ick khám phá ra rằng dưới tấm vải của bác Caller có giấu một cuốn sách. Cậu chỉ kịp liếc mắt vào bìa cuốn sách có dòng chữ:

BÁCH KHOA TOÀN THƯ

HAY TỪ ĐIỂN LUẬN GIẢI

VỀ KHOA HỌC, NGHỆ THUẬT

VÀ NGHỀ NGHIỆP

“Rick!” Julia quở trách. “Bọc lại tấm vải ngay!”

Rick chẳng nói lời nào. Đồ vật bí mật mà bác Caller thận trọng giấu giếm hóa ra chỉ là một cuốn bách khoa toàn thư hết sức tầm thường, từ cái tiêu đề cực kỳ phổ biến. Nhưng điều khiến Rick im bặt không phải việc khám phá ra tiêu đề cuốn sách, mà bởi những chữ cái được in trên đó. Đặc biệt là chữ “đ”.

Chính là chữ “đ” được in trên những giấy tờ cậu mang trong túi, do cỗ máy Bà Cú Già của làng Kilmore Cove, một phát minh của ông Peter Dedalus, nhả ra.

“Chúa ơi, Julia!” Cậu thốt lên, phủ lại tấm vải lên cuốn bách khoa toàn thư. “Mọi thứ ở đây phức tạp quá.”

Julia không chú ý lắm tới cậu khi nhận ra giữa đám đông là gương mặt rạng rỡ, nhưng hết sức căng thẳng của ông bà Caller.

Ngay khi ông Alberto tới chỗ chúng, cuốn sách nhanh chóng trở lại tay ông.

“Cảm ơn cháu.” Ông nói.

“Xin lỗi các cháu vì điều này. Một điều phiền toái không mấy dễ chịu.” Bà Rossella chêm vào như để giải thích.

“Người mặc đồ màu xám là ai thế ạ?”

“Đó là Bá Tước Tro,” ông Alberto trả lời. “Một thành viên của hội bảo vệ bí mật Venice.”

“Dường như hội đó cũng không bí mật lắm, nếu các bác nhận ngay ra ông ta...”

“Chúng ta chỉ nhận ra chiếc mặt nạ, còn không biết ai ẩn sau đó.”

“Thế ông ta muốn gì ở hai bác?”

“Ông ta tìm mọi cách để chõ mũi vào nhà chúng ta.” Ông Alberto trả lời.

Thấy chồng mình đang nổi giận phừng phừng, bà Rossella quàng lấy tay ông và hỏi:

“Bây giờ mình đi đâu hả anh?”

Ông Alberto đưa mắt liếc nhìn bức tranh dưới cánh tay vợ.

“Anh nghĩ mình sẽ tiếp tục tìm hiểu thêm về cái khung tranh.” Sau đó ông chỉ vào cuốn sách giấu dưới tấm vải. “Anh muốn mang thứ này tới chỗ một người bạn, nhưng giờ có thể sẽ nguy hiểm. Làm sao biết được có bao nhiêu người bảo vệ bí mật đang bám theo...”

“Tốt. Vậy thì, các cháu, chúng ta tiếp tục tìm kiếm ông bạn Peter của các cháu nào.”

“Cháu nghĩ là đã tìm thấy một manh mối khác.” Lúc ấy Rick bỗng lên tiếng.

“Manh mối nào?”

“Cuốn sách mà các bác đang giấu ấy ạ.” Cậu bé trả lời. “Chính ông ấy đã in nó.”

“Rick!” Julia lớn tiếng.

Ông Alberto khựng lại, như thể hóa thành một bức tượng. Chú chó Diogo dụi dụi vào mắt cá chân của ông. Bà Rossella hết nhìn chồng lại nhìn Rick, vẻ không biết phải nói gì.

“Cháu chỉ liếc qua thôi.” Rick thanh minh. “Cháu không quan tâm cái gì viết trong đó và cháu cũng không đọc, cháu thề. Nhưng...”

“Nhưng gì cơ...?” Ông Alberto hỏi.

