hững tia nắng ban mai rực rỡ chảy tràn qua kẽ lá trên đầu làm Scarlett thức giấc. Trong một lúc, người bị tê cóng vì phải nằm bó rọ, nàng không biết mình đang ở đâu. Ánh nắng chói chang, sàn xe cứng như đá khiến người nàng ê ẩm. Cảm thấy có vật gì nằng nặng đang đè lên đùi, nàng cố gượng dậy và nhận ra đó là Wade, nó gối đầu ở đùi nàng ngủ vùi. Hai bàn chân bẩn của Melanie gần như chạm vào mặt Scarlett, con Prissy cuộn mình như một con mèo đen dưới tấm ván làm chỗ ngồi, ép giữa nó và Wade là đứa bé sơ sanh.

Rồi chợt nhớ lại tất cả, nàng nhổm dậy mau và lật đật nhìn quanh. Tạ ơn Chúa, không bóng dáng một tên Yankee nào quanh đó. Chúng không thấy được nơi ẩn náu của nàng. Bây giờ nàng hoàn toàn nhớ rõ, nhớ cuộc hành trình bắt đầu khi tiếng chân Rhett tắt dần, một đêm dài vô tận với con đường đen như mực lởm chởm đá xanh và hang hố, nhớ những lúc bánh xe lọt xuống khe nước khiến nàng và con Prissy phải kéo nó lên bằng tất cả sức lực của những kẻ chạy trốn vì sợ hãi. Nàng rùng mình nhớ lại những lúc đang cho con ngựa ngoan cố băng đồng hay vượt rừng thì bỗng nghe có tiếng chân binh sĩ tới gần mà không biết đó là bạn hay thù…nàng còn nhớ những khi tê tái lo sợ bị lộ tung tích vì một tiếng ho, một cái hắt hơi hoặc tiếng nấc của Wade.

Ồ, trên con đường tối đen, người đi qua trông như những bóng ma, không tiếng động nào ngoài tiếng chân trên đất mềm, tiếng leng keng của hàm thiếc ngựa và tiếng vật dụng bằng da kêu sột soạt. Kinh khủng làm sao khi con ngựa bệnh hoạn lại trở chứng đúng lúc những khẩu đại bác dã chiến và kỵ binh ào ạt vượt qua. Họ đi sát một bên nhóm người đang ngồi nín thở trên xe, gần đến nỗi Scarlett duỗi tay ra là có thể chạm vào người họ, có thể ngửi mùi mồ hôi hăng nồng.

Sau cùng, khi đến gần Rough và Ready nàng vẫn thấy vài đốm lửa trại lập lòe nơi vị trí của những thành phần còn lại trong đơn vị cản hậu của tướng Steve Lee. Họ đang đợi lịnh rút lui. Scarlett phải cho xe đánh một đường vòng cung cách đó một dặm trên cánh đồng cho tới khi những ánh lửa mất hút phía sau. Và rồi, bị lạc đường trong bóng tối, nàng không tìm thấy con đường mòn quen thuộc. Cho đến lúc tìm ra nó, thì con ngựa đã gục ngã giữa càng xe, không cử động, không đứng dậy nổi dầu nàng và con Prissy cố nắm lấy dây cương lôi kéo.

Scarlett phải tháo con vật ra và ê ẩm cả người, nàng chui vào nằm duỗi chân phía sau xe. Nàng nhớ mang máng trước khi vừa nhắm mắt hãy còn nghe tiếng Melanie van xin như một lời xin lỗi:

- Scarlett, làm ơn cho chị chút nước.

Nàng trả lời: “Ở đây không có nước” và ngủ thiếp luôn trước khi mấy tiếng đó thoát ra khỏi miệng.

Bây giờ trời đã sáng tỏ, cảnh vật thật yên tĩnh, cây cỏ vẫn xanh mướt với những đốm nắng vàng. Không tăm dạng một người lính ở quanh đó. Scarlett đói lả và khát khô cổ họng, mình mẩy đau như dần. Nàng ngạc nhiên tự hỏi mình, Scarlett O’Hara, bao giờ cũng nằm ngủ trên những tấm nệm lông êm ái, dưới những tấm mền len, lại có thể ngủ như một con thợ gặt trên một miếng ván cứng như vậy hay sao?

Mắt chói lòa vì nắng, nàng suýt nghẹn thở vì quá sợ khi quay nhìn Melanie. Melania nằm im lìm và tái mét khiến Scarlett nghĩ người chị chồng mình đã chết. Melanie giống như người chết, mặt nhăn nheo, mái tóc đen sút sổ, rối bù. Nhưng khi thấy ngực Melanie còn phập phồng, Scarlett mới tin là Melanie đã thoát chết đêm qua.

Nàng che mắt nhìn quanh. Vậy là bọn nàng đã ngủ đêm dưới lùm cây trong sân của một ngôi nhà, trước mắt là con đường nhỏ trải sỏi uốn cong dẫn tới một con đường lớn có trồng bách hương.

“Ủa, nhà của họ Mallory đây mà”. Nàng sung sướng nghĩ tới sắp được gặp người quen và được giúp đỡ.

Nhưng một sự im lặng chết chóc phủ xuống đồn điền. Luống hoa, sân cỏ đều bị nghiền ra từng mảnh, vó ngựa, vết xe và vết chân người đã cày tung mặt đất lên. Scarlett nhìn về phía ngôi nhà, thay vì một ngôi nhà cũ kỹ làm bằng gỗ sơn trắng, nàng chỉ thấy còn trơ lại cái nền đá hoa cương hình chữ nhựt và hai ống khói bằng gạch nám đen sừng sững vươn mình lên tàng cây lá cháy thành than.

Scarlett rùng mình, Tara có cùng một tình trạng vậy không? Bị thiêu rụi thành bình địa và im lìm chết chóc?

“Đừng nghĩ tới chuyện đó ngay lúc này, đừng bận tâm chuyện đó. Mình sẽ lại hoảng sợ cuống cuồng lên”. Nhưng dù cố tự chủ, tim nàng vẫn đập thật mau, mỗi nhịp đập như nhắc nhở vang rền: “Về nhà! Mau lên! Về nhà! Mau lên!”.

Họ phải tiếp tực con đường về Tara. Nhưng trước hết, phải tìm vài món gì để ăn và nước, đặc biệt là nước. Scarlett lay con Prissy dậy. Con bé tròn xoe mắt:

- Chúa ơ! Bà Scarlett, con tưởng lúc tỉnh dậy là đã trên Đất Hứa rồi chớ.

- Còn xa lắm, chưa chết đâu.

Scarlett vừa trả lời vừa vuốt lại mái tóc. Mặt mày và thân thể nàng đã có mùi ẩm mồ hôi. Cả người nàng dơ bẩn, đầy bụi bặm và nhơ nhớp. Quần áo đã nhăn nhúm, nhàu nát vì mặc ngủ. Chưa bao giờ nàng cảm thấy nhức nhối dữ dội như lúc này, mỗi cử động lại làm nàng đau nhói lên.

Nàng nhìn xuống, thấy Melanie đang mở mắt ra, đôi mắt của một người bệnh với những quầng thâm, trong khi vành môi nứt nẻ gượng thều thào:

- Nước!

Scarlett ra lịnh:

- Dậy mau, Prissy. Ra giếng tìm một ít nước.

- Không được đâu bà Scarlett! Ở đây chắc có ma. Chắc có người chết ở ngoài đó.

- Được rồi, để tao biến mày thành ma. Có chịu xuống không?

Rồi chẳng buồn cãi vã thêm với con bé, Scarlett lóng cóng leo xuống xe.

Bây giờ nàng sực nhớ tới con ngựa. Chúa ơi! Chắc nó đã chết đêm qua! Nó có vẻ gần tắt thở khi nàng tháo dây cương ra. Nàng chạy vòng trước xe, thấy nó đang nằm nghiêng một bên. Nhưng con ngựa hãy còn sống...nó đang thở khó nhọc, mắt mở hé, lờ đờ nhưng vẫn sống. Thế là được, chỉ cần một chút nước là nó sẽ phục hồi ngay.

Prissy rên rỉ xuống xe và rụt rè bước theo Scarlett tới con đường trồng bách hương. Đằng sau cảnh đổ nát, khu gia cư sơn trắng của bọn nô lệ im lặng như tờ, tất cả đều hoang vắng bên dưới những lùm cây chung quanh. Nàng tìm thấy cái giếng ở giữa khu gia cư đó và cái nền đá ám khói, mái che vẫn còn nguyên và gàu múc chìm sâu dưới nước. Scarlett kéo dây lên và khi gàu nước long lanh được đem lên, nàng kê miệng vào uống ừng ực, làm nước đổ tung tóe trên người.

Nàng uống mãi tới lúc con Prissy sốt ruột:

- Bà Scarlett, con cũng khát.

Scarlett nhớ ra người khác cũng đang cần nước như mình.

- Tháo sợi dây thừng ra và đem cái gàu tới xe cho họ uống. Xong rồi tới phiên con ngựa. Mày nghĩ xem bà Melanie có cho con bú được không? Nó đói lắm rồi.

- Chúa ơi, bà Scarlett, bà Melly không có sữa đâu. Bà ấy không bao giờ có sữa được.

- Sao mày biết?

- Con thấy nhiều người giống bà ấy rồi.

- Đừng lên mặt với tao. Nội chuyện đỡ đẻ hôm qua cũng đủ biết rồi. Thôi lẹ lên. Tao còn phải đi kiếm cái gì ăn.

Scarlett tìm mãi mới thấy còn vài trái táo trong vườn. Binh sĩ đã qua đây nên trên cây không còn sót một trái nào. Những trái tìm được dưới đất đều hư thúi. Nàng bọc trong váy những quả còn tốt nhất và quay trở lại, chân lại đau nhói vì vài viên sỏi lọt vào giày. Tại sao không nghĩ tới việc chọn một đôi giày chắc hơn? Tại sao chẳng mang theo chiếc nón rộng vành? Tại sao không mang thức ăn theo? Nàng đã cuống cuồng như một người điên. Nàng ngỡ là Rhett sẽ chu toàn tất cả.

Rhett! Nàng lợm giọng, nhổ nước miếng xuống đất. Nàng ghét hắn lạ lùng! Sao hắn đê tiện đến thế! Vậy mà nàng đã để yên cho hắn hôn… gần như thích thú nữa là khác. Đêm qua nàng đã mất cả hồn vía. Còn Rhett mới bỉ ổi làm sao!

Lúc trở lại, nàng chia táo cho mọi người, phần còn lại nàng cất phía sau xe. Con ngựa đã đứng lên được. Dưới ánh sáng ban ngày trông nó càng thảm hại hơn. Xương hông và xương sườn lòi cả ra còn lưng thì đầy vết lở loét. Lúc chạm vào người nó để buộc dây cương, nàng bất giác lùi lại rồi tới khi tra hàm thiếc, Scarlett mới thấy con vật chẳng còn một cái răng nào. Nó già cỗi như núi non! Đã ăn cắp, tại sao Rhett không chịu ăn cắp một con ngựa khá hơn.

