ể từ khi thằng Siskin cải thiện được điểm số môn tiếng Nga, chúng tôi bắt đầu tham gia công tác xã hội thì uy tín của chúng tôi lên cao hẳn. Thằng Siskin được phép tham gia đội bóng rổ của lớp, và nó tỏ ra là một vận động viên rất có khả năng. Chúng tôi thậm chí còn bầu nó làm đội trưởng. Nó đã chỉ đạo việc tập luyện của đội hiệu quả tới mức chúng tôi giành được chiến thắng khi thi đấu trong giải của trường. Sau đó thì uy tín của chúng tôi còn lên cao nữa, và trên báo tường của toàn trường có cả bài viết về đội bóng rổ lớp tôi.

Thế nhưng không phải tất cả mọi việc đều đã tốt đẹp ngay. Tôi và thằng Siskin vẫn tiếp tục học tiếng Nga một cách rất chăm chỉ, thế nhưng nó vẫn chỉ được ba điểm mà thôi, chưa hơn được. Còn nó thì tưởng rằng sau khi được ba thì nó sẽ dễ dàng được bốn, rồi được năm, nhưng mà mọi việc chẳng được xuôi chèo mát mái thế.

Cô Olga Nikolaevna vẫn chỉ cho nó ba điểm, đến mức một hôm thằng này thất vọng.

- Anh hiểu em không ạ, - nó nói với anh Volodia, - em không được phép bị ba điểm nhiều hơn nữa. Em là người giữ thư viện, lại là đội trưởng đội bóng rổ. Trên báo tường của toàn trường có bài viết về em, thế mà em lại bị ba điểm thì coi sao được!

- Em phải cố gắng thêm chút nữa, - anh Volodia nói. Em hãy tiếp tục học tập chăm chỉ đi.

- Thì em nói với anh chính là vì chuyện đó mà, có phải muốn bỏ không học nữa đâu? Em có cố đến mấy thì cô Olga Nikolaevna cũng không bao giờ cho em điểm tốt hơn ba hay sao ấy. Chắc cô đã có ấn tượng là em học kém rồi. Như thế thì mãi mãi em chỉ được ba thôi sao?

- Không, - anh Volodia nói. - cô Olga Nikolaevna công bằng lắm mà. Khi nào em đáng được bốn điểm thì nhất định cô sẽ cho bốn.

- Ôi trời ơi, thế thì phải mau mau lên chứ! - thằng Siskin nói. Trong lớp còn mỗi mình em bị ba điểm thôi! Đến vì em mà cả lớp mất điểm thi đua thôi.

Chúng tôi tiếp tục học tập. Cô Olga Nikolaevna cũng giúp thằng Siskin học thêm sau giờ học, và nó tiến bộ thật sự, dù là rất chậm. Hơn tháng rưỡi sau khi nhận được điểm ba đầu tiên, cuối cùng nó đã được bốn điểm. Đó là một sự kiện vui mừng đối với cả lớp.

Ngày hôm đó chúng tôi họp lớp, và cô Olga Nikolaevna thông báo kết quả học tập chung.

- Bây giờ trong lớp chúng ta không còn ai bị điểm kém nữa, - cô nói - Chúng ta đã hoàn toàn loại trừ không chỉ các điểm hai, mà cả các điểm ba nữa.

Cô nói chúng tôi đã học tập rất nỗ lực, và thằng Siskin đã tiến bộ, đến mức cô tin tưởng rằng từ nay về sau nó nhất định sẽ học giỏi.

- Trong trường của chúng ta có những tập thể lớp học rất giỏi, toàn các học sinh khá và giỏi, nhưng tập thể đoàn kết như lớp của chúng ta, mà cũng toàn là các học sinh khá và giỏi thì chưa từng có, - cô nói. Cô mong rằng học sinh các lớp khác cũng sẽ theo gương lớp ta và học giỏi hơn nữa. Tuy nhiên, cô mong các em không dừng lại ở những gì đã đạt được. Nếu các em thoả mãn, dừng lại và học hành chểnh mảng thì điểm số của các em lại tụt xuống đấy.

Sau đó anh Volodia cũng phát biểu ý kiến. Anh nói:

- Các em ạ, anh sẽ viết một bài báo về lớp mình để đăng trên báo tường của trường, để cả trường biết các em đã cố gắng học tập như thế nào và để các lớp khác học tập gương tốt của các em. Các em hãy kể lại điều gì giúp các em đạt được những kết quả cao trong học tập.

