ột bác nông dân nọ vào rừng hái củi. Vợ bác nướng cho bác một ổ bánh mì mang theo. Bác nông dân để ổ bánh trên một gốc cây cụt rồi đi làm. Một con quỷ biết được, đánh cắp ổ bánh, mang về địa ngục, đưa cho trùm quỷ xem. Y lại còn nói rằng, chẳng mấy chốc y sẽ bắt được một linh hồn, vì người mà thiếu bánh ăn tất sẽ chết.

Trùm quỷ nghe xong mắng:

— Mày làm thế không được.

Y tập hợp cả bầy quỷ lại luận tội tên quỷ nọ. Cả bọn khi đó quyết nghị rằng, tên quỷ tội lỗi kia phải mang bánh trả lại người nông dân, đồng thời phải chịu hình phạt làm tu sĩ đi lạc quyên cho người nghèo ở một tu viện nọ trong bảy năm trời để hối lỗi.

Quỷ đi đến tu viện để làm người khất sĩ đúng vào lúc tu viện đang khuyết cái chân ấy. Lúc đầu, người ta mới chỉ nhận y làm trong nửa năm và cấp cho một cặp ngựa với một chiếc xe để làm việc. Quỷ đi hết làng này sang làng kia, nhà này sang nhà khác. Người ta cho y nhiều đến nỗi y phải xin thêm một chiếc xe nữa mới chở hết đồ lạc quyên về. Đem tất cả về tu viện, giao cho tu viện trưởng xong, quỷ lại tất tả ra đi.

Một hôm, tu sĩ đi đến một dinh cơ bề thế. Ông chủ không biết đi đâu, không có nhà. Bà chủ ra bảo với khách:

— Nhà tôi ra tỉnh có việc. Tôi thì chẳng có gì cả. Ông cầm tạm hai đồng xu này vậy.

Chủ nhà ấy là tay láu cá. Hễ thoáng có thấy ai vào cổng là y chui tọt vào trong tủ đứng để khỏi mất bữa cơm đãi khách.

Vị tu sĩ chẳng nói chẳng rằng, đi tiếp. Đi một hồi khá lâu, tu sĩ đến một nhà và được người ta mời ăn cơm. Đầu bếp chiên cá trê bày lên bàn ăn. Khách khứa tuy đã ăn no lắm rồi, nhưng thấy cá ngon nên vị nào vị nấy cứ thi nhau gắp bỏ vào chén của mình. Tu sĩ nhận thấy người ta quên khuấy đi mất không mời người đánh xe của mình ăn cơm mà anh ta thì từ sáng đến giờ chưa có hột gì vào bụng. Tu sĩ liền giả bộ muốn ói. Quan khách gặp phải tình huống ấy vội dạt sang phòng bên. Tu sĩ ung dung lấy cá mang ra cho người đánh xe.

― Anh ăn đi. Người ta không mang cái gì khác ra cho anh tức là bữa này anh ăn toàn cá không thôi, cũng được.

Chủ nhà mang đồ quyên góp ra cho tu sĩ. Y lại lên đường.

Tu sĩ trở lại cái nhà phú ông nọ. Đến giờ ăn cơm rồi mà người ta bảo ông chủ vẫn đi vắng. Tu sĩ bèn ra tay. Thấy trên tường có treo khẩu súng ngắn nạp đạn sẵn, tu sĩ lấy xuống. Y dùng phấn vẽ một vòng tròn trên cánh cửa tủ, áng chừng đúng chỗ tim ông chủ nhà, rồi bước ra xa, gương súng lên, ngắm vào đấy hỏi bà chủ:

— Bà nghĩ sao, liệu tôi có bắn trúng cái vòng kia không nào?

Bà chủ la toáng lên, xin đừng bắn, nếu không chồng bà chết mất.

— Nhưng sao bảo ông nhà đi vắng cơ mà?

— Không! Ông ấy có nhà. Đang ở trong tủ ấy.

Ông chủ đành mở cửa tủ bước ra. Tu sĩ nói:

— Hóa ra là các pan[4] thường vào trong tủ « du lịch » khi thấy khách lạ đến nhà. Thế mà tôi không biết.

Pan nín thinh.

Tu sĩ lúc ấy mới hỏi đến chuyện lạc quyên.

