t lâu sau ngày cưới, không phải ngay tức khắc, khi đã ổn định cuộc sống, vợ chồng Forsdyke về quê thăm bố mẹ vợ.

- Anh sẽ chán ngay, dĩ nhiên là thế, nhưng đã đến lúc anh phải nhìn thẳng vào sự thật. - Thelma nói, đổ trách nhiệm cho chồng về mọi chậm trễ từ trước đến giờ.

Người chồng hắng giọng nhưng chẳng hề cãi lại. Anh tiếp tục phóng xe. Anh chọn một khe hở giữa hai chiếc xe đằng trước và lái vụt qua, tuy bình thường anh không sành chuyện này. Anh là một con người thận trọng. Chiếc xe của anh, một chiếc xe Anh, chẳng cũ cũng chẳng mới, chẳng dài ngoẵng cũng chẳng thấp lè tè, sơn màu nhã, không sáng chóe, không hề bộc lộ tình trạng kinh tế của anh. Nó được chọn vì lý do đó.

- Em cẩn thận kẻo gió lùa đấy. - Cuối cùng Forsdyke nói, và cũng vì vừa mới lên chức chồng, đã đến lúc anh phải nghĩ đến cái điều âu yếm nhưng thiết thực.

- Ồ, không sao. - Người vợ nói, mấy tuần nay cô không quan tâm mấy đến sức khỏe.

Nhưng anh chồm qua người Thelma, do lơ đãng hoặc do tỏ ra hiểu biết hơn, anh quay kính xe lên.

Thelma mỉm cười, thở uể oải, và đưa tay đeo găng sờ cửa xe. Cô cảm thấy hết sức hài lòng, trong tình yêu, cô có thể nói điều này ra nếu cô không ngại việc thú nhận như thế là trái với cách sống thanh lịch mà cô vừa mới học được. Song cô đang yêu. Cô ngỡ ngàng nghĩ đến ngôi nhà của mình, lớp sơn rực lên giữa hai hàng nguyệt quế buổi chiều tà, hoặc cô bí mật đứng trong bóng tối để ngắm nhìn, ngôi nhà giống như một tấm khung ánh sáng cố định, xung quanh vút lên lời mời gọi phóng túng của cây cối, mà những người khác đã trồng.

Bố mẹ cô đã đến thăm nhà một lần từ ngày cưới. Họ không đến dự đám cưới bởi vì - điều này quá rõ ràng - nó có thể làm cho mọi người lúng túng. Nhưng vào một buổi chiều, một mình họ đến thăm, họ cảm thấy hân hoan và yên tâm. Bố mẹ cô mang đến trứng gà và một vài quả cam to tướng. Nhìn cái cảnh thanh bần của bố mẹ, cô con gái trong giây lát cảm thấy buồn vì đã rời bỏ hai người, rồi cô lại nhanh chóng cho tay vào túi áo len đan và thấy lại ý thức về thực tại.

- Hai người dễ thương thật. - Bất giác cô nói, rụt đầu vào cổ áo lông.

- Cái gì cơ? - Forsdyke hỏi. Anh còn được gọi là Dudley nữa.

Trong khi lái xe, anh không quan tâm đến việc việc gì khác ngoài con đường. Anh là một con người cần cù. Tính tình chịu thương chịu khó, trên thực tế, là niềm tự hào lớn nhất của anh, và mặc dù vô hại, nhưng đôi khi nó có thể khiến người khác không chịu nổi.

- Bố mẹ em, - Thelma Forsdyke nói.

Như thể sự quan tâm của anh ta cần thiết cho những ý nghĩ mà cô vừa nói ra.

Cô mê viên ngọc cairngorm có những viên đá bao quanh mà mẹ cô đeo hôm đến thăm. Hồi còn bé cô có nhìn thấy nhưng đã quên.

- Phải nói mẹ là một người đa cảm. Một nửa những chuyện rắc rối từ đấy mà ra. Còn bố, phải công nhận bố có một tấm lòng vàng.

Forsdyke vẫn phóng xe, thỉnh thoảng lại cau mày nhìn con đường, bình thường lẽ ra phải làm lắng dịu tâm trí.

- Có chuyện gì rắc rối thế? - Anh hỏi.

- Không hẳn là rắc rối, - người vợ trả lời, vừa nói vừa ngắm nhìn đôi găng tay và kéo chúng cho thật khít, thật hoàn chỉnh, với bàn tay. - Chỉ là chuyện của hai con người cứ dần dần khám phá ra những điều bí mật của nhau, và chưa khám phá đủ, khi cùng sống bên nhau.

Trong thời gian ngắn ngủi từ ngày cưới đến giờ, càng ngày anh càng ngạc nhiên về vợ, và nếu không hoài nghi sự giảo hoạt của nhân tính thì hẳn anh đã thấy làm tự hào về những dấu hiệu của trí năng kia.

Thelma thở dài. Những lúc ở một mình cô đọc rất nhiều. Đôi lúc cô cảm thấy ngợp trước bao nhiêu việc phải làm. Nhưng cô có rất nhiều thì giờ nhàn rỗi buổi chiều.

- Với anh, họ có vẻ rất thẳng thắn, - viên luật sư nói, với anh, chất phác nghĩa là đang che giấu.

- Anh không thích bố mẹ em mà. - Vợ ông nói khẽ khàng, như để giải tội cho người chồng mà cô đã chọn, người chồng mà cô vẫn còn ưng ý.

- Thật là vớ vẩn. - Người chồng phá lên cười, biểu lộ bản chất tốt đẹp rõ ràng. - Nhưng anh có cưới các cụ đâu.

Tiếng cười cao vút của họ hòa vào nhau đồng tình nhất trí. Đầu hai người xoay trên hai cái cổ thẳng đứng, và họ nhìn thẳng vào mặt nhau. Trong giây phút này, Thelma Forsdyke sẵn sàng phản bội lại bố mẹ mình.

Tại sao ta lại lấy Thelma? Dudley Forsdyke băn khoăn tự hỏi.

Thoạt đầu mọi người cũng thắc mắc tại sao Dudley Forsdyke lại bị cô gái ấy tóm mất hồn vía ở cơ quan. Có năng lực, dĩ nhiên thế, nhưng cô xanh xao, thậm chí gầy còm, nom rõ khuỷu tay và đốt sống trên lồ lộ dưới làn da nhợt nhạt. Rõ ràng việc chăm sóc bộ tóc óng mượt của mình là nhiệm vụ duy nhất cô làm với lòng say mê. Cô đã chải gội rất đẹp bộ tóc vàng nhạt như tỏa ánh mọi nơi. Nó lòa xòa vừa đủ cho có vẻ tự nhiên, nhưng giữ không để quá bù xù. Môi cô cũng thế, thoa son nhẹ bằng tay. Nhiều người ngạc nhiên không hiểu tại sao trong thời đại nghệ thuật thận trọng này, cô lại ưa một kỹ xảo tinh tế như vậy. Bởi vì cô cẩn thận đến mức không thể nhận thấy. Nhưng cô lại khéo len lỏi như không khí. Cô có bản năng bay bổng. Chẳng hạn giọng hát mà cô đã cố luyện, và tốn phí một phần tiền lương trong một thời gian. Sau đó người ta nhớ giọng hát ấy. Suy cho kỹ thì đó quả là một giọng hát hết sức dễ thương. Được luyện kỹ, không gượng ép. Rất ngân nga, không lạc giọng hay cứng đờ. Nghe âm thanh qua máy điện thoại, người ta suy đoán về bản chất của người hát, hoặc về những kênh lộ đời cô đi theo vào buổi tối khi cô từ trong thang máy cơ quan bước ra.

Giọng hát ngày càng điêu luyện của Thelma Parker vấn vương trong lòng Dudley Forsdyke và sự bực mình vô tận, thậm chí là khó chịu. Nó rất thông thạo trong việc biểu thị lòng cảm thông đối với những phiền não nhỏ nhoi, cái chết của những người già, những quan hệ không cần thiết, và mọi chuyển biến của thời tiết. Nó dửng dưng với đam mê và phẫn nộ, bởi đam mê và phẫn nộ tiếc thay thường xảy ra và sẽ giảm đi do sự ngờ vực những khách hàng đủ khôn ngoan hơn luật pháp. Vì thế không phải ai cũng thích thú mỗi khi cô Parker đi ngang qua phòng, cách biệt nhưng hiện diện, cầm trong bàn tay giá lạnh một văn bản hay hợp đồng uy nghiêm, hoặc đặt trên bàn giấy của ông chủ một bức thư mà cô thách ông không ký.

Một vài người ái ngại cho Forsdyke, người đã hy sinh quá nhiều để được tin cậy. Nhưng anh ta bắt đầu thấy thích thú về việc ấy. Đôi khi cô dựa người vào bàn nhưng đứng đắn, cách anh một cánh tay, để giải thích một điểm với chiếc bút chì. Và anh có thể hít hà mái tóc của cô. Anh bị mê hoặc bởi cái đồng hồ ở cổ tay cô. Khi cô đi ra rất lặng lẽ, cánh cửa bọc nỉ đóng khẽ như một hơi thở, vị cố vấn pháp luật vội mở một khuy áo, ưỡn cái bụng lên giống như Thelma Parker đã miêu tả trước đó, và lật một tờ giấy, rồi một tờ giấy khác.

- Cô Parker đâu rồi? - Ông hỏi.