Nàng lên chỗ ngồi và quất cành đào lên lưng ngựa. Con vật mệt nhọc cất bước. Nhưng ra tới đường nó lại đi chậm hơn, Scarlett nghĩ là mình có thể đi bộ còn dễ dàng và mau chóng hơn nó. Ôi, phải chi nàng không có bổn phận chăm sóc Melanie, Wade, thằng bé sơ sanh và con Prissy! Nàng sẽ về tới nhà mau hơn nhiều! Đúng vậy, nàng sẽ chạy thẳng về nhà, chạy thật mau để sớm gặp lại Tara và gặp mẹ.

Nàng chỉ còn cách nhà mười lăm dặm là cùng, nhưng với tốc độ của con ngựa già này chắc phải mất cả ngày mới tới, vì thường phải ngừng lại cho nó nghỉ mệt. Cả ngày! Scarlett nhìn con đường đỏ nắng chói chang trước mặt, con đường bị cắt nát bởi vết bánh xe đại bác và xe cứu thương. Phải trải qua nhiều giờ nữa nàng mới biết được Tara còn đứng vững hay không và Ellen có còn đó không. Phải phơi mình hàng giờ giữa cái nắng nung người tháng chín mới chấm dứt được hành trình.

Thấy Melanie đang nhắm mắt để khỏi bị chói nắng, nàng mở quai nón và ném cho con Prissy:

- Úp lên mặt bà ấy để bà khỏi bị chói mắt.

Và khi cảm thấy đầu mình nóng rát, nàng nghĩ thầm “Hết hôm nay là da mình sẽ nám như vỏ trứng gà sao!”

Cả đời, chưa bao giờ nàng ra nắng mà không nón hoặc mạng che, chưa bao giờ cầm cương mà chẳng đeo găng để che chở da tay. Vậy mà bây giờ nàng lại phải phơi đầu dưới nắng trong một chiếc xe cũ nát với một con ngựa tiều tụy, người đói khát, dơ bẩn nhễ nhại mồ hôi và phải vượt qua một vùng hoang dã với con ngựa chạy chậm như rùa. Chỉ mới vài tuần trước, nàng còn sống trong cảnh an toàn, bình thản. Và cách đây chẳng bao lâu, nàng và mọi người khác đều nghĩ rằng Atlanta không bao giờ thất thủ, Georgia không bao giờ bị xâm lăng. Nhưng cụm mây nhỏ ở hướng Tây Bắc cách nay bốn tháng đã mang đến cơn dông và biến thành bão lốc, quét sạch thế giới của nàng, hất tung nàng ra khỏi cuộc sống êm đềm và quăng nàng xuống cái vùng hoang vu ma quái này.

Liệu Tara còn đứng vững không? Hay Tara cũng đã bị trận cuồng phong đang thổi qua vùng Georgia quét sạch?

Nàng quất roi lên lưng con ngựa đang mệt lả cố giục nó chạy mau hơn đến nỗi mấy cái bánh xe ọp ẹp nhồi lắc người trên xe nghiêng ngả như những kẻ say.

Mùi tử khí lẩn quất đâu đây. Dưới ánh sáng nhàn nhạt buổi chiều, những cánh đồng quen thuộc và khu rừng trở nên xanh thẫm và im lìm, một sự im lìm kỳ lạ làm Scarlett sợ hãi. Mỗi khi vượt qua một ngôi nhà hoang vắng, vết đạn lỗ chỗ, một cột ống khói đứng sừng sững như người lính gác trên đám gạch vụn, Scarlett lại càng sợ hãi hơn. Từ đêm qua tới giờ nàng chưa thấy một người hoặc một con vật sống. Xác người, thây ngựa nằm la liệt trên đường, tất cả đều sình chướng và đầy ruồi nhặng. Không còn cảnh gia súc lô nhô trong những đồng cỏ xa xa, không một tiếng chim kêu, không một hơi gió lay động lá cây. Chỉ còn tiếng chân ngựa uể oải lộc cộc trên đường và tiếng khóc oa oa của đứa bé sơ sanh thỉnh thoảng phá tan sự im lặng nặng nề.

Khung cảnh đồng quê như đang bao trùm bởi một vẻ đẹp rợn người. Những khu rừng quen thuộc như đang lúc nhúc bóng ma. Đã có hàng ngàn người chết trong trận đánh gần Jonesboro. Họ đang nằm rải rác trong những khu rừng bất động dưới nắng chiều ma quái, cả bạn lẫn thù, nhìn nàng ngồi trên chiếc xe ọp ẹp với những con mắt đẫm máu và đầy bụi đỏ… những con mắt nhòe nhoẹt, ghê khiếp.

Scarlett thì thào: “Má ơi! Má ơi!”. Phải chi có Ellen bên cạnh. Phải chi nhờ phép lạ nào đó, Tara vẫn còn nguyên để nàng có thể đánh xe lên con dốc hai bên trồng cây rồi chạy vào nhà. Nàng sẽ gặp lại khuôn mặt ân cần dịu dàng của mẹ, để tìm lại bàn tay dịu dàng nhiều lần trấn an nàng, để bám lấy váy mẹ và vùi đầu vào đó. Mẹ nàng biết rõ việc phải làm. Bà sẽ cứu Melanie và đứa con thoát chết. Bà sẽ xua đuổi những bóng ma và những lo sợ với giọng nói điềm tĩnh của bà: “Suỵt! Suỵt!” Nhưng mẹ nàng đang đau có lẽ đang hấp hối.

Scarlett quất roi vun vút. Phải đi mau hơn nữa! Chiếc xe đã mất cả một ngày nóng bức trên con đường vô tận này rồi. Đêm sắp tới và họ lại sắp bơ vơ giữa những khung cảnh chết chóc này. Nàng siết dây cương chặt hơn với đôi tay phồng rộp và tàn nhẫn quất roi lia lịa lên lưng ngựa, mặc dầu cứ mỗi cử động là tay nàng lại nhức buốt lên.

Ước gì nàng đang ở trong vòng tay ân cần của Tara, của Ellen và trút phứt cái gánh nặng đang đè trên đôi vai non nớt của nàng đi… một người đàn bà sắp chết, đứa hài nhi yếu ớt, thằng con rụt rè của chính nàng và con hầu da đen lúc nào cũng cuống quýt, tất cả đều trông cậy vào sức lực, vào sự dẫn dắt của nàng, tất cả đều trông cậy vào sự can đảm mà nàng không có, vào cái sức mạnh mà nàng đã mất mát từ lâu.

Con ngựa kiệt sức đến nỗi không còn phản ứng nào với làn roi và sợi dây cương nhưng nó cũng cố kéo lết cỗ xe, chân vấp mãi vào đá và lảo đảo như sắp gục ngã đến nơi. Nhưng rồi khi chiều xuống, họ đã bước vào phần chót của cuộc hành trình dài đăng đẳng. Quanh theo đường mòn, chiếc xe chạy vào đường chánh. Một dặm nữa là tới Tara!

Trước mắt họ là hàng rào cây hỗ nhĩ đánh dấu địa sản của họ McIntosh. Đi thêm một đoạn, Scarlett cho ngựa dừng lại ngay trên con đường hai bên trồng cây sồi dẫn vào nhà của lão Angus McIntosh. Nàng mở to mắt nhìn sâu vào hai hàng cổ thụ. Tất cả đều tối tăm không một ánh đèn nào trong nhà cũng như trong khu gia cư của bọn nô lệ. Tới lúc mắt đã quen bóng tối nàng mới lờ mờ thấy cái khung cảnh ghê rợn quen thuộc suốt ngày nay… hai cột ống khói, giống như hai tấm thạch bia khổng lồ nhô lên giữa sàn nhà của từng thứ hai đã đổ nát và những vuông cửa sổ không đèn giống như những đôi mắt mù lòa.

Scarlett gân cổ kêu to:

- Ê! Ê! Có ai trong đó không?

Con Prissy hoảng hốt chụp lấy tay Scarlett mắt nó trợn trừng vì sợ hãi.

- Bà ơi! Bà đừng kêu nữa! Biết đâu có cái gì t’ong đó chui ‘a.

Scarlett giựt mạnh dây cương, thúc ngựa chạy tới. Cảnh điêu tàn của biệt thự McIntosh đã làm tiêu tan mối hy vọng cuối cùng. Những đồn điền nàng đi qua trong ngày đều hoàn toàn bị thiêu rụi, đổ nát, hoang vu. Tara còn nửa dặm và cũng nằm trên trục tiến quân. Chắc Tara cũng bị san bằng! Chắc nàng sẽ nhìn thấy một đống gạch nám khói, ánh sao chiếu mờ trên những bức tường không có mái che. Ellen và Gerald đi mất, mấy đứa em gái cũng đi theo. Mammy và bọn hắc nô cũng không còn, họ đi đâu chỉ có trời mới biết… rồi cả Tara cũng nằm trong cảnh im lặng ghê rợn ấy.

Tại sao lại lao mình vào chuyến đi rồ dại này, chuyến đi vượt ngoài sự tưởng tượng của nàng, lại còn mang theo Melanie và đứa con của chị ta? Thà ở lại Atlanta chịu chết còn hơn là chịu cực khổ dưới ánh mặt trời thiêu đốt, trên chiếc xe bò lắc lư để rồi chết đi giữa sự im lặng hoang tàn của Tara.

Nhưng Ashley đã phó thác Melanie cho nàng. “Săn sóc dùm chị em”. Ôi, cái ngày chàng hôn nàng để ra đi vĩnh viễn thật là một ngày thơ mộng hòa lẫn xót xa. “Nhớ săn sóc dùm cho chị ấy! Hứa với anh đi!” Và nàng đã hứa. Tại sao lại hứa để bây giờ giữa lúc Ashley đã biệt tích, nàng bị ràng buộc gấp đôi? Dầu kiệt sức, nàng cũng vẫn thù ghét Melanie, thù ghét cái giọng khóc như mèo ngao của đứa bé sơ sanh. Nhưng nàng đã kết ước rồi và bây giờ họ đang trông cậy vào nàng, ngay Wade và con Prissy cũng vậy, và thế là nàng phải phấn đấu để bảo vệ họ tới khi vẫn còn hơi thở. Nàng có thể để họ ở lại Atlanta, gởi Melanie vào bệnh viện và bỏ mặc chị ta ở đó. Nhưng nếu như vậy, nàng sẽ không còn mặt mũi nào nhìn Ashley ở đời này hoặc đời sau để nói với chàng là mình đã bỏ mặc vợ con chàng chết bơ vơ giữa những người xa lạ.

