ột chốc vội vàng, một chút lơ đễnh khi đang lội ngang qua bãi sình đã đẩy bạn bước thẳng vào hố lầy. Bất thần, hai chân bạn hụt xuống, bùn ngập quá đầu gối. Rồi bùn tới háng, bùn tới bụng. Càng giãy đạp, càng vùng quẫy càng bị hút mạnh và mau. Ngập ngang ngực, ngập đến cổ, đến cằm, đến miệng, rồi chấm tới nhân trung, vượt mang tai…

Tình cảnh mà chúng ta lâm vào lúc tắc đường kẹt xe Lan man trong lúc kẹt xe có thể nói cũng y chang. Phố lớn, đường rộng, thẳng tắp nên hai luồng xe dẫu rằng đông đặc vẫn thả phanh mặc sức cuồn cuộn lao chảy. Hàng ngàn cỗ máy hôi mù hung hăng rượt nhau, giành đường nhau, cà sát sàn sạt vào nhau, xả khói, đấm còi, gào rú. Trăm thứ tội nợ của cả một ngày trời trần ai kiếm sống buộc thiên hạ phải mắm môi mắm lợi tăng tốc, cuồng lên rồ ga. Tuy nhiên để ý nhìn kỹ thì thấy trên dọc phố đang có một sự chậm lại. Song chẳng ai để ý. Chẳng ai nhận ra mối nguy đang chực sẵn ở đâu đó đằng trước để mà kịp rẽ vào đường tránh hay là quành xe lại chạy lui. Đến khi những xe đằng trước đã phải theo nhau dừng lại hết, thì bạn đã chẳng còn một mẩu nhỏ cơ may nào nữa để hòng thoát thân. Trái phải sau trước đã lập tức kín nghịt. Như kẻ bị sa lầy, càng gắng lách lên bạn càng bị nhận chìm. Lách sang bên cũng vậy. Lùi lại thì càng không thể. Và tất nhiên là không tài gì trụ vững xe mình ở một chỗ. Từ đằng sau xe cộ không ngừng dồn tới thúc lưng bạn, bạn phải miễn cưỡng nhích đầu xe lên huých vào đuôi xe những người đằng trước mặc dù họ đã hoàn toàn hết chỗ quậy cựa. Không ai biết nguyên cớ gây ùn tắc, nguyên cớ đó chình ình ra ở tận đâu đấy rất xa phía trước. Đoạn ùn tắc dài cả cây số, có thể tới vài cây số. Xe tải, xe buýt, xe hòm, xe lam, xe máy, xe đạp, xe xích lô, người đi bộ quằn quại quấn vào nhau, ghì níu nhau ngắc ngoải ngất ngư trong khói và bụi đen ngòm đặc sệt. Luồng giao thông bên tả bên hữu mặt phố lấn lối nhau.

Người ta tràn lên vỉa hè, và cả hai bên vỉa hè vì vậy cũng bó giò nhau nghẹn ứ lại. Trong những tình huống tương tự thế này, loài kiến rõ ràng là có trình độ tổ chức và cung cách xử sự cao cấp hơn hẳn loài người.

Bị kẹt xe ngày hè đương nhiên là khổ rồi, mùa đông mưa phùn gió bấc cơ cực không kém, mà dẫu có là giữa tiết xuân trong lành mát mẻ thì cũng thế thôi. Tắc nửa giờ đã phát ốm, nhưng mấy khi nửa giờ, thường là vài giờ, có bận nửa ngày trời chúng ta phải bạc mặt ra đứng chôn mình đày nắng hít khói giữa một biển bất động, xám xịt và thảm sầu những con người vô phương tiến thoái, nóng nảy, ủ ê, chán chường, cáu bẳn. Ngay những xe riêng ông to bà lớn mà lỡ sa vào cái trùng vây này thì cũng phải đành cam phận huống hồ chúng ta. Khốn đốn nhất là những trường hợp đang khi cấp bách. Thí sinh tới trường thi. Bệnh nhân cần cấp cứu. Chú rể đi rước cô dâu. Hay là, chẳng hạn, đơn giản, đang tha trong người mình một bụng bia hơi. Thật là sống dở chết dở.

