gười thứ nhất:

– Xin mời các vị đi lối này, lối này. Chúng tôi rất kính trong các nhà báo danh tiếng của chúng ta. V-â-â-n-g…

Người thứ hai:

– Cám ơn các vị!

Người thứ ba:

– Cám ơn! Nhưng tôi chả hiểu nhân dịp gì nhỉ?

– Còn dịp gì nữa! Hôm nay người ta lắp đặt cái chảo mới.

– À, phải rồi. Anh bảo là cái chảo? Đúng, không có chảo thì không thể làm gì được!… Chảo là một vật hết sức quan trọng.

– Xin mời các vị vào phòng căng tin. Nhân đây xin thông báo ngài tỉnh trưởng đã ban cho chúng ta vinh hạnh là sẽ đích thân đến dự. Chúng tôi đang chờ ngài từng phút một.

Người thứ tư:

– Tôi đã có gặp ngài.

Người thứ năm:

Tôi thấy khuôn mặt ngài cũng quen quen. Hình như tôi có gặp ngài ở đâu đó rồi. Khoan, khoan, có phải ngài đã dự bữa tiệc nhân dịp khánh thành cái cổng mới của lò giết mổ gia súc không?

– Rất tiếc là không, thưa ngài. Ngài thử nghĩ coi, người ta tổ chức hai bữa tiệc trong cùng một ngày làm sao mà dự kịp được? Tối hôm đó kẻ hèn mọn này chỉ kịp đến dự tiệc nhân khánh thành cái ống khói ở nhà máy kính.

– Ôi, thưa ngài, tôi lại không đến dự bữa tiệc ấy được. Nhưng nghe bạn bè kể lại, ở đó có món gà lôi rán ngon lắm. Thật tiếc là người ta không thể đến dự hai bữa tiệc cùng lúc được.

– Hượm đã… Tôi nhớ ra đã gặp ngài ở đâu rồi: đó là nhân dịp chúng ta mua chiếc tàu thủy của Nhật…

– Tất nhiên rồi… Hôm đó người ta tổ chức tiệc chiêu đãi, tôi cũng được mời đi dự. Bây giờ tôi cũng nhớ ra rồi. Tôi nhận ra ngài ngay. Ngài toàn ăn bánh rán phết kem.

– Đúng, đúng, tôi mê món bánh rán kem lắm. Trước đó tôi đã ăn quá no tại bữa tiệc nhân dịp… Nhân dịp gì nhỉ? Quên mất rồi… Vì thế tôi không thể động đến những món thịt yêu thích.

Người thứ sáu:

– Thế cái chảo này là chảo gì vậy?

Người thứ bảy:

– Thú thật tôi cũng không biết. Cái chảo, như ngài thấy đấy. Ít ra tôi cũng có cảm tưởng không phải dùng để giặt quần áo lót.

– Xin chúc ngài ngon miệng. Tôi bị đau dạ dày quá.

Tôi cũng thế. Thời gian gần đây ai cũng thấy kêu đau dạ dày. Chẳng qua đó là bệnh phổ biến. Tôi có mang theo bột sô đa đây. Nếu ngài muốn tôi có thể cho một dúm. Ngài uống ngay đi!

– Chà, ngài đúng là biết lo xa? Cám ơn? Từ lần sau tôi cũng phải mang theo bột sô đa. U-r-r-r-r…

– U-u u-u! R-r-r-r!… Ôi, món gà tây rán này cũng ngon lắm! Ngài thử một miếng đi!

– Cám ơn, nhưng tôi thích món bánh nhân thịt hơn.

Người thứ tám:

– Cái vị to béo kia là ai thế nhỉ?

Người thứ chín:

– Vị nào? Vị đang uống uytxki ấy à?

Tiec chieu dai nhan dip lap dat chao Azit Nexin

– Không, vị khác.

– Hay vị đang ăn chuối?

– Không.

– Hay vị đang ăn thịt bê nguội?

– Không, không, cái vị đang để tay sau lưng kia?

– À Tôi không biết. Nhưng đến chỗ nào tôi cũng gặp ông ta.

