ối qua, tôi đã đi cùng con gái đến khu Gobelins. Quay về, taxi đã theo phố Santé, nơi một quán cà phê thuộc vào số những quán mang trên biển hiệu của chúng dòng chữ. CỦI THAN RƯỢU được chiếu làn ánh sáng màu lục. Trên đại lộ Arago, tôi không sao rời mắt nổi khỏi bức tường u tối và bất tận của nhà tù. Chính đó là nơi, khi xưa, người ta dựng máy chém. Thêm lần nữa, tôi đã nghĩ đến bố tôi, đến vụ thoát khỏi cái nhà kho trên quai de la Gare và đến việc Pagnon chắc hẳn đã tới đón ông đêm hôm ấy. Tôi biết bản thân Pagnon từng bị giam ở Santé vào năm 1941, trước khi được “Henri” giải thoát, đó là sếp sòng của băng đảng phố Lauriston.

Taxi đã đến Denfert-Rochereau và đi vào đại lộ chạy men theo bệnh viện Saint-Vincent-de-Paul, Đài Thiên văn và Văn phòng Kinh tuyến[22]. Nó chạy về phía sông Seine. Trong các giấc mơ của tôi, tôi thường đi theo hành trình ấy: Tôi bước ra khỏi một nơi giam giữ hẳn có thể là nhà kho trên quai de la Gare hay Santé. Trời tối. Ai đó đợi sẵn tôi, trên một chiếc xe ô tô lớn có băng ghế da. Chúng tôi rời khỏi khu phố của những bệnh viện, tu viện, chợ rượu vang, chợ đồ da và nhà tù đó rồi tiến về phía sông Seine. Đúng vào lúc chúng tôi đến được Hữu ngạn sau khi đã vượt qua cầu Carrousel và dãy ghi sê của Louvre, tôi trút một hơi thở phào. Tôi chẳng còn gì phải sợ hãi nữa. Chúng tôi đã để lại ở phía sau vùng nguy hiểm. Tôi biết rõ đó chỉ là một quãng ngơi. Sau này, rồi người ta sẽ đòi tôi phải thanh toán. Tôi thấm thía một cảm giác tội lỗi mà đối tượng cứ mãi mông lung: Một tội ác mà tôi từng tham gia với tư cách đồng lõa hoặc nhân chứng, tôi sẽ không thực sự nói được đó là gì. Và tôi hy vọng rằng nỗi mù mờ đó sẽ giúp tôi tránh sự trừng phạt. Giấc mơ ấy tương ứng với điều gì trong cuộc sống thực? Với kỷ niệm về bố tôi, người, thời Chiếm đóng, từng trải qua một hoàn cảnh cũng hết sức mù mờ: bị bắt trong một cuộc vây ráp bởi cảnh sát Pháp mà không hay biết mình phạm tội gì, rồi được giải thoát nhờ tay một thành viên của băng đảng phố Lauriston chăng? Đám đó dùng nhiều chiếc xe ô tô sang trọng bị chủ nhân của chúng bỏ lại hồi tháng Sáu năm 1940. “Henri” chạy một chiếc Bentley màu trắng từng thuộc về công tước de Cadaval, còn Pagnon thì đi chiếc Lancia mà nhà văn Đức Erich Maria Remarque, trước khi đi Mỹ, đã giao cho một chủ xưởng sửa xe trên phố La Boétie. Và chắc hẳn chính trên chiếc Lancia ăn trộm của Remarque mà Pagnon đã tới đón bố tôi. Cảm giác mới kỳ cục làm sao khi thoát ra khỏi “cái lỗ” - như bố tôi vẫn hay nói - và ngồi trên một chiếc xe ô tô tỏa mùi da chầm chậm băng ngang Paris về hướng Hữu ngạn sau giờ giới nghiêm... Nhưng, rồi một ngày, sẽ phải thanh toán thôi.