Tuy nhiên nếu chỉ là chuyện kẹt xe không thôi thì có gì mà phải kể. Cái đại nạn chốn thị thành ấy ngày nay đã là sự cơm bữa. Có điều, trong lần phải đếm bước đo đường ngay vừa mới đây tôi đã chẳng may rơi vào một tình huống quá đỗi trớ trêu.

Cơ sự dẫu rằng ngẫu nhiên nhưng thực ra cũng là do tôi tự chuốc lấy. Đã hẹn với nàng chủ nhật mới về, tự dưng lại hộc tốc phi xe về ngay hôm thứ sáu. Đáng lẽ theo đường Láng-Hòa Lạc mà về, tôi lại nhè đường 32. Khi đã sa lầy rồi, đáng lý đừng có cựa quậy tìm cách thoát ra làm gì. Chỉ có một kẽ hở bằng cái sợi tóc giữa chiếc xe đò với chiếc xe tải ngược chiều nhau cùng đang liệt máy ở giữa đường, vậy mà tôi vẫn cố theo đuôi mấy vị nữa lách xe máy vào để len lên cho bằng được. Giá kể cứ yên vị chôn chân ở sau chiếc xe đò thì hôm nay hạnh phúc đời tôi vẫn còn.

Vừa thoát được qua kẽ hở giữa hai chiếc xe, chen được lên phía trên chiếc xe đò chết máy, tôi thấy xe máy của mình đang ngay đằng sau xe máy của nàng, chỉ cách một ông xe đạp. Mà không phải xe máy của nàng. Xe của V. Nàng ngồi sau ông bạn tôi, ôm eo ông bạn tôi. Tiếng động cơ nhức óc của cả vạn chiếc xe đang nổ máy tại chỗ át hết giọng nàng nói giọng nàng cười, và cũng chỉ thấy được lưng nàng thôi, nhưng mà tôi vẫn tất nhiên là nhận ngay ra nàng. Cái lưng của con người ta cũng là một bộ mặt, mỗi người mỗi lưng không ai giống ai. Lưng nàng mảnh mai, eo ót, mềm mại uốn éo dưới làn áo mỏng. Lưng của V. thì to, rắn, thịt nổi múi và đầm đìa mồ hôi ướt thâm cả mảng rộng lưng áo. Lưng ông bạn tôi ưỡn tựa vào ngực nàng. Giữa khung cảnh chật chội, bức bối, bí rì, chen vai huých cánh đại náo loạn, hai người hoàn toàn quên đời, hoàn toàn chỉ có họ với nhau. Nàng áp hết người vào V. Còn V. quàng một tay ra mạn sau bờ hông nàng ghì ngực nàng dính hơn nữa vào mình hắn.

Chiếc Piagio đồ sộ của V. choán một khoảnh rộng mặt đường và ì ra bất động, không xê xích, không để mắt, không hoài hơi nhập cuộc chen lấn. Nhưng con “rim tàu” của tôi thì không gượng lại nổi với sức xô đẩy từ phía sau. Từng nửa phân một, bánh trước của xe tôi sát dần vào đuôi chiếc Piagio màu mận chín. Đùi tôi nhất định rồi sẽ chạm đùi nàng.

Dĩ nhiên tình huống kiểu thế này tuy hy hữu nhưng không phải là tuyệt đối có một không hai. Ông phó phòng của tôi chẳng hạn. Đã cẩn thận đưa bồ đi nghỉ mát xa tít góc biển hẻo lánh Lăng Cô trong Huế, vậy mà cửa thang máy khách sạn vừa mở ông đụng ngay phải bà xã từ tầng trên xuống. Hay như thằng em họ tôi, sinh viên Đại học Quốc gia, đang trên đường lần đầu tới thăm nhà người yêu để lần đầu tiên ra mắt phụ huynh của nàng, do hồi hộp vô cùng và phóng xe rất vội, nên khi còn cách nhà nàng một quãng phố nó chẳng may tông phải một ông luống tuổi. Đã không đỡ người ta dậy, không xin lỗi người ta thì thôi nó lại còn to mồm văng ra cái câu quen thuộc của trai Hà Thành thời nay; “Đ. mẹ thằng già! Mù à? Muốn chết phải không?”, rồi rồ ga phi vọt đi. Vô phúc cho thằng nhãi, đang lúc cao hứng đấu hót trong phòng khách nhà cô người yêu thì đột ngột nó thấy cái ông lớn tuổi nọ khập khiễng đẩy cửa bước vào. Mất một lúc nó mới hiểu ra rằng nạn nhân vừa nãy của nó chính là ông thân sinh cô bạn gái.