“Chữ ‘đ’ trên bìa sách ạ!” Rick thốt lên. Cậu rút từ túi quần ra những giấy tờ mà cậu hỏi xin ở chỗ chú Fred Nửa Tỉnh Nửa Mơ, đưa cho ông Alberto. “Chúng giống nhau ạ. Cùng một ký hiệu in. Là chữ ký của ông Dedalus.”

“Những tờ giấy này cháu có được từ đâu?”

“Từ Kilmore Cove, ở nước Anh ạ. Như cháu đã nói với các bác, chúng được in từ một cái máy in do ông Peter Dedalus thiết kế.”

“Trời ơi, anh Alberto!” Bà Rossella xen ngang khi nhìn những tờ giấy. “Thằng bé có lý anh ạ.”

“Vấn đề ở đây là ai cho phép nó nhìn trộm.”

“Bác thứ lỗi cho bọn cháu, bác Caller.” Julia xen vào. “Rick cũng không muốn...”

“Nếu bác nói cho cháu biết cuốn sách đó được in ở đâu, có thể chúng ta sẽ phát hiện thêm được điều gì đó mới.” Cậu bé tóc đỏ vẫn khăng khăng.

Ông Alberto nhấc tấm vải lên và vuốt ve bức tranh ở trang bìa cuốn bách khoa toàn thư. Sau đó ông mở nó ra, lướt qua những trang sách thơm mùi giấy và mực.

“Bác không nghĩ là lại đơn giản như vậy. Cuốn sách này... chính bác đã in nó.”

Họ vội rảo bước quay về Santa Marina, nhưng thay vì đi vào trang viên của gia đình ông bà Caller, họ lại rẽ vào một con đường nhỏ bên hông, con đường trong tình trạng hoàn toàn bị bỏ hoang.

“Các cháu cẩn thận kẻo bị trượt.” Ông Alberto dặn dò và dẫn đường tới một con kênh có dòng nước sẫm màu.

Họ phải cúi thấp người xuống để chui vào trong một kho chứa thuyền và đi trên sàn nhà nhớp nháp rong rêu ngập đến vài xen-ti-mét nước. Tiếng bầy chuột xa xa càng khiến bầu không khí thêm tồi tệ.

“Kể từ khi hội bảo vệ bí mật bắt đầu tuần tra thành phố...” ông Caller lầm rầm giải thích về việc đang dẫn bọn trẻ đi đâu, “những người in sách như bọn bác phải xoay xở hàng nghìn cách để ẩn náu. Chúng ta tới nơi rồi.”

Sàn nhà kho dần dốc lên và khô hơn, có một hành lang dẫn tới căn phòng phủ đầy mùn cưa.

Bà Rossella ra hiệu cho bọn trẻ im lặng và ông Alberto dừng lại để chắc chắn rằng từ ngoài không vọng vào một âm thanh nào khác ngoài tiếng nước chầm chậm vỗ bờ. Sau đó ông tra một chiếc chìa vào ổ khóa ẩn trong gỗ rồi mời các vị khách vào căn phòng sau ngưỡng cửa.

“Chào mừng các cháu đến xưởng in trái phép của ta.”

“Chao ôi!” Julia thốt lên ngay khi ông Alberto thắp những bóng đèn dầu treo trên tường.

Bên trong kê đầy những máy móc màu đen, cái nào cái nấy to như một con trâu trầm mình trong đám giấy tờ, tờ thì trắng, tờ thì vấy mực hoặc đã được in một phần. Những tờ khác đang được phơi cho khô ở khắp phòng, trên những dây phơi quần áo. Trên sàn la liệt những quả bóng bằng giấy nghiền, những chậu mực và gỗ bào. Trên mặt bàn nào thước kẻ, ê ke, máy cắt và khuôn hình chữ nhật để sắp trang sách. Trong không khí còn có cả mùi hồ.

“Chỗ này cách nhà bác không xa...” Bà Rossella nói và dắt bọn trẻ lách qua những trang sách được phơi như những chiếc vỏ gối.

“Và cái máy in này đã được bán cho bác cùng với ngôi nhà của bà Penelope.” Ông Alberto bổ sung.