Mọi người nói là cô Parker bị cúm.

Và anh biết nỗi kinh hoàng của sự bất an. Bàn giấy của anh đầy ắp những thứ chẳng liên quan gì với nhau. Những phụ nữ yêu kiều mặc áo choàng lông, đeo ngọc trai, đã viết ra những lời mời gọi bất kính. Do vậy anh biết là mình không thể thiếu Thelma Parker. Thế là anh đã cưới cô.

Nếu những động cơ khiến anh làm như vậy là do cảm tính hơn là do lý trí, một điều phi thường với một con người có lý trí như anh, thì lẽ đương nhiên đôi khi anh phải quên, và băn khoăn tự hỏi tự sao mình lại hành động như vậy. Như lúc này. Trong cái thế giới tách biệt của chiếc ô tô, trên con đường mà các vùng ngoại ô lùi dần, trong phong cảnh ẩm ướt của mùa xuân đến đột ngột, anh đang cố nhớ lại xem cái gì đã khiến mình thỏa mãn trong lòng. Nhưng anh không thể. Anh nhận thấy rõ những hàng rào thép gai dọc con đường mình đang phóng xe, chiếc áo choàng của vợ bằng lông thú màu sẫm, đắt tiền, thứ lông gì không rõ, mà anh đã khoác lên người vợ, và rãnh nước nhỏ nơi mưa hắt vào cửa kính, cứ chảy vào, mặc dù anh đã bao nhiêu lần quay cửa kính ô tô lên, vẫn tạt vào mặt anh. Phần khô ráo còn lại của thân mình anh chẳng có nghĩa lý gì so với phần bị ướt. Điều này cảm thông với chiều sâu của nước lạnh hơn và không thăm dò được, cùng những sự kiện không tiên đoán nổi. Anh vừa nhăn nhó vừa lái xe. Anh tự nhủ là mưa tốt cho đất đai.

Hai người phóng xe tiếp. Từ bên ngoài nhìn vào họ nom rất thanh lịch, và cũng hơi đần độn. Hẳn là họ có một mục đích, nhưng điều này không rõ rệt lắm, nếu không tính đến những lực lượng khác, những cơ chế khác. Giống như những chiếc lò xo nhỏ nhắn, tinh vi và run rẩy trong chiếc đồng hồ. Hai người run rẩy và hoạt động bên trong chiếc xe thủy tinh, đôi khi hầu như hoang mang, nhưng rồi trấn tĩnh lại vì những lý do kỹ thuật vô hình.

Ngay sau đó Thelma mở chiếc túi bằng da cá sấu mà cô đã mua sau khi lặng lẽ để ý rằng các bà vẫn làm cô hoảng sợ dùng loại túi đó, cô mở túi và nói:

- Anh có ăn kẹo không?

- Không, cảm ơn em. - Anh trả lời và cau mày.

Rõ ràng là Dudley không thích.

Song cô vẫn lôi ra một cái túi giấy con con và mút một chiếc kẹo. Đó là một thói quen của cô. Gọi là để khuây khỏa. Cô vẫn làm thế.

Hình như đây là kẹo mạch nha. Nhưng chồng cô cau mày nhớ lại những viên kẹo nho nhỏ, hoặc kẹo cao su, được ướp với một thứ có mùi giống như hoa violet, một thứ hương hóa học, vương lại trong những buổi chiều oi bức hơn, át mùi xi gắn và mực in.

Thelma nghe thấy tiếng chuông réo ở cuối đường dây, tuy mùi thơm dịu của mạch nha đã phần nào giải thoát cho cô những tội lỗi đã qua. Cô nhớ lại những viên kẹo cao su đượm hương violet nho nhỏ kia và cái cung cách anh quay đầu lại vào những buổi chiều. Rồi nhiều điểm xã giao mà cô chưa nắm vững, nhưng đang dò dẫm đi tới, bám lấy những vật đắt tiền, xốn xang khổ sở trong lòng cô. Đôi mắt của một số phụ nữ nhìn coi thường quần áo của cô. Cô đỏ mặt.

- Tại sao một số người lại cứ phải mút mát gì đó nhỉ? - Chồng cô hỏi.

Thelma Forsdyke nhún vai và nhìn đi chỗ khác, rõ ràng có ý định không trả lời.

Mưa đang đập vào cửa sổ từ bầu trời rộng lớn xám xịt.

Cô ra sức vặn cái cửa kính xuống và vứt chiếc túi con khốn khổ bằng giấy trắng nóng ra ngoài. Nó rơi một cách vô tội.

- Lẽ ra em không nên cư xử với nó như thế. - Người chồng độ lượng của cô cười rộ lên, vừa nhìn cô vừa thích thú về quyền lực của mình.

Nếu đôi bàn tay khô của anh được rảnh rang thì anh đã vỗ nhẹ vào lưng vợ, nơi chuỗi ngọc cắt ngang đốt sống.

- Em chẳng cư xử đặc biệt gì với nó cả. - Thelma vốn học được bài học rất nhanh, nói. - Chỉ vì kẹo mạch nha cứ dính vào túi của em.

Cô tiếp tục ngắm cảnh đồng quê, miền quê đã trở nên vô vị, vô nghĩa, bởi lẽ cô đã đạt được địa vị rồi. Nó đang tồn tại một cách mơ hồ, bất chấp cô có thấy hay không, nhưng chẳng rõ rệt nó nhằm vào mục đích gì. Mục đích lơ lửng trên biển lá đang bám chặt vào lá. Đồng cỏ lại tốt tươi. Nhưng những mái nhà bần cùng vẫn đứng đấy, xiêu vẹo hoặc được chống đỡ bằng sắt và dây kẽm. Đôi lúc mùi phân gà ẩm ướt xuyên thẳng vào chiếc xe kín đáo và tản ra khắp đồ đạc trong xe.

Thelma Forsdyke thầm nghĩ giá hai người không đến thì hơn. Cô nhìn chiếc đồng hồ kim cương nhỏ, không phải để xem giờ, mà cốt khẳng định cho bản thân mình, bằng những cử chỉ quan trọng, rằng mọi việc đều theo một trình tự. Chính vì lẽ đó mà cô đã bắt đầu theo học tiếng Pháp, và đang tham dự các ban chấp hành của một số tổ chức từ thiện, mặc dù rất thận trọng, luôn luôn quan sát và luôn luôn lắng nghe.

- Đường về nhà bố mẹ đây rồi. - Cô nói, cố tình tách mình ra khỏi địa lý của chốn này.

Gương mặt của chồng cô, do quá tập trung đối phó với tình hình, nom hốc hác hẳn đi.

- Hẳn là ô tô của chúng nó rồi, anh Stan ạ. - Bà mẹ nói, nhìn ra ngoài từ dưới tấm rèm cửa mà bà đã giặt ngày thứ Hai.

Bà xoa qua tí phấn lên mặt, nom vẫn như gương mặt thật của bà, vì bình thường khuôn mặt bà khá trắng, trông mệt mỏi phần do tuổi cao phần do hối hận. Vì thế phấn đi đằng phấn, da đi đằng da. Bộ váy bà mặc cũng thế, tất nhiên là bộ đẹp nhất, màu xanh thẫm, bằng một thứ hàng rất tốt tuy hơi thô. Không hiểu làm sao nó cứ nhăn nhúm, hoặc giả đó là cái kiểu do Merle Finlayson may, chỗ nách không vừa và bị toạc ở một chỗ, chỉ người khác mới nom thấy thuận tiện. Thế nhưng bà nom cũng đàng hoàng. Bà mang một chiếc cổ áo trắng đính vào cái váy dày cộm. Bà vẫn giặt những thứ quần áo trắng ấy rất đẹp, rất cẩn thận, chỉ hồ một tí thôi, khiến chúng nom ban sơ trong màu trắng tinh. Lúc này bà thật thanh nhã.

Và ông bố, người quyết tâm tỏ ra vui vẻ và bệ vệ, đã hình dung trước, không đến nỗi hoảng lắm, mình sẽ chìm trong im lặng khi gặp mặt ông con rể cố vấn pháp luật. Trong gian phòng họ ngồi đợi dường như chẳng còn là của họ nữa, ví tính chất tầm thường của nó càng bộc lộ khi những người lạ sắp đến nhà. Ông đi đi lại lại và lắng nghe tiếng ủng kêu rít.

- Anh đã lau ủng chửa? - Amy Parker hỏi.

- Lau rồi. - Ông trả lời, giơ chân cho vợ xem.

Giờ thì chẳng có gì quan trọng phải giấu vợ nữa.

- Anh Stan này, anh có thích anh chàng cố vấn pháp luật không? Bà vừa nói vừa lấy tay phủi bụi cho ông.

- Tôi chả có gì phản đối anh ta cả. - Ông bố vợ nói.

Bà cất tiếng cười vang, như một cô gái, trong thân hình một người đàn bà, tiếng cười nghe hơi tục tĩu song ông chồng đã quen với cái tục tĩu rồi.

- Chưa từng ai kiện tụng ông cả. - Bà vợ phá lên cười.

Nhưng chồng bà nghiêm mặt nói tiếp:

- Anh ta có vẻ là một người tốt đấy.

- Thế thì còn gì bằng. - Bà nói. Bà không cười nữa, và có lẽ chẳng bao giờ cười nữa. - Tốt cũng chưa đủ.