Ôi, Ashley! Anh đang ở đâu đêm nay, trong khi em cùng vợ con anh đang vất vả trên con đường rùng rợn này? Anh có còn sống và có nhớ đến em qua song cửa ngục tù Rock Island không? Hay là anh đã chết vì bệnh đậu mùa nhiều tháng qua rồi, và thân xác đã rã dần dưới dãy mộ huyệt đài cùng hàng trăm quân nhân miền nam khác?

Một tiếng động trong bụi rậm gần đó khiến Scarlett hoảng kinh. Prissy gào thét ầm ĩ và nằm mẹp dưới sàn xe, đè lên đứa bé sơ sanh. Melanie cựa quậy yếu ớt, đưa tay tìm con, còn Wade cúi gập người xuống, quá sợ đến không còn khóc nổi. Rồi bụi rậm bên cạnh đó khua răng rắc dưới móng chân nặng nề của con vật và một tiếng rống bi thảm vang lên.

Scarlett vẫn run giọng vì sợ hãi:

- Ủa, một con bò cái mà. Đừng ngốc quá, Prissy. Mày đang đè đứa nhỏ và làm cho bà Melanie với Wade lo sợ kìa.

Prissy vẫn giấu mặt bên thùng xe, rên rỉ:

- Ma đó bà ơi.

Thong thả quay lại, Scarlett quất nhánh cây dùng làm roi lên lưng con bé da đen. Quá kiệt sức và quá sợ, nàng không thể dung tha sự nhu nhược của kẻ khác.

- Ngồi lên, đồ ngu, không tao đánh nữa bây giờ.

Miệng không ngớt tru tréo, con Prissy ngóc đầu lên nhìn qua thành xe, quả nhiên đó là một con bò cái, màu lông đỏ trắng đang mở to mắt sợ sệt nhìn bọn họ. Nó lại rống lên như đang bị đau đớn lắm.

- Chắc nó bị thương. Tiếng rống không như mấy con bò khác.

Con Prissy vừa bình tĩnh một chút đã vọt miệng:

- Chắc nó bị căng sữa, nó đang cần vắt sữa ‘a. Con đoán chắc là con bò của bà McIntosh do bọn đầy tớ dẫn vào ‘ừng t’ốn để quân Yankee không bắt được.

Scarlett quyết định mau:

- Mình đem nó theo. Vậy là có sữa cho đứa nhỏ rồi.

- Dắt bò theo làm gì, bà Scarlett? Không đem theo được đâu. Mấy con bò không được vắt sữa kịp, vú nó căng lên ‘ồi nở ‘a. Bị vậy mà nó mới ‘ống lên.

- Mày biết nhiều quá hả? Xé cái váy lót của mày ra rồi buộc con bò phía sau xe.

- Bà Scarlett, bà biết con không còn một cái váy nào t’ong cả tháng nay và dù cho còn cái khác đi nữa, con cũng không dám đụng đến nó đâu. Con cũng sợ nó lắm.

Scarlett buông dây cương và kéo váy lên. Chiếc váy lót bên trong là món trang phục cuối cùng, đẹp và nguyên vẹn mà nàng còn giữ lại được. Nàng mở dây lưng cho nó tuột xuống chân và cầm lên. Rhett, trong chuyến vượt phong tỏa lần chót, đã từ Nassau mang về cho nàng một số hàng và đăng-ten, Scarlett phải mất cả tuần mới may xong. Không đắn đo, nàng đưa chiếc váy lên miệng dùng răng xé nhỏ thành nhiều miếng và run rẩy ráp nối lại thành một sợi dây dài rồi bảo con Prissy:

- Buộc đầu này vô sừng nó

Nhưng con Prissy vẫn ương ngạnh:

- Bà chủ ơi, con sợ bò cái lắm. Chưa bao giờ con đụng vào nó. Con đâu có phải bọn nô lệ làm việc ngoài đồng. Con làm việc nhà mà.

- Mày chỉ là một con mọi cái đần độn. Ba tao mua mày chỉ tốn tiền vô ích. Nếu còn nhấc tay lên nổi là tao quất mày một trận nên thân.

Nàng chợt nghĩ “Nữa, mình lại gọi “con mọi cái”, má sẽ không bằng lòng”

Con Prissy trợn tròn mắt lên. Nó nhìn vẻ mặt cương quyết của Scarlett rồi quay sang ngắm con bò đang kêu rống thê thảm. Thấy Scarlett không có gì nguy hiểm bằng con bò, nó cứ bám chặt vào thành xe không nhúc nhích.

Scarlett mệt nhọc leo xuống xe, mỗi cử động tay chân nàng lại nhức buốt lên. Không phải chỉ một mình con Prissy mới sợ bò, Scarlett cũng rất ngán mấy con bò cái. Ngay những con thật hiền từ, đối với nàng cũng dường như hiểm ác. Nhưng bây giờ không phải là lúc sợ hãi vẩn vơ trong khi có nhiều nguy cơ lớn đang rình rập chung quanh. Rất may là con vật thật hiền lành. Có lẽ sự đau đớn đã làm nó thân thiện với con người hầu tìm sự giúp đỡ. Lúc Scarlett buộc một đầu dây vào sừng, con vật vẫn không có thái độ đe dọa nào. Xong xuôi nàng cố buộc đầu dây còn lại vào phía sau xe. Lúc quay lại ghế ngồi, nàng cảm thấy sức lực biến đi đâu mất và lảo đảo. Nàng phải bám vào thành xe mới đứng vững.

Melanie chợt mở mắt thấy Scarlett đứng bên liền thì thào:

- Tới nhà rồi hả em?

Nhà! Nước mắt nàng trào ra. Nhà! Melanie có biết đâu quanh đây chẳng còn nhà cửa nào cả và cả bọn đang lạc loài trong một thế giới hoang vu.

Scarlett cố lấy giọng dịu dàng:

- Chưa đâu chị, nhưng cũng sắp tới rồi. Em vừa bắt được con bò cái, sẽ có sữa cho chị và cho đứa bé.

Melanie yếu ớt đưa tay rờ thằng con:

- Tội nghiệp con tôi.

Phải cố gắng lắm, Scarlett mới leo lên nổi chỗ ngồi và cầm lại dây cương. Con ngựa vẫn gục đầu, không cất bước. Scarlett tàn nhẫn quất roi lên mình nó, thầm mong Chúa sẽ tha thứ cho nàng cái tội đã hành hạ một con vật đang kiệt sức. Nếu Chúa không chịu thì cũng đành vậy thôi.

Hơn nữa, Tara đang ở phía trước mặt, chỉ một phần tư dặm đường nữa là con ngựa có ngã quỵ thì cứ ngã.

Sau cùng con vật cũng từ từ lê bước, chiếc xe cót két chuyển mình, theo sau là con bò, cứ mỗi bước lại rống lên khổ não. Tiếng kêu thảm thiết của con bò làm Scarlett điên đầu, có lúc nàng muốn ngừng xe lại và mở dây cho nó. Con bò cái này còn giúp ích được gì khi Tara chẳng còn lại một ai? Nàng không dám vắt sữa và nếu cố làm, nó sẽ đá nàng tan xác vì không chịu được đau. Nhưng tốt hơn là cứ giữ con vật lại. Dầu sao đây cũng là một chút gì thuộc quyền sở hữu của nàng giữa lúc này.

Mắt Scarlett mờ nhòa khi chiếc xe vừa tới chân đồi và trên kia chính là Tara. Tim nàng bỗng se thắt lại. Con ngựa già lọm khọm làm sao leo nổi dốc? Ngày xưa, ngồi trên lưng một con ngựa chạy mau như tên bắn, nàng chẳng coi con dốc này là gì cả. Thế nhưng không hiểu tại sao, từ khi xa rời nó lần chót tới giờ, nàng bỗng thấy nó như đứng dựng lên.

Nặng nề leo xuống xe, Scarlett nắm lấy dây cương và ra lịnh:

- Leo xuống Prissy, mang thằng Wade xuống theo, ẵm nó hay dắt nó đi cũng được. Thằng bé thì đặt bên cạnh bà Melanie.

Wade chợt òa khóc:

- Tối lắm… tối lắm… Wade sợ lắm má ơi!

- Thưa bà Scarlett, con không đi nổi. Chân con sưng phồng hết ‘ồi. Wade với con cũng đâu có nặng và…

- Xuống ngay! Nếu không tao lôi cổ mày xuống bây giờ. Chừng đó tao sẽ bỏ mày ở lại đây. Mau lên!

Con bé rên rỉ nhìn trừng trừng vào những tàng cây giao nhánh hai bên đường… những tàng cây như đang tiến lại gần để vồ lấy nó nếu nó bước ra khỏi chiếc xe. Nhưng rồi nó cũng buộc lòng đặt đứa bé sơ sanh bên cạnh Melanie, lập cập leo xuống và quay lại bồng thằng Wade xuống theo. Thằng bé vẫn khóc và không chịu rời con bé da đen.

- Dỗ nó nín coi. Tao chịu không nổi nữa.

Scarlett vừa nói vừa nắm dây cương lôi con ngựa đi.

- Mày lớn rồi nghe Wade. Còn khóc là tao tát, nghe không?

Và nàng bực tức nghĩ “Tại sao Thượng đế lại bày ra đám con nít làm chi… hoàn toàn vô ích, chỉ biết khóc la luôn miệng và cứ bắt người ta lo lắng”. Hỡi ơi, nàng đã sanh ra nó! Nếu đừng lấy Charles Hamilton thì đâu đến nỗi.

Con Prissy bấu chặt tay nàng:

- Bà Scarlett đừng vô Ta’a. Không còn ai ở đó đâu. Họ đi hết ‘ồi. Không chừng chết hết… Má con và tất cả mọi người khác…

Bừng giận vì đó cũng chính là âm vang của ý nghĩ mình, Scarlett hất con bé da đen ra:

- Đưa thằng Wade cho tao rồi ngồi đây để tao vô một mình.

- Không! Không!.

- Vậy thì câm miệng lại.

Con ngựa mới chậm chạp làm sao! Nước dãi nó nhỏ ròng ròng xuống tay nàng. Scarlett nhớ mang máng những lời hát mà nàng và Rhett đã hợp ca:

Chỉ còn vài hôm lang thang nữa…

Nàng chợt nghĩ ra: “Chỉ còn vài bước… Chỉ còn vài bước lang thang nữa…”

Xe từ từ leo dốc. Trước mặt họ sừng sững trong đêm là khu rừng sồi của Tara. Scarlett hấp tấp rảo mắt tìm một ánh đèn. Tara tối như bưng!

Nàng rợn người lên: “Họ đi hết cả rồi! Họ đi hết cả rồi!”

