ếp hàng ăn trưa, tôi nhìn thấy ở phía trước một chiếc khay bay vèo trong không khí, đám mây chất dẻo màu xanh trút xuống một trận mưa sữa, đậu cô ve và xúp rau. Sefelt đổ người ra khỏi hàng trên một chân, hai tay trắng hắn vung lên, thân hình cong ưỡn và ngã người ra sau, cặp mắt trợn ngược trắng dã. Đầu hắn đập xuống sàn gạch nghe như tiếng một tầng đá ném xuống nước, và người hắn vẫn cong lên cứng đờ như một chiếc cầu nhỏ, giần giật, lắc lư. Scanlon và Fredrickson nhào đến định đỡ hắn dậy nhưng tên hộ lý cao lớn gạt họ ra, lôi từ trong túi sau ra một cái que dẹt, quấn băng dính quanh nó và nhúng vào một thứ nước nâu nhờ. Gã vạch miệng Sefelt đút vào giữa hai hàm răng, và tôi nghe tiếng chiếc que keo lắc cắc vì bị Sefelt nhai vỡ. Miệng tôi còn nếm được những mảnh thủy tinh. Cơn co giật của hắn dịu đi rồi lại mạnh lên; đạp hai gót chân xuống đất sàn nhà, hắn uốn cong người thành chiếc cầu rồi lại ngã xuống - dựng lên rồi ngã xuống chầm chậm, từ từ, tới khi mụ Y tá Trường bước vào thì người hắn đã nhũn thành một vũng nhờn nhờm màu xám.

Mụ chắp hai tay trước ngốc như đang cầm một ngọn nến, nhìn phần còn lại của Sefelt đang chảy ra từ ống quần, ống tay áo. "Đây là ông Sefelt?" mụ hỏi đứa hộ lý.

"Chính ông ta," hắn vừa trả lời vừa gắng sức rút chiếc đũa ra. "Ông See-fel."

"Vậy mà ông Sefelt đây vẫn khăng khăng mình không cần uống thuốc nữa" mụ gật đầu mà lùi lại một bước vì Sefelt đã chảy ra gần đến mũi giày trắng của mụ. Ngẩng đầu nhìn các con bệnh đang tụ tập thành vòng tròn xung quanh, mụ gật đầu nhắc lại. "... không cần uống thuốc nữa" Bộ mặt mụ cùng lúc mỉm cười, chua xót, kiên nhẫn và kinh tởm - một vẻ mặt đã được luyện kỹ.

McMurphy chưa bao giờ chứng kiến cảnh này. "Ông ấy làm sao?" hắn hỏi.

Mụ nhìn vũng nước nhờn, không quay lại McMurphy. "Ông Sefelt mắc bệnh động kinh, thưa ông McMurphy. Nếu không nghe theo chỉ dẫn của bác sĩ ông ta có thể lên cơn co giật bất cứ lúc nào. Sefelt biết rõ điều này hơn ai hết. Chúng tôi đã báo trước với ông ta rằng nếu không tiếp tục uống thuốc ông có thể nguy đến nơi. Nhưng ông ta vẫn bướng bỉnh hành xử thiếu suy nghĩ."

Fredrickson lông mày dựng ngược, từ trong hàng bước ra. Hắn người gầy gò, xanh xao như thiếu máu, máu tóc màu bạch kim, lông mày bạch kim như hai đường mảnh, cằm dài, và cứ đôi lúc lại lên cơn cau có, giận dữ như Cheswick thường cố gắng thuở nào - la hét như nữ y tá, quở mắng tụi hộ lý, dọa sẽ đi khỏi bệnh viện chết giẫm này! Chúng cứ để hắn chửi bới, để hắn dứ nắm đấm, cho đến khi chúng nguôi xuống chúng mới bảo nếu ông đã nói xong, ông Fredrickson, chúng tôi sẽ làm thủ tục xuất viện cho ông ngay; rồi đi cá cược ngay trong buồng kính, xem bao lâu sau hắn sẽ sẽ gõ gõ lên mặt kính với bộ mặt ủ dột và xin mụ Y tá Trưởng tha lỗi và mong bỏ qua những gì tôi đã nói trong lúc nóng,còn mấy cái đơn từ đó thì thôi cứ cất đi, được không?

Sán đến mụ y tá Fredrickson giơ nắm đấm dọa: "à thế đấy! Thế đấy! Các người định hành quyết Seef cứ như hắn làm thế để chơi xấu các người hay sao?"

Mụ đặt bàn tay lên vai hắn vẻ dỗ dành và nắm đấm tố buông ra: "Không có gì đáng ngại, Bruce. Bạn ông sẽ qua khỏi. Chúng ta có thể thấy ông ta không chịu uống Dilantin. Tôi chỉ băn khoăn không biết ông ta đã làm gì với nó."

Mụ ta biết rõ không kém ai là Sefelt thường ngậm thuốc vào mồm sau đó đưa cho Fredeickson. Sefelt không muốn uống vì hắn cho chúng có "những tác dụng phụ giết người", còn Fredrickson lại muốn dùng những hai liều, vì hắn sợ động kinh hơn sợ chết. Mụ Y tá Trưởng biết hết, nghe giọng mụ là hiểu, nhưng nhìn kìa, mụ hiền lành, tốt bụng, thông cảm quá, ai cũng phải nghĩ là mụ chẳng biết gì chuyện của Fredrickson và Sefelt.