Bà dừng ở đấy. Đôi mắt của ông chồng, mà hai hố mắt nom hốc hác hơn ngày thường, không hề bị xúc phạm. Bà đã cố gắng hết lần này đến lần khác khai thác một chút ít cái tốt ấy. Bà đã thất bại, nhưng sẽ cố thêm, như thể bà không tin vào cái gì mà bà không sờ mó được.

- Dẫu sao xe của cậu ta nom cũng tốt đấy. - Stan nói, quyết tâm làm vừa lòng vợ.

Mọi cử chỉ của ông đều vui vẻ. Thông thường mắt ông biểu lộ một lòng tin hời hợt. Ông nhận thấy nếu không mong đợi thì dễ chịu hơn. Do đó ông biểu lộ sự trìu mến đối với vợ, thứ tình cảm ít kinh khủng hơn tình yêu.

Amy Parker lại nhìn ra ngoài khi nghe tiếng bùn bắn lên. Chiếc xe kia rồi.

- Stan này - bà nói - chúng ta nên ra đi, em nghĩ như vậy. Có nên không nhỉ?

Bà run lên bần bật - trời hôm ấy thật rét mướt - và ép sát vào người chồng để sưởi ấm, nhân tiện khôi phục lại sự thân mật, bằng đụng chạm. Đoạn hai người cùng ra ngoài và làm tròn nghĩa vụ của họ. Cả bốn người gặp nhau cạnh khóm hồng già, đang bắn vào mặt họ những giọt nước nhỏ, đâm vào da thịt họ, và cào cấu quần áo vụng về của họ. Có một nụ hôn và một cái bắt tay. Cả bốn người đều đưa mắt nhìn nhau, hy vọng phát hiện ra một điều gì đó.

- Trời, con đi đường vất vả thật - Amy Parker bảo con gái - Cả Dudley nữa. Dĩ nhiên vào một ngày như thế này thì chẳng có gì tốt cả.

Mặc dù thế Amy Parker vẫn có tham vọng có được vào ngày hôm ấy, một tính cách nào đó mà trước đây bà chưa hề có.

- Con đã bảo anh ấy là đừng mong đợi nhiều quá. - Thelma nói, cô nhận ra rằng tuy có nhiều quyết tâm nhưng khả năng chịu đựng của mình không lớn lắm.

Cô sửa sang lại quần áo đẹp mà không hoàn hảo, và nhận cái hôn của bố. Nó thô ráp hơn so với cô từng nhớ. Cô nhìn đôi ủng của bố. Cô mỉm cười, băn khoăn nhìn mọi thứ, như thể điều này chứng tỏ là một thể nghiệm mới, vừa thích thú vừa cảm động, và đặc biệt nhìn bố, bố mến yêu đã nhen trong lòng cô niềm hy vọng đó. Đàn ông ít độc đoán hơn hầu hết đàn bà và do đó dễ chấp nhận hơn.

- Dudley hầu như chẳng biết gì về đời sống nông thôn. Nhưng anh ấy rất muốn học hỏi. - Thelma nói, đặt mình giữa sự trớ trêu tự nhiên của hoàn cảnh và sự tử tế mà bố cô vừa làm cô nhớ lại.

- Thelma có nhược điểm là hay thổ lộ tâm sự của người khác. - Viên cố vấn pháp luật cười vang.

Anh nâng cái bụng hết cỡ dưới chiếc áo gilê, rồi hạ xuống. Đoạn ông đưa bàn tay khô đầy vết nám vuốt những nếp nhăn trên cái trán hói.

- Cố nhiên là anh ấy có thể xem tất cả những gì xem được, nhưng chẳng có gì mấy đâu. - Stan Parker ung dung nói.

Bà mẹ và cô con gái rất ngạc nhiên, thậm chí hơi khó chịu khi thấy Stan Parker nói chuyện rõ ràng rất thoải mái với anh con rể khô khan kia. Họ hoài nghi gì đó. Họ càng ngạc nhiên hơn nữa khi Stan chuẩn bị đưa viên cố vấn pháp luật đi giữa những hàng cây ướt.

- Kìa, trời đang mưa, anh Stan. - Amy Parker nói để giành quyền kiểm soát. - Em nghĩ trước tiên chúng ta hãy uống một tách trà đã.

Thelma nhớ lại những cái chén màu trắng, sâu và dày ngày trước.

- Chốc nữa trời có thể hửng thôi, - bà mẹ gợi ý, mặc dù bà chẳng quan tâm gì mấy, chỉ miễn là ngày vẫn giữ được ít nhiều cái hình dáng mà bà đã chọn.

- Trời đã hửng rồi. Xem kìa - Stan mỉm cười, giơ bàn tay cầm một cái tách lên.

Vài giọt mưa rơi. Một khoảng trời xanh giá lạnh khoan dung đang mở ra. Ông cười vang trước những quyền lực của bản thân. Xưa thì chuyện này hệ trọng thật, nhưng bây giờ thì không. Do đó ông cảm thấy thoải mái trên thềm nhà. Những khó khăn thời thanh niên chồng chất sau lưng ông, cho dù ông không nhìn thấy được con đường đi vào tương lai mở rộng hơn hẳn phía trước.

- Không thể có cảnh nào đẹp hơn, - ông nói, bắt đầu dẫn vợ con đi.

- Thần kỳ thật. - Viên cố vấn pháp luật cười vang, đưa mắt nhìn trời, nhìn con đường, nhìn đây đó giữa các bụi cây, để ngắm một cái gì đó.

Stan Parker cảm thấy thương hại người đàn ông lạc lõng kia, và nghĩ rằng ông có thể thích anh ta, nếu có dịp, mặc dù hầu như chắc chắn là dịp đó chẳng bao giờ đến.

- Nhưng lầy lội quá. - Bà mẹ càu nhàu, cúi đầu và cau mặt trước những cành cây bà biết rất rõ.

Họ đi tắt xuống các trại bò. Vài bãi phân bò nằm trên con đường nhỏ họ đi. Họ đi qua cái nền gạch trước những cái giá đỡ đầu bò cái để không, đi dọc theo bờ suối, nơi những cành khô kêu răng rắc dưới chân họ, những con bò nhìn trên những chiếc lưỡi xanh, đi dọc theo đám ruộng đã cày, nơi ngô sẽ mọc lên. Hai mẹ con đang chuyện trò về một chiếc khăn trải bàn, một món quà cưới, đã bị ố khi giặt, bị gỉ sắt và bà mẹ biết cách tẩy sạch.

- Một thứ đều rất thú vị. - Viên cố vấn pháp luật nói, chạm vào một luống cày bằng ngón chân. - Đất. Sự sống vĩ đại. Và sản sinh.

Vì đó là cuộc sống của ông nên Stan Parker chẳng bao giờ nghĩ về nó như thế. Nó đã chiếm lĩnh ông. Nhưng chẳng ai chiếm hữu Dudley Forsdyke, có lẽ trừ cô vợ. Bỗng nhiên Dudley cảm thấy muốn bị chiếm hữu bởi một cái gì đó, một đam mê, thậm chí một tội lỗi. Gió từ phía nam thổi, xoáy cái áo mưa của anh.

- Tại sao chúng ta không vứt bỏ tất cả và về với ruộng đồng nhỉ em yêu? - Anh quay về phía vợ, hỏi to.

- Tại sao? - Cô suy nghĩ vừa từ từ kéo cái cổ lông lên tới má. - Vì anh sẽ chán nó ngay.

Hai chân anh bước trong đó nom rất buồn cười.

Dudley vốn quá quen với việc xem xét các báo cáo về cuộc sống nên anh đột nhiên bị ngây ngất trước hương nồng của cuộc đời. Tâm trạng này đến với anh từ cánh đồng đã cày và từ dưới ngọn đồi ẩm ướt. Những đám mây ùn ùn đang tràn ngập bầu trời. Gió quật vào ngực anh. Cái viễn ảnh về một người lố bịch bỗng trở lại tâm trí anh bằng những lời của vợ. Anh không oán giận, có thể chúng cố tình đả kích anh, bởi vì anh đáng bị quở trách về sự thiếu thận trọng nhất thời kia. Vì thế, anh hắng giọng, tỏ ra đồng tình, hoặc thấy thích thú vì bị hành hạ, anh tiếp tục lang thang qua cảnh trí này, qua tất cả những phong cảnh khác nơi anh chưa hề sống, và sẽ không sống trọn vẹn cho đến khi nằm xuống dưới nó.

Tên hành khất khốn khổ, Stan Parker nhủ thầm - nhưng điều ấy có quan trọng gì không? Không hề. Nó chẳng còn quan trọng nữa. Cứ đi nhẹ nhàng như thế này dễ dàng hơn nhiều, xuyên qua gió, vì giờ nó không còn chống lại ông nữa, chẳng còn bất kì sự chống đối nào. Sự phản đối của Chúa đã rời bỏ ông, khiến ông nhẹ nhàng và vô tư. Đã có thời ông phải cúi đầu trước lòng tin. Chiếc lá hay mảnh vỏ cây đều mang nặng những hàm ý của nó. Con người đã từng bị đè nặng giờ đang dạo đi giữa các khoảng rừng thưa trong gió, đôi mắt trung thực rưng rưng vì day dứt. Vành mắt của ông hơi trĩu nặng với năm tháng, tạo ra một ấn tượng về những vết thương hở của nó mà vợ ông không thích, những chẳng biết nói đến bằng cách nào.