- Theo em là nhờ cô Olga Nikolaevna đã dạy rất tốt ạ - Vania Pakhomov nói.

- Cô Olga Nikolaevna là cô giáo rất giỏi ạ, - Vasia Erokhin nói.

- Nhưng việc học tập thì không chỉ phụ thộc vào cô giáo, các em ạ, - cô Olga Nikolaevna nói. Các giáo viên giỏi nhất đôi khi cũng gặp những lớp học mà không phải là tất cả học sinh đều học giỏi.

- Chúng em đã đạt được các thành tích tốt là nhờ cô Olga Nikolaevna đã dạy rất giỏi, thêm vào đó cả tập thể lớp cùng mong muốn học tập tốt ạ, - Tolia Dezhkin nói.

- Vậy các em hãy kể xem tại sao các em lại muốn học giỏi? - Anh Volodia hỏi

- Em kể được không ạ? - thằng Siskin nói. - Em nghĩ rằng trong lớp chúng ta tất cả các bạn có một tình bạn thật sự. Mọi người không chỉ nghĩ về bản thân mình, mà còn quan tâm đến các bạn khác nữa. Điều đó chính em đã trải qua. Khi em học kém, tất cả các bạn đã quan tâm đến em. Nhưng có điều khi đó em rất ngu ngốc cho nên mới tự ái. Còn bây giờ em đã hiểu là các bạn đều muốn giúp đỡ em và cùng phấn đấu vì danh dự của tập thể lớp.

- Em nói rất đúng, Siskin ạ. Đó là tình đoàn kết gắn bó giúp cả lớp đạt được thành tích học tập tốt, - anh Volodia nói. Trong lớp các bạn đã hiểu được rằng một tình bạn chân chính không có nghĩa là giấu diếm khuyết điểm hộ bạn, mà là phải nghiêm khắc với các bạn của mình.

- Cho em nói với ạ, - tôi nói. - Bây giờ em cũng hiểu phải đối xử với bạn mình như thế nào. Cần phải nghiêm khắc yêu cầu bạn tiến bộ. Nếu bạn mắc khuyết điểm, cần phải nói thẳng với bạn mình, bởi vì nếu không nói thì hoá ra chính mình cũng trở thành người bạn không tốt mất. Em cũng đã trải qua điều đó. Khi Siskin hành động không đúng, mà em lại giúp bạn giấu diếm thì thật là tai hại. Rồi sau đó em cũng nghiêm túc đòi hỏi bạn mình sửa chữa, nên giờ đây em trở thành một người bạn chân chính của bạn ấy.

- Em cũng đã hiểu đúng vấn đề. - anh Volodia nói. Và câu chuyện của chúng tôi cứ thé tiếp tục, chúng tôi còn bàn nhiều việc khác nữa, và cuối cùng Siskin nói:

- Thưa cô Olga Nikolaevna, em muốn xin cô hãy cho em điểm bốn vào sổ điểm ạ.

- Đến cuối tuần cô sẽ cho điểm tất cả các em, và đến lúc đó cả điểm bốn của em nữa.

- Thưa cô, em xin cô hãy cho em điểm bốn hôm nay ạ, em muốn lắm ạ!

- Sao em phải vội thế? Điểm bốn có chạy đi đâu mất đâu!

- Em biết là không chạy mất ạ. Nhưng em muốn được khoe mẹ em. Em hứa với mẹ là nhất định em sẽ được bốn môn tiếng Nga từ lâu lắm rồi ạ.

- Chẳng lẽ mẹ em không tin em khi không có điểm trong sổ sao? - cô Olga Nikolaevna hỏi.

- Mẹ em tin ạ! - thằng Siskin nói, - có điều, cô biết không, nếu chỉ nói thì là một chuyện, nhưng còn điểm trong sổ thì lại là chuyện khác ạ.

- Thưa cô, đúng đấy ạ, cô hãy cho bạn ấy điểm vào sổ đi ạ! Cả lớp cùng xin hộ. Anh Volodia cũng nói:

- Tất cả chúng em cùng xin cô ạ, thưa cô Olga Nikolaevna. Cô hãy cho điểm Siskin trước, còn cả lớp để đến cuối tuần ạ.

