ôm này là mồng bốn. Tết sắp tàn. Còn bốn hôm nữa chúng mình sẽ đi học. Phượng có về kịp hôm đó? Tôi nghĩ phải viết thư giục Phượng về sớm. Nhưng tôi không biết Phượng ở phố nào trong ba mươi sáu phố phường Hà Nội. Vậy tôi viết xong, tôi sẽ xé thuốc lá cuốn bằng giấy viết thư cho Phượng rồi hút thuốc, nhả khói cho khói bay lên tới vì sao răng khểnh. Hẳn vì sao sẽ lung linh. Và tôi hiểu Phượng đã nhận được thư của tôi. Từ hôm Phượng đi, tôi buồn vô cùng. Tôi không hiểu tại sao tôi buồn. Nhưng, có lẽ, một phần vì Phượng đấy. Tôi bỗng nhớ một người. Theo lời Phượng dặn, khi nhớ tới một người thì hút một điếu thuốc lá sẽ bớt nhớ. Tôi hút rất nhiều điếu thuốc lá mà nỗi nhớ cứ bám chặt hồn tôi. Tại sao thế, Phượng? Tôi lại thấy điều này: Mùa đông đã qua, không còn những hôm lạnh buốt, song tôi vẫn nghe giá lạnh đầy lòng. Tại sao thế, Phượng? Những con đường chúng mình đã qua trở nên tầm thường. Chúng nó mù cả rồi, dù đêm đêm những ngọn đèn điện còn chiếu sáng. Ngày xưa, tôi không chú ý tới những điều nhỏ mọn quanh mình, tôi thấy chúng vừa nhỏ mọn vừa tầm thường chẳng mang một ý nghĩa nào. Bây giờ thì khác. Thí dụ những cây hồi. Có thể, những cây hồi sẽ nở hoa vào tháng Năm như mọi tháng Năm. Cứ tháng Năm sang là hồi nở hoa. Ðều đều. Ðơn giản. Bây giờ thì khác. Những cây hồi mong đọi chóng đến tháng Năm để được nở hoa, được tỏa mùi thơm lạ lùng cho Phượng ngửi vì Phượng thích ngửi hoa hồi về đêm. Thí dụ những cây phượng. Chúng cũng nôn nao trông chờ tháng Năm. Vì chúng biết Phượng sẽ nhặt cánh hoa rơi ép vào vở. Ngay cả trái ô mai, vì Phượng, cũng có một lớp huyền thoại bọc bên ngoài. Phượng xa không gian này, những cây hồi, những cây phượng, những trái ô mai héo hắt. Phượng biết thế không? Xin lỗi Phượng, tôi cần hút một điếu thuốc. Xong rồi sẽ viết tiếp cho Phượng..

...

Phượng ơi,

Tôi đã đốt xong một giúm tương tư thảo vào tôi nhận ra một điều mới lạ. Phượng muối biết điều mới lạ của tôi không? Ðiều mới lạ do tôi khám phá khác hẳn lời dặn dò của Phượng. Nghĩa là, khi ta nhớ tới người nào đó, ta đốt một điếu thuốc, ta sẽ đốt thêm điếu nữa và đốt mãi mãi đến lúc không còn thuốc để mà đốt. Giản dị quá mà, Phượng. Bởi vì nỗi nhớ chẳng biết tính bằng cách nào. Người ta đã tính nỗi sầu bằng những nhịp cầu và niềm yêu bằng ngói đình. Chắc Phượng còn nhớ những câu ca dao hồi học đệ thất? Nhưng nỗi nhớ thì ca dao quên tính giùm. Thành thử người ta chỉ nói: Nhớ ai ra ngẩn vào ngơ, Nhớ ai ai nhớ bây giờ nhớ ai. Và nhớ, Phượng ơi, tôi nghĩ khó lòng đếm, khó lòng đo. Ðành bắt chước một vì sao đêm buồn: Sao ơi, sao hỡi nhớ ai sao mờ? Nhớ ai đó, sao mai cũng phải mờ nhạt, lười biếng chiếu sáng. Vậy tôi nhớ người nào đó tôi không thể châm một điếu thuốc cho bớt nhớ. Một điếu thuốc châm, một vùng khói lan tỏa, một trời nhớ mênh mông. Làm sao hết nhớ? Tôi chợt nhớ Hàn Mạc Tử đã hỏi làm sao giết được người trong mộng:

Trời hỡi làm sao cho khỏi đói

Gió trăng có sẵn làm sao ăn

Làm sao giết được người trong mộng

Ðể trả thù ân ái phũ phàng

Tôi nhớ như một thi sĩ nhớ:

Anh nhớ tiếng, anh nhớ tình, nhớ ảnh

Anh nhớ em, em hỡi, anh nhớ em

Còn gì buồn bằng những buổi chiều êm

Mà ánh sáng hòa dần cùng bóng tối,

Gió lướt thướt kéo mình qua cỏ rối

Ðêm bâng khuâng đôi miếng lẩn trong cành

Mây theo chim về dẫy núi xa xanh

Từng đoàn lớp nhịp nhàng và lặng lẽ

Không gian xám tưởng sắp tan thành lệ...