- Anh ấy biết rõ là mình chẳng muốn bẩn tay, chẳng bẩn tay, không hơn gì con. Tuy nhiên con thích đọc về nông thôn. - Thelma nói, vẫn dõi theo cái lưng của chồng.

- Con có đọc nhiều không? - Bà mẹ hỏi bâng quơ, vì đây là một công việc bà không hoàn toàn tin tưởng.

- Con chẳng bao giờ đuổi kịp người khác, - Thelma nói một cách trung thực, - dù con đã bắt đầu.

- Đọc sách giết thì giờ, mẹ nghĩ thế, - Amy Parker nói - tuy mẹ không bao giờ hiểu được một nửa những điều hình như con đọc được. Nó hoàn toàn khác những điều thực tế.

- Không nhất thiết là thế, - Thelma thở dài, nhưng quả là mất thì giờ.

- Đúng rồi, hẳn là như vậy, - Amy Parker nói. - Hoàn toàn khác. Trong sách người ta hoàn toàn khác. Họ phải như thế. Không thể chịu đựng được.

Bà hẳn sẽ ngạt thở với bộ tóc của bà trong gương.

- Anh Dudley Forsdyke ạ, đây là sân nuôi gà, - bà thấy cần phải nói. - Chúng tôi không quá quan tâm đến việc nuôi gà. Dăm ba mái thôi. Và đây là lũ gà mái tơ.

Bà không định nói, nhưng lời cứ thế mà tuôn ra.

Viên cố vấn pháp luật đang mải nhìn qua hàng rào, cười với, hoặc cười vì mấy con gà.

- Anh có thích gà không? - Amy Parker hỏi.

- Không, - anh nói. - Tôi không biết. Trước đây tôi chẳng nghĩ đến chúng bao giờ.

Mùi phân gà ướt xông lên từ đám bùn.

- Phải đấy, gà qué hôi hám lắm. - Bà mẹ vợ nói.

Ta sẽ thét lên, Thelma Forsdyke nghĩ thầm, bên trong cái áo lạ thường của cô, mà không thể là của cô được.

- Ta vào dùng trà được chứ bà nó ơi? - Stan Parker nói.

Ý kiến đó rất hợp lý. Vì thế mọi người vào nhà.

Gian phòng phía trước đã được bày biện để làm tiệc trà có mấy bó hồng đầu mùa nho nhỏ, một vài bông đang nở thành những bông hoa mảnh mai, còn những bông khác được hái khi còn là những búp chắc nịch, sẽ chẳng bao giờ nở cả, chúng nom ốm yếu. Gian phòng có mùi tăm tối của một nơi không có người ở. Bàn ghế đều sẫm màu, khiến Thelma ghê sợ, cô đi đi lại lại trong phòng đầy đăm chiêu. Cô ngạc nhiên là mình có thể thoát khỏi bất cứ một cái gì xác thực. Hay thoát khỏi bản thân cô. Những mối ngờ vực của cô lẩn quất trong đám đồ gỗ gụ. Vì thế cô buộc lòng phải quay trở về với thực tại. Thoắt một cái, hình như thế, cô tuột đôi găng tay khỏi đôi bàn tay dài, những chiếc nhẫn trên đó lấp lánh không một chút e dè.

Amy Parker, người thở hổn hển trước khi làm mọi việc, bưng vào một ấm trà to, tráng men bóng nhoáng, một cái bánh ngọt vàng ruộm và vài chiếc bánh nướng trên một cái giá bằng thủy tinh. Bà nói:

- Thelma, con có đến thăm gia đình Bourke không?

Đôi lúc Amy làm những đòn điếng người, không cố tình nhằm vào một đối tượng đặc biệt nào, mà chỉ nhằm vào những ai tình cờ phải chịu. Những lúc đó lẽ ra bà phải nói: “Tôi chẳng có ý định gì cả, chỉ cốt để có cái mà nói thôi!”

- Không ạ. - Thelma trả lời, mắt đăm chiêu nhìn vào cái tách. - Con không gặp.

- Gia đình Bourke? - Chồng cô hỏi. Anh mỉm cười trước điều mình không hiểu hay không nhận ra, dù là Bourke hay chỗ thủy tinh phồng lên trên cái khay đựng bánh nướng.

- Họ hàng, - Thelma nói, cắn một mẩu bánh nướng rất nhỏ. - Có một dạo em sống với họ.

Khuôn mặt cô biểu cảm hòa nhã. Có thể cô đã từng chấp nhận gia đình Bourke, chứ không phải bản thân cô trong chiếc áo khoác lông thỏ nhuộm này. Đó là thời đại kẹo nuga và tạp chí. Mấy tháng liền cô bị mụn nhưng chỉ chữa bằng cách học qua thư từ.

- Họ rất tốt, - cô nói, vứt bỏ một mẩu bánh vụn.

Giờ đây, từ gian phòng thanh nhã riêng của mình mà gia đình Bourke sẽ chẳng bao giờ tìm đến, cho dù họ có đọc được địa chỉ trên báo, cô đủ khả năng để tỏ ra thiện tâm. Cô đã đạt đến địa vị cao, có thể làm từ thiện. Nếu cô không ký một tấm ngân phiếu thực sự, mà cô vốn rộng rãi, nhiều người nói như vậy, cô có thể trả sạch bằng sự thờ ơ. Cô ít khi gắn mình vào cảm xúc, điều này hại đến sức khỏe cô, hoặc gắn với một quan điểm nào đó, vì như thế có nghĩa là có một quan điểm. Ngay cả gian phòng yên tĩnh của cô cũng chẳng ràng buộc gì, nơi đó cô bày những bình hoa lớn, dành cả buổi sáng uốn lại một cành hoa, sợ ảnh hưởng đến hiệu ứng chung.

Thelma đã đọc được biết bao nhiêu điều, và vừa đeo găng tay, vừa đọc sách. Amy Parker trầm ngâm bên tách trà.

- Tội nghiệp ông cụ Horrie Bourke đang ốm, - Stan Parker nói.

- Ông cụ đến chết mất thôi. - Vợ ông nói. Trà đặc thường khiến người ta u sầu.

Vậy là ta không thoát được gia đình Bourke, Thelma Forsdyke kết luận. Và cô tỏ vẻ buồn đúng mực.

Cô đã buồn thực sự trong căn phòng tăm tối, tuy buồn cho bản thân, mà cô đang chôn lấp. Mùi hương thoang thoảng của những bông hoa đám con gái đặt lên nấm mồ những con chim sẻ khiến cô rưng rưng nước mắt. Hoặc ánh đèn ban đêm làm cô nghẹt thở, trước bà mẹ; với những nét mộc mạc, sơ khai trên khuôn mặt thuở ban đầu, giúp cô hít thở lại được. Thelma Forsdyke ngồi đấy, bẻ vụn miếng bánh, cái bánh ngọt vàng ruộm, làm vội nên bị lỗ chỗ. Có nhiều mẩu nhỏ của bản thân mà cô có thể bẻ vụn và vứt đi, nếu chúng không có khả năng ngày một tăng thêm.

- Dudley, anh có chơi bài không? - Amy Parker hỏi.

- Không ạ. - Anh nói, nở một nụ cười.

Nét tô điểm trên khuôn mặt anh quả là không đúng chỗ. Thực tế anh hơi hoảng khi thấy mọi người đều nghĩ là anh có một sở thích cực kỳ phù hợp với anh. Bà mẹ vợ biết được gì về anh nào? Hay vợ anh? Hay cả bản thân anh, trong căn phòng xa lạ này, mà từ bất cứ góc nào, một tập quán nào cũng có thể nổi lên. Chiếc giá thủy tinh đang nhấp nháy dưới làn khói bánh nướng.

- Không ạ. - Anh lúng túng nói, mồm đầy ứ. - Tôi chẳng bao giờ chơi bài.

- Ở đây chúng tôi cũng không chơi. - Amy Parker nói. - Dẫu thế buổi tối cũng có người muốn góp một chân.

Mình phải nhớ hỏi mẹ về chuyện riêng của bà. Thelma tự nhủ, trước khi về, song phải nhớ rằng hỏi không chưa đủ, vì người ta không nói hoặc không thể nói cái điều le lói trong lòng họ. Tuy nhiên hỏi han là việc tốt.

Rồi viên cố vấn pháp luật ngồi thẳng người trong bộ quần áo hàng Anh rất tốt, vải tuýt lốm đốm, nó sẽ thay cho tính kiên cường vào lúc gay go, anh nói:

- Thế anh con trai kia thế nào, bà Parker, anh con trai của bà mà tôi chưa hề gặp bao giờ ấy?

Đây là cái điều mà chúng ta đang chờ đợi. Thelma Forsdyke thấy rõ.

Vì đã mua dây buộc mình, viên cố vấn pháp luật không chắc lắm nhưng anh hơi ngờ, nên anh chuẩn bị thăm dò, hết sức thận trọng, với một cái gậy.

Bây giờ ông bố ngồi ngả về phía trước, vê thuốc lá giữa hai lòng bàn tay cho đến khi hương thơm tỏa khắp phòng, và hai bàn tay của ông đầy thuốc.

- À, Ray. - Bà mẹ nói.

Bà cắt một lúc mấy miếng bánh, mặc dù mọi người đã dùng xong. Bà cứ để đấy.