Ông cho bọn trẻ thấy chiếc tủ ngăn kéo chứa các ký tự riêng lẻ: những chữ cái được khắc trên những miếng kim loại hình chữ nhật, rồi chúng được sắp bằng tay lần lượt từng chữ thành vần, rất kiên nhẫn, cho đến khi tạo thành trang sách muốn in.

Ông Caller tìm ngăn kéo chứa chữ cái “d” và lấy ra hai chữ.

“Những chữ cái đó trông thế này.”

Ông nhẹ nhàng đặt ký tự đó lên một miếng bông thấm mực, rồi ấn lên một mẩu giấy trắng. Một chữ “d” hoàn hảo hiện lên mà chẳng có dấu hiệu đặc biệt nào cả.

“Không phải là chữ ‘d’ mà chúng ta đang tìm kiếm!” Julia phàn nàn.

“Chính xác.” Ông Caller cười. “Đó là lỗi của máy in. Các cháu thấy cái máy kia không? Sau khi xếp xong một trang sách bằng những ký tự này, bác đưa vào trong đó và kéo thanh đòn kia. Máy in nhúng trang ký tự ấy vào mực, cho một tờ giấy chạy qua và in những từ ngữ lên giấy bằng một lực ép mạnh từ trên cao. Khi trang sách chạy ra, nó sẽ xén và đóng lại, lúc ấy... tất cả những chữ ‘d’ đều biến thành kiểu chữ mà các cháu thấy trên cuốn bách khoa toàn thư.”

“Chữ ký của ông Dedalus.” Rick cười.

“Điều này thì một vài nhà sưu tầm người Anversa đã nhận ra.” Ông Alberto nói tiếp. “Những bản in của bác rất ăn khách. Nhưng không dễ gì để tiếp tục việc in ấn trong nhà kho tồi tàn này và còn cả việc phải tránh những người bảo vệ bí mật phát hiện ra...”

“Tại sao các bác lại phải ẩn náu ạ?”

“Đó là một câu chuyện dài...” Ông Alberto thở dài.

“Cách đây không lâu, ở Venice vẫn còn những nhà in tốt nhất thế giới và tất cả mọi người đều đến đây để in sách của họ...” Bà Rossella giải thích. “Nhưng một vài cuốn viết về phép thuật, và bị coi là những cuốn sách cấm. Do đó, Hội đồng Thập viên quyết định quản lý hoạt động của nhiều nhà in để kiểm soát nội dung in ấn.”

“Cuốn bách khoa toàn thư kia là một cuốn sách cấm ạ?”

“Với những kẻ ngu dốt như Bá Tước Tro thì đúng.” Ông Alberto thốt lên. “Trên thực tế, nó là một ý tưởng tuyệt vời đến từ nước Pháp.”

Rick nhìn ông lưỡng lự.

“Ở chỗ chúng cháu người ta mua theo từng tập nhỏ.”

“Nó cũng đã đến nước Anh rồi ư?” Bác Alberto thốt lên đầy kinh ngạc.

“Đương nhiên ạ. Họ còn mang thẳng tới nhà cho bác, và sau đó bác sẽ trả dần mỗi lần một chút.”

“Em thấy chứ, Rossella?” ÔngAlberto vỗ tay và nói. “Người Anh lúc nào cũng đi trước chúng ta một bước!”

Rick lại gần chiếc máy in, cậu vuốt ve lớp vỏ kim loại bên ngoài. Cậu bé nhận ra bàn tay của ông Peter ở một vài chi tiết: những chiếc bánh răng đủ mọi kích thước, việc sử dụng những thiết bị truyền động và những món phụ trợ bằng gỗ... Cái máy là của ông ấy, không còn nghi ngờ gì nữa. Ông Peter đã từng ở Venice khi bà Penelope vẫn còn sống ở đó... khi ông ấy vẫn là bạn của ông Ulysses Moore.

“Rick? Cậu có ý tưởng gì không?” Julia gọi cậu từ phía bên kia căn phòng.

“Không. Thực ra là không. Còn cậu?”

Julia đang đọc lại tờ giấy in bởi Bà Cú Già.

“Như vậy... để liên lạc với ông Peter chúng ta phải sử dụng chiếc chìa khóa đúng và viết: DEDA.”

