uyết đã ngừng rơi vài buổi sáng, đường sá quét dọn sạch sẽ, trời đêm trong veo và lạnh ngắt khi Sasha mặc áo quần để đến làm lễ khai mạc buổi triển lãm. Mỗi khi bà khai trương phòng triển lãm, bà thường mặc áo màu đen giản dị. Lần này bà mặc áo dài đen pha trộn nhiều màu sắc hài hòa, không có viền đăng- ten, không có chỗ xếp nếp. Bà muốn gây ấn tượng lên các bức tranh, chứ không phải lên bà

Marcie đã cho bà biết Liam sẽ có mặt ở đây vào lúc 5 giờ 30, để nói chuyện với nhà phê bình nghệ thuật. Họ muốn chụp 1 tấm hình của anh với tác phẩm của anh. Khách được mời đến dự theo giấy mời vào lúc 6 giờ

Sasha để cho Marcie làm việc với Liam và người phê bình nghệ thuật, bà chỉ rời khỏi văn phòng đúng giờ khai mạc, khi ấy nhà phê bình và nhiếp ảnh gia đã ra về rồi. Liam đứng lo lắng trong phòng triển lãm, anh mặc bộ comple đen, chemise tắng, thắt cravat đỏ đậm, mang giày đen có buộc dây rất nghiêm trang, tóc buộc ra sau thành đuôi ngựa, và Sasha cười khi thấy anh mang vớ đen. Trông anh ăn mặc rất đẹp và lịch sự, và mặc dù bà đã cố giữ bình tĩnh, nhưng tim bà đập thình thịch. Bà cố gắng không để lộ cảm xúc ra mặt. Bà là người đại diện nghệ thuật nặng về chuyên môn, lạnh lùng, chờ đợi đến giờ đưa anh đi giới thiệu trong buổi triển lãm đầu tiên của anh

- Liam, trông anh tuyệt vời quá! - Bà lịch sự nói. Còn anh thì nhìn đăm đăm vào chiếc áo lụa đen bình dị trên người bà

- Bà cũng thế - Anh khen bà. Người hầu bà đưa cho anh ly champagne. Anh lấy ly rượu rồi nhìn bà vơi vẻ rụt rè - Bà đừng lo, tôi sẽ biết kiềm chế

- Tôi tin anh sẽ làm thế - Bà cười với vẻ dè dặt

- Hy vọng tối nay tôi không cưỡi ngựa - Anh nói, ám chỉ đến buổi tiệc thịt nướng mà anh đã say khướt, cư xử rất tồi tệ

- Phải - Bà đáp, mắt sáng long lanh - Tôi hy vọng sau khi triển lãm xong, chúng ta sẽ đi trượt tuyết

Anh lắc đầu, nhắc chuyện xảy ra vào ngày 4 tháng 7

- Phải cảnh giác về ngựa

Bà cười, nhưng không nói gì, chúc mừng anh

- Chúc anh thành công trong buổi triển lãm Survery đầu tiên!

- Cám ơn, Sasha! Chúc người đại diện của tôi sức khỏe! - Anh chúc bà vừa lúc người khách đầu tiên đến. Rồi sau đó, khách lần lượt đến, ồn ào nhưng có trật tự. Hàng trăm người đi qua phòng triển lãm, họ xem tác phẩm của anh, cười noi với nhau, gặp gỡ chúc mừng nhau. Những lời dẫn nhập, những câu hỏi, bảng kê giá cả, phê bình, ngạc nhiên, và tất cả những nhà sưu tập đều khen ngợi tài năng của anh. Sasha không có cơ hội để nói chuyện với anh suốt đêm ấy. Bà cử Marcie đứng 1 bên để giới thiệu anh với mọi người, để cho anh được hạnh phúc, và để cho anh xử sự đúng đắn, phòng khi anh trở chứng

Không có vấn đề khó khăn, không có vận rủi, không có ngạc nhiên. Điều ngạc nhiên duy nhất là tranh của anh bán hết, chỉ còn lại 2 bức, nhưng đối với Sasha thì đây không phải là điều đáng ngạc nhiên. Khi bà báo tin mừng này cho anh biết, anh đứng sững, không tin, nhìn Sasha gần muốn khóc

- Rất ấn tượng, Liam à. Không bao giờ có chuyện như thế này, ngoại trừ những ai thật sự có tên tuổi lớn. Như thế tức là người ta hiểu và đánh giá cao tác phẩm của anh. Anh nên tự hào về mình - Rồi bà nói thêm - Tôi rất tự hào về anh!