- Ray nó vẫn khỏe, - bà nói, nhưng thận trọng. - Một ngày nào đó nó sẽ về thôi.

Đoạn bà nhìn ra cửa sổ, nơi thời tiết xấu cuối cùng đã bị chặn lại, và tất cả mọi người đều nhìn ra, qua những bụi mía và lá cành, vào vùng ánh sáng xanh lục và sự tĩnh mịch.

- Ray là một thằng bé dễ thương, - bà nói. - Anh sẽ thấy, da nâu, môi đỏ. Khỏe mạnh. Nhưng hình như nó cho là chúng ta không hiểu. Nó lẩn tránh ở dưới thung lũng. Tôi chẳng theo nó được. Một lần có những con hải điểu bay tới, nó bắn chết một con rồi mang chôn. Sau đấy nó lặng yên. Nó tưởng tôi không biết, nhưng tôi có thể đánh hơi thấy trên bàn tay nó. Lại một lần, khi còn bé tí, nó bắt mấy con chó con và vứt xuống cái hố đằng sau. Ban đêm nó gào khóc nhé! Tôi chẳng làm sao dỗ nó được. Nó làm một số việc vì nó phải làm. Tôi nhớ có một anh chàng người Hy Lạp làm ở đây cách đây mấy năm. Thằng Ray và cậu người Hy Lạp thân nhau. Nó quý anh chàng kia nên không thể làm tổn thương cậu ta. Không - bà nói tiếp - tôi không hiểu. Nhưng tôi biết cả.

Thelma bỗng thấy tức ngực vì kinh tởm. Cô ho dữ dội, không tài nào ngăn được.

Viên cố vấn pháp luật nhìn thấy cái mũ của mình trên một chiếc ghế tựa, anh đã đặt trên đó lúc vào nhà. Anh vui mừng sẽ được trở lại nơi mà tất cả của cải của mình đã được an bài. Anh có xì gà trong cái tủ con, và một bộ sưu tập chim ruồi nhồi rơm.

- Mẹ nó ơi, không nên mang những chuyện cũ rích ấy ra kể lể. - Stan Parker nói. Ông vừa quấn xong một điếu thuốc có hình thù quái gở bậc nhất.

- Tại sao? - Bà nói. - Chúng đã cũ đâu. Chúng chưa cũ.

Bà nhìn chồng. Thế rồi hai bàn tay của người đàn bà trước kia ông suýt bóp cổ chết như đang thắt chặt lấy chính cổ họng của ông, các cô gái trong những chiếc áo chui đầu bằng lụa hát những bài ca về biển cả. Cũng có cả gã đàn ông, người bán hàng, một người to lớn, chắc là có tàn nhang, cũng bước vào, ngồi giang hai chân, kể chuyện phố xá theo kiểu anh ta, nhai từ ngữ trên đôi môi dày. Và đôi mắt có những tia máu đỏ.

Tất cả đều nhìn nhau, biết nhau hơn là hiểu nhau. Cuối cùng bà mẹ và ông bố vẫn sống với nhau trong ngôi nhà, với sự hiện diện các nhân chứng, vì chẳng bao giờ họ dám ở một mình.

- Con muốn uống nước không. - Amy Parker hỏi Thelma, cô vẫn ho rũ rượi.

- Không, không, - cô nói bằng cái đầu và đeo đôi găng da lợn rất mịn tối màu vào.

- Không phải lên cơn đúng không? - Bà mẹ hỏi đầy hy vọng.

- Không, - Thelma ho, - không phải đâu.

- Sẽ qua thôi, - Dudley Forsdyke rất trầm tĩnh nói.

Như thể nó thực sự sẽ qua trước khi anh đến chỗ cái mũ, và rồi lời bào chữa đó được xóa bỏ.

Bà mẹ đang tặc tặc lưỡi.

Stan Parker, người ít nhiều cam chịu cái tình trạng vô thần mà ông đã chọn khi khạc nhổ Chúa ra khỏi cơ thể mình và bóp nghẹt mọi khát vọng lộn mửa cầu mong tha thứ, đã được hưởng tự do. Ông nhìn đồng hồ. Chốc nữa thôi là đến giờ phải xuống với đàn bò, và tối nay, nếu Amy chịu ở lại rửa bát đĩa thì ông sẽ được hoàn toàn tự do trong cái lán rộng, lạnh lẽo, đàn bò đứng trong những giá vắt sữa, còn ông thì cằm tựa lên hai đầu gối và vắt sữa. Rồi bầu trời rộng lớn, giá buốt, trống trải và tự do. Ông thấy rõ điều đó, và run lên khấp khởi trong chiếc gilê ít khi mặc đến.

Lúc đó, Thelma, hay là bà Forsdyke, ra về cùng với chồng.

Những nụ hôn bắt đầu. Không khí vương vấn sự luyến tiếc, và những giọt nước mắt miễn cưỡng rơi trên khóm hồng.

- Cài khuy cổ vào đi, con. - Bà mẹ nói.

- Nó không có cúc. - Thelma cười vang. - Có cúc thì nom xấu lắm.

Cô đã qua cơn ho, hoặc do khí trời khắc nghiệt, hoặc do nhìn thấy ô tô của mình.

Cô đã sẵn sàng. Bỗng cô sực nhớ là đã quên không nói với mẹ để bà kể chuyện của mình cho nghe, rằng bà là hạng người nào, và về những gì đã xảy ra với bà. Thôi, biết làm thế nào được.

Thế là họ đã xong xuôi, và ra đi. Cô cũng quên không hôn bố, vì với bố thì đành phải thế, bố cứ đứng yên như thế, thân hình thẳng đuột và lạ lẫm, như chôn xuống đất.

Forsdyke thở phào và lái xe đi.

- Gia đình Bourke ấy, - anh nói, - anh chẳng nghe nói đến bao giờ.

- Bà ta thuộc kiểu quý tộc. - Thelma phá lên cười - Hầu như lúc nào cũng mặc màu xanh. Chỉ màu xanh.

Và như thế chưa đủ thô bạo cô nói thêm:

- Còn ông ta là một tay huấn luyện ngựa.

Xe vẫn phóng đều.

- Chẳng có lý do gì, - Dudley Forsdyke nói, - mà em không đối xử tử tế với họ.

Cái mầm của những hành động tốt đẹp ăn sâu vào người khác tạo ra tinh thần cao thượng.

- Còn Ray nữa, anh của em ấy, anh chưa bao giờ gặp cả. - Anh nói. -Tại sao anh chẳng bao giờ gặp Ray?

- Chẳng tại sao cả. - Bây giờ đến lượt Thelma nói. - Anh ấy đi xa. Có thế thôi. Anh ấy sẽ xuất hiện thôi, em mong thế.

Thật thế không? Dudley giật nẩy người, thắc mắc không biết ông anh vợ mình thật sự là hạng người nào.

Họ tiếp tục phóng xe, mỗi người tự hỏi ai là người cầm lái.

Khi chiếc xe đã đi đủ xa để khuất dạng, người bố và người mẹ bị bỏ lại đứng mãi ở cổng, lòng dạ bùi ngùi. Họ quay lại nhìn nhau, rồi Amy nói:

- Anh Stan này, liệu chúng có vừa ý không nhỉ?

- Chúng chẳng ăn gì cả, mà người ta ai cũng vậy.

- Nhưng chúng có vừa ý về chúng ta không, anh Stan?

- Chúng ta chỉ tiếp có một buổi chiều thôi.

- Hai người vừa ý nhau lắm.

- Anh chàng hơi giống một bà lão.

- À, Thelma bao giờ cũng thích mọi chuyện đều êm đẹp.

- Chiếc ô tô bóng nhoáng, đẹp thật.

- Nhưng liệu con bé có nắm được anh chàng không?

Nhìn vào mặt chồng.

- Nắm được anh ta à!

Ông quay mặt đi, tóc dựng lên vì lẽ gì đó, đôi khi tóc ông vẫn dựng lên, phía sau gáy.

- Ai nắm cái gì? - Ông nói.

Ông vui sướng quay đi lấy mấy cái xô, lần theo những đường mòn quen thuộc, đi tới đi lui và xuống chuồng trại, một tập quán đã biến thành những nét kỷ hà.

Còn Amy nhanh chóng đi lấy con gà bà quay hôm đó, mùi thơm bay tỏa ra khắp nhà. Bà cầm một chiếc bánh mì dài, hơi dính bột, sắp sẵn vào trong làn. Bà rất nhanh nhẹn và vững vàng, vì tính bà xưa nay vẫn thế khi có vấn đề gì bí mật. Rồi bà nghĩ đến bức thư vẫn nằm bí mật trong ngăn kéo.

Amy Parker ra đi trong ánh sáng bí mật kia. Hương nồng của chiều tối bốc lên từ những lá cỏ dài tươi tốt. Chim ríu rít trở về tổ, hay những chiếc lông vũ mùa xuân líu lo trên những cành cây đen. Các bụi cây thấp đang chuyển động. Những cuộn chỉ đêm giăng bên con suối sổ tung ra. Ai đó đang nhóm lửa từ lá cây ẩm ướt, nhưng chỉ gây được khói mù. Mọi vật đều cuộn lại và tan đi vào giờ phút ấy, trước các vì sao.

