osca trao tiền cho bà Saunders để nuôi đứa bé mồ côi, rồi dọn về gian phòng cũ ở đường Melzer. Những đêm sau, chàng đi ngủ sớm, các cuộc vui mới bắt đầu, tiếng nhạc và tiếng cười vang lên hai bên và ở dưới lầu, chàng vẫn ngủ. Nhưng đến khuya sự vui nhộn đã tàn và toà nhà trở lại yên tĩnh và tối đen, chàng thức giấc nhìn đồng hồ đặt trên bàn ngủ, luôn luôn là một hoặc hai giờ sáng. Chàng nằm im không dám vặn đèn, chàng sợ ánh sáng yếu ớt ưu phiền. Trước hừng đông, chàng lại ngủ cho đến lúc mọi người chuẩn bị đi làm. Mỗi đêm đều như thế. Lúc thức giấc chàng nhìn đồng hồ, kề sát vào mắt, hy vọng gần sáng. Và chàng luôn luôn hút một điếu thuốc, ngồi tựa đầu giường chuẩn bị cho những giờ tối đen dài dằng dặc mà chàng phải thao thức. Chàng lắng nghe tiếng nước chảy trong các ống nước, tiếng thở của cặp vợ chồng phòng bên, tiếng rên khẽ của thần chết, hay tiếng ú ớ của những kẻ mộng du và tiếng rỉ nước trong phòng tắm. Có tiếng thì thầm của radio thật xa rồi có tiếng nói và tiếng chân của một người nào đó ở dọc hành lang và dưới đường, ngay cửa sổ phòng chàng, có tiếng cười của phụ nữ lúc họ ra về. Mosca ngủ quên và thức dậy giữa trưa trong gian phòng vắng tràn ngập ánh sáng mùa đông.

Một buổi chiều, hai tuần sau khi Hella mất, Mosca nghe tiếng chân ngoài hành lang rồi có tiếng gõ cửa. Chàng xuống giường mặc quần áo, mở cửa. Đứng trước chàng là một người chàng chỉ gặp một lần mà không thể quên. Honny Furstenberg, với mái tóc vàng, chiếc mũi to và những vết tàn nhang trên mặt.

Honny cười hỏi:

— Tôi có thể vào được không?

Mosca bước sang một bên để Honny vào rồi đóng cửa lại. Honny đặt chiếc cặp da lên bàn, nhìn chung quanh rồi nói:

— Rất tiếc tôi đã làm ông thức giấc.

Mosca đáp:

— Tôi cũng đã dậy rồi.

Người đàn ông nhỏ bé, tóc vàng nói:

— Tôi rất buồn khi biết tin về bà nhà.

Mosca đi về phía giường ngồi xuống nói:

— Chúng tôi chưa kết hôn.

— Ông Mosca… Tôi cũng xin đến để thưa với ông một chuyện quan trọng.

Mosca nhớ lại vụ Wolf và chàng đi rao bán 5.000 tút thuốc lá ma. Chàng nhún vai nói:

— Khỏi cần nói. Tôi không có thuốc lá đâu. - Chàng cười nhạt. - Ông có khuân hết cả kho ở đây cũng không có đủ 5.000 tút.

Honny Furstenberg vội vã tiếp:

— Tôi biết, thưa ông tôi biết… Khi ông Wolf đi khỏi đây, tôi biết ngay ông không có thuốc lá, ông không phải là ông quản lý như ông Wolf nói với tôi, nhưng trước đó quả thật là tôi không biết. Trước đó tôi vẫn tin là ông Wolf nói thật với tôi.

Mosca nhếch mép cười hỏi:

— Rồi sao…

— Tôi xin đến để cảm ơn ông, vì ông đã không chịu cộng tác với ông Wolf. Thưa ông, chính tôi là người chạy tiền để mua 5.000 tút thuốc ấy. Nếu có ông cùng làm chắc ông Wolf đã giết tôi. - Ông ta mỉm cười như đó là một chuyện rất tự nhiên. - Tôi còn sống được là nhờ ông. Nếu ông Wolf không giết tôi thì tôi sẽ mất số tiền ấy, nhưng chắc chắn tôi cũng phải chết, những người đưa tiền cho tôi sẽ không tha tôi.

