô hiểu rồi, Sekitani Jun... một cái tên đầy hoài niệm. Giờ anh ấy có khoẻ không?

"Em không biết, cậu đã bị trình báo mất tích ở Ấn Độ."

Cô lại há hốc một lần nữa, "Ôi..." dù trông không tỏ ra đau buồn. Có lẽ sống gần năm mươi năm nên cô đã trải qua nhưng chuyện thế này rồi ư?

"Vậy à, thế mà cô luôn ao ước được gặp lại anh ấy một lần."

"Em cũng vậy, em chỉ muốn được gặp một lần thôi."

Sekitani Jun là người thế nào mà ai cũng muốn gặp một lần nhỉ? Tôi không thể không tự hỏi mình có nên gặp chú ấy một lần không?

Ngập tràn trong cảm xúc, Chitanda chầm chậm nói:

"Thưa cô, hãy cho em biết chính xác chyện gì đã xảy ra ba mươi ba năm về trước? Tại sao sự kiện mà cậu của em liên quan đến lại không phải là chuyện về một anh hùng? Tại sao cuốn tập san của CLB Cổ Điển lại mang tên 'Kem đá'... và suy luận của Oreki-san có chính xác không?"

"Suy luận?"

Cô Itoikawa hỏi tôi:

"Ý của em ấy là sao?"

Satoshi trả lời: "Thưa cô, Oreki đã đưa một suy luận dựa vào những nguồn tư liệu ít ỏi mà chúng em tìm được. Nên có lẽ cô hãy nghe cậu ấy trình bày."

Hình như tôi sắp phải lặp lại những gì của ngày hôm qua. Không, tôi đã dự định sẽ làm như thế. Tôi chưa nhận ra rằng đối với một người đã tự trải qua sự việc đó thì đây chỉ là lời phòng đoán không hơn, nhưng tôi tự tin vào lập luận của mình ngoại trừ một chỗ nhỏ có thể là sai. Tôi liếm môi và bắt đầu phần giải thích sử dụng phương pháp 5W1H như cũ.

"Đầu tiên, nhân vật chính trong sự kiện là..."

"... và thế là tụi em kết luận rằng việc rời trường diễn ra vào tháng mười."

Kết thúc phần nói tôi cảm thấy bất ngờ vì mình đã sắp xếp từng đoạn suy nghĩ tốt như thế nào. Mà lần này là nói mà không cần nhìn ghi chú nên thời gian cũng trôi qua rất nhanh.

Trong lúc tôi trình bày cô Itoikawa không nói gì cả, chỉ khi vừa xong cô mới nói với Ibara:

"Ibara-san, em có giữ những tài liệu đó không?"

"Dạ không, em..."

"Em có này."

Satoshi mở chiếc túi vải và lấy ra một mớ giấy đã được gấp làm tư đưa cho cô Itoikawa. Cô nhìn sơ qua mà nói:

"Các em có thể suy luận chỉ với những thứ này thôi sao?"

Chitanda gật đầu,

"Vâng, Oreki-san đã làm được."

Không hoàn toàn chính xác.

"Em chỉ kết nối giả thuyết của các bạn lại mà thôi."

"Nhưng mà..."

Hời, cô Itoikawa thở dài một hơi và để xấp ghi chú lại trên bàn, cô bắt chéo chân.

"Cô ngạc nhiên đấy."

"Vậy là không sai sao?"