Còn người đàn bà rảo bước trên đường, trong chiếc váy sẫm màu, thật rắn rỏi và kiên định. Bước chân ồn ã át cả sự tĩnh mịch. Bà bước tiếp. Bà khấp khởi vì đã nhận được tin mật vào lúc hoàng hôn, đặc biệt về đứa con trai. “Đừng cho bố biết,” Ray viết trong thư, “ông cụ lại làm toáng lên.” Tất nhiên là chẳng đời nào, bà tự nhủ, bà sống bằng những điều bí mật, chiếc túi mùi soa giấu kín những bức điện. “Và nếu có thể mang cho con vay hai nhăm đồng;” Ray viết trong thư, “thì mẹ mang đồng năm, ý con là tờ năm đồng, như thế dễ mang, đến Glastonbury: ở đấy buổi tối yên tĩnh, con sẽ gặp mẹ trong bếp, con không ở lâu mẹ ạ, con có việc phải đi, nhưng con sẽ gặp mẹ. Con yêu quý của mẹ”.

Thế là bà bước tới. Bà mang theo một cái đèn chống lại bóng tối và nó kêu loảng xoảng.

- Kìa, Amy, - Doll Quigley hỏi, bà đang đứng bên những cây bách trong thung lũng, chỉ nghe thấy tiếng, không rõ người. - Chị đấy phải không nhỉ? Có việc gì thế?

- Chẳng có việc gì đâu, Doll ạ. - Amy Parker nói chẳng thích thú chút nào.

- Tôi đi với chị một quãng. - Doll nói và hình hài hiện rõ dần, người dài ngoẵng trong bộ váy dài.

Trời, thật là, Amy Parker nhủ thầm.

- Tôi đi để đầu óc đỡ căng thẳng. - Doll Quigley nói. - Cậu em của tôi ấy mà.

- Sao, Bub có chuyện gì thế? - Bà bạn hỏi.

- Lại lên cơn ấy mà - Doll Quigley nói. - Ô, bao nhiêu năm nay nó vẫn bị cái chứng ấy. Những giờ càng ngày càng nặng.

- Thế chị làm thế nào?

- Tôi nhét vào mồm nó một nút chai, nếu nó cắn vỡ, tôi lại nhét cái thứ hai. Thế thôi. Tôi theo dõi. Đừng để nó đập phá cái bếp lò. Song mỗi khi lên cơn, thằng Bub khoẻ lắm, khổ thân thằng bé.

- Hay tốt hơn chị đưa nó đi một nơi nào đó. - Amy Parker nói, vẻ tuyệt vọng.

Rồi giọng của Doll Quigley cất lên: Thằng bé là thứ tôi có.

- Và mình thì có Doll, Amy Parker nhủ, nhẽ ra mình không nên ghê tởm ả, nhưng biết làm sao được.

Doll Quigley kể về cuộc sống của mình với Bub, hai người đã ngồi bên ngọn đèn ngắm nhìn những hòn đá kỳ lạ, những bộ xương lá như thế nào, và cuộc sống này đôi khi là dĩ vãng, nhưng vẫn luôn hiện diện, cái ánh vàng không đổi.

- Chị thấy đó, - Doll nói - tôi không thể tống khứ nó được, Bub còn quá trẻ về tinh thần.

Bub là một lão già chảy dãi nhớt về thể chất, Amy Parker biết rõ. Lúc này bà cáu lắm.

À, chị này, - bà nói, váy phần phật trong bóng tối. - Tôi phải đánh xe đi đây. Tôi muộn mất.

- Chị có hẹn chắc? - Bà Doll bình thản hỏi.

- Tôi mang một vài thứ đi, - Amy Parker rít lên.

Và gần như thêm vào là cho bà Gage, người đã rời quận không lâu sau khi chồng bà tự tử trên cây.

- Tôi mang một vài thứ đi, - Amy Parker nói, vừa được cứu thoát, - cho một người bạn đang gặp khó khăn.

- Những linh hồn khốn khổ. - Doll Quigley nói về cả nhân loại.

Giờ bà ta ngưng lại, còn Amy Parker đưa tay sờ vào người bà, vẻ yêu thương nói:

- Doll ạ, chúng ta phải nghĩ cách gì cho Bub, cách gì hay nhất, tử tế nhất.

Nhưng Doll Quigley chẳng tin tưởng và biết là mọi giải pháp đều phải do chính mình nghĩ ra, song làm cách nào thì bà không nói được.

Ngay sau đó Amy Parker lạc mất Doll Quigley trong bóng tối và rảo bước về phía cổng Glastonbury. Chúng vẫn đứng đấy, hầu như chẳng gì lay chuyển được trong hoen gỉ. Để mở được cửa phải đấu tranh với thời gian tích lũy, nhưng nếu anh thắng, như Amy Parker đã thắng, bà vẫn còn là một phụ nữ cường tráng, tim bạn đập mạnh hơn khi ở bên trong cái nơi kỳ lạ đó: trong đấy có thể tìm thấy bất cứ cái gì, bị chôn vùi một nửa, những đồ vật đẹp hay chỉ một chiếc can gỉ nhỏ có thể cọ sạch và lại dùng được. Con người đôi khi vươn lên từ dưới những lùm cây, từ ăn uống, hoặc làm tình, hoặc chỉ đơn thuần xua đuổi tâm trí u uất của chính mình. Vì thế không khí, nếu có điều bí mật, thì cũng thành công khai. Những cành sẫm đen, xù xì của những loại cây không được chăm sóc, những dây nho rậm rạp từng được những bàn tay sửa sang làm cho tơi tả thêm. Nhiều đoạn đã bị lôi đi hoặc giằng ra và vứt bỏ. Một đôi lần, mấy con dê đã len vào dọn sạch. Suốt cả một mùa. Sự hoang dã không ngừng phát triển hình thành liên kết với những con vật nhỏ luôn theo dõi, chuyển động, cành lá và không khí, đặc biệt vào lúc đêm hôm, khi hương thơm êm dịu hòa lẫn với xú khí của rữa nát.

Amy Parker xăm xăm bước lên đồi, bà vướng phải những vật rắn hơn, bị rách một chỗ, nhưng bà cũng giẫm nát bao nhiêu cỏ dại mập mạp và hiền lành hơn dưới gót chân kiên quyết của bà. Đêm càng tối bà càng thấp thỏm. Bây giờ thằng bé trông như thế nào nhỉ? Liệu đứng trước một người xa lạ bà có lúng túng không? Liệu bà có hơi nặng tai nghe tiếng được tiếng chăng không, hoặc mỉm cười không đúng chỗ như người điếc vẫn thường biểu hiện để tỏ ra là mình hiểu ý không? Dĩ nhiên bà không điếc. Bà không hề điếc.

Lá cây thầm thì cùng yên lặng. Chị em Quigley đôi khi hiện diện, đi cùng với bà, khuôn mặt của Doll làm bà bực tức vì sự toàn thiện tuyệt mỹ. Ta không toàn thiện, may quá, Amy Parker nhủ thầm, còn Doll là thứ xấu xí, cái bị da lủng lẳng ở cổ. Và lão em, Bub, phì… Lá cây ở chốn kia đang rữa thối. Đó là thứ mùi thum thủm, khiến bà vội rảo bước tránh xa. Nhưng chị em nhà Quigley thì không lảng tránh được. Doll nói: “Thằng bé là thứ tôi có,” là cái cách bà bám trụ. Vậy thằng bé là thứ mình có, Amy Parker nhủ thầm, chẳng phải Thelma, chẳng phải bất cứ ai khác, vậy thì là nó.

Thế là bà khấp khởi dấn bước tới nơi xưa kia là đường xe chạy, giẫm lên bồ công anh và sỏi đá, tìm kiếm một dấu hiệu. Nhà Quigley bất biến, nếu có tồn tại, cũng tan biến bởi ý chí hoặc bóng tối. Chỉ riêng ngôi nhà đứng sừng sững, hoặc nửa ngôi nhà, mà ông Armstrong đã khởi công và bỏ dở khi hình như không còn mục đích nào ngoài việc dựng một tượng đài cho người quá cố. Amy Parker bắt đầu thấy sợ, nhớ lại những người đã khuất mà bà biết, hay những người chưa chết, nhưng có thể đã chết rồi, những người đã ra đi. Chim chóc bay qua màn đêm, những chiếc lông vũ khẽ chạm vào đêm tối. Bàn tay của một pho tượng đã gãy lìa.

Khi người đàn bà bằng xương bằng thịt đã đi vòng phía sau nhà tới khu nhà bếp, và nhìn thấy cánh cửa của cái hẳn là gian bếp phụ, bà thật sự cảm thấy yên tâm, nhớ lại cái lồng vịt tơ bà đã mang đến đấy thời còn trẻ. Bà đã đốt đèn và bước vào. Căn phòng rộng, tăm tối và trống trải. Chỉ có lá cây lay động hoặc một con chuột.

Nhưng một lát sau Ray đến.

- Con đấy phải không, con yêu quý? - Bà hỏi.

Bà giơ cao ngọn đèn, người run lên vì sự yêu thương, và vì cái từ lạ lẫm và đã dùng để biểu thị tình cảm đó. Nhỡ bà dùng từ đó đối với một người lạ thì sao? Hoặc có thể con trai bà thích như thế hơn? Vì thế bà run lên.