Cô Olga Nikolaevna mỉm cười

- Thôi được, cô đồng ý nếu như tất cả các em cùng xin... - cô nói và cầm lấy sổ điểm của Siskin. Thằng Siskin hồi hộp nhìn ngòi bút của cô Olga Nikolaevna viết điểm bốn vào cuốn sổ.

Chúng tôi ra về, và tôi chợt nhận thấy khi chúng tôi ngồi trong lớp, ngoài phố đã trở nên ấm hơn nhiều. Sáng ra trời vẫn còn lạnh, thế mà bây giờ những giọt nước đang rỏ từ những miếng băng lấp lánh treo dưới mái nhà. Chúng phát sáng dưới ánh mặt trời, hệt như những quả cầu trang trí trên cây thông năm mới. Gió ấm dịu dàng thổi vào mặt, mang theo mùi nước sông, giống hệt như mùi nước trong những ngày hè nóng nực. Có cảm giác như những cơn gió này đến thẳng từ phương Nam, từ những đồng cỏ rộng của Kazakhstan, nơi mùa xuân đã đến và mùa cắt cỏ đã bắt đầu. Chúng tôi thấy rất dễ chịu và vui vẻ! Trái tim đập rộn rã trong lồng ngực như muốn bứt ra ngoài, muốn chạy thật nhanh, muốn tung cánh bay đi đâu đó. Trong đầu óc toàn những ý nghĩ tuyệt diệu với những ước mơ thành người tốt, làm những điều phi thường khiến mọi người ngạc nhiên và để mọi người cùng vui vẻ như chúng tôi bây giờ.

Đó là những ý nghĩ của tôi, còn thằng Siskin đi bên cạnh tôi mà hình như nó chả nhận ra điều gì cả. Rồi đột ngột nó dừng giữa phố, mở cặp lấy quyển số điểm, mở ra và ngắm nghía điểm bốn đầu tiên của mình.

- Đấy, điểm bốn! - nó cười rộng ngoác. - Tớ mơ thấy nó mãi đấy! Bao nhiêu lần tớ đã nghĩ: Biết bao giờ mới được bốn để khoe mẹ đây. Mẹ tớ nhất định sẽ hài lòng vì tớ. Tớ biết học không phải là để cho mẹ, mẹ tớ cũng nói thế, nhưng dù sao thì tớ cũng cố học cho mẹ tớ hài lòng dù chỉ một chút thôi. Mẹ tớ muốn có thằng con ngoan mà. Tớ sẽ ngoan, rồi cậu thấy. Và mẹ tớ sẽ được tự hào về tớ. Tớ cố một chút nữa thôi, nhất định tớ sẽ được năm điểm. Rồi mẹ tớ sẽ tự hào. Cả dì Dina nữa chứ, tớ chả tiếc dì ấy đâu. Dì tớ cũng tốt lắm, dù đôi khi cũng cho tớ ăn đòn.

Nó dừng lại, giấu quyển số điểm quý báu vào cặp, và nhìn xung quanh, rồi hít một hơi thật dài.

- Cậu cảm thấy gì không? - nó hỏi. - Gió xuân đấy! Mùa xuân sắp đến rồi. Cuối tháng hai rồi còn gì nữa, mà tháng hai là tháng cuối cùng của mùa đông. Sắp sang tháng ba rồi, mùa xuân đến, rồi các dòng suối sẽ chảy, rồi cỏ sẽ mọc xanh, nhím và rắn nước sẽ tỉnh lại, rồi tất cả các con thú nhỏ khác nữa. Chim chóc sẽ hót và hoa sẽ nở...

Và nó còn tiếp tục kể lể những gì gì nữa về mùa xuân, về những con chim, nhưng tôi nào có nhớ hết được, bởi trong đầu tôi lúc đó đột ngột xuất hiện ý muốn kể lại cho tất cả mọi người nghe mọi chuyện đã xảy ra với chúng tôi. Và thế là tôi bắt đầu viết, mỗi ngày một ít, và dù tôi không thể kể được hết mọi chuyện, chỉ kể được những việc chính đã xảy ra thôi, và khi tôi kết thúc câu chuyện cũng là lúc tôi và thằng Siskin được lên lớp với toàn là điểm năm.

Và đó là những điều tôi muốn kể với các bạn.