Không nói 1 tiếng, anh ôm ghì lấy bà, rồi có vẻ bối rối. Anh quá xúc động

- Thế là bây giờ anh không những chỉ là nhà họa sĩ có tài, mà còn là người sắp giàu có nữa. Rất gân - Bà đã quyết định sau đợt triển lãm này, sẽ tăng giá tranh cho anh - Tôi nghĩ bây giờ anh nên triển lãm tranh ở Paris rồi.Thị trường ở đấy không sôi động, nhưng vì anh đã thành công ở New York, thì anh cũng sẽ thành công ở đấy. Trước khi anh ra về, chúng ta sẽ bàn chuyện này

Anh vẫn không tin được chuyện này, và có vẻ sững sốt suốt trên đoạn đường đến nhà hàng Goule. Sasha để cho anh đi trước với Karen và Marcie, còn bà ở lại để tập hợp các hka1ch mời rồi đến sau. Khách được bà mời ăn tối gồm 1 số bạn bè của anh, các khách hàng mà bà muốn giới thiệu anh với họ, và những người đã mua tranh của anh vào đêm đó. Bà đã đặt bàn trước gồm 20 thực khách, Liam ngồi đầu bàn, còn bà ngồi cuối bàn. Bà sắp bạn bè của anh ngồi quanh anh. Đối với Sasha, việc ngồi bên cạnh anh sẽ làm cho bà lúng túng. Nhưng bây giờ, bà cảm nghĩ về anh như thế nào, bà cũng phải làm tròn nhiệm vụ của mình, và phải làm cho tốt. Nhiều họa sĩ mà anh yêu cầu bà mời là phụ nữ, những người bà đã gặp trước đây rồi, và ít ra họ chỉ là bạn thôi. Bà không biết bây giờ anh đã dan díu với ai chưa, và cũng không muốn biết. Những người trong bàn tiệc có tuổi cùng bà là khách hàng. Những khách khác đều trẻ hơn Liam.Tình thế vẫn không có gì thay đổi. Bây giờ không có lý do gì cho họ thay đổi hết. Anh đã trở về với thế giới quen thuộc của mình rồi. Anh không cần làm gì cho phù hợp với bà, hay xử sự cho đúng đắn. Nhưng tối đó anh rất thận trọng, hoặc là vì anh muốn thế, hoặc là vì để làm cho bà vui. Đây là buổi tối quan trọng, 1 thành công vĩ đại của anh

Sasha nó lời mở đầu tại buổi tiệc. 1 trong những khách hàng của bà ngồi ở cuối bàn với bà, đưa ra quyết định mua 2 bức tranh còn lại của anh. Trong đêm khai mạc, họ đã bán hết tranh của anh. Đứng ở cuối bàn, chia vui với mọi người trước tin mừng này, bà lại chúc mừng anh lần nữa. Lần này anh ngồi yên tại chỗ, nhìn bà

Anh ấp úng cám ơn bà và người khách hàng. Anh nói anh không biết nói gì, chỉ biết cám ơn mọi người, nhất là Sasha, Karen, Marcie và các khách hàng đã mua tác phẩm của anh. Trông anh thật lúng túng, khiến Sasha phải cảm động

Từ chỗ ngồi ở cuối ban, bà cười với anh 1 vài lần, nhưng trong ánh mắt bà nhìn anh, không có ý tình gì sâu đậm. Bà chỉ mừng cho anh vì cuộc triển lãm thành công. Đấy là mục đích của sự hợp tác ban đầu của họ. Phần còn lại là phần thưởng mang lại do sự thành công, chứ không phải do động cơ gì khác. Họ đã hòan thành mục đích bà mong muốn cho anh: sự thành công