Nhìn thẳng vào ánh đèn, bởi vì ánh lửa ấy là tất cả những gì hắn thấy, người đàn ông cau mày và rúm người lại. Điều này hoặc điều nào đó đã khiến hắn dò dẫm quanh căn phòng. Hắn to lớn, tuy không to lớn bằng cái bóng của hắn.

- Tắt quách nó đi, - hắn nói, - chỉ làm quáng mắt thôi.

- Được rồi, - bà nói, đặt cái đèn lên bậu cửa sổ. - Mẹ phải mang đèn. Nếu ta phải gặp nhau ở đây. Sao con lại chọn chỗ này? Một nơi hoang vu. Và là một ngôi nhà vô chủ nữa.

- À, - hắn nói, - con vẫn nhớ mãi cái nơi này.

- Con chỉ nhớ có thế thôi ư? - Bà hỏi.

Giờ họ đã bình thường, đứng trên đôi chân của mình, với đúng thực chất của mình, bà tiến tới để nhìn hắn.

- Việc gì thế? - Hắn cười vang. - Mẹ định nhận dạng con đấy sao?

- Con thay đổi nhiều quá. - Bà nói.

- Thế mẹ tưởng con thế nào?

Bà không biết. Có thể là một hình phản chiếu của bà, nhận ra trong những tấm gương. Hay một thằng bé mà bà có thể ôm hôn, hoặc khuyên nhủ về quần áo lót. Còn lúc này bà lại thấy kinh ngạc trước sự huyền bí của một người đàn ông. Thế đó, có vài người đốt lửa lên, rồi khi ngọn lửa biến đi họ chỉ biết vặn tay mà nhìn. Nhưng trông hắn cũng dễ coi.

- Con đã trưởng thành. - Bà nói, đăm đăm nhìn, hơi ngượng ngùng.

Giá mà được nhìn nó giữa ban ngày.

Rồi hắn tiến tới, sờ vào khuỷu tay của bà, và nói:

- Mẹ có mang các thứ con yêu cầu không, mẹ?

- Có. Ray, con chưa cạo râu đấy.

- Con đi nhờ xe tải. Từ Melbourne. Con từ miền Tây về, con đi nhờ một chiếc tàu chở hàng đến đấy.

- Từ Albany.

- Vâng, Albany, Broome. Có lần con ghé lại Coolgardie.

- Con đã đi khắp nơi.

- Bao giờ cũng vẫn còn một nơi nữa.

- Thế mà bố mẹ cứ nghĩ con ở Albany. Có công việc ở đấy, con bảo thế mà.

- Cái gì thế này? - Hắn hỏi, mắt nhìn vào chiếc làn, đó là đồ vật khả nghi duy nhất trong căn phòng đó.

- Một ít thức ăn, con ạ. - Bà mẹ nói, quên khuấy rằng bà sẽ sung sướng biết bao được ngồi nhìn con ăn.

Hắn ăn ngay, rất nhanh, xé vội đùi gà, vặn mạnh chiếc bánh mì, làm vụn bánh rơi vãi lung tung hoặc vướng vào bên mép. Hắn ăn nom rất xấu xí. Khuôn mặt hắn đầy đặn hơn, ánh lên màu mỡ vàng trào ra khỏi miệng, nghĩ ngay đến miếng bì giòn vẫn còn trên miếng xương, hắn đặc biệt thích ăn bì giòn.

- Con đói đến thế sao? - Người đàn bà nói, bà đang nhìn người lữ khách được bà cho ăn, tình cờ lại là con trai bà.

- Từ hôm qua đến giờ con đi suốt.

Hắn ném xương vào một góc, cả cái khung xương trong có quả tim quắt lại bé tí.

Rồi hắn thở dài, cảm thấy thoải mái hơn.

- Mẹ quên không mang táo cho con, - bà nói và tưởng tượng hàm răng của hắn đang cắn ngập quả táo.

Hắn trông khá vạm vỡ, tuy chưa hết lớn. Hắn đi đi lại lại trong phòng, đôi lúc vàng rực lên khi ánh sáng chiếu tới.

- Con làm ăn khá lắm. - Hắn nói, vừa lau chùi vừa nháy mắt.

Bà thích nhìn hắn.

- Bây giờ con có thể nói cho mẹ nghe về con, được không? - Bà hỏi. - Những gì con đã làm và đã nhìn thấy.

Bà đang đứng hai tay khoanh lại trên chiếc váy màu sẫm. Những ý nghĩ đã bỏ rơi bà trong một thái độ rất vụng về.

- Mẹ vẫn chưa bỏ cái tật ấy. - Hắn nói, vừa co quắp người lại, như hắn vẫn làm những lúc cần tự vệ. - Cái tật hạch vấn người khác. Mẹ sẵn sàng giết người để xem bên trong có cái gì.

- Con xem, sau bao nhiêu năm tháng đợi chờ, - giọng bà bỗng thiết tha, - mẹ cũng được quyền nghe những lời giải thích chứ con.

- À, đúng rồi, - hắn nói, mắt nhìn mấy ngón chân mình. - Nhưng những lời giải thích chẳng giải thích được cái gì cả.

- Thế bố mẹ có thể chờ đợi gì ở con nào? - Bà nói, cứng rắn hơn trước. - Con có gì để bày tỏ không?

- Không.

Khi bà tóm được con không có gì tự vệ, bà lại khóc thương nó. Đã bao nhiêu lâu rồi bà mong đợi cái phút này.

- Ôi, Ray, - bà khóc, đặt hai bàn tay lên vai con để khuây khỏa trong lòng.

Hai người chiếm hết gian phòng trống trải. Không sao lẩn tránh được nhau, như gian phòng đầy đồ đạc. Ở đây họ đành quy phục. Vả lại chàng trai chưa nhận được số tiền, còn bà là mẹ, bà chưa vắt hết nỗi buồn chất chứa từ lâu.

Sau đó hắn thấy mẹ tựa vào người mình khóc lóc hồi lâu, và cảm thấy như bị thôi miên. Hắn nói:

- Con thật có lỗi với mẹ.

- Không, lỗi ở tất cả chúng ta.

Bà ấn chiếc mùi soa ướt sũng vào cái mũi sưng húp. Bà nói:

- Mẹ hy vọng ít ra con cũng là người lương thiện, Ray ạ.

- Lương thiện là thế nào? - Hắn hỏi.

- À, nghĩa là con không bao giờ phạm một tội gì.

- Tại sao? - Hắn hỏi. - Mẹ có phạm tội không?

Chung quanh ngôi nhà bỏ hoang, đêm tối đè nặng, cả cây cối nữa. Có những cây thông, cây con của những cây đã bị đốt trong đêm hỏa hoạn. Chúng châm vào các tường nhà, cào vào cửa sổ. Một nỗi lo âu tràn ngập căn phòng.

Phút giây thúc ép người đàn bà phải tin là mình vô tội. Không thể nào khác được. Dẫu sao bà cũng chưa hề giết một ai, hay ăn cắp cái gì.

Chàng thanh niên nhìn thấy lợi thế của mình, hắn liền nhanh chóng khai thác đến cùng.

- Mẹ à, con còn phải đi xa. Mẹ đưa tiền cho con đi. Con phải gặp một tay ở Cairns chở hàng lên trên ấy. Con sẽ lên xe nếu kịp.

- Thật không? - Bà hỏi, vừa lấy số tiền từ trong áo ra.

Hắn cười vang, nhìn xấp giấy bạc.

- Mẹ chẳng tin con. Vì một lý do nào đó. - Hắn lại cười, rồi nhận số tiền.

- Mẹ tin con. - Bà thở dài. - Mẹ đã quá già để tranh luận rồi.

Hắn đếm tiền rất nhanh.

- Con ở lại đây chút nào, Ray. - Bà nói. - Ở lại mà chuyện trò với bố mẹ. Con có thể giúp bố con trông nom bò. Mẹ sẽ làm một cái bánh táo. Con còn nhớ bánh pudding nhân bầu dục mà con vẫn thích ăn không?

Nhưng Ray hầu như đã ra đi rồi. Trên tàu hỏa hắn cho hai chân lên ghế đối diện và cảm thấy những cột dây điện thoại lấp lóa. Hắn huýt sáo. Hắn chơi bài với những tay chào hàng trên tàu hỏa, những người chào hàng mặc áo khoác tránh bụi màu ghi, và có thể tự lo liệu ổn thỏa lấy bản thân. Đôi khi hắn đi bộ tắt qua đồng quê, không theo đường lớn nếu thấy tiện, đất đai người khác chẳng làm hắn đi chệch. Hắn bẻ bắp ngô để nhai. Hắn giật từng chùm mận ăn rồi phun hạt chua xuống đất. Ban đêm hắn ngủ ở khoang sau các xe tải đi nhờ, ngủ trên đống bao tải sặc mùi bao tải và bất kỳ thứ gì đựng bên trong. Mặc dù xe xóc và bao tải rặm hắn vẫn ngủ ngon, rồi bước xuống, tán gẫu với người ta dưới ánh sao, sau khi tiểu tiện. Ở các thị trấn, đám con gái nhìn hắn từ trên cửa sổ. Hắn thích nhất những cô ngực to. Các giường sắt kêu cót két dưới sức ép của các cô gái, một số cô xức dầu ướt bóng, một số cô trát đầy phấn. Khi hắn thấy đủ hắn lại tiếp tục đi.

- Ray này, con phải ổn định đi thôi. - Mẹ hắn nói trong căn phòng trống trải. - Tìm lấy một cô gái nề nếp, nết na.