Nét mặt Honny nghiêm trang trở lại:

— Ông Mosca… Ngoài việc đến để chia buồn và cảm ơn ông, tôi còn đến để nói với ông một chuyện quan trọng khác. Đó là chuyện về ông Yergen và 10 ống Pénicilline hắn bán lại cho ông. Herr Mosca… Tôi xin nói thật… số Pénicilline ấy hắn mua của tôi, nhưng thuốc đã quá hạn, thuốc, có thể bị hỏng. Tôi bán cho hắn với giá rẻ mạt nhưng tôi có nói cho hắn biết tình trạng thuốc như thế. Hắn biết nhưng hắn vẫn mua. Tôi không biết là hắn mua cho ông. Nếu biết, tôi đã đích thân đến tìm ông để bán thuốc tốt cho ông. Thực tình là tôi không biết. Tôi thấy tôi có bổn phận để nói ông biết như thế và tôi cũng xin lỗi ông. Tôi biết quá chậm. Thật là đáng tiếc…

Mosca ngồi ngây trên giường, chàng đưa tay sờ vết sẹo ở bụng và bỗng dưng cơn nhức đầu ghê gớm đến với chàng. Yergen, Yergen, chàng nghĩ, Yergen, kẻ đã giúp cho chàng và Hella quá nhiều, kẻ đã làm cho Hella sung sướng, kẻ có đứa con gái nhỏ mà Hella yêu thương… Chàng cảm thấy hổ thẹn vì việc chàng đã phải hạ mình nài nỉ Yergen để lấy mấy ống thuốc giết người đó. Chàng hoàn toàn thua trong trận đấu này và đầu chàng gục xuống.

Trước mặt chàng Furstenberg vẫn đứng nói, hai tay xoa xoa vào nhau:

— Tôi biết quá chậm. Yergen đánh đổi tính mạng của vợ ông để lấy tiền lo cho con nó. Nó đã mang con nó đi sau khi bà Hella chết, nhưng hôm qua đây, nó đã trở lại. Bà Meyer cho nó biết rằng mọi việc đều yên ổn, ông không nghi ngờ gì nó và nó có thể trở lại được để tiếp tục kiếm tiền, nó không có gì phải sợ cả. Hiện nó đang ở Bremen.

Mosca đứng dậy. Chàng thản nhiên hỏi:

— Ông không nói dối tôi đó chứ?

— Thưa không, - Furstenberg vội vã đáp. - Tôi nói dối ông làm gì? Nếu tôi bênh nó, tôi chỉ cần im lặng và giữ cho tôi ở thật xa ông. Tiết lộ cho ông biết chuyện này không phải là tôi không gặp nguy hiểm, nhưng vì ông đã cứu tôi…

Mosca đi đến mở tủ. Chàng vẫn cảm thấy nhức đầu nhưng cùng một lúc, chàng có cảm giác gần như sung sướng, hài lòng. Rút tập ngân phiếu ra, chàng đặt lên bàn ký liền năm tờ tổng cộng là 100 đô la. Chàng đưa tập phiếu cho Furstenberg nói:

— Ông đưa thằng đó đến đây cho tôi, số tiền này là của ông. Ông có thể lĩnh tiền trước khi đưa nó tới.

Furstenberg lùi lại:

— Không, không, tôi không thể làm việc đó. Sao ông lại nghĩ như thế?

Mosca nhìn ông ta và thấy rằng ông ta nói thật. Chàng vứt tập ngân phiếu xuống bàn và trở lại ngồi lên giường nói:

— Thôi vậy, tôi cũng cảm ơn.

Chàng đứng một mình, ở giữa phòng, đầu nhức như có một mạch máu nào đó đang phồng lên, xẹp xuống với mỗi nhịp đập của trái tim. Chàng choáng váng như sắp ngã xuống ngất đi, như hai buồng phổi không chịu nổi bầu không khí ngột ngạt của gian phòng này. Chàng mặc áo đi ra khỏi khu nhà.

Trên phố, chàng ngạc nhiên vì hơi nóng khác thường của buổi tối. Mùa đông sớm đến. Mùa thu như đã rút lui đi đâu mất. Mosca đi bộ về phía đường Kurfursten, về căn nhà trước đây được chàng coi là nhà chàng. Tuy vẫn còn nhức đầu, đây là lần đầu tiên từ ngày Hella chết chàng thấy dễ chịu. Chàng vừa đi vừa nghĩ: “Đêm nay chắc là mình ngủ được suốt đêm.”