“Mình đã thử viết DEDA, ở Kilmore Cove...” Rick nói và tiếp tục đi vòng quanh chiếc máy in. “Nhưng chẳng cái gì chạy ra cả.”

“Có thể cậu không có chiếc chìa khóa đúng.”

“Mình tin rằng Oblivia Newton có nó.” Rick trả lời và nghĩ tới chiếc chìa khóa mở được Cánh cửa Thời gian ở Ngôi Nhà Gương.

“Nếu các cháu muốn, chúng ta sẽ thử viết DEDA trên cái máy này.” Ông Alberto đề xuất. “Có thể nhà phát minh thiên tài của các cháu đã để lại một manh mối để tìm ra ông ấy cho dù ở đâu.”

Ông Caller quàng chiếc tạp dề hẳn đã có thời mang màu trắng, lấy một chiếc khuôn rỗng và sắp thẳng hàng bốn chữ cái tạo nên từ DEDA. Sau đó ông đưa khuôn vào máy in, quay nút nạp lò xo để khởi động máy và kéo cần gạt. Chiếc máy nhả khói, sau đó đột nhiên nó giật cái khuôn vào, nhúng mực và nhả ra ở đầu còn lại một tờ giấy trắng có viết: DEDA.

Ông Alberto cầm tờ giấy vẫn còn ướt mực và cho những người khác xem.

“Ta nghĩ chẳng có gì xảy ra cả. Ý tưởng này sai rồi, ta rất tiếc.”

Rick nhìn tờ giấy đó cũng với sự thất vọng mà cậu từng có khi thấy tờ giấy nhả ra từ cỗ máy ở Kilmore Cove.

“Có lẽ cần Jason ở đây.” Cậu nói và nghĩ về những linh cảm thiên tài của cậu bạn mình. Sau đó, cậu thì thào vẻ chán nản. “Có lẽ ông Peter thực sự muốn để lại một dấu vết...”

“Có thể ông ấy muốn được bạn bè tìm thấy trong trường hợp họ tha thứ cho ông ấy. Cậu có nhớ ông ấy đã nói gì trong cái đĩa không?” Julia nói thêm. “Ông ấy bỏ trốn vì ông ấy hổ thẹn. Bởi ông ấy không có can đảm để thừa nhận trước mặt họ điều ông ấy đã hé lộ cho Oblivia.”

“Đúng thế.” Rick nói.

“Nhưng cả ông Ulysses, bà Penelope lẫn Oblivia đều không tìm được cái đĩa đó. Mà chính là chúng ta. Chẳng ai biết điều gì đã xảy ra với ông ấy, kể cả việc ông ấy đã bỏ đi bằng cánh cửa ở nhà mình và bị giam cầm ở Venice. Cậu nhớ chứ? Sau khi mở cánh cửa, ông ấy đã gửi chiếc chìa khóa sư tử lại cho ông Ulysses.”

“Đúng là một câu chuyện lạ lùng.” Bà Rossella thì thầm.

“Nhưng trên thực tế ông ấy muốn được tìm thấy, Rick ạ!” Julia tiếp lời, không để ý tới ông bà Caller. “Nếu không thì tại sao ông ấy lại giấu cái đĩa trong bàn cờ mà ông ấy đang chơi một ván dài trong suốt hai năm trời với ông Ulysses? Ông ấy đã cố tình đi nước cờ sai để buộc ông Ulysses phải đi nước cờ quyết định, để chiếc ngăn kéo bí mật được mở ra. Và nếu đã gửi chiếc chìa khóa cho ông Ulysses, hẳn ông ấy muốn ông Ulysses đi theo mình. Và có lẽ... có lẽ... ông ấy để lại những gợi ý ở nơi mà cánh cửa của ông ấy mở ra, ở Venice này.”

“Đúng vậy!” Rick lặp lại trước khi hỏi ông bà Caller. “Các bác có biết phố Tình Bạn ở đâu không ạ?”

Hai ông bà nhìn nhau bối rối.

“Bọn ta chưa từng nghe thấy bao giờ.”