Bầu trời nhớ mênh mông của tôi không phải là không gian xám. Và nó không thể tan thành nước mắt. Nên tôi càng nhớ. Càng nhớ tôi càng cần đốt thuốc lá. Giá có Phượng mà nói về nỗi nhớ của tôi, chắc tôi sẽ... bớt nhớ. Ước ao thế và tôi tưởng tượng Phượng đang ngồi trong lớp học giờ ra chơi, Phượng sẽ hỏi tôi:" Anh Chương đang nhớ ai thế "? Tôi chối phắt tôi không nhớ ai cả. Tôi nhắc đến một nguời nào đó như thi sĩ Nguyễn Bính nhắc đến cô hàng xóm của ông. Phượng thuộc bài thơ ấy chứ? Tôi thì thích lắm. Nguyễn Bính tả cô hàng xóm sống cô đơn mỗi ngày một lần hong tơ ướt ở mái hiên. Một hôm nàng quên hong tơ. Chàng buồn rầu:

Cái gì như thể nhớ mong

Nhớ nàng, không, quyết là không nhớ nàng

Không nhớ nàng, nhất quyết không nhớ nàng. Ðến khi hay tin nàng chết mới thú nhận:

Nghẹn ngào tôi khóc, quả tôi yêu nàng

Như thế, nhớ là yêu hay không nhớ là yêu? Phượng sẽ nói nhớ là yêu, yêu là nhớ. Và nếu Phượng hỏi: " Anh Chương yêu người nào mà nhớ ghê thế "? Tôi sẽ cười, giống Phượng ưa cười:" Hẳn Phượng biết tôi yêu người nào rồi, yêu từ dạo tháng chín, năm ngoái ". Tôi tưởng tượng rất tài nhưng tôi sẽ không dám, không bao giờ dám nói những gì tôi tưởng tượng với Phượng đâu. Tôi thích nói dối Phượng. Và Phượng bằng lòng cho tôi nói dối. Tôi sợ có lần tôi nói thật, Phượng cứ nghĩ tôi còn nói dối thì khổ sở lắm. Vậy tôi không nên nói thật chăng? Không khi nào tôi nên nói thật là tôi yêu Phượng chăng? Hay tôi chỉ nên nói dối tôi không yêu Phượng. Tôi xin phép Phượng được đốt một điếu thuốc lá nữa, Phượng nhé!

...

Phượng ơi,

Không một thứ gì có thể giúp ta vơi nỗi nhớ hay quên nỗi nhớ. Nhớ nó liền với yêu. Yêu nhớ. Nhớ yêu. Khi không yêu nữa thì hết nhớ. Hay khi hết nhớ là không còn yêu. Nhớ nó sinh ra những biến chứng buồn khổ, dù người ta ngỡ ta yêu đã phụ bạc ta. Tôi lấy thơ Nguyễn Bính kể cho Phượng nghe:

Quái lạ làm sao tôi cứ buồn

Làm sao tôi cứ khổ luôn luôn

Làm sao tôi cứ tương tư mãi

Người đã cùng tôi phụ rất tròn

Ðó, Phượng biết chưa, nỗi nhớ nó hành hạ những kẻ mang nỗi nhớ tàn nhẫn thế đó. Tôi không hiểu Phượng đã nhớ ai? Lạy giời Phượng chưa nhớ ai. Phượng chỉ nhớ tôi một chút. Một chút, tôi sợ rằng Phượng sẽ giống một người ngắm nỗi nhớ:

Ngẩng đầu ngắm mãi chưa xong nhớ

Hoa bưởi thơm rồi đêm đã khuya

Phượng đã đọc Hồn bướm mơ tiên chắc Phượng phải nhớ đoạn anh chàng Ngọc không thể quên được nỗi nhớ nên lại mò lên chùa Long Giáng tìm cô Lan mà kể lể mình nhớ nhiều, càng tìm cách quên nỗi nhớ càng nhớ thiết tha. Ca dao có hai câu diễn tả nỗi nhớ mà tôi thấy tuyệt vời:

Nhớ ai như nhớ thuốc lào

Ðã chôn điếu xuống lại đào điếu lên

Kết luận: Không có cách nào làm quên được nỗi nhớ khi ta còn yêu. Thuốc lá làm ta nhớ nhiều hơn. Tương tư thảo mà. Hoặc tôi đã hiểu nhầm ý của Phượng. Là, hút một điếu thuốc lá mỗi ngày vào lúc nhớ người nào đớ để khỏi quên người đó. Nếu vậy cần gì hút thuốc lá. Tôi chỉ cần ngồi lặng yên, chớp mắt giây lát là thấy người tôi nhớ hiện về bên tôi, vuốt ve nỗi nhớ của tôi. Tôi sẽ làm trái ý Phượng, tôi không hút một điếu thuốc nào nữa. Và tôi nhớ những kỷ niệm làm thành nỗi nhớ của tôi, bắt đầu từ tháng chín năm ngoái. Tôi yêu tháng chín. Tôi cũng yêu tháng Năm. Tháng chín cửa tim tôi hé mở và con chim xanh tình ái tự cánh rừng mơ rất xa bay về đậu ở cửa tim tôi. Rồi con chim xanh tình ái không bay, không muốn bay. Nó hót những khúc ca tuyệt diệu làm tôi ngẩn nhơ, rạo rực. Và tôi hiểu tại sao tôi ngẩn ngơ, rạo rực. Vì tôi vừa lớn. Tôi vừa lớn vào tháng chín. Vừa lớn để vừa biết yêu. Biết yêu vào tháng chín. Nếu sau này trở thành nhạc sĩ, tôi sẽ sáng tác một bản nhạc, mở đầu bằng câu: Anh biết yêu em ngày anh vừa lớn, vào một buổi sáng tháng chín...

Phượng, tôi xin lỗi Phượng, tôi không thể tiếp tục kể chuyện tháng chín của tôi. Tôi dừng bút, Phượng nhé!