Chàng vào nhà thật êm, đứng ngoài cửa phòng khách, nghe tiếng chiếc xe động đậy. Vào đến nơi chàng thấy bà Saunders đẩy đi đẩy lại chiếc xe. Bà ngồi trên ghế dài, tay trái cầm quyển sách, tay phải nắm chiếc xe. Bà ngồi thật thẳng trầm lặng như chứa chất ưu phiền, mấy đường gân xanh lộ trên mặt. Đứa trẻ trong xe đang ngủ.

Mosca hỏi:

— Cháu khoẻ chứ bà?

Bà Saunders gật đầu:

— Khoẻ.

Hai tay bà bỏ sách xuống và đẩy chiếc xe lại.

— Bà có nhận được cái gói tôi gửi đến không? - Tuần trước chàng có gửi đến một gói thức ăn to.

Bà Saunders gật đầu. Trông bà già đi. Lời ăn tiếng nói vẫn thân mật như trước. Không nhìn bà, chàng hỏi:

— Bà có thể chăm sóc cho cháu lâu dài không? Tôi sẽ trả tiền cho bà, bao nhiêu cũng được.

Đầu chàng nhức dữ dội. Chàng muốn hỏi xem bà có Aspirine không. Bà Saunders cầm quyển sách lên nhưng không mở ra. Bà nói, nét mặt nghiêm nghị:

— Ông Mosca, nếu ông đồng ý, tôi xin nhận cháu làm con nuôi. Như vậy ông đỡ khó khăn.

Bà nói thật lạnh lùng, rồi bỗng bà khóc, đánh rơi quyển sách xuống đất, đưa tay lên lau nước mắt.

Mosca nhận ra những nét mà chàng cho là quen thuộc đó. Bà Saunders đã hành động như mẹ chàng mỗi khi chàng làm bà buồn phiền. Vì bà không phải là mẹ nên chàng bước lại ghế dài đặt tay lên cánh tay bà rồi bảo:

— Tôi có làm bà buồn không? - Giọng chàng trầm tĩnh.

Hai bàn tay lau khô nước mắt, bà nói:

— Ông không lo cho đứa bé, ông không đến thăm nó. Nếu biết ông xử sự như thế thì Hella sẽ nghĩ thế nào? Cô ấy rất yêu hai cha con ông. Lúc nào Hella cũng bảo ông tốt. Và lúc ngã cầu thang cô ấy đã đưa hai cánh tay lên như để bế đứa bé. Đau đớn lắm nên phải kêu lên nhưng cô ấy vẫn nghĩ tới con. Và bây giờ ông không nghĩ đến đứa con mà cô ấy rất yêu.

Bà ngừng lại thở rồi tiếp tục sôi nổi:

— Ông rất xấu, ông không phải là người tốt.

Bà quay đi, đặt hai bàn tay lên chiếc xe. Mosca lùi lại hỏi:

— Bà muốn tôi phải làm gì?

— Tôi biết những gì mà Hella mong muốn. Tôi biết là cô ấy muốn ông đưa thằng bé qua Mỹ.

Mosca đáp:

— Chúng tôi chưa làm lễ cưới, như vậy thằng bé là người Đức. Muốn lo giấy tờ phải mất nhiều thời gian.

Bà Saunders hăng hái:

— Tôi có thể lo cho nó đến lúc ấy. Ông có bằng lòng không?

— Tôi không chắc là có thể lo được.

Chàng muốn bước ra ngoài. Cơn nhức đầu lại tái phát. Giọng bà Saunders thật lạnh lùng:

— Ông muốn tôi nhận nó làm con à?

Mosca nhìn đứa bé đang ngủ. Chàng không có cảm giác gì. Lấy quyển ngân phiếu đã ký, chàng đặt lên bàn, nói:

— Tôi chưa biết những gì sẽ xảy ra sau này.

Rồi chàng đi ra cửa.

Bà Saunders giận dỗi hỏi:

— Bao giờ ông trở lại thăm con?

Rồi bà nhìn Mosca thật kỹ, nhìn thẳng vào đôi mắt. Chàng có vẻ ốm, da vàng, mắt gần như đen, nét đau khổ hiện lên cả ở khoé mép. Chàng quay đi, chạy nhanh xuống nhà.

Ra đường, chàng châm một điếu thuốc, nhìn lên bầu trời đầy mây, đi trên đại lộ Kurfursten, trở về căn phòng ở Metzer. Cơn nhức đầu làm cho mắt và gáy nhức theo. Nhìn đồng hồ mới có ba giờ. Phải chờ khá lâu trước khi gặp Yergen để giải quyết vấn đề.