“Các cháu chắc là có một con phố mang cái tên đó chứ?”

“Cậu thấy chứ? Chúng ta vẫn ở điểm ban đầu.” Rick thở dài.

“Lẽ nào cuốn sổ tay của ông Ulysses không thể giúp gì cho chúng ta sao?” Julia thốt lên. “Ông ấy biết những cánh cửa dẫn tới đâu mà!”

Cô bé mở cuốn sổ và bắt đầu lật giở với vẻ bồn chồn.

“Các cháu đừng quên cái máy hát và khung tranh nhé!” Bà Rossella lên tiếng nhắc sau khi lắng nghe cuộc trò chuyện của bọn trẻ và chẳng hiểu được bao nhiêu. “Chúng ta vẫn phải tới nói chuyện với người đã làm ra nó.” Bà quả quyết nói và nhấc bức tranh đã mang theo mình cả nửa ngày.

Rick không nghe thấy bà nói vì cậu còn mải nghiên cứu tờ giấy vừa in ra.

“Sử dụng chiếc chìa khóa đúng và viết DEDA.” Cậu lẩm bẩm. “Chiếc chìa khóa đúng...”

Cậu hỏi ông Alberto để điều chỉnh chiếc máy in hoặc một vài máy móc khác liệu có phải sử dụng một loại chìa khóa nào đó không, nhưng người in sách trả lời rằng ông không cần chìa khóa gì cả.

“Chiếc chìa khóa đúng. Và viết DEDA.” Rick nghĩ.

Bà Rossella lên dây cót chiếc máy phát nhạc lần thứ hai để tìm kiếm nguồn cảm hứng.

“Bác nghĩ là cuộc tìm kiếm của chúng ta ngày hôm nay có thể tạm dừng ở đây...” Ông Alberto đề nghị. “Các cháu nghĩ sao nếu chúng ta về nhà và...”

“Nhưng chúng ta đã không viết DEDA!” Rick thốt lên, trong đầu cậu lóe lên một ý tưởng bất chợt. “Chúng ta đã viếtDEDA, với chữ ‘d’ kỳ lạ của ông Dedalus.” Rick phấn khích trải trên mặt máy in tờ giấy ở Kilmore Cove. “Ông Peter đã nhắn lại rất rõ ràng, trên tờ giấy in bởi cái máy của ông ấy có viết DEDA mà không có chữ ‘d’ kỳ lạ như ở những từ khác. Làm sao để viết được chữ DEDA mà không có ký hiệu này nhỉ?”

Ông Alberto lắc đầu quầy quậy.

“Không thể đâu. Bác đã thử cả trăm cách nhưng lần nào chữ ‘d’ cũng bị thay đổi, như thể cái máy in nhận ra chúng và thay đổi hết chữ này đến chữ khác.”

“Nhưng phải có một cách chứ!” Rick bắt đầu bồn chồn đi quanh phòng, như cậu thấy Jason làm vậy mỗi khi cậu bạn muốn những ý tưởng thông minh nảy ra trong đầu. “Và nếu DEDA không phải là một từ thì sao? Liệu nó không phải là phần đầu của tên ông Peter như chúng ta vẫn nghĩ thì sao? Nó có thể là gì nếu không phải là một từ nhỉ?”

“Số thì không phải rồi.” Bà Rossella nhận xét.

“Cái gì có thể liên quan đến chiếc chìa khóa đúng và chiếc chìa khóa sai nhỉ?”

Julia bắt đầu nhìn lên trần căn phòng.

“Bác Peter đã viết là chiếc chìa khóa đúng không nằm ở dưới, cho nên... nó phải ở trên cao.”

“Có thể nó ở phía trên những cái máy?” Ông Alberto đặt giả thiết.

“Chìa khóa ở trên cao... Chìa khóa ở trên cao...” Bà Rossella thì thào, cùng tham gia vào cuộc tìm kiếm lạ lùng.

“Không phải là một từ... không phải là một con số...” Rick nhắc đi nhắc lại, rồi bỗng khựng lại ở giữa căn phòng. Lời của ông Nestor lại hiện ra trong đầu cậu bé. “Âm nhạc... Nếu chúng là các nốt thì sao?”

