âng, chính tôi đây. Này, danh thiếp của tôi.

- Hẳn ông nghĩ rằng khuôn mặt tôi quá già nua và kém thanh tao hơn bức ảnh mà tôi cho in ở những bìa sách của tôi. Đó là tấm ảnh mà tôi chụp cách đây ba mươi năm, trước khi tôi đi tù.

Ông đưa bàn tay có đeo găng lên và tiếp:

- Đồng thời, chắc ông cũng nghĩ rằng tiền tác quyền của tôi, dẫu có lớn lao chăng nữa, cũng không đủ để cung cấp cho tôi một chiếc xe như thế này, ông nói khi chỉ tay về phía đường, ông hoàn toàn nghĩ đúng. Trước khi đi tù, tôi có một số tiền khá bộn và vì chẳng có dịp để tiêu pha, số lợi tức đó cứ mãi gia tăng và cộng thêm với số tiền tác quyền, bởi suốt thời gian trong tù tôi say mê viết lách, tôi có một tài sản kếch xù. Đây chính là điểm khác biệt giữa những nhà tài chánh và các nhà văn. Nhóm người đầu thì mải lo kiếm tiền để rồi vào tù, nhóm thứ hai thì vào tù rồi mới hái ra tiền. Thưa ông Atkinson, tôi mong ông thứ lỗi cho chúng tôi. Ông Stevens, xin ông vui lòng theo tôi.

Ông ta giữ cánh cửa mở, trong khi Stevens ngơ ngác vâng theo. Người tài xế bước xuống mở cửa xe.

- Lên đi, Cross nói.

- Chúng ta đi đâu?

- Tôi chẳng biết, Cross nói. Tùy ý cậu, Henry.

Động cơ nổ êm. Một thứ ấm cúng dễ chịu ngự trị ở bên trong chiếc ở tô lộng lẫy với đệm bọc nhung màu xám. Cross ngồi ở góc băng, chăm chăm nhìn Stevens. Vẫn là như thế, khuôn mặt ông ta luôn toát ra một vẻ man dại pha lẫn với cay độc, tuy nhiên lại có một thoáng dịu dàng nào đó mà Stevens không tài nào xác định nổi. Cross rút từ túi ra một chiếc hộp, mời Stevens điếu xì gà và nói:

- Sao?

- Sao là sao? Stevens đáp trả khi nhận điếu xì gà, bởi chàng thấy thèm một hơi thuốc khi phải căng thẳng như thế này.

- Anh vẫn thường mù quáng vì ghen tuông chứ? Sở dĩ tôi hỏi anh điều này là vì vợ anh, người mà tôi mới gặp lần đầu tiên, đã vượt không biết bao nhiêu dặm trong đêm qua, để đánh thức tôi dậy vào một giờ khuya khoắt và chất vấn tôi. Bà ngủ lại nhà tôi, nhưng xin anh cứ yên tâm vì ngoài bà Murgenroyd, quản gia của tôi chăm sóc bà ấy, thì cái tuổi già nua của tôi cũng đủ bảo đảm cho anh. Theo tôi nghĩ thì chắc anh có thể đoán được vì sao bà nhà đến gặp tôi, ít ra anh cũng đoán được nếu anh có chút thông minh, và đó là điều tôi tin.

- Nói thật, Stevens đáp trả, ngoại trừ Ogden Despard ra, có lẽ ông là người táo tợn nhất mà tôi được biết! Hơn nữa, vì chúng ta đang nói chuyện thẳng thắn với nhau, nên tôi cho ông hay rằng, ông chưa hẳn là một đối thủ được tôi liệt vào loại nguy hiểm.

- Thế thì tốt thôi! Cross thốt lên rồi nói tiếp với một chút khô khan: Nhưng thật ra thì tại sao? Anh có tuổi trẻ, còn tôi trí tuệ. Ông Morley, giám đốc của anh, có đề cập về tôi với anh chứ?

- Không, Stevens nghĩ ngợi đáp, ông ấy chỉ hỏi tôi từng gặp ông chưa, thế thôi. Marie bây giờ ở đâu?

- Tại nhà anh, rồi anh gặp lại ngay. Này chàng trẻ tuổi, anh thấy chứ, Cross kéo một hơi thuốc rồi ngả người trên nệm xe và tiếp, tôi đã bảy mươi lăm tuổi và đã được nghiên cứu nhiều vụ án hình sự còn hơn cả một ông lão một trăm bảy mươi lăm tuổi có thể có cơ hội để làm. Sở dĩ như thế là vì tôi sống hai mươi năm trong tù. Chỉ vì muốn cho bà nhà được yên ổn mà tôi đến đây để cố vấn cho anh.