- Không, - hắn cười, vừa cài túi đựng tiền. - Con có qua lại với một cô gái điếm ở Albany một dạo.

- Thế con bé ra sao?

- Con bỏ đi.

- Mẹ nghĩ rằng con biết rõ hơn ai hết. - Bà mẹ nói biểu lộ sự hài lòng, và mặc dù thời gian đang tuột dần khỏi tay bà.

Dưới ánh đèn hắn vàng rực, như khi còn là một chú bé, ngắm nhìn cái đồng hồ cẩm thạch.

Ta đã trở thành một thằng đần như bà cụ mong đợi rồi chăng? Chàng thanh niên tự hỏi.

- Con phải đi đây, mẹ ạ. - Hắn nói.

- Để mẹ ngắm nhìn con một tí nào.

Rồi hai người đi vào căn phòng đồ sộ, căn phòng được đặt vào bóng tối không vì mục đích nào khác nữa. Bà hôn hắn. Bố bây giờ ở đâu nhỉ, hắn băn khoăn, ta cũng chẳng hỏi gì về bố cả, mẹ có để ý không? Ông già đang đọc báo ở một nơi nào đó, giữ chặt lấy tờ báo như thể những tấm ván. Chàng thanh niên đưa mắt nhìn chỗ khác, như hắn vẫn thường làm mỗi khi hôn ai, nhưng chịu khuất phục. Hắn nhắm mắt lại vì cơn choáng của thời thơ ấu quá lớn, những chiếc xoong rỗng và những cái hôn thời ấy đang phả vào người hắn hơi ấm của mùa hè. Bà chỉ mang những đồ chơi của hắn đi như để trêu, hình như thế.

- Ray, mẹ không thể tin là con sẽ ra đi. - Bà nói nhìn vào khuôn mặt con.

Nhìn vào đôi mắt hắn.

- Con đừng đi.

Nhìn vào hai đồng tử của đôi mắt đứa con, tuy bà không thể nhìn thấy bản thân mình dưới ánh sáng kia.

- Mẹ không biết con đang tìm cái gì. - Bà nói.

Có những ngày hè bản thân bà đã tin rằng sự vĩnh hằng đến trong vẻ yên tĩnh của nó.

Rồi bà lại hôn con một lần nữa như chưa từng hôn nó, run run ngóng chờ một lời đáp trên đôi môi người thanh niên, người chỉ tình cờ thôi lại là con trai bà.

- Mẹ này, - hắn nói, cười vang đùa chơi, - con phải đi, con đã nói rồi.

Bắt đầu dùng vai gỡ ra khỏi vòng tay bà, như một chú bé vụng về hay một con chó. Bà khiến hắn ra như vậy. Giống chó mỗi khi được vỗ về cứ chạy vòng quanh trong xấu hổ thích thú và xô đổ bao nhiêu thứ.

- Ừ, - bà nói với một giọng rầu rĩ.

Bà đội lại cái mũ cho ngay ngắn. Nom bà già hơn. Đó là do cái mũ. Đó là kiểu mũ phụ nữ vẫn đội trên xe buýt, ngồi thành hàng ghế dài. Nó có gắn một thứ trang trí mà ta không nhận thấy nếu không nhìn kỹ, mà chẳng phải lúc nào cũng nhận thấy.

- Thôi, tạm biệt mẹ. - Hắn nói.

Ray Parker thường thúc mạnh vào khuỷu tay vào mọi người khi nói tạm biệt.

Giọng bà lạc lõng hơn. Nó cần một viên thuốc an thần để giúp vượt qua bế tắc.

- Con sẽ báo cho mẹ biết công chuyện ra sao. - Hắn cười, nói trong khi đêm tối ùa vào ở cửa ra vào.

Giờ đây cái căn phòng được xếp đặt nhằm một mục đích rõ ràng là phù hợp. Lá cây bay vào.

- Mẹ bao giờ cũng muốn nghe tin. - Bà nói. - Dù chỉ là một tấm bưu thiếp.

Hắn phá lên cười như mất trí để pha trò khi hắn ra đi và quay lại nhìn một lần nữa.

Lạy Chúa Jesus, hắn nhủ thầm, cổ hắn nóng và ướt.

Có một ngôi nhà kích thước tương tự như thế này, có lần hắn đã vào đơn giản bằng cách đập vỡ một cửa sổ. Trong ngôi nhà đó, tạm thời là của hắn, hắn đã gầm rú như thú vật trước những bức chân dung và tọng đầy mồm quả cây ướp lạnh, cho đến khi bao nhiêu đồ vật vô tội và bừa bãi ấy đã khiến hắn kính nể, gần như quý mến các chủ nhân của chúng, rồi hắn bỏ đi, chỉ mang theo một cái chặn giấy và một cái hộp nhỏ đựng vài thứ linh tinh.

Thế là Ray Parker, đang nhớ lại mẹ mình đội chiếc mũ bị lãng quên, trong căn phòng, giữa những vụn bánh mì, lặng lẽ lê bước trong bóng tối với nỗi buồn về một cái gì hắn không bao giờ đạt được. Hắn nặng nề hơn và già đi trong thân thể khỏe mạnh nhưng chẳng còn sinh khí kia. Hắn già đi, nhưng không già lắm.

Còn Amy Parker, nãy giờ vẫn cuộn tròn chiếc mùi soa thành một quả bóng, trước khi sực nhớ ra nó không phải là cái để vứt đi, cầm chiếc làn lên. Chiếc khăn bà dùng để giấu con gà, thứ Hai tới bà sẽ giặt. Bà nhìn những mẩu vụn bánh mì trên sàn nhà, băn khoăn không rõ mình có hồi lại được cuộc sống của mình, đến mức độ quét sạch chúng không. Nhưng một con chuột tới, hoặc bị thổi vào theo những chiếc lá xôn xao, và lập tức biến sàn gỗ thành lãnh địa của nó. Bà từ trên nhìn xuống theo dõi hoạt động mãnh liệt kia, trong ngôi nhà yên lặng, mà cái ẩm ướt len vào, xuyên qua các vết nứt, lên cao hơn xuyên qua cả cái khối gạch lạnh buốt, và ra bên ngoài từ những đồ gỗ giữa một khối nấm lớn chậm.

Tất nhiên giờ này con trai bà đã đi xa, vì thế Amy Parker nhanh chóng bước ra. Vậy ta có cái gì? Bà tự hỏi, và sự trống trải giày vò bà, ngọn đèn lắc lư đi xuống dốc đồi. Cổ họng bà khô khốc. Bỗng bà cảm thấy sợ trong bóng tối đầy những lá tươi ướt sũng. Đêm tối đang đung đưa. Mây đã tụ về, và một vài vì sao nhỏ đang lấp lánh dữ dội. Người ta vẫn nom thấy Bub Quigley lang thang trong khu đất của Glastonbury vào ban đêm, nhưng hẳn là khi ông ta trẻ hơn, những cơn bệnh còn chưa quá trầm trọng. Giờ thì ông thường dạo chơi dưới nắng vào những buổi sáng yên tĩnh, chỉ đi gần thôi khi ông khó ở, một bàn tay dài ngoẵng đan chặt vào bàn tay người chị, gần như một đôi tình nhân, cứ đắm đuối bên nhau.

Nay thì Amy Parker đã lạc trong bóng tối hỗn độn, bà bỗng khao khát nắm được vài kiến thức mà rõ ràng thuộc về người khác. Ta chẳng có gì, ta chẳng biết gì, bà nghi ngờ. Hơi thở bà hổn hển muốn biết trong khi hai mắt cá chân va vào đá sỏi, song chẳng có là phải bắt đầu từ đâu và như thế nào. Nếu ta có thể hỏi được, bà nhủ thầm. Tuy nhiên người ta làm ra vẻ ngạc nhiên và kinh tởm khi bị dồn bởi những yêu cầu có phần nào đặc biệt. Bà biết rõ, bởi vì chính bà cũng đã làm như thế.

Sau khi lang thang một quãng bà trở lại căn bếp đầy ánh sáng của bà, và chồng bà đang ngồi trong đó.

- Em chuẩn bị đặt nước, - bà nói - và pha trà đây, anh Stan ạ.

Stan ngước mắt nhìn lên từ tờ báo đang đọc. Vì người bà đang toát ra hương đêm và đôi má bà đỏ rực lên, ông hẳn muốn dò hỏi nhưng lại quyết định thôi.

Ông chỉ nói:

- Cám ơn Amy. Anh chẳng muốn phiền em. Dẫu sao cũng cảm ơn em.

- Nhưng anh uống một tý cho ấm người.

Ông cười phá lên. Ông biết rõ hơn.

- Anh đã đủ ấm người rồi. - Ông nói.

Chắc hẳn Stan biết khối chuyện, song ông không bao giờ nói ra, Amy Parker cảm thấy như vậy.

- Thế thì em sẽ uống một chén. - Bà nói. - Uống một mình.

Và bà mang cái siêu đen sì đi.

Stan trở lại đọc báo, trong đó mọi biến cố trên đời được soi chiếu bằng ánh điện. Chẳng có quy phạm nào bắt ông phải theo những con đường xa lạ. Hai con người không thể lầm lạc vào cùng một thời điểm được, nếu không họ đã có thể tìm thấy nhau, và được cứu thoát. Chuyện đời chẳng đơn giản thế đâu.