Nàng lôi con ngựa vào lối đi trải sỏi, hàng bách hương giao nhánh trên đầu dìm sâu bọ vào bóng tối. Scarlett nhìn chầm chậm về phía trước… Có phải chính mắt nàng đang trông thấy đó không? Hay là sự mệt mỏi đã đánh lừa? Màu gạch trắng của Tara mập mờ trong bóng đêm. Nhà của nàng! Nhà của nàng! Những bức tường sơn trắng thân yêu với những tấm màn cửa sổ bay phấp phới, với hàng hiên rộng rãi… Tất cả trước mắt nàng là cảnh thực? Hay bóng đêm khoan dung đã giấu nàng cái cảnh tượng ghê rợn như nơi nhà McIntosh?

Con lộ nhỏ như dàn hàng dặm nữa trong khi con ngựa dầu bị lôi kéo vẫn cứ chậm như rùa. Scarlett nóng nẩy dò dẫm bóng đêm. Mái nhà dường như vẫn còn nguyên vẹn. Thật vậy sao? Không có thể nào như vậy được? Chiến tranh chẳng từ bỏ gì cả, sao nó lại có thể buông tha cho Tara?

Khi cảnh vật đã hiện rõ hơn đôi chút, Scarlett cố lôi con ngựa đi mau hơn. Những bức tường trắng hiện trông đã rõ ràng. Không một vết cháy nám. Tara thoát nạn! Nhà mình đây rồi! Scarlett buông dây cương và chạy ào tới như muốn ôm chầm lấy những bức vách thân yêu. Bỗng một bóng người lờ mờ hiện ra dưới mái hiên và dừng lại ở bậc thềm. Tara không hoang phế! Vẫn còn người ở!

Tiếng kêu mừng rỡ chợt nghẹn lại trong cổ họng. Ngôi nhà vẫn tối tăm và cái bóng kia vẫn đứng yên. Tại sao lạ vậy? Tara còn nguyên vẹn, nhưng nó cũng bị bao trùm bởi cái im lặng ma quái như tất cả những nơi nàng đã đi qua. Bóng người chợt di động. Mệt mỏi và khập khễnh, cái bóng bước xuống thềm.

Nghi đó là cha mình, Scarlett hối hả lên tiếng:

- Ba đó phải không? Con đây… Katie Scarlett đây. Con vừa về tới.

Gerald lê chân bước tới im lặng như một người mộng du. Đến sát một bên, ông nhìn Scarlett như tưởng là trong mơ. Ông sờ soạng vai con, bàn tay run bần bật, run như một kẻ vừa tỉnh cơn ác mộng. Dường như phải cố gắng lắm ông mới nói được thành lời:

- Con gái. Con gái của ba.

Rồi ông im lặng. Scarlett ngẩn ngơ: “Sao thế này… Ba mình lẩm cẩm rồi sao!”

Vai Gerald trĩu xuống, nét mặt ông xa vắng, không còn một chút dáng dấp hùng dũng, dồi dào sinh lực của Gerald ngày cũ nữa. Và mắt ông, đối với Scarlett cũng lấm la lấm lét như mắt Wade. Cha nàng đã già khọm và tiêu tan tất cả nghị lực.

Tự nhiên Scarlett hoảng kinh bởi những nguyên do không xác định, nàng chỉ đứng giương mắt nhìn cha, những câu hỏi dồn dập tới nhưng chết lịm trên môi.

Từ trong xe bỗng có tiếng khóc oa oa và Gerald dường như tỉnh táo lại. Scarlett mau mắn nói:

- Đó là Melanie và con chị ấy. Melanie đau nặng lắm, con mang chị ấy về theo.

Gerald buông tay con gái và đứng thẳng lên. Ông chậm rãi bước tới chiếc xe với dáng điệu mơ hồ của một gia chủ chào đón khách, với giọng nói như vọng lại từ một quá vãng xa xôi:

- Cháu Melanie!

Melanie thều thào nghe không rõ.

- Cháu Melanie, đây là nhà cháu. Twelve Oaks đã bị thiêu hủy. Cháu ở lại đây với bác.

Nhớ tới những cơn đau mà Melanie phải chịu đựng trong ngày và đêm qua, Scarlett nhớ ngay tới bổn phận mình. Nàng trở lại thực tế ngay, Melanie và đứa bé sơ sanh phải được đem vào một chỗ nằm êm ái hơn.

- Phải ẵm chị ấy vào. Chỉ đi không nổi.

Có tiếng chân vội vã và một bóng người đen đúa nhô ra dưới mái hiên. Pork đang chạy xuống thềm nhà và kêu ầm lên:

- Cô Scarlett! Cô Scarlett!

Scarlett nắm lấy tay bác Pork, một phần dính liền vào đời sống Tara, cũng quý mến những viên gạch như dãy hành lang mát rượi. Nước mắt người lão bộc rơi xuống tay nàng khi ông ta sờ nắn người nàng:

- Cô về ‘ồi, sung sướng quá, thật là…

Prissy òa khóc và nói lảm nhảm:

- Pork! Pork! Ba ơi!

Riêng thằng Wade, trước sự yếu đuối của người lớn, nó bạo dạn lên:

- Wade khát nước.

Scarlett vội nắm phần chủ động:

- Bà Melanie và con bà ấy đang nằm trong xe. Pork, bác mang bà ấy lên lầu thật cẩn thận và cho bà ấy nằm trong phòng ngủ dành cho khách. Prissy ẵm đứa bé và dắt thằng Wade vào trong nhà lấy nước cho nó uống. Mammy còn đây không? Gọi bà ấy cho tôi.

Phấn khởi vì giọng điệu oai vệ của Scarlett, Pork bước lại cỗ xe mò mẫm đàng sau ghế ngồi. Melanie bật kêu đau đớn khi Pork vừa xốc nàng lên khỏi tấm nệm mà nàng đã nằm suốt nhiều giờ qua. Rồi nằm gọn trong cánh tay lực lưỡng của Pork, đầu nàng buông thõng xuống vai lão bộc. Prissy tay ẵm đứa nhỏ, tay dắt Wade bước lên thềm.

Mấy ngón tay rướm máu của Scarlett nóng nẩy bấu lấy tay cha:

- Cả nhà bình yên chớ, ba?

- Mấy em con đang bình phục.

Im lặng chụp tràn! Và trong sự im lặng đó, một ý nghĩ kinh hoàng đến nỗi không thể diễn đạt bằng lời đang thành hình trong đầu Scarlett. Không, nàng không thể nói ra lời. Scarlett cố nuốt, cố nuốt vào và cổ họng nàng chợt khô cứng lại. Có phải đó là câu trả lời cho sự bí ẩn kinh khiếp nằm trong yên lặng của Tara không? Và như để giải đáp câu hỏi đang lởn vởn trong đầu con, Gerald nói:

- Má con…

Ông chỉ nói tới đó rồi nín bặt.

- Còn… má con?

- Má con chết hôm qua.

Nắm chặt tay cha, Scarlett cảm thấy lối đi qua gian tiền sảnh dù đang tối đen, cũng thật là quen thuộc! Nàng tránh được những chiếc ghế lưng cao, cái giá súng trống rỗng và tủ chén chân nhọn hoắt nhô ra ngoài có thể làm thủng chân. Chính bản năng đã dẫn lối nàng tới gian phòng nhỏ phía sau nhà, nơi Ellen thường ngồi chiết tính những bảng kế toán dài dằng dặc. Chắc chắn khi nàng bước vào, mẹ nàng vẫn còn ngồi bên bàn giấy, bà sẽ nhìn lên, đặt cây viết lông xuống và bước đến gặp đứa con gái mệt mỏi trong tiếng sột soạt của lớp váy và mùi hương thoang thoảng. Ellen không thể chết, dầu ba nàng không ngừng lặp đi lặp lại như con vẹt chỉ với mỗi một câu: “Má con chết hôm qua… má con chết hôm qua… má con chết hôm qua”.

Scarlett ngạc nhiên nhận thấy mình chẳng có một xúc động nào, không một xúc cảm nào ngoại trừ sự mệt mỏi đang xiềng trói tay chân nàng lại với một sợi xích sắt nặng nề và cơn đói làm gối nàng run lẩy bẩy. Nàng sẽ nghĩ tới chuyện của mẹ sau. Ngay lúc này cần phải đặt mẹ ra khỏi trí óc, nếu không, nàng sẽ lầm bầm ngây dại như Gerald hoặc khóc nhề nhệ như thằng Wade.

Pork bước xuống thang gác tối om, hấp tấp tới bên Scarlett như một con thú đang lạnh sà vào nơi lửa ấm.

Scarlett hỏi:

- Đèn đâu? Sao để nhà tối om như vậy, Pork? Bác đem nến ra cho tôi.

- Chúng nó lấy hết nến ‘ồi, cô Scarlett, chỉ còn lại một ngọn để dùng khi tìm đồ vật rớt trong bóng tối, nhưng nó cũng gần hết rồi. Mammy phải dùng một miếng giẻ nhúng mỡ heo để làm đèn săn sóc cho hai cô Ca’’een và Suellen.

Scarlett ra lịnh:

- Đem khúc đèn cầy còn lại ra đây, để trong phòng của má tôi… trong phòng làm việc đó.

Pork đi mau vào phòng ăn và Scarlett mò mẫm trong bóng tối để đi vào căn phòng nhỏ rồi buông mình trên trường kỷ. Tay Gerald vẫn còn nắm chặt trong tay nàng. Bàn tay ông như của người bất lực tìm sự che chở, tìm nơi trông cậy như bàn tay vừa là của một đứa bé, vừa là của một ông lão gần đất xa trời.

Nàng lại nghĩ thầm: “Ba đã lẩm cẩm rồi, chỉ còn là một ông lão suy nhược” và mơ hồ tự hỏi tại sao mình không mấy quan tâm điều đó.

Gian phòng lập lòe ánh sáng khi Pork bước vào với một ngọn nến trên đĩa. Tất cả cảnh vật bỗng hồi sinh, chiếc trường kỷ xiêu vẹo, cái tủ đựng hồ sơ cao gần đụng trần nhà, cái ghế chạm trổ tinh vi của Ellen, những ngăn kéo đầy ắp giấy tờ còn mang nét chữ xinh xắn của mẹ nàng, tấm thảm lót cũ rách… tất cả… tất cả… đều còn nguyên vẹn tình trạng cũ, chỉ riêng Ellen là không có ở đây, Ellen với mùi hương ướp quần áo thoang thoảng và cái nhìn dịu dàng của đôi mắt xếch. Scarlett nghe hơi đau ở trái tim dường như não nàng đã bị tê liệt bởi một vết thương sâu hoắm, nàng cố làm cho cơn đau đó không bừng dậy mãnh liệt hơn. Nàng không thể để chúng nghiền nát mình bởi vì hãy còn một quãng thời gian dài đằng đẵng trước mặt để đau thương. Bây giờ thì không! Xin Chúa đừng để con đau đớn lúc này!