- Tôi xin cám ơn ông. Đáng lẽ tôi không nên nói năng với ông như ban nãy, Stevens đáp và rút từ trong túi áo ra tấm ảnh của Marie d'Aubrey, nhưng trong trường hợp này, ông nói sao với tôi về cái ảnh đây? Và tại sao Marie lại đi tìm ông? Và cái tên của ông, có đúng tên thật của ông là Gaudan Cross?

Lại một lần nữa, Cross phát ra những tiếng cục cục nho nhỏ:

- Như thế đấy, anh lại cố tình suy diễn nữa rồi! Đó chính là điều mà vợ anh lo ngại. Tên tôi là Gaudan Cross, luật pháp cho phép tôi được quyền sử dụng cái tên này. Nhưng tôi chỉ đổi tên vào năm tôi hai mươi mốt tuổi, trước đó tôi tên là Alfred Mossbaum. Không, anh đừng nên nhầm lẫn! Tôi là người Do Thái và hãnh diện về điều này cũng như bao vĩ nhân cùng chủng tộc. Tôi tin rằng không có chúng tôi, thế giới từ lâu đã quay trở lại với thời kỳ hỗn mang. Nhưng đồng thời, tôi cũng là một người ích kỷ và tôi thấy cái tên Alfred Mossbaum nghe không xuôi tai đối với một người như tôi. Anh thấy không?

Như anh biết, tội ác là một bộ môn mà tôi rất say mê từ thuở nhỏ. Tôi tham dự biết bao vụ xử lừng lẫy và cứ thế, khi tôi gần đến tuổi bốn mươi, để chứng minh rằng tội ác là một chuyện vô cùng giản đơn, tôi nhúng tay vào một án mạng. Giờ thì anh sẽ bắt bẻ tôi: Và để chứng minh rằng việc thoát khỏi bị trừng phạt là điều đơn giản, tôi đã lãnh hai mươi năm tù! Thật thế, nhưng sở dĩ tôi bị phát hiện là chỉ vì: chính tôi. Tôi quá say sưa, khoe khoang thành quả của mình.

Ông thả một hơi thuốc và nhanh tay xua tan.

- Nhưng quả là một cơ hội tuyệt vời đối với một người như tôi! Tôi trở thành người tín cẩn của giám đốc. Anh biết điều đó có nghĩa là gì chứ? Nghĩa là tôi có thể trực tiếp tiếp xúc với cội nguồn của những vụ trọng án nổi tiếng nhất. Tôi biết rõ những tên sát nhân lừng lẫy còn hơn cả những quan tòa từng lấy khẩu cung của chúng hoặc những vị bồi thẩm tuyên án chúng. Đồng thời tôi cũng quen biết những người bắt giữ chúng. Với công việc như thế, tôi chẳng tìm cách để được giảm án hay tha bổng. Chính phủ lo nuôi nấng tôi và cứ thế, tôi thu thập tài liệu để kiếm tiền.

- Hẳn nhiên, đó cũng là một cách nhìn! Stevens đồng ý.

- Có điều đáng tiếc là những ngày tù tội đã làm hoen ố sự nghiệp văn chương của tôi. Tuy thế, dẫu phải thi hành án dưới cái tên dễ nhớ là Gaudan Cross, tôi vẫn không muốn lấy lại tên Alfred Mossbaum. Nhưng, để mọi người khỏi phải liên tưởng đến gã Gaudan Cross bị tù vì can tội sát nhân vào năm 1895 với nhà văn đang lên Gaudan Cross, tôi kín đáo chứng tỏ rằng tôi là người ở tuổi bốn mươi và yêu cầu in một bức ảnh mà tôi chụp thuở còn trẻ lên bìa sách.

- Như thế nghĩa là chuyện án mạng có thật?

- Đương nhiên, Cross giản đơn trả lời với vẻ bất chấp đạo lý đã không ngớt khiến Stevens chưng hửng. Tôi muốn anh hiểu rằng tôi là một chuyện gia trong lãnh vực này. Chính vì thế mà bà nhà tìm đến tôi. Chỉ cần đọc chương đầu tập bản thảo của tôi cũng đủ biết tôi là người am hiểu vấn đề, trong khi vợ anh thì hoàn toàn mù tịt.

- Vấn đề liên quan đến chuyện gì?

- Có liên quan đến Marie d’Aubrey năm 1676 và Marie d'Aubrey 1861. Người này là bà cố của nàng hay nói đúng hơn, người mà nàng nghĩ là bà cố của mình.

- Ông cứ như đọc rõ trong óc tôi, Stevens nhận xét. Lúc này, tôi không nghĩ đến hiện tại mà là những chuyện đã xa xưa... những người chết và những người không chết. Những chuyện như thế có chút nào thật không?

- Không, tôi rất tiếc phải nói với anh như vậy. Ít ra là về chuyện liên quan đến vợ anh.