Người nào đó:

– Vấn đề không phải ở nghi thức long trọng. Tất cả những bữa tiệc này chỉ là cái cớ…

Người khác:

– Tất nhiên, làm sao có thể nghi ngờ được? Thề có thánh Ala, giá không có các bữa tiệc thế này chúng ta không thể gặp nhau được. Tôi nhớ hồi bé ngày nào bố tôi cũng dắt tay tôi đến một nhà thờ nào đó. Mỗi ngày chúng tôi lại đến một khu mới. Những chiếc khay đồng cứ nặng chĩu thức ăn. Không còn thiếu thứ gì? Chúng ta bây giờ cũng vậy…

– Không phải vì ăn uống, mà vì tình bạn?…

– Tất nhiên? Ngài không ăn món gan rán à?

– Tôi thích món cà tím nhồi thịt hơn. Món này nấu cũng khá lắm!

– Đây là nhà máy gì, các vị nhỉ?

– Thề có thánh Ala tôi chẳng biết gì sất. Nhưng cứ qua các máy móc hình như đây là nhà máy chế tạo cơ khí?

– Ôi, nhà máy to thật!

– Nói gì thì nói chứ, thưa các vị, văn minh tiến bộ thật… Tôi khuyên các vị nếm thử món cá sốt chua ngọt. Ngon lắm!

– Tôi không dám ăn no vì còn phải để dành bụng. Sau, đây tôi còn phải dự bữa tiệc khác nhân dịp…

– Đến lúc ấy thì thức ăn cũng tiêu bớt rồi. Ngài nói là tiệc chiêu đãi à? Có lẽ tôi cũng đi.

– Tốt quá… Thế ta đi cùng nhé!

– Đáng tiếc là thân người không xẻ làm ba được. Nên nhiều khi ta bỏ lỡ các bữa tiệc…

– Đúng là tiếc thật! Cách đây không lâu báo chí đưa tin người Mĩ chuẩn bị tặng chúng ta một thiết bị nguyên tử. Có thể đó sẽ là nhà máy nguyên tử mới của chúng ta?

– Mọi người đều nói về cái chảo nào đó.

– Phải thắng, phải chiến thắng, các vị ạ! Phải làm việc và chiến thắng?

Người nào đó:

– Thế có cắt băng khánh thành không nhỉ?

Lại người nào đó:

– Người ta còn chờ Ngài tỉnh trưởng.

– Thế ai là chủ nhà máy này, hở các vị?

– Hình như là một người Mĩ…

– Tôi không cho như vậy. Người Mĩ họ không tổ chức các bữa tiệc như thế này. Tôi chắc đây là nhà máy của ta. Chỉ có điều không biết của ai – của nhóm tư bản độc quyền hay của Cục quản lý nước?

– Làm gì có chuyện! Lẽ nào nước lại được làm ở nhà máy? Nhưng thật tình tôi cũng muốn biết chúng ta đang ở đâu vậy nhỉ?

– Theo tôi, đây là nhà máy sản xuất chảo.

– Thế thì nó phải thuộc về tập đoàn tư bản độc quyền rồi. Chắc ở đây họ sản xuất chảo để sản xuất rượu vôtca Anis. Cái ông kia ở bữa tiệc nào tôi cũng gặp.

– Thế ai ngồi trên hàng ghế danh dự vậy?

– Các nghị sĩ. Họ cũng được mời. Thế anh có đi dự tiệc nhân dịp khánh thành… cái kia không? Tên nó là gì ấy nhỉ?

– Không đi e không tiện. Quả hạnh nhân này không được tươi lắm. Ngài có để ý không?

Một người:

– Đất nước muốn phồn vinh không thể không xây các nhà máy.

Một người nữa:

– Chà, giá mỗi ngày người ta lại khánh thành một nhà máy mới nhỉ… Cá hồi ngon quá!…

– Tối hôm qua ngài có ăn món cá hồi ở bữa tiệc nhân dịp khánh thành… nhà máy ấy… không?… Con ai đây nhỉ? Con ngài đấy à? Cầu thánh Ala phù hộ cháu.