Bữa ăn kéo dài mãi cho đến quá 12 giờ khuya mới chấm dứt, và như Sasha đã nói, bà ở lại cho đến khi người khách cuối cùng ra về. Bà trả tiền, cảm ơn nhà hàng, rồi cùng LIam đi ra ngòai trời đêm tháng 12 trong trẻo, lạnh như băng. Trời lạnh đến nỗi khi bà thở, bà cảm thấy như có kim chích vào phổi

- Tôi không biết làm sao cám ơn bà cho hết - Liam nói, và sung sướng vô cùng. Rượu vang mà bà gọi là loại hảo hạng, nhưng anh không uống say. Anh tỏ ra là người gương mẫu suốt đêm. Anh cư xử với mọi người rất tốt, và kỳ lạ thay trông anh có vẻ trưởng thành

- Anh khỏi cám ơn tôi - Sasha đáp - Chuyện này tất yếu là phải như thế. Tôi có bổn phận phải giới thiệu các họa sĩ đang lên với mọi người - Tối đó quả LIam là 1 họa sĩ đang lên - Vả lại, tôi cũng thu được nửa số tiền. Tôi phải cám ơn anh mới đúng chứ

- Cám ơn bà tin tưởng tôi và cho tôi cơ may. Tôi sẽ nói cho các con tôi bỉết chuyện này - Anh nói, cười và nhìn bà lần nữa

Mang đôi ủng mùa đông đế phẳng, đứng bên cạnh Liam, trông bà nhỏ thó

- Tôi có thể mời bà đi đâu đó úông ly rượu nhé?

Bà định từ chối nhưng rồi gật đầu. Có lẽ đây là cơ may cuối cùng cho bà. Chắc sẽ không có gì xảy ra. Họ đã để lỡ nhiều cơ hội rồi

Khi họ đến khách sạn Carlyle, anh gọi 1 ly rượu mạnh còn bà gọi tách trà. Bà đã uống đủ rượu vang tại bữa ăn rồi, và bà không muốn uống quá nhiều với anh. Ba không muốn mất bình tĩnh với anh. Sau lần này, tình hình chắc sẽ dễ dàng hơn. Nhưng lần đi chơi với nhau này là lần đầu tiên bà gặp lại anh sau thời gian họ yêu nhau đắm đuối. Bà phải tìm ra 1 phương cách mới để gặp anh, hợp tác làm ăn với anh. Mối liên hệ gắn bó về nghề nghiệp của họ vẫn còn mới mẻ đối với bà

Họ nói chuyện linh tinh 1 lát, rồi bỗng bà đem câu chuyện giữa bà với Tatianna vào tối hôm đó nói cho anh nghe, khiến anh ngạc nhiên. Bà không có ý định nói cho anh biết chuyện này, nhưng không hiểu tại sao bà lại nói hết cho anh nghe như vậy

- Tôi không biết tại sao tôi lại nói chuyện này với anh - Bà nói, vẻ bối rối - Có lẽ tôi muốn anh biết là tôi ủng hộ anh. Quá trễ cho chúng ta, nhưng không quá muộn cho anh. Điều trớ trêu là Tatianna xuống nước khi tôi làm căng với nó - Bà nhìn Liam với vẻ ân hận - Vào tháng 7, tôi thấy chưa tiện thực hiện việc này. Đáng ra tôi nên làm thế vào lúc ấy mới phải. Tôi biết khi ấy anh muốn tôi làm thế. Nhưng ít ra thì bây giờ tôi đã thực hiện được vịêc này - Không phải bà nói để gây ấn tượng nơi anh, mà bà chỉ muốn anh hiểu rằng cuối cùng bà đã bảo vệ được danh dự của anh và của bà

- Chuyện ổn rồi, Sasha à - Anh dịu dàng nói - Tôi hiểu. Bà đã lâm vào hòan cảnh khó khăn. Cả 2 chúng ta đều thế. Điều đáng buồn cười là thỉnh thỏang những chuyện như thế đã xảy ra. Mọi việc thường va chạm nhau, quá khứ, hiện tại, tương lai. Người mới, người cũ, những bóng ma của quá khứ. Thỉnh thỏang tôi bực mình với gia đình tôi và với người khác. Có nhiều chuyện rắc rối đã xảy ra cho tôi. Cô ấy còn nhỏ, và là con của bà. Đáng ra tôi phải hiểu như thế mới phải. Bây giờ tôi hiểu rồi. Nhưng phải mất 1 thời gian dài. Quá dài - Anh buồn bã nói