Stevens nghĩ ngợi: Ta đang ngồi trong một chiếc ô tô lộng lẫy, tiện nghi, hút một điếu xì gà hảo hạng, cùng với sự hiện diện của cái xác ướp này ở cạnh ta cũng đủ làm cho đầu óc ta bớt trĩu nặng và xem xét những sự việc một cách hợp lý hơn, hơn cả những lời giải thích của ông chủ thầu mai táng.

- Theo như tôi biết thì anh chị lấy nhau được ba năm, Cross nói, đưa mắt nhìn xuống. Anh có biết rõ vợ anh không? Không chứ gì? Và tại sao thế? Phụ nữ vốn thường bép xép. Nếu anh có nhắc đến một ông bác thì nàng đáp lễ bằng cách nói về một bà cô, từng giai thoại này tương xứng với những giai thoại khác. Vậy mà, tại sao anh lại không nghe nàng đề cập gì đến gia đình của nàng? Bởi vì nàng tự ngăn cấm mình điều đó. Tôi chỉ cần mười phút để buộc nàng phải thổ lộ tâm sự và đương nhiên, tôi có đủ khả năng để triệt tiêu hay xác nhận tất cả những gì mà nàng tin tưởng.

Anh hãy nghe tôi, ở một nơi buồn bã gọi là Guibourg, nằm về phía Tây Bắc Canada, có một gia đình thuộc dòng họ d’Aubrey đến định cư tại đây. Gia đình này có bà con xa với những người Aubrey phụ mẫu của bà hầu tước de Brinvilliers cũng như d’Aubrey mà anh đang giữ bức ảnh trong tay. Cho đến đây thì mọi chuyện hoàn toàn đúng, như tôi có dịp kiểm chứng khi ghé lại Guibourg trong hai tuần lễ buồn chết được, để chuẩn bị cho tác phẩm sau cùng của tôi. Tôi muốn kiểm chứng sự thực của truyền thuyết về những người không-chết. Tôi không tin ở những truyền thuyết, tôi đã xem xét những sổ hộ tịch, những trích lục khai sanh. Vợ anh không thuộc dòng họ Aubrey, dẫu nàng vẫn đinh ninh như thế. Vào năm lên ba, nàng được cô Adrienne d’Aubrey, người duy nhất còn lại của gia đình đó, nhận làm con nuôi. Tên của nàng không phải là Aubrey cũng như Cross chẳng phải là tên thật của tôi. Mẹ của nàng là một phụ nữ Canada gốc Pháp còn cha là một công nhân người Tô Cách Lan.

- Tôi chẳng hiểu, Stevens nói, là chúng ta đang ở trong vương quốc của ma thuật hay của lẽ phải, nhưng ông hãy nhìn xem bức ảnh này. Cả một sự giống nhau lạ lùng...

- Anh thử nghĩ, nếu không thế thì họ nhận nuôi làm gì chứ? Cô Adrienne là một phụ nữ mà, nếu tôi sống lâu dài tại Guibourg, hẳn tôi xem cô ta như là một phù thủy thực sự. Đúng ra, anh có biết từ đâu ra cái tên Guibourg này không? Vào thế kỷ XVII, người ta gọi những buổi tế lễ đen là thánh lễ Guibourg dựa theo tên của thầy tu Guibourg người cử hành những buổi tế lễ này. Dòng họ d’Aubrey làm chủ một ngôi nhà khá âm u tại đây. Và thế là cô Adrienne d’Aubrey nhận nuôi đứa bé gái của người công nhân Tô Cách Lan, với mục đích là làm cho đứa bé nghĩ rằng nó mang dòng máu của người không chết và một ngày nào đó, người này sẽ nhập vào xác của nó. Cô ta kể cho nó nghe đủ chuyện, cho nó xem hình ảnh của người đó, và hình dung cho nó nhiều điều quái gở giữa những hàng thông bao quanh nhà, mỗi khi đêm xuống. Cứ mỗi lần đứa bé phạm lỗi, nó bị trừng phạt bằng cách đổ nước vào họng qua một cái phễu, cứ như thể nó là hiện thân của bà cố của nó. Thỉnh thoảng người ta lại cho nó nếm mùi phỏng lửa, để cho nó biết đó là thế nào. Tôi cần phải đi sâu vào chi tiết không?

- Không, Stevens đáp khi úp mặt vào lòng tay.

Cross có vẻ hài lòng với chính mình và chậm rãi kéo từng hơi thuốc. Nhưnng điếu xì gà có vẻ quá to lớn so với ông ta và phá hỏng cái dáng điệu quỉ quái mà ông cố tạo.