Còn như bản thân tôi đây thì tuy không phải thường nhật nhưng cũng là rất thường xuyên bị lâm vào những tình thế oái oăm bất ngờ. Toàn là những cái hạn không đâu vào đâu và hầu hết là do tôi đã hiện diện ra trước mắt người ta một cách không đúng lúc đúng chỗ, do tôi đã nghe thấy nhìn thấy những điều lẽ ra phải tuyệt đối tránh nghe tránh thấy. Những tai bay vạ gió tôi tự chuốc lấy vào thân dày và nhiều đến nỗi có thể nói đấy là một thứ biệt tài, một năng khiếu bẩm sinh, có xuất xứ từ tử vi của tôi.

Hồi đang học lớp bảy chẳng hạn, một buổi đêm, ma xui quỉ khiến tôi tự dưng lại chọn đi tắt lối qua Thủ Lệ tối mò, và ngay dưới quầng sáng của ngọn đèn gần như duy nhất trong công viên tôi gặp phải cô Thu chủ nhiệm với thầy Ân dạy thể dục đang ôm vai nhau sánh bước. Cô ạ! Thầy ạ! - Tôi chào. Sáng hôm sau trên bảng đen lớp tôi hiện ra to đùng một đôi trai gái được vẽ bằng phấn, xấu xí, nguệch ngoạc nhưng có ghi chú rõ ràng là thầy An cô Thu. Mà sáng hôm đó lại chính phiên tôi trực nhật lớp… Lại có hôm, tan học, tôi vừa ra khỏi cổng trường liền bị một ông phụ huynh của đứa nào đấy lớp dưới chặn lại, túm ngực, quát rằng sao hôm qua mày dám đón đường trấn lột tiền quà sáng con tao, rồi ông ta bạt tai, ông ta túi bụi đấm đá làm tôi bật tóe máu mồm máu mũi…

Rồi một lần nọ hồi đang đại học, do xe đạp hỏng nên tôi phải chen xe buýt. Xe buýt thời đó thật là cả một sự đày đọa, một loại phương tiện giao thông kinh hồn táng đởm. Sinh viên, công nhân, cán bộ thục mạng lèn nhau muốn vỡ tung thành xe. Và đang trong bầu không khí chết ngạt như thế, đột nhiên nghe giọng một nàng la rú lên gào to rằng bị thằng đểu sờ soạng. Tay tài xế nóng tính lập tức dừng xe và giận dữ lùa khách xuống cho cô nàng kia nhận mặt. Giữa cả đống đàn ông con trai mấy chục mạng như vậy, thế nào mà cô gái bị sàm sỡ lại chọn ngay thằng tôi để vạch mặt chỉ trán…

Quá nhiều vố đau, nhớ không xiết, tôi chỉ có thể ghi nhớ những vố đặc biệt điếng người mà thôi. Như là lúc này đây, vụ tắc đường và cuộc hội ngộ đáng sợ giữa tôi với ông bạn vàng.

Thật ra tình bạn giữa tôi với V. cũng đã được khởi phát từ một sự trớ trêu đáng buồn. Hồi ấy, năm năm đại học, chúng tôi cùng khóa, cùng lớp, cùng một phòng ký túc xá sinh viên, song gần đến tốt nghiệp rồi vẫn chỉ là đại khái biết nhau vậy thôi. V. to con, bô trai, học giỏi, nhưng mắc chứng ăn cắp vặt. Tôi có nghe bạn bè thì thào thế, song không để tâm. Chẳng có cơ sở gì cả, không hề có bằng chứng. Với lai cũng rất khó tin bởi gia đình V. cực giàu, ông bố bà mẹ đều làm lớn ở tỉnh. Tiền nong V. rủng rinh, tiêu pha chơi bời cỡ nhất trong trường.