Cám ơn anh đã thông cảm chuyện này! - Bà đáp, nụ cười nở trên môi. Tôi biết chuyện này rất khủng khiếp đối với anh. Nó cũng khủng khiếp với tôi, nhưng anh nói đúng. Nó là con tôi, và như anh đã biết, sự thật thì nó là người lớn mà hành động không như người lớn. Có lẽ chúng ta thỉnh thỏang đều hành động như trẻ con

- Tôi đồng ý như thế - Anh đáp, miệng cười gượng gạo, rồi cả 2 đều cười xòa - Thực ra tôi tự hào về việc này. Trên con đường sự nghiệp của tôi, nhiều lúc tôi hành động không chín chắn

- Cái gì làm cho anh nhận ra thiếu sót ấy? - Bà hỏi, vẻ thích thú. Thỉnh thỏang, anh rất ngộ nghĩnh. Khi nhìn anh, bà nhận ra 4 tháng qua bà nhớ anh biết bao, và sẽ nhớ anh mãi

- Chắc vì tuổi già. Tôi đã được 41 tuổi rồi - Nghe anh nói, bà rên rỉ

- Thôi, xin anh đừng nói chuyện rầu rĩ như thế với tôi. Tôi đúng 50 vào tháng 5. Trời đất, tại sao tôi già như thế này? - Bà muốn nói thêm: tại sao có chuyện ngu ngốc này. Bỗng bà ước chi bà đương đầu với Tatianna vào tháng 7, nhưng bà thấy khi ấy không đúng lúc, hòan cảnh lúc ấy cũng không thuận lợi

- Bà không già đâu, Sasha. Bà vẫn còn trẻ và đẹp. Tôi không hiểu tại sao mọi người quá câu nệ về tuổi tác của mình như thế. Tôi cũng vậy. Tôi thường làm ra vẻ mình còn nhỏ, nhưng thực ra không nhỏ. Tôi lớn rồi, và tôi không thích xác nhận mình lớn. Tôi không biết tại sao chúng ta nghĩ tuổi trẻ là quá diệu kỳ. Nếu tôi nhớ không lầm về tuổi trẻ của tôi, thì tôi phải nói rằng tuổi trẻ của tôi quá thê thảm. Khi ấy tôi đã nói như thế rồi. Bây giờ tình thế tốt đẹp hơn nhiều

- Ước chi tôi có thể nói như thế - Bà ngồi dựa người ra sau ghế, nhìn anh. Tình thế thật kỳ. Họ đi từ tình nhân đến người đại diện với họa sĩ, và có lẽ cuối cùng bây giờ họ thành bạn bè. Bà có thể nói chuyện với anh mạch lạc hơn, dễ dàng hơn với bất kỳ người nào bà quen biết. Có lẽ ngoại trừ Xavier. Nhưng chàng là con trai bà. Có nhiều chuyện bà có thể xác nhận với Liam rằng bà không nói được với anh - Thỉnh thỏang tôi nghĩ rằng càng già bao nhiêu, tôi càng biết ít bấy nhiêu

- Bà hiểu biết rất nhiều. Bà là người thông minh nhất, người hiểu biết nhiều việc nhất. Và là người đại diện nghệ thuật tuyệt vời nhất trần đời

- Chúng ta đã hợp tác với nhau rất tốt - Bà đáp, rồi bỗng bà khựng lại, như nhớ ra rằng bà đã nói quá nhiều điều không hợp. Bà có vẻ bối rối, vì bà không muốn anh nghĩ rằng bà theo đuổi anh. Bà không làm thế. Bà đã cố gắng hết sức để khỏi nói thế, nhưng không dễ. Tôi muốn nói hợp tác về nghệ thuật

- Về các mặt khác, chúng ta hợp tác cũng không tệ lắm. Hầu như mọi lúc. Thỉnh thỏang chúng ta mới bất đồng ý kiến - Theo ý nghĩ của Sasha, thì Liam nói thế có phần chưa đúng sự thật của vấn đề. Trong thời gian 11 tháng họ quen nhau, đã 2 lần họ xa nhau, tổng cộng 6 tháng, nghĩa là phần lớn thời gian họ không thỏa hiệp với nhau