“Cháu nói sao, cậu bé?”

“Nốt! Nốt nhạc ấy!”

“Bác thấy chúng không có vẻ là nốt nhạc...” Alberto Caller nhận định. “Những cái đó thường được viết trên một khuông nhạc.”

“Với khóa Sol!” Bà Rossella reo lên. “Và không phải với khóa Fa.”

Rick nắm chặt nắm tay.

“Tất nhiên rồi! Chìa khóa chính là cái này!”

Ông Alberto nhìn tờ giấy, vẫn còn lưỡng lự.

“Nếu các cháu muốn, bác có tất cả các ký tự nốt nhạc, nhưng vấn đề là trên tờ giấy đó viết DEDA chứ không phải do re mi fa sol...”

“Bởi vì đây chính là cách viết nốt nhạc ở Anh ạ!” Rick giải thích. “Chúng cháu sử dụng những chữ cái: nốt do viết là C, nốtre viết là D, nốt mi là E... và A là nốt la.”

“Theo cháu thì trên tờ giấy này phải được viết re mi re la trong một khuông nhạc với khóa Sol sao?”

“Cháu không biết nữa, đó một giả thiết ạ.” Rick trả lời.

“Còn chờ gì nữa, anh Alberto, chúng ta thử thôi!” Bà Rossella Caller giục chồng.

“Đây không phải là việc dễ dàng. Cần ba bước để in ra một trang nhạc: bước đầu tiên là in khuông nhạc, bước thứ hai là nốt nhạc... và bước thứ ba thì có thể thêm lời.”

“Thế thì ta bắt tay vào làm thôi!” Bà Rossella quyết định.

Họ lấy mẫu khuôn để in sách nhạc và xếp những khối kim loại có hình khuông nhạc và khóa Sol. Sau khi in xong bước thứ nhất, họ xếp lên khuôn bốn nốt nhạc, mà theo Rick, tạo thành từ DEDA rồi đặt tờ giấy có khuông nhạc vừa ra khỏi máy in vào.

“Chúng ta chờ xem nào.” Ông Alberto thì thầm và hạ cần gạt xuống.

Trang giấy được hút vào, chiếc khuôn nhúng xuống mực rồi ép lên giấy, sau đó tờ giấy được đẩy ra ngoài với bốn nốt nhạc được in đúng chỗ trên khuông.

Mặt Rick lộ rõ vẻ tuyệt vọng. Chẳng có gì xảy ra cả.

Julia đặt một bàn tay lên vai cậu bé, nhưng thay vì cảm thấy được an ủi, cậu lại thấy tệ hơn. Với cậu, đó giống như một cách dễ thương để nói rằng cậu đã có một ý tưởng thật ngu ngốc.

Ông Alberto đang chuẩn bị lấy lại tờ giấy, thì ống cuộn bắt đầu xoay ngược lại, hút tờ giấy trở vào dưới máy ép.

“Chuyện gì xảy ra vậy?” Ông thốt lên. “Quỷ tha ma bắt! Cái máy in đang tự vận hành!”

Cỗ máy bắt đầu quay: những bánh răng hoen gỉ vì thời gian hoạt động mà không cần lên dây cót và phát ra âm thanh của một chiếc máy đánh chữ lớn.

Trang giấy được in thêm một lần nữa và bị đẩy ra ngoài. Alberto cầm nó lên để mọi người cùng xem, ông vuốt ria mép như thể muốn bứt chúng ra, và nói:

“Ta nghĩ là bài hát đã được in trọn vẹn...”

Sau bốn nốt nhạc đầu tiên, giờ đã có thêm rất nhiều những nốt nhạc khác.

“Còn có cả lời nữa!“ Rick vừa nói vừa chậm rãi đọc những âm tiết kèm theo từng nốt nhạc.

Ta chỉ là thủy thủ trong mộng

Tàu chiến, mỏ neo, chỉ huy, không!

Lênh đênh bốn biển đâu nào biết

Nơi nao là bến cảng màu hồng.

Đảo Mặt Nạ

Người Chèo Thuyền Đen, nơi sư tử nghỉ ngơi