Nhìn vào khuôn mặt nhợt nhạt của Gerald, lần đầu tiên trong đời nàng thấy cha nàng không cạo râu và trên làn da hồng hào trước kia bây giờ đã phủ đầy râu bạc. Pork đặt dĩa nến trên giá và bước tới cạnh nàng. Scarlett thầm nghĩ nếu là một con chó, hẳn bác sẽ đặt mõm lên gối nàng chờ đợi vuốt ve.

- Pork, bao nhiêu hắc nô còn ở lại?

- Cô Scarlett, quân hắc nô phản phúc ấy đã bỏ t’ốn hết, một số đi theo quân Yankee và…

- Thế còn lại bao nhiêu?

- Còn tôi và Mammy. Bà ấy phải săn sóc hai cô nhỏ cả ngày. Còn Dilcey nữa, nó cũng đang ở bên cạnh hai cô. Chúng tôi ba người.

“Chúng tôi ba người”, trong khi ngày xưa có tới hàng trăm. Scarlett ngước đầu lên thật khó khăn vì cổ đau rần. Nàng tự hiểu cần phải kềm giữ giọng nói cho chững chạc. Và nàng ngạc nhiên khi nghe tiếng nói của mình thật lạnh lùng, thật tự nhiên dường như chiến tranh chưa bao giờ tới và chỉ cần một cái vẫy tay là nàng sẽ có mười tên hắc nô chạy tới hầu.

- Pork, tôi đói lắm. Còn gì ăn không?

- Thưa cô không, chúng cướp hết ‘ồi.

- Nhưng ở sau vườn?

- Chúng cho ngựa giẫm nát hết t’ơn.

- Còn mấy luống khoai mỡ?

Đôi môi dầy cộm của Pork dường như nở một nụ cười khoan khoái.

- Thưa cô Scarlett, tôi đâu có quên khoai mỡ. Tôi chắc vẫn còn, quân Yankee chưa bao giờ thấy khoai mỡ, chúng tưởng đó là ‘ễ cây và…

- Trăng sắp lên cao rồi. Bác đi ra ngoài đào vài củ đem nướng cho tôi. Không còn bắp, không còn đậu khô, không còn gà à?

- Dạ không còn. Con gà nào chúng không nuốt được tại đây thì chúng bắt đem theo.

- Chúng… chúng… chúng… Thế không lúc nào chấm dứt những việc làm bắt đầu bằng chữ “chúng” hay sao? Đốt nhà, giết người thế chưa đủ hay sao? Chúng còn phải làm cho đàn bà, trẻ con và bọn hắc nô bơ vơ để rồi chết đói cả hay sao?

- Cô Scarlett, tôi còn mấy t’ái táo Mammy chôn dưới đất. Hôm nay chúng tôi chỉ ăn táo không.

- Vậy đem cho tôi trước khi đi đào khoai. Và này Pork… tôi… tôi thấy mệt lả ra rồi. Trong hầm rượu còn chai rượu chát nào không? Rượu cất bằng trái cơm xôi cũng được.

- Ồ, cô Scarlett, hầm ‘ượu là nơi bọn chúng xuống t’ước nhứt.

Scarlett muốn nôn mửa vì vừa đói vừa buồn ngủ lại thêm mệt mỏi. Nàng phải bám vào lưng ghế chạm hoa hồng để ngồi cho vững.

- Không còn rượu chát.

Nàng lẩm bẩm, nhớ lại những hàng rượu dài vô tận trong hầm. Nàng chợt nghĩ tới một chuyện:

- Pork, vậy còn rượu bắp trong cái thùng gồ sồi ba tôi chôn ở dưới gốc cây đậu khấu thì sao?

Lại một nụ cười mờ ảo hiện ra trên gương mặt đen đúa, một nụ cười khoái trá và thán phục.

- Cô Scarlett, cô tài quá. Tôi cũng không quên cái thùng đó. Nhưng ‘ượu đó không ngon đâu, mới chôn có một năm mà, hơn nữa, đàn bà uống ‘ượu mạnh không tốt.

Bọn da đen cứ ngu xuẩn mãi! Chúng chẳng tự mình nghĩ được điều gì khá hơn. Vậy mà quân Yankee muốn giải phóng chúng.

- Tôi và ba tôi uống một chút cũng không sao. Mau lên Pork, đào nó lên rồi đem cho tôi hai cái ly, vài miếng bạc hà và đường, tôi muốn pha một ly cốc-tai..

Pork lộ vẻ bất mãn:

- Cô Scarlett, mấy tháng nay Ta’a không còn đường, chúng đã cho ngựa giẫm nát bụi bạc hà và đập bể hết mấy cái ly ‘ồi.

Nếu Pork nói “chúng” một lần nữa chắc mình điên lên mất, không làm sao chịu nổi. Scarlett nói lớn:

- Được rồi, bác lấy rượu mau đi. Uống không cũng được.

Nhưng khi Pork quay đi, Scarlett tiếp ngay:

- Khoan đã, còn nhiều chuyện mà tôi không biết giải quyết ra sao. À này, tôi có mang về một con ngựa và một con bò, con bò cần được vắt sữa ngay, còn con ngựa bác tháo ra và cho nó uống nước. Nói Mammy trông nom con bò cái. Bảo bà ấy vắt sữa nó ngay. Con bà Melanie sẽ chết nếu không có gì cho nó bú và …

Pork ngập ngừng:

- Bà Melly không… không thể?

- Bà Melly không có sữa!

“Chúa ơi, má mà nghe mình nói câu này chắc bà xỉu mất”

- Thưa cô Scarlett, vậy thì Dilcey của tôi sẽ nuôi đứa con của bà Melly. Vợ tôi vừa mới sanh, nó có đủ sữa cho hai đứa bú.

- Bác vừa có con nữa sao, Pork?

“Trẻ con… trẻ con, tại sao Thượng đế sanh ra trẻ con lắm thế? Ờ mà không, Thượng đế đâu có tạo ra chúng. Chỉ có lũ người điên khùng mới sanh con mãi”

- Dạ một đứa t’òn quây hà. Nó…

- Lên nói Dilcey để mấy em tôi nằm đó. Để tôi lo cho chúng. Bảo vợ bác lo ngay cho đứa nhỏ và cho bà Melly. Nhắc Mammy trông nom con bò và cho con ngựa vào chuồng.

- Đâu còn chuồng ngựa, cô Scarlett. Chúng lấy làm củi đốt hết ‘ồi.

- Đừng kể với tôi những chuyện của “chúng” nữa. Nhớ nhắc Dilcey săn sóc mẹ con bà Melanie. Còn bác, Pork, đi đào rượu lên, sau đó lấy khoai mỡ cho tôi.

- Nhưng cô Scarlett, tôi không có đèn.

- Bộ dùng đuốc không được sao?

- Dạ không còn đuốc, cô Scarlett, chúng…

- Bác làm sao thì làm nhưng phải đào cho mau, lẹ lên.

Pork bước mau ra vì thấy Scarlett đã bắt đầu gắt gỏng. Còn lại một mình với Gerald, nàng đặt tay lên đùi cha, thấy bắp thịt đùi ông không còn đầy đặn như ngày xưa, nghĩ tới phải làm một cái gì để kéo ông ra khỏi tình trạng ngây ngô này… nhưng nàng không thể hỏi chuyện về mẹ được. Từ từ rồi nó sẽ tới, lúc nàng có thể chịu đựng được.

- Ba, tại sao chúng không đốt Tara?

Gerald nhìn con như không nghe rõ và Scarlett phải lặp lại. Gerald thẫn thờ:

- Tại sao… chúng dùng nhà mình làm bộ chỉ huy.

- Quân Yankee… trong nhà mình?

Scarlett cảm thấy những bức tường thân yêu của nhà mình đã bị chúng làm dơ bẩn. Đây là một ngôi nhà thánh thiện vì Ellen đã sống trong đó và quân Yankee… quân đó… lại vào đây.

- Đúng vậy đó con. Ba thấy khói ở Twelve Oaks bốc lên ở bên kia sông trước khi chúng tới đây. Nhưng Honey và India cùng bọn hắc nô đã lánh nạn về Macon trước, vì vậy nhà mình cũng không lo cho bọn nó lắm. Còn gia đình mình thì không thể đi Macon được. Mấy em con bệnh nặng lắm… còn mẹ con… chúng ta không thể rời nơi đây. Bọn hắc nô trốn hết… ba cũng không biết chúng đi đâu. Chúng còn ăn cắp luôn mấy cỗ xe và mấy con la. Mammy, Dilcey và Pork… chúng không đi. Mấy em con… má con… không thể đi đâu được.

- Phải, phải.

“Ba đừng nên nhắc tới mẹ. Ông có thể nói tới những chuyện khác. Dầu ông có bảo là Sherman dùng căn phòng này, căn phòng làm việc của mẹ nàng để làm bộ chỉ huy cũng được miễn là đừng nhắc tới Ellen”

- Bọn Yankee xua quân xuống Jonesboro để cắt thiết lộ. Và bọn chúng tràn ngập vùng này… hàng chục ngàn… và hàng ngàn đại bác, chiến mã. Ba đón chúng ở bậc thềm…

“Ồ, ba mình thật oai dũng”. Scarlett thầm nghĩ, Gerald đã nghinh đón quân thù ngay trước cửa Tara như có cả một đạo quân ở phía sau chứ không phải một đoàn quân thù trước mặt.

- Chúng bảo ba nên đi khỏi nhà vì chúng sẽ thiêu hủy chỗ này. Ba nói cứ việc đốt nhà đi, nhà ta vẫn không đi đâu hết… mấy em con… má con đang…

- Rồi sao?

“ Tại sao ông cứ phải nhắc mãi tới Ellen?”

- Ba cho chúng biết nhà ta có người bị bệnh thương hàn và không có ai có thể rời đây được. Ba bảo chúng cứ thiêu sống cả nhà đi. Ba không đi đâu cả… không làm sao rời Tara được…

Giọng Gerald kéo dài rồi tắt hẳn. Ông lặng lờ nhìn và những bức tường chung quanh. Scarlett đã hiểu. Bao nhiêu tổ tiên Ailen đang đứng sau lưng Gerald, những người đã chết vì vài sào đất, đã chiến đấu tới cùng hơn là rời bỏ quê hương, rời bỏ nơi sinh sống, cày bừa, thương yêu nhau và sanh con đẻ cái.

- Ba bảo chúng cứ việc thiêu sống ba người đàn bà bệnh hoạn luôn đi. Không ai đi đâu hết. Viên sĩ quan trẻ tuổi là… là một người thanh nhã.

- Một tên Yankee thanh nhã? Làm sao được ba?