– Và cho tất cả chúng ta!

– Cháu thích món gì cứ lấy đi! Táo, hay cam nhé? Hay bánh ga tô? Cháu ăn đi.

– Suỵt! Ông ta đến.

– Ai cơ?

– Không biết. Có lẽ giám đốc nhà máy. Mà có khi là ông Bộ trưởng cũng nên.

– Hình như là Tổng giám đốc. Tôi có câu hỏi muốn hỏi ngài. Chúng ta biết nhau đã lâu, bữa tiệc nào cũng gặp nhau. Xin lỗi vì tính tò mò, thế chẳng hay quý ngài đang làm việc ở đâu ạ?

– Kẻ hèn tôi ấy à?… Ê… Chú ý… Ngài gì sắp đọc diễn văn nhân dịp lắp đặt chảo…

Diễn giả:

– Kính thưa quý vị! Tôi chân thành chào mừng tất cả các quý vị có mặt hôm nay (có tiếng dao, dĩa kêu lanh canh) để dự lễ lắp đặt chiếc chảo thứ tư tại nhà máy điện của chúng ta. Chúng ta đã tự mình lắp đặt cái chảo này mà không cần sự giúp đỡ của người Mĩ. Tinh thần quyết tâm, nghị lực, nhiệt tình của chúng ta, mà nhờ đó chúng ta đã thắng đội tuyển Hungari với tỉ số ba – một, đã được thể hiện cả ở đây. Khi lắp đặt chiếc chảo này trên miệng lò chúng ta đã không cần sự giúp đỡ nào của nước ngoài, nếu không kể đến bà chuyên gia Mĩ, hai kỹ sư Mĩ và bốn thợ cả Mĩ. Như các vị đã thấy, cái chảo đã được đặt trên miệng lò bằng những phương tiện kĩ thuật trong nước. Tôi cần phải nói rằng, khi cái chảo đã được lắp xong, và chúng ta đang cố tìm ra nguyên nhân vì sao nước không sôi, thì phát hiện ra rằng cái chảo nằm cách miệng lò khoảng sáu mét. Bởi cái chảo rất nặng, nên các chuyên gia cho rằng cách tiết kiệm hơn là cho xây một cái lò mới để khớp với đít chảo. Cái chảo của chúng ta là cái lớn nhất không chỉ ở Cận Đông, mà ở cả vùng Ban Căng. Thêm vào tất cả những cái đó là nó được làm bằng đồng mạ thiếc. Người ta chỉ phát hiện được có hai lỗ thủng ở hai chỗ. Chúng ta đã tự mình khắc phục được hai lỗ thủng đó bằng các phương tiện tự có như xơ gai, bông và nhựa đường. Lần này chúng ta không cần đến sự hỗ trợ của các chuyên gia Mĩ. Những tia nước rò rỉ từ các chỗ vá không đủ sức làm tắt lò. Như các vị đã biết, hiện nay toàn thành phố đang thiếu nước vì hồ Teckôt đã bị cạn, nếu không chúng tôi có thể cho thử nghiệm ngay trước mặt quý vị. Cái chảo này thoạt tiên người ta đào lên trong cuộc khởi nghĩa của Muxtapha. Sau đó nó rơi vào biệt thự của ngài Khalin và một thời gian dài được dùng để nấu kẹo mạch nha. Sau đó trong nhiều năm nó thực hiện sứ mệnh là chảo hơi nước trên một cái tàu thủy. Cái chảo có chín tay cầm, chúng ta đã sáng chế ra cái thứ mười và lắp đặt nó tại nhà máy điện này. Cái chảo này vốn…

Có người nói:

– Giải thích về cái chảo dài dòng quá. Tôi phải đi đây…

Có người nữa bảo:

– Tôi cũng phải đi. Ngày mai chúng ta lại gặp nhau tại bữa tiệc nhân dịp… Ê-ê-ê…

– Tuyệt lắm. Tạm biệt.

– Hẹn ngày mai

Diễn giả:

– Cái chảo này…

THÁI HÀ dịch