Nhà pan có một đàn bò. Trong đàn có một con bò đực rất dữ, không ai có thể đến gần. Pan nói với tu sĩ biếu nó cho tu viện, bụng chắc mẩm cha này đừng hòng động đến nó. Ấy thế nhưng, tu sĩ nọ đã bước đến, tóm luôn con bò đực hung hăng, lấy dây xích cột vào xe ngựa, kéo đi. Ông chủ tiếc ngẩn người, lẩm bẩm:

— Thằng cha này lắm mẹo thật.

Lập tức, y ra lệnh thả đàn chó, suỵt cả bầy đuổi theo cỗ xe và con bò, những mong bầy chó sẽ làm con bò phát hoảng bứt tung dây xích mà dông về. Ai dè, tu sĩ nhà ta cao tay hơn, tóm gọn cả bầy chó, trói lại, bỏ lên xe, chở đi luôn. Thế là pan mất cả chì lẫn chài, vừa tức lại vừa sợ.

Cùng với của lạc quyên, lần nào tu sĩ cũng chở theo xe về tu viện những bó gậy lớn. Gậy chất thành một đống lớn ngoài sân. Các tu sĩ ngạc nhiên, không hiểu những bó gậy này dùng để làm gì. Y giải thích:

— Hàng rào tu viện đổ nát cả rồi. Có cái này làm hàng rào, khỏi mất tiền mua, cũng tốt chứ sao?

Được sáu năm. Sang năm thứ bảy, quỷ được cất nhắc lên làm chân quản gia. Chỗ của y thì lấy người khác thế. Trong sáu năm ấy, quỷ đã làm cho tu viện trở nên giầu có trông thấy. Các tu sĩ được ăn ngon, mặc đẹp, đồ dùng toàn thứ đắt tiền.

Từ lúc lên làm quản gia, quỷ thường lấy của kho cho đầu bếp nấu nướng cứu đói cho người nghèo, hết bao nhiêu, lấy bấy nhiêu, không hạn chế.

Ngày cuối cùng của hạn sám hối đã đến. Quỷ phát chẩn cho người nghèo. Y cho mời rất nhiều quan khách đến dự tiệc, cả các quốc vương và các lãnh chúa, và dự định sẽ tặng cho mỗi người những món quà quý.

Đầu bếp hôm ấy chẳng được cấp phát cái gì để làm tiệc, tức quá, la lối: « Nửa ngày rồi mà trong bếp chẳng có tí gì. Củi không. Đồ nấu không. Thế này thì làm sao?»

Cũng trong ngày hôm ấy, có một ông vua mở đại tiệc, mời khách khắp nơi đến dự. Khách khứa đến, người nào cũng mặt mày hớn hở. Trong khi ấy, quỷ lẻn vào trong bếp của hoàng cung, vơ sạch sành sanh mang về tu viện. Đầu bếp của tu viện rất đỗi sửng sốt thấy, tự nhiên món nào món ấy đã đâu vào đấy cả rồi! Ông ta lẩm bẩm: « Quái lạ thật! Gạo không. Thịt không. Đụng chân đụng tay không. Thế mà bỗng dưng có đủ cả là làm sao? »

Quỷ bảo người hầu:

— Đến lúc dọn ăn rồi đấy!

Người hầu không biết ông quản gia định mời khách cái gì.

— Ông bảo dọn ăn nhưng lấy gì mời khách đây? Đầu bếp đã được xuất cái gì đâu. Bếp cũng đã đỏ lửa đâu.

Quản gia quát:

— Vào bếp mang ra. Đủ cả rồi.

Người hầu vào bếp thấy đâu vào đấy cả rồi thiệt. Anh ta vội mang ra bàn.

Quan khách ăn uống thả cửa. Quỷ ngấm ngầm xúi họ không còn biết chừng mực là gì nữa. Thế rồi sinh ra đánh nhau. Năm chục khách hôm đó đã bỏ mạng bởi những cây gậy mà quỷ đã chở vào sân tu viện chuẩn bị sẵn từ trước. Thay vì thu được một linh hồn, lần này quỷ vớ được một lúc những năm chục mạng. Quỷ đem những linh hồn đó chuồn thẳng xuống địa ngục, không ai còn thấy y đâu nữa. Các tu sĩ cứ đoán già đoán non mãi, không biết y là ai. Mặc dầu vậy, ai cũng cảm cái lòng tốt của y, bởi vì nhờ y, họ đã kiếm được một công việc làm béo bở là làm lễ mai táng cho những năm chục người hôm ấy.