- Đúng là một người thanh nhã, con. Hắn phóng ngựa đi và quay về với một viên Đại úy và một bác sĩ giải phẫu, người này khám bệnh cho các em… và má con.

- Ba để cho một tên Yankee khốn kiếp vô phòng của má và mấy em con sao?

- Hắn có nha phiến con à. Mình có chút nào đâu. Hắn đã cứu chữa các em con. Suellen bị xuất huyết. Hắn đã hết sức chạy chữa cho. Và khi hắn báo cáo trong nhà mình có người đau… chúng không đốt nhà nữa. Chúng vào đây, một ông tướng nào đó và bộ tham mưu chen chúc cả vào. Chúng chiếm hết các chỗ trừ phòng bệnh. Và tụi lính…

Gerald ngừng lại, quá mệt nên không nói thêm được nữa. Phải cố gắng lắm ông mới nói tiếp được:

- Chúng hạ trại quanh nhà khắp các nơi, trong đồng bông vải, trong rẫy bắp. Trong tầm mắt hoàn toàn nhuộm màu xanh dương. Đêm đó chúng đốt hàng ngàn ngọn lửa trại. Chúng chặt phá hàng rào, chuồng gà vịt, chuồng ngựa và nhà xông khói để lấy củi nấu ăn. Chúng giết hết mấy con bò cái, heo, gà và luôn cả bầy gà lôi của ba nữa.

Gerald quý bầy gà lôi lắm, vậy mà cũng không thoát khỏi tay quân Yankee.

- Chúng đoạt hết mọi thứ, ngay cả mấy khung hình… một số bàn ghế, đồ sứ…

- Còn đồ bạc?

Pork và Mammy đem mấy món đồ bạc giấu ở đâu đó… chẳng biết có phải ở dưới giếng hay không… Ba chẳng còn nhớ ở đâu nữa. Rồi chúng dùng nơi này làm nơi xuất quân... từ Tara… Thật là ầm ĩ, tiếng vó ngựa, tiếng chân sầm sập. Và sau đó là tiếng đại bác ở Jonesboro ầm ĩ như sấm… mấy em con cũng nghe được dầu đang đau nặng. Tụi nó cứ luôn miệng “Ba ơi, làm ngưng tiếng sấm đi ba”

- Còn má con? Bà có biết quân Yankee ở trong nhà mình không?

- Má con… má con không biết gì nữa hết.

- Tạ ơn Chúa.

“Mẹ nàng đã không biết được. Bà không hề biết, không hề nghe tiếng quân thù ở nhà dưới, không hề nghe tiếng súng ở Jonesboro, không hề biết rằng mảnh đất yêu quý của bà đã bị quân Yankee dày xéo”

- Ba cũng ít thấy bọn chúng vì mải ở trên lầu săn sóc các em và má con, chỉ thường gặp viên bác sĩ trẻ tuổi đó. Y thật tốt và rất tốt. Sau khi bận rộn cả ngày với thương binh, y quay lại đây và ngồi cạnh giường bệnh. Y còn đem tới một số thuốc men và nói với ba là khi y lên đường thì em con sẽ khỏi bệnh nhưng còn má con… má con gầy yếu quá, hắn nói thế… má con khó chịu đựng nổi. Y cho biết bà đã tận dụng hết khả năng của mình rồi…

Giữa sự im lặng bao trùm theo đó, Scarlett tưởng tượng tới hình ảnh của mẹ nàng trong những ngày sau cùng, một nguồn sức dẻo dai của Tara, luôn luôn săn sóc, làm việc không nghỉ ngơi, không ăn uống để cho người khác được yên giấc, được sống no.

- Rồi chúng lên đường… chúng ra đi.

Gerald im lặng một lúc rồi sờ soạng tay con gái:

- Ba rất mừng khi thấy con trở về.

Có tiếng lục đục ở thềm nhà sau. Tội nghiệp Pork, con người đã quen chùi chân trước khi vào nhà trong bốn chục năm qua, ngay cả lúc này cũng vẫn không quên. Bác bước vào, xách theo hai chiếc bình bằng vỏ bầu khô, mùi rượu mạnh nồng nặc bốc lên nhay trước khi bác ta qua cửa.

- Tôi đã làm đổ một ít, cô Scarlett. Chiết rượu từ thùng ra mấy cái bình nhỏ như vầy không phải dễ.

- Không sao đâu, cám ơn bác.

Scarlett vớ lấy cái vỏ bầu ẩm ướt trong tay Pork, nàng nhăn mũi vì mùi rượu nồng nặc.

- Uống một chút đi ba.

Vừa nói nàng vừa đưa bầu rượu cho cha rồi cầm lấy cái bầu thứ hai. Gerald ngồi dậy, ngoan ngoãn như một đứa bé uống ừng ực. Nàng trao bình nước cho cha nhưng Gerald lắc đầu.

Lúc nàng cầm bầu rượu nơi tay cha và đưa lên miệng, Gerald nhìn theo với đôi chút trách móc trong ánh mắt. Scarlett vắn tắt giải thích:

- Con biết đàn bà quý phái không được uống rượu mạnh. Nhưng hôm nay con không còn là người quý phái nữa. Ba, con còn nhiều việc phải làm đêm nay.

Scarlett hít một hơi dài rồi nghiêng bình nốc thật mau. Chất rượu nóng cháy từ cổ họng xuống tới dạ dày làm nàng choáng váng và ứa nước mắt ra. Nàng lại đưa bầu rượu lên miệng.

- Katie Scarlett, đủ rồi con. Con không quen rượu mạnh đâu.

Từ lúc về nhà tới giờ, Scarlett mới nghe lại được giọng nói đầy oai lực của cha. Nàng cười nhăn nhó:

- Say à, con còn mong cho được say. Con muốn say để quên hết mọi chuyện.

Scarlett uống tiếp, một luồng hơi nóng xuyên vào huyết quản, lan tràn khắp người nàng và mấy đầu ngón tay tê rần lên. Ngọn lửa đang đốt cháy cơ thể nàng mới dễ chịu làm sao! Hình như nó đã chọc thủng được các lớp băng giá đang bao bọc tim nàng và cảm thấy sức mạnh đang hồi phục. Nhìn vẻ mặt cau có của Gerald, nàng vỗ nhẹ vào gối ông và cố gượng cười ranh mãnh như ngày xưa, nụ cười mà cha nàng rất thích:

- Làm sao say được ba? Con gái của ba mà. Bộ con không thừa hưởng cái tửu lượng mạnh nhứt của hạt Clayton sao?

Trước vẻ mặt tinh ranh của con, dường như Gerald mỉm cười. Men rượu chắc cũng đã thấm vào ông. Scarlett lại đưa bầu rượu cho cha:

- Ba uống một hớp nữa rồi con sẽ để ba lên lầu ngủ.

Scarlett ngừng ngang. Tại sao, tại sao nàng dùng cái lối nói với thằng Wade… để nói với cha mình. Vậy là bất kính. Nhưng thấy cha đang theo dõi lời mình, Scarlett nói thêm:

- Con sẽ đỡ ba vào giường và đưa rượu ba uống… ba uống hết bầu cũng được. Ba cần phải ngủ, con đã về đây rồi, ba đừng lo lắng gì cả. Ba uống đi.

Gerald ngoan ngoãn uống thêm một ngụm nữa rồi Scarlett đỡ ông đứng dậy.

- Pork!

Pork một tay cầm bầu rượu, một tay đỡ Gerald. Scarlett cầm đèn và cả ba cùng lên lầu.

Căn phòng mà Suellen và Carreen đang nằm dưỡng bệnh chung trên một giường xông ra mùi khen khét của giẻ xe tròn nhúng mỡ để làm đèn. Không khí nặng nề trong phòng với mùi hôi hám do các cánh cửa sổ khép kín suốt ngày cùng mùi thuốc men làm cho Scarlett muốn ngất đi. Bác sĩ đã dặn đừng để gió lọt vào phòng bệnh, nhưng khi vào đây nàng mở toang cả ba cánh cửa sổ ra cho hương lá sồi và mùi đất lùa vào. Nhưng gió chỉ xua đi được một ít mùi bệnh hoạn đã đông đặc lại trong phòng hết tuần này sang tuần khác.

Carreen và Suellen bây giờ quá xanh xao hốc hác và ngủ không yên giấc. Đôi lúc choàng tỉnh, cả hai nằm trợn trừng miệng lẩm bẩm trên chiếc giường lớn mà trong những ngày còn mạnh khỏe và sung sướng chúng thường hay nằm tỉ tê tâm sự với nhau. Trong góc phòng là một cái giường trống, cái giường nhỏ chân cong kiểu Pháp mà Ellen đã mang từ Savannah về và cũng là giường bệnh của bà.

Scarlett ngồi bên cạnh giường, ngây người nhìn hai đứa em. Rượu mạnh đã bắt đầu có hiệu lực với dạ dày trống rỗng của nàng. Đôi lúc nàng thấy như hai đứa em lùi ra thật xa, thu nhỏ lại và những tiếng lảm nhảm của chúng nghe như tiếng vo ve của côn trùng. Rồi chúng lại hiện ra thật lớn, xông vào người nàng nhanh như tốc độ ánh sáng. Scarlett cảm thấy sự mệt mỏi như xâm nhập vào xương tủy. Nàng chỉ muốn nằm lăn ra ngủ vùi.

Phải chi nàng có thể cứ nằm ngủ cho đến khi Ellen đến lay nhẹ cánh tay nàng và nói: “Trưa rồi, Scarlett. Con không nên lười quá vậy”. Nhưng chẳng bao giờ nàng có thể sống lại trong cảnh đó. Phải chi Ellen còn sống hay còn một người nào lớn tuổi, nhiều kinh nghiệm hơn nàng và không hề biết mệt mỏi để nàng nương tựa. Phải chi còn một người nào để nàng gục đầu trên gối, một người gánh vác giùm nàng cái gánh nặng trên vai.

Cửa nhẹ nhàng mở ra và Dilcey lách vào, một tay ẵm đứa con của Melanie, tay còn lại bưng bầu rượu bắp. Trong ánh đèn lờ mờ, Dilcey trông ốm hơn lúc trước, màu da đỏ càng hiện rõ ra, lưỡng quyền nhô cao, sống mũi diều hâu nhọn hoắt và nước da màu đồng như sáng bóng hơn. Cái áo vải chúc bâu phai màu đang hở nút để lộ bộ ngực đồ sộ cũng màu hung hung. Đứa con của Melanie đang rúc đầu vào ngực Dilcey như một con mèo con bị lạnh chui đầu vào khoảng da bụng ấm áp của mẹ.

Scarlett lảo đảo đứng dậy cầm tay Dilcey:

- Dilcey còn ở lại thật là một điều hay.

