ào đầu thế kỷ XX, Argentina đã từng là một trong những quốc gia giàu nhất thế giới. Thế nhưng, một thế kỷ trôi qua, quốc gia này đã tuột dốc từ một nước giàu có, phát triển trở thành một nước đang phát triển với nợ nần chồng chất. Hiện tượng nói trên được gọi là hội chứng Argentina. Đây là hiện tượng đi thụt lùi trong quá trình phát triển và đánh mất dần những thành tựu đã đạt được.

Hội chứng Argentina cho thấy vinh quang trong quá khứ hoàn toàn không phải là sự bảo đảm của tương lai.

Nước ta chưa bao giờ là một trong những quốc gia giàu có nhất thế giới. Tuy nhiên, những thành tựu chúng ta đạt được trong quá trình đổi mới là hết sức to lớn. Một trong những thành tựu đáng ghi nhận nhất là xóa đói, giảm nghèo. Chúng ta đã giảm tỷ lệ nghèo từ trên 60% (theo số liệu của UNDP) trong năm 1990 xuống còn 18,1% vào năm 2004. Những thành tựu đạt được là rất ấn tượng, nhưng vấn đề là chúng bền vững đến đâu và làm thế nào để vượt qua hội chứng Argentina?

Hội chứng Argentina chính là điều rất dễ xảy ra với công cuộc xóa đói giảm nghèo. Giả sử xảy ra mất mùa, thiên tai thì bao nhiêu trong số những hộ thoát nghèo sẽ rơi vào tình cảnh nghèo đói trở lại? Trên thực tế, đối với nhiều hộ, chỉ cần một thành viên trong gia đình ốm đau, cả gia đình sẽ rơi vào tình trạng nghèo đói (Đặc biệt là trong hoàn cảnh giá thuốc đang tăng cao đột biến như hiện nay).

Ngoài ra, trong quá trình hội nhập đang diễn ra hết sức nhanh chóng, nhiều doanh nghiệp sẽ có cơ hội để mở rộng thị trường và phát triển vượt bậc, nhưng không ít doanh nghiệp khác sẽ không chịu nổi cạnh tranh và phá sản. Hàng loạt người lao động sẽ mất việc làm. Với hệ thống an sinh xã hội chưa phát triển như hiện nay, số người này sẽ nhanh chóng rơi vào cảnh đói nghèo.

Để vượt qua hội chứng Argentina, điều quan trọng là phải có một chiến lược phù hợp. Xóa đói giảm nghèo là quá trình nâng cao năng lực và tạo điều kiện cần thiết để người nghèo vươn lên, chứ không phải là hoạt động cứu trợ. Những hỗ trợ mang tính chất bao cấp đang thôi thúc nhiều địa phương “phấn đấu” để có nhiều xã nghèo và nhiều hộ nghèo. Với cách “phấn đấu” như vậy, bao giờ chúng ta mới xóa hết được đói nghèo?!

Điều quan trọng nhất để xóa đói, giảm nghèo là bảo đảm cho người nghèo khả năng tiếp cận: 1. Thông tin và tri thức; 2. Vốn; 3. Thị trường. Các đầu tư của Nhà nước nên được tập trung vào công việc nói trên và phải được tăng cường.

Cuối cùng, theo UNDP, thì tỷ lệ chi phí từ ngân sách nhà nước cho số 20% những người có thu nhập thấp nhất ở nước ta đang giảm chứ không phải đang tăng.