Nhưng tai hại thay cho tôi, lần ấy, V. ốm không lên giảng đường. Tôi thì, cũng y như hôm nay, đột ngột trở về không báo trước. Lại không gõ cửa, cứ thế đẩy bừa, bước vào. Điếng người! Xin được miễn tả lại cái cảnh một anh đẹp giai con nhà giàu đang tự biến mình thành con chuột nhắt. Cũng xin thành thực được nói rằng tôi mong cho tất cả mọi người ở đời đừng bao giờ bị rơi vào một tình thế tệ hại như tôi khi ấy. Bắt quả tang mà rụng rời, mà xấu hổ, mà bẽ bàng như là bị bắt quả tang…

Tất nhiên là tôi giấu nhẹm, không hé răng với bất kỳ ai cái vụ tắt mắt ấy của V. Giữa tôi với V. cũng thế, tịnh không bao giờ có một lời nào có thể khiến nhau liên tưởng lại cái giây phút nhớ đời đó trong căn buồng ký túc. Và quả tình là tôi cũng không hiểu làm sao như vậy nữa, từ đấy tôi tự dưng lại thành ra thân với V. Thậm chí càng ngày càng thân. Tốt nghiệp ra trường, chúng tôi về cùng một cơ quan, làm cùng một phòng ban. Đời sống riêng mỗi đứa mỗi khác song bởi cả hai đều còn độc thân chưa bị vướng bận nên vẫn khá gắn bó. Do năng lực bản thân và tầm cỡ gia đình, V. có dư điều kiện để lên đời hơn tôi, tiến bộ vượt bậc so với tôi. Tới đầu năm nay, V. đã trở thành thủ trưởng trực tiếp của cả tôi và nàng. Nhưng không vì thế mà V. xa cách tôi. Chúng tôi rất mực tử tế với nhau và hài lòng về nhau.

Dĩ nhiên, bây giờ lâm huống cảnh tắc đường trớ trêu này thì tôi không còn thấy hài lòng được nữa. Tôi nghĩ mà phát sợ. Tôi nhớ lại ánh mắt của V. mà đã đôi lần tôi bắt gặp. Trước đây tôi đã không hiểu ý nghĩa đáng sợ của ánh mắt nhìn trộm khó hiểu ấy. Hóa ra bao nhiêu chuyện không may xảy đến cho công việc của tôi ở cơ quan mấy năm qua khiến tôi không thể ngóc đầu lên được đều có duyên do hoặc ít hoặc nhiều từ V. Thì ra cái vụ tôi ngẫu nhiên nhìn thấy V. moi đồ trong rương của tôi ngày đó là một tai vạ ghê gớm tôi đã tự chuốc lấy cho đời mình.

Đến giờ, cả tâm hồn tôi, cả trái tim tôi cũng bị V. khăm cho một vố. Tôi đã để mất nàng vào tay V. Có điều, chắc chắn đây không phải một vụ trộm cắp. Tôi nghĩ đây là một vụ trả thù. Thủ trưởng của tôi vẫn đang trong quá trình bắt tôi phải tiếp tục trả giá cho sự xuất hiện không đúng lúc đúng chỗ của mình hồi đó trước cửa buồng ký túc xá. Tôi đã tự hại mình khi đã để cho mắt mình nhìn thấy điều không được phép thấy.

Ngay cả lúc này đây, tôi cũng đang tự dồn mình tới một cuộc chạm trán giáp mặt vô cùng có hại. Tôi không thấy ghen tức, không thấy uất giận, chỉ thấy hãi thấy lo. Tôi không biết phải ăn nói sao đây khi xe tôi bị ủn lên giáp với xe của họ. Có lẽ tôi sẽ trình bày với thủ trưởng trực tiếp của tôi rằng những tình thế ngẫu nhiên thế này là do cái số của tôi nó thế, do tôi sinh phải ngày đó giờ đó năm đó. Tôi biết làm thế nào được. Khi được sinh ra đời nào có ai được hỏi ý kiến. Bất kể tử vi tốt xấu chẳng ai được quyền nán lại. Sinh nhằm ngày đó giờ đó năm đó, sao chiếu mệnh dẫu có là một ngôi sao chổi người ta vẫn phải vui lòng. Vì vậy mong hãy thông cảm và đại xá cho sự ngẫu nhiên này.