- Thưa cô, làm sao tôi có thể theo cái quân mọi phản phúc ấy khi ba cô đã có lòng thương mua tôi và con nhỏ Prissy về nhà này và má cô đã hết sức tử tế với tôi.

- Ngồi xuống đi Dilcey, thằng nhỏ bú được không? Còn bà Melanie thế nào?

- Thằng nhỏ chẳng đến nỗi nào, nó chỉ quá đói thôi, tôi có đủ sữa nuôi. Không thưa cô, bà Melanie đã hồi tỉnh ‘ồi. Bà ấy không chết đâu, cô đừng lo. Tôi đã từng thấy nhiều người đen lẫn trắng giống y như bà ấy. Bà Melanie chỉ quá mệt vì lo lắng cho đứa nhỏ. Nhưng tôi đã làm bà ấy yên lòng, tôi có cho bà uống chút ‘ượu còn lại trong cái bầu này và bà đã ngủ ‘ồi.

Thế là rượu bắp đã giúp ích cả nhà. Scarlett nghĩ chẳng biết có nên cho thằng Wade uống một chút xem nó có ngừng nấc không. Melanie không chết và khi Ashley trở về… Nếu chàng chẳng trở về… Không, đừng nên nghĩ tới chuyện ấy lúc này. Còn rất nhiều chuyện để suy nghĩ, để gỡ rối, để quyết định. Uớc gì mình khỏi trả cái món nợ của mình mãi mãi! Scarlett đứng bật dậy khi nghe có tiếng cót két đều đặn phá tan sự im lặng bên ngoài.

- Mammy đang lấy nước để lau mình cho hai cô. Họ cần được lau ‘ửa nhiều.

Dilcey vừa giải thích vừa đặt bầu rượu xuống bàn, giữa cái ly và mấy lọ thuốc.

Scarlett phì cười. Có lẽ thần kinh nàng đã bắt đầu hỏng nên tiếng trục quay giếng cũng có thể làm nàng giựt mình. Dilcey bình thản nhìn Scarlett cười, gương mặt chị ta vẫn trơ trơ nhưng Scarlett biết Dilcey đã hiểu. Nàng ngồi lọt thỏm người trong ghế. Phải chi nàng có thể cởi áo nịt ra, cái cổ áo đang làm khó chịu và đôi giày còn kẹt đầy cát sỏi đã làm phồng rộp chân nàng.

Tiếng cót két của cái rỏ rẻ càng lúc càng chậm lại khi dây thừng đã thu ngắn vào, mỗi tiếng kêu là gàu nước lên gần mặt giếng hơn. Mammy sắp vào đây với nàng… Mammy của Ellen và giờ đây là Mammy của nàng. Scarlett vẫn ngồi im, đầu óc trống rỗng trong khi đứa con của Melanie đã bú khá no, bật khóc vì lạc núm vú. Dilcey im lặng áp miệng đứa bé vào ngực mình. Tiếng chân kéo lê chậm chạp của Mammy băng qua sân sau. Đêm hoàn toàn yên tĩnh. Những tiếng động nhẹ cũng đủ vang vào tai nàng như tiếng sấm.

Hành lang trên lầu như rung lên dưới sức nặng của Mammy khi bà tới gần cửa phòng. Rồi thì Mammy có mặt trong phòng, Mammy với đôi vai trĩu xuống bởi sức nặng của hai thùng nước bằng gỗ, mặt hiền từ và trầm ngâm khó hiểu.

Mắt sáng lên khi nhận ra Scarlett, bà nhe răng trắng nõn ra cười và đặt hai thùng nước xuống. Scarlett chạy tới, gục đầu vào ngực Mammy, bộ ngực đã từng ấp ủ bao nhiêu mái đầu đen lẫn trắng. Scarlett thầm nghĩ: “Rồi mọi việc sẽ ổn định lại, sẽ có một cái gì làm cho mình tìm lại được nếp sống bất biến ngày cũ”. Nhưng Mammy đã đánh tan ảo tưởng của nàng.

- Con của Mammy đã về đây ‘ồi! Ồ, Scarlett bây giờ Ellen đã chết, chúng ta còn biết làm gì đây? Scarlett ơi, nhiều khi Mammy muốn chết theo luôn. Tôi chẳng làm gì được nếu không có Ellen chỉ bảo. Chúng ta chỉ còn lại sự đói khổ thôi, còn nhiều gánh nặng lắm con ơi, thật nhiều gánh nặng.

Đứng áp đầu vào ngực Mammy nhưng hai tiếng “gánh nặng” cũng đã làm Scarlett chú ý. Đó là những tiếng đã ám ảnh nàng trong suốt buổi xế chiều hôm qua. Bây giờ nàng đã nhớ lại cả đoạn chót của bài ca:

Chỉ còn vài hôm nữa

Oằn vai dưới gánh nặng

Mệt mỏi dặm đường xa

Dầu không còn ánh sáng…

Đến bao giờ gánh nặng ở vai nàng sẽ nhẹ bớt đi? Thế là nàng đã trở về, trở về Tara mà vẫn không được yên nghỉ để phải mang thêm vài gánh nặng khác? Nàng vùng ra khỏi vòng tay của Mammy và sờ soạng lên khuôn mặt nhăn nheo của nhũ mẫu.

- Ủa, sao tay con…?

Mammy cầm bàn tay nhỏ nhắn đầy vết phồng rộp và lở loét của Scarlett nhìn với vẻ bất mãn:

- Cô Scarlett, tôi đã từng nói với cô là chỉ cần nhìn bàn tay cũng biết đó là người đàn bà thanh nhã hay không và… mặt cô lại còn ‘ám nắng nữa.

Tội nghiệp Mammy, bà vẫn cố giữ những quy lệ không cần thiết đó ngay trong khi chiến tranh và chết chóc bao trùm đất nước. Chỉ một lúc nữa thôi là bà sẽ nói thêm rằng một thiếu nữ có bàn tay chai nám thường không kiếm được chồng, nhưng đã đoán trước, Scarlett đổi sang chuyện khác:

- Mammy, tôi muốn vú kể cho nghe chuyện của má. Để ba kể lại tôi không chịu nổi đâu.

Nước mắt Mammy trào ra khi bà khom xuống nhấc hai chậu nước lên. Bà lẳng lặng tới bên giường kéo mền ra, bắt đầu cởi áo ngủ cho Suellen và Carreen. Scarlett chăm chú nhìn hai đứa em trong ánh đèn chập chờn. Carreen mặc áo ngủ còn sạch nhưng đã vá víu nhiều chỗ, Suellen quấn mình trong chiếc áo mặc ở nhà bằng vải nâu đã cũ mèm có viền đăng-ten Ailen. Mammy lặng lẽ khóc trong khi lau rửa cho hai thân hình gầy trơ xương bằng một cái khăn choàng ngực cũ.

- Scarlett, chung quy cũng tại cái quân Slatte’y phản phúc, quân bất lương, đê hèn đã giết Ellen. Tôi đã nói với bà hàng ngàn lần là chẳng ích lợi gì phải lo săn sóc cái quân phản phúc đó, nhưng bà Ellen không chịu nghe, bà còn nhân hậu bảo rằng bất cứ ai cũng cần sự giúp đỡ của bà.

Scarlett ngạc nhiên hỏi:

- Slattery? Làm sao lọt bọn chúng vô đây?

Mammy vừa chỉ hai cô gái vừa nói:

- Thì chúng đã mắc cái bệnh này nè. Con gái của mụ già Slatte’y, con Emmie nó bị bệnh và mụ Slatte’y chạy ào tới bà Ellen như thường khi có chuyện túng ngặt. Bộ mụ không biết săn sóc cho con gái mụ hay sao? Bà Ellen cũng đâu có ‘ảnh ‘ang. Vậy mà bà cũng qua săn sóc cho con Emmie. Bà Ellen đâu có khỏe mạnh gì, hơn nữa quân Yankee cứ lại đây sung công thức ăn làm chúng ta chẳng còn đầy đủ thức ăn nữa. Bà Ellen thì ăn ít như chim. Tôi đã nói đi nói lại là cứ bỏ mặc cái quân da t’ắng hạ tiện đó đi nhưng bà không chịu nghe. Bởi vậy, khi con Emmie đã bớt thì Ca’’een bị lây. Bệnh thương hàn nó chộp được Ca’’een ‘ồi thì tới Suellen. Vậy là bà Ellen phải lo săn sóc cho hai con.

Lúc đó quân Yankee đã vượt sông và cũng không ai biết được số phận Ta’a ‘a sao. Tôi thì muốn điên lên nhưng bà Ellen thì lạnh lùng như t’ái dưa leo, chỉ lo cho hai cô bệnh đã nặng mà không tìm ‘a thầy thuốc, cũng không có thuốc men. ‘ồi một đêm, sau khi tôi và bà vừa lau mình xong cho hai cô thì bà nói với tôi: “Mammy, phải chi tôi bán được linh hồn để mua nước đá đắp cho mấy đứa nhỏ”

Bà không cho ông Ge’ald vào đây, ‘osa, Teena và mọi người khác cũng không, t’ừ tôi ‘a vì tôi đã có lần bị thương hàn. ‘ồi bà bị lây, cô Scarlett, và tôi biết ngay không còn cách nào cứu chữa.

Mammy ngồi dậy kéo yếm lau nước mắt.

- Bệnh trở nặng thật mau, cô Scarlett và dầu viên bác sĩ Yankee hảo tâm ấy đã hết lòng săn sóc cũng đành chịu. Bà không còn biết gì nữa. Tôi gọi tên bà, gợi chuyện với bà nhưng bà không còn nhận ‘a vú của bà nữa.

- Má tôi có… có bao giờ nhắc tôi… hoặc kêu tên tôi không?

- Không, bà tưởng bà còn là thiếu nữ ở Savannah. Bà không gọi tên một ai cả.

Dilcey chợt quay lại, đặt đứa bé đã thiêm thiếp ngủ xuống gối.

- Có, bà có gọi tên một người nào đó.

- Câm miệng con mọi da đỏ kia.

Mammy quay sang Dilcey với điệu bộ đe dọa.

- Thôi, Mammy. Vậy má gọi tên ai, Dilcey? Ba tôi phải không?

- Thưa cô không. Không phải tên ba cô. Ngay t’ong đêm bông vải bị đốt.

- Thôi bỏ qua chuyện bông vải cháy… nói tôi nghe mau đi.

- Dạ, bông vải cháy hết cả. Quân Yankee đem chất ‘a ngoài sân hết t’ơn kho, chúng ‘eo hò: “Đây là ngọn lửa vĩ đại nhứt Geo’gia và đốt ngay.

Tất cả số bông vải tích trữ suốt ba năm… một trăn năm chục ngàn đô-la tan tành trong một ngọn lửa!

