ồi dặt dìu mùa xuân theo én về. Mùa xuân của năm nay vẫn lại về theo cánh én… và theo dư âm của “Mùa xuân đầu tiên” đất nước ta lại được sống trong hòa bình, mùa xuân năm 1976. Từ đó đến nay đã hơn 30 năm có lẻ. Vẫn còn mãi trong trẻo, thiết tha là nhạc phẩm có cùng tên của cố nhạc sĩ Văn Cao về mùa xuân đó. Mùa xuân đã trở về để chúng ta lại có dịp hòa mình vào không chỉ những âm điệu của bài hát nói trên, mà cả những suy tư của người nhạc sĩ tài hoa.

“Mùa xuân đầu tiên” được nói trong nhạc phẩm của Văn Cao là mùa xuân đầu tiên của hòa bình, khi chiến tranh, khói lửa đã chấm dứt và hàng chục vạn gia đình Việt được đón người thân từ chiến trận trở về. Nhạc phẩm của ông đã mô tả một cách sống động khoảnh khắc giao thời của năm tháng và cũng là của chiến tranh với hòa bình. Những nét chấm phá bằng ngôn từ và âm điệu gợi lên vẻ đẹp đơn sơ, thuần khiết của quê hương sau biết bao lần bị bom cày, đạn xéo. Một tiếng gà chưa chắc đã gáy trên sông, nhưng dội mênh mông vào hồn những người con sau chiến chinh tìm đường về quê cũ. Một niềm vui đoàn tụ long lanh nước mắt và ấm trên vai người trở về…

Sâu xa hơn cả có lẽ là sự khẳng định mùa vui chính là mùa bình thường. “Mùa bình thường, mùa vui nay đã về”. Nhạc sĩ Văn Cao đã gọi mùa xuân mơ ước của hòa bình và yên vui là “mùa bình thường”. Bởi vì cái mà tất cả chúng ta cần để có một cuộc sống chân thực của con người là những “mùa bình thường”. Những mùa bình thường để gieo hạt. Những mùa bình thường để vun bón cho cây. Những mùa bình thường để gặt hái. Những mùa bình thường để sáng tạo. Những mùa bình thường để yêu thương. Những mùa bình thường để là chính mình trong tất cả những lo toan và sướng khổ của con người… Chiến tranh là một sự bất bình thường lớn nhất. Cùng với nó là biết bao sự bất bình thường khác nữa đè nặng lên số kiếp của con người. Có những sự bất bình thường được biện hộ, nhưng cũng rất nhiều những sự bất bình thường được ăn theo.

Điều đáng nói là nhiều sự bất bình thường như vậy đã tồn tại rất dai dẳng sau chiến tranh. Sự lạm dụng của bí mật, bất ngờ trong việc ban hành các quyết định là một ví dụ cụ thể. Sự ham muốn quản lý hộ khẩu, hạn chế quyền cư trú của người dân là một ví dụ cụ thể khác. Cách làm kinh tế, cách xây dựng các công trình theo kiểu đánh nhanh, thắng nhanh là một ví dụ cụ thể khác nữa…

Rõ ràng, để cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn, chúng ta còn phải phấn đấu để có được quy chế của sự bình thường ngày càng nhiều hơn trong mọi lĩnh vực của đời sống. Hiện nay, có những lĩnh vực cái sự bình thường đã được xác lập. Đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế và thương mại. Với việc gia nhập WTO, chúng ta đã có được một quy chế bình thường ở tầm quốc tế trong lĩnh vực nói trên. Tuy nhiên, không phải lĩnh vực nào cũng tiến bộ được nhanh như vậy. Mọi chuyện, có lẽ, còn cần phải có thêm thời gian!