"Thế đấy," Fredrickson nói, nhưng hắn không thể lên cơn thịnh nộ lần nữa. "Thế đấy, bà đừng có làm ra vẻ mọi số chỉ đơn giản là uống hay không uống. Bà biết rằng Seef rất lo ngại về ngoại hình của mình và nghĩ đám phụ nữ coi anh ta là một quái thai, và biết Seef nghĩ, vì Dilatin... "

"Tôi biết," mụ nói rồi lại sờ vào tay hắn. "Sefelt còn đổ tội cho thuốc khiến anh ta đang hói dần. Tội nghiệp ông bạn già."

"Anh ta không phải là ông già!"

"Tôi biết, Bruce, sao ông giận dữ thế? Tôi không thể hiểu điều gì giữa hai người đã khiến ông bênh vốc Sefelt đến thế?"

"A, khỉ gió!" Hắn nói và dúi mạnh hai nắm đấm vào túi.

Mụ gập người phủi sạch một chỗ dưới chân rồi quỳ xuống nắn lại Sefelt cho ngay ngắn. Mụ bảo đứa hộ lý ở lại trông ông bạn già còn mụ sẽ đi gọi cáng tới và khiêng Sefelt vào phòng ngủ để hắn có thể nghỉ ngơi cho tới chiều. Khi đứng dậy mụ vỗ vào tay Fredrickson, và hắn làu bàu, "Bà biết không, tôi cũng phải uống Dilantin. Và tôi hiểu Sefelt đang gặp phải loại gì. Theo nghĩa, vì thế, và... mẹ khỉ... "

"Tôi hiểu, Bruce, rằng cả hai đang trải qua chuyện gì. Nhưng dù có vất vả thế nào đi nữa thì cũng dễ chịu hơn thế kia. Ông thấy không?"

Fredrickson nhìn theo tay mụ chỉ. Sefelt đã được sắp xếp lại giống trước kia đến một nửa, thân thể phình lên, xẹp xuống theo nhịp thở, khò khè. Chỗ đầu bị đập xuống sàn sưng vù lên, từ miệng hắn sùi ra một thứ bọt màu đỏ quanh chiếc que của tên hộ lý, tròng mắt hắn từ từ trở về chỗ và hạt nhãn dần dần hiện ra. Hai cánh tay hắn bị đóng chặt xuống nền nhà, lòng bàn tay ngửa lên phía trên, các ngón co quắp hết nắm lại mở nom giống những đứa bị đóng vào bàn chữ thập trong phòng Đột Tử, khói bốc lên từ lòng bàn tay dưới tác dụng của dòng điện. Sefelt và Fredrickson chưa bao giờ vào phòng Đột Tử. Cả hai được lắp ráp để sinh ra dòng điện riêng và tích lại ở cột sống, có thể phát động từ xa nhờ một hệ thống điều khiển có nút bấm trên cánh cửa sát buồng kính mỗi lúc chúng đi chệch lối - đang tới đoạn hay nhất của cuộc chuyện đùa tục bỗng người chúng đờ ra, cứng lại như bị chọc vào xương cùng. Đỡ phải phiền phức đưa chúng vào phòng đó.

Mụ y tá lắc nhẹ vào tay Fredrickson như đánh thức hắn và nhắc lại, "Thậm chí, nếu tính đến cả những tác dụng không tốt, chẳng lẽ ông không nghĩ rằng uống thuốc vẫn hay hơn là nằm thế này?"

Nhìn xuống sàn, Fredrickson nhướng đôi lông mày trắng làm như lần đầu tiên trông thấy hình ảnh chính mình ít nhất một lần mỗi tháng. Mụ cười và vỗ nhẹ vào tay hắn rồi bước ra, đến cửa còn ngoái lại nhìn tụi Cấp tính bằng một cái nhìn quở trách vì chúng tụ tập lại và nhòm ngó một việc như thế; khi mụ đã đi Fredrickson run lẩy bẩy cố nhếch mép cười.

"Không hiểu sao tao lại nổi nóng với bà ấy... ý tao là bà ấy có làm điều gì khiến tao phải khùng lên như thế đâu, phải không?"

Hắn không phải muốn người khác trả lời, mà đúng hơn đó là tố hiểu ra mình không thể tìm ra nguyên nhân của số giận dữ. Hắn lại run rẩy và tìm cách chuồn khỏi đám đông. McMurphy bước ra hỏi nhỏ xem chúng đã dùng thuốc gì.

"Dilantin, thuốc chống co giật, nếu mày muốn biết."

"Nhưng không tác dụng sao?"

"Tao nghĩ là có, vẫn có nếu mày chịu uống."

"Thế việc gì phải họp chợ, cãi nhau uống hay không?"

"Nhìn đây, nếu mày quá tò mò! Đây, vì sao lại phải họp chợ," Fredrickson dùng hai ngón tay kéo môi dưới xuống, lộ ra những chiếc răng dài, trắng, cắm trên cái lợi mềm nhẽo đã mất hết máu. "Lợi đây này", hắn nói, không thả môi ra, "phị giữa gia phì Dilantin. Phà mỗi lần lên cơn nghiến giăng là rụng hết (1), chưa kể... "

Có tiếng sột soạt trên sàn nhà. Tất cả quay nhìn Sefelt đang phì phò rên rỉ, gã hộ lý vừa lúc đó lôi được chiếc que cùng với hai cái răng ra khỏi miệng Sefelt.

Scanlon cầm lấy khay thức ăn rời đi và nói, "Cuộc đời khốn nạn, uống cũng chết, không uống cũng chết. Cùng đường rồi, tao nói vậy đấy."

McMurphy đáp, "Ừ, tao hiểu mày", và hắn nhìn khuôn mặt đang dần lấy lại hình dạng của Sefelt. Chính mặt hắn cũng bắt đầu nhuốm đầy nỗi kinh hoàng méo mó.

(1) Bị rữa ra vì Dilantin. Và mỗi lần lên cơn nghiến răng là rụng hết