- Anh thật có lòng đại lượng - Bà đáp, rồi uống hết tách trà. Họ ngồi trong quán rượu của khách sạn Carlyle suốt 2 giờ. Đã đến lúc họ phải về nhà. Họ không thể ngồi lâu hơn nữa vì quán đã đóng cửa

Người gác cổng gọi taxi, rồi anh để bà xuống xe tại nhà bà. Bà muốn mời anh vào nhà, nhưng bà nghĩ là không nên. Mời anh vào chỉ làm cho bà muốn anh thêm, làm thế chẳng ích gì. Việc 2 người sống chung với nhau hết rồi, cả 2 đều nghĩ bây giờ không nên làm thế nữa. Bây giờ không phải lúc lén lút yêu nhau. Cuộc đời thì chẳng sao, nhưng tuổi tác không cho phép họ làm thế, rồi còn nhân phẩm, nếp sống, và Tatianna nữa. Số phận hết. Cho dù họ muốn nhau bao nhiêu đi nữa thì họ cũng phải kiềm chế bớt lại. Và rõ ràng họ vẫn còn yêu nhau

Trước khi bà bước ra xe, anh nhin bà đăm đăm

- cám ơn bà về buổi khai mạc tuyệt vời! - Anh ngần ngừ 1 lát rồi sờ tay bà - Thứ 6 tôi sẽ đi Vermont - Anh không biết bà ở lại thành phố bao lâu - Ngày mai tôi mời bà đi ăn tối, nhé? Để cảm ơn bà về việc tối nay, và chuyện trong quá khứ. Được không?

Bà không biết bây giờ anh có bạn gái không. Bà nghĩ anh thật tình muốn đưa bà đi chơi như bạn

- Tôi nghĩ là làm thế không hay đâu. Khi chúng ta đi chơi với nhau, chúng ta thường gặp rắc rối - Bà thành thật nói, và anh cười

- Bà cứ tin tưởng tôi. Tôi sẽ cư xử đúng đắn. Tôi xin hứa!

- Người mà tôi không tin là tôi - Bà nói thành thật. Bà luôn luôn thành thật với anh, ngay từ đầu

- Thật là 1 ý nghĩ hấp dẫn. "Họa sĩ đang lên bị đại diện nghệ thuật dụ dỗ, đi kiện vì bị quấy rối tình dục". Tôi tin bà, và nếu bà dụ dỗ tôi, tôi sẽ hô hoán hiếp dâm. Tại sao chúng ta không thử xem sao? - Anh mời với vẻ dịu dàng, và bà gật đầu. Bà thích đi với anh, nói chuyện với anh

- Tôi sẽ cố kiềm chế mình - Bà nói với nụ cười ác liệt trên môi

Anh muốn hôn bà chúc ngủ ngon, nhưng không dám. Anh không muốn phá hỏng mối thân thiện giữa 2 người, vả lại anh thấy bà có vẻ sợ sệt. Anh cũng vậy

- Tôi sẽ đến đó bà tại phòng triển lãm vào lúc 6 giờ. Tôi muốn vào xem tác phẩm của tôi, nhất là bây giờ chúng đã được bán hết

Bà cười, bước ra khỏi xe, vẫy tay chào anh rồi đi vào tòa cao ốc. Anh vẫy tay chào lại khi chiếc xe chạy đi

Bà đi vào căn nhà yên lặng, nghĩ đến thời gian anh ở đây với bà. Bây giờ ngôi nhà như chứa đầy bóng ma. Arthur. Liam. Ngay cả con gái của bà cũng đã đi rồi. Có lẽ đi mãi. Khi bà cởi áo khoác, bà nhủ lòng rằng điều duy nhất là bà không thể để cho mình ngã vào lòng Liam lần nữa, cho dù anh quyến rũ, cám dỗ đến bao nhiêu. Họ đã 2 lần chứng minh việc họ yêu nhau là không thể được. Họ không cần làm lại việc này nữa.