- Và khi lửa cháy sáng như ban ngày… chúng tôi sợ nhà bị cháy lây, lửa sáng đến nỗi cô có thể tìm được một cây kim ‘ớt trên sàn. Và khi ngọn lửa chiếu qua cửa sổ, bà Ellen tỉnh lại, bà ngồi thẳng trên giường và gọi lớn nhiều lần: “Philippe! Philippe!”. Tôi chưa bao giờ nghe cái tên này, nhưng chắc chắn là tên của một người nào đó.

Mammy ngồi sững như tượng đá, trừng mắt nhìn Dilcey nhưng Scarlett không trông thấy, nàng đã vùi đầu vào lòng bàn tay. Philippe… người ấy là ai và đã làm gì đến nỗi mẹ nàng gọi tên trước lúc lìa đời?

Đoạn đường xa dịu vợi từ Atlanta về Tara đã kết thúc nhưng kết thúc trong một hoàn cảnh nan giải, đáng lẽ chỉ kết thúc trong vòng tay của Ellen. Từ đây, Scarlett sẽ không bao giờ được yên giấc như một đứa bé dưới mái nhà của cha và được bao bọc ấm cúng trong sự thương yêu che chở của mẹ như một lớp lông hải âu nữa. Bây giờ nàng không còn trông cậy vào ai để tìm được yên ổn nữa. Không còn cách nào để vùng vẫy hầu thoát khỏi cái kết thúc nan giải đó. Không còn người nào để chia vơi gánh nặng với nàng. Gerald đã già và ngây dại, mấy đứa em đang bệnh, Melanie ốm yếu mảnh mai, mấy đứa nhỏ vô dụng và những người da đen còn lại thì đang trông mong vào nàng với lòng tin của trẻ con, họ bám riết vào nàng, nghĩ rằng con gái của bà Ellen sẽ cứu vớt được họ như chính Ellen.

Bên ngoài cửa sổ, dưới ánh trăng mơ hồ, Tara trải dài trước mặt nàng. Bọn hắc nô đã trốn đi, những sào đất bỏ hoang, chuồng thú bị thiêu rụi, tất cả đều như những thân xác đẫm máu dưới mắt nàng, cũng giống như chính thân xác nàng đang từ từ rướm máu. Đó là phần cuối của con đường với những người già run rẩy, những chứng bệnh, những cái miệng đòi ăn, những bàn tay yếu đuối bám vào nàng. Và ở tận cùng con đường, không có gì cả, không có gì ngoài Scarlett O’Hara Hamilton, mười chín tuổi đầu và là quả phụ có một con.

Nàng sẽ làm gì với tất cả những thứ ấy? Cô Pitty và họ Burr ở Macon có thể nhận nuôi Melanie và đứa con. Nếu mấy đứa em nàng hết bệnh, bên ngoại nàng có thể nhận chúng về ở chung, dầu họ có thích hay không cũng vậy. Còn nàng và Gerald thì có thể nhờ cậy vào hai bác James và Andrew.

Scarlett nhìn xuống hai thân hình gầy còm dưới lớp mền ướt sũng. Nàng không ưa Suellen, chưa lúc nào nàng nhận rõ điều đó bằng lúc này. Nàng không bao giờ thương nó. Nàng cũng chẳng thích Carreen cho lắm… nàng không chịu được những yếu ớt. Nhưng chúng đồng huyết thống với nàng, một phần tử không thể tách rời của Tara. Không, nàng sẽ không để cho chúng sống nhờ mấy bà dì với tư cách những người bà con sa sút. Một người trong họ O’Hara sa sút, sống nhờ vào những miếng bánh bố thí của người khác? Ồ, không bao giờ!

Vậy là chẳng còn cách nào để vượt qua cái đoạn cuối nan giải ấy sao? Bộ óc mệt mỏi của nàng làm việc mới chậm chạp làm sao. Scarlett uể oải đưa tay chống cằm rồi cầm lấy bầu rượu trên bàn. Còn một ít rượu dưới đáy nhưng không rõ bao nhiêu. Nàng ngạc nhiên tự hỏi tại sao mùi rượu hăng nồng không còn làm mũi nàng khó chịu nữa. Scarlett uống thật chậm, rượu không còn đốt chấy cổ họng nữa, nàng chỉ thấy một cảm giác ấm ấm tê mê.

Scarlett đặt bầu rượu xuống nhìn quanh. Tất cả đang diễn ra như một giấc mơ, căn phòng mù mờ khói, hai đứa em gầy gò, Mammy ngồi sầm mặt bên giường, Dilcey bất động như một pho tượng đồng với đứa bé sơ sanh đỏ hỏn nép sát vào ngực… một giấc mộng mà khi tỉnh dậy nàng hy vọng sẽ ngửi được mùi mỡ chiên dưới bếp, sẽ nghe được tiếng cười ằng ặc của bọn hắc nô, tiếng xe bò lăn bánh cót két ra đồng và sẽ được Ellen nhẹ nhàng đánh thức.

Rồi Scarlett thấy mình đang nằm trên chiếc giường ở phòng riêng, dưới ánh trăng mờ mờ, Mammy và Dilcey đang thay áo cho nàng. Cái áo nịt không còn siết chặt lồng ngực nên Scarlett khoan khoái thở. Nàng biết đôi vớ đang được nhẹ nhàng kéo ra khỏi chân mình và Mammy vừa lẩm bẩm an ủi vừa lau rửa bàn chân sưng phồng của nàng. Nước mát dịu làm sao! Thật là sung sướng khi được nằm thoải mái như một đứa bé trên chiếc giường êm ái. Rồi không biết sau đó bao lâu, nàng thấy chỉ còn lại một mình, ánh trăng đã sáng hơn và chiếu xuyên tới giường.

Scarlett không biết mình đã say, say vì mệt và vì rượu mạnh. Nàng chỉ biết mình đang tách rời khỏi thể xác mệt mỏi của mình và đang bềnh bồng trong một khoảng không nào đó, nơi không có đau đớn và mệt nhọc. Tự nhiên nàng nhìn thấy mọi vật sáng rõ và trong suốt như pha lê.

Scarlett đang nhìn chúng bằng đôi mắt khác hẳn vì tại một nơi nào đó trên quãng đường dài về Tara, nàng đã bỏ lại sau lưng cái tuổi thanh xuân. Nàng không còn là một nắm đất sét mềm dẻo mà mỗi lúc, mỗi biến cố lại có thể in hằn dấu vết lên trên đó. Nắm đất sét ấy bây giờ đã khô cứng lại, một vài giờ trong cái ngày vô định hôm qua vẫn còn kéo dài mãi ngàn năm. Đây là đêm cuối cùng nàng để cho người ta săn sóc mình như đứa bé. Bây giờ nàng đã là một thiếu phụ mà tuổi xuân đã đi qua.

Không, nàng không thể cầu cạnh họ nội hay họ ngoại. Dòng họ O’Hara không chấp nhận sự bố thí, dòng họ O’Hara luôn luôn tự xoay sở. Gánh nặng cũng vẫn là gánh nặng của riêng nàng và nó vẫn luôn vừa đè nặng để đôi vai nàng hứng lấy. Nàng không còn ngạc nhiên khi nghĩ rằng vai mình đã đủ sức để mang bất cứ gánh nặng nào. Nàng sẽ không bỏ hoang Tara, nàng lệ thuộc vào những sào đất đỏ kia hơn là chúng lệ thuộc vào nàng. Như những cây bông vải, nàng đã bắt rễ vào mảnh đất màu đỏ như máu ấy để hút lấy nhựa sống. Nàng sẽ ở lại Tara và sẽ giữ gìn nó, dầu sao nàng cũng phải tự lo và lo cho mấy đứa em, cho Melanie và đứa con của Ashley, cho mấy người da đen còn lại. Ngày mai… ôi, ngày mai! Ngày mai nàng sẽ mang ách vào cổ. Ngày mai còn có nhiều việc phải làm. Phải qua Twelve Oaks và trại McIntost xem có gì còn sót lại trong những mảnh vườn hoang đó, phải xuống tận đầm lầy bên bờ sông tìm xem có heo gà lạc nào không, phải đi Jonesboro và Lovejoy với mấy món nữ trang của Ellen… Ở đó thế nào cũng còn sót vài người buôn bán chút ít thức ăn. Ngày mai… ngày mai… đầu óc nàng như một chiếc đồng hồ hết dây thiều càng lúc càng chạy chậm nhưng vẫn vô cùng sáng suốt.

Trong khoảnh khắc những chuyện truyền kỳ trong gia tộc mà nàng thường nghe kể từ lúc bé, những chuyện chỉ làm nàng bực dọc và nghe một cách lơ là, bỗng hiện ra trong suốt như thủy tinh. Gerald túi không một cắc đã tạo dựng được Tara. Ellen đã vượt được một nỗi buồn bí ẩn, ông ngoại Robillard sống sót sau sự sụp đổ ngai vàng của Napoleon đã cố tìm được một vùng đất mới, phì nhiêu trên bờ biển xứ Georgia. Ông cố Prudhomme đã tạo dựng một tiểu vương quốc trong rừng thẳm trên đảo Haiti để rồi khi mất nó, vẫn còn sống để nghe tên mình được tôn kính nhắc nhở ở Savannah. Lại cũng có nhiều nàng Scarlett chiến đấu bên cạnh những chí nguyên quân Ailen để giành độc lập cho xứ sở rồi bị treo cổ và cũng có nhiều ông O’Hara đã chết trên bờ sông Boyne vì đã chiến đấu đến hơi thở cuối cùng để bảo vệ sự sản.

Tất cả đã chịu nhiều bất hạnh đắng cay nhưng bất hạnh không tiêu diệt được họ. Họ không để bị đắm chìm theo sự sụp đổ của các đế quốc, họ không để bị ngã gục trước lưỡi dao mở đường của bọn nô lệ nổi loạn, của chiến tranh, của những nhà cách mạng, của những sự bài xích và trưng dụng. Số kiếp lận đận có lẽ cũng mang tới cho họ muôn vàn nguy hiểm nhưng họ chẳng sờn lòng. Họ không khóc lóc, họ cứ phấn đấu. Bóng mờ của những người ấy, những người mang cùng dòng máu với nàng như đang di động chậm chạp dưới ánh trăng. Và Scarlett không chút ngạc nhiên khi thấy họ, những người trong dòng họ đã biến đổi được vận mạng để tìm ra hạnh phúc. Tara là vận mạng của nàng, là cuộc phấn đấu của nàng và nàng phải là người thắng cuộc.

Scarlett mơ màng xoay người lại, một lớp màn đen từ từ phủ xuống. Tiền nhân của nàng đang thực sự có mặt ở đây, họ đang thì thầm những lời khuyến khích hay là nàng chỉ nằm mơ?

Nàng thì thào đi vào giấc ngủ.

“ Dù các người có ở đây hay không, tôi vẫn chúc các người ngủ ngon… xin đa tạ!”