- Này chàng trẻ tuổi, đấy là người vợ của anh. Nàng giữ kín chuyện và cuộc hôn nhân với anh giúp nàng quên đi dĩ vãng. Nhưng, sau khi anh quen biết với gia đình Despard thì hình như xảy ra một vài sự cố khiến nàng hồi tưởng lại chuyện xưa. Vào một buổi chiều chủ nhật, bà Despard đề cập đến chuyện thuốc độc, với sự có mặt của cô y tá đang chăm sóc cho ông già bị bệnh...

- Tôi biết, Stevens nói.

- À! anh biết? Thế thì, tất cả những chuyện kinh khiếp, quỉ ma mà vợ anh cố chôn kín trong lòng đã được tháo gỡ qua buổi trò chuyện đó. Và, để nói theo ngôn từ của bà, thì bà lại một lần nữa cảm thấy mình kỳ cục, Cross nói, bất bình nhả khói. Trời xui, đất khiến! Bà ấy lại còn quá ngu ngốc để vội vã bước ra khỏi phòng và đuổi theo cô y tá hầu hỏi han về chuyện thuốc độc. Bà thú nhận với tôi rằng chẳng hiểu điều gì thúc đẩy bà hành động như thế. Một bác sĩ phân tâm hẳn có thể trả lời cho bà ta. Dẫu sao, tôi cố khẳng định với anh bà nhà là người có đầu óc lành mạnh và sở dĩ được như thế là nhờ ở tính yêu chuộng lẽ phải không hề suy suyển của bà. Cũng nhờ thế mà các phương pháp giáo dục của cô Adrienne không thể biến bà thành một nạn nhân của bệnh tâm thần. Dẫu thế nào chăng nữa, ba tuần sau buổi trò chuyện về thuốc độc thì ông già bệnh hoạn đó qua dời. Đúng vào dịp này, anh mang tệp bản thảo của tôi về nhà rồi lại nói năng những điều thiếu mạch lạc. Cộng vào đó là sự xuất hiện của gã Mark Despard cùng với một bác sĩ bị khai trừ khỏi y sĩ đoàn, để báo cho anh rằng (trong khi vợ anh đang lén nghe ngoài cửa): thứ nhất, gã có chứng cớ là ông bác của gã bị đầu độc; thứ hai, người ta thấy một phụ nữ, ăn mặc như hầu tước de Brinvilliers, xuất hiện trong phòng của nạn nhân, thì tôi cũng phục anh là người quá thông minh. Chính vì thế mà nàng dứt khoát đi dò hỏi về tông tích của bà cố nàng.

Vẫn úp mặt vào lòng tay, Stevens nói bằng giọng van nài:

- Ông vui lòng bảo tài xế quay trở lại nhé! Tôi cần phải trở về bên nàng; bao lâu tôi còn sống, nàng sẽ không là nạn nhân của những cái kinh khiếp vô lý đó!

Cross ra lệnh cho tài xế qua hệ thống liên lạc.

- Đây là một kinh nghiệm hoàn toàn mới mẻ đối với tôi. Ông ta nhận xét, hỏi tôi cũng xin nói với anh là tôi không thích cái chuyện này. Dẫu sao, tôi không thể từ chối lời nàng yêu cầu tôi đến tiếp xúc với anh, vì nàng không đủ khả năng để làm như thế. Hình như, vì lý do nào đó mà tôi không tài nào hiểu nổi, nàng yêu anh say đắm. Người đàn bà tội nghiệp này! Anh có điều gì cần hỏi nữa không?

- Vâng... nhưng mà... tôi muốn biết nàng có nói gì về... về vụ những viên mócphin?

- Đúng, tôi quên khuấy đi mất! Cross thốt lên với vẻ cáu kỉnh. Chính nàng đánh cắp mócphin. Anh biết tại sao không? Thôi, đừng có hoài công suy nghĩ, anh không thể biết đâu! Nhưng anh hãy nhớ lại xem. Có một đêm, anh và nàng ghé sang ngôi nhà Despard Park lừng lẫy (Nhưng đáng ghét đối với tôi). Anh còn nhớ ngày tháng?

- Đương nhiên. Đó là tối thứ bảy 8 tháng tư.

- Đúng. Anh còn nhớ làm gì ở Despard Park trong tối hôm đó?

- Chúng tôi đến đây để chơi bài tây nhưng... nhưng thật ra chúng tôi dành suốt buổi để nói chuyện ma.

- Đúng thế. Anh kể nhiều chuyện ma - và tôi nghĩ đó là những chuyện khủng khiếp nhất! - Vào buổi tối, với sự hiện diện của một người đàn bà đang bị giày vò bởi những nỗi kinh khiếp không dám tỏ bày. Vì thế, nàng chỉ mong mỏi một điều: Được nhắm mắt ngủ để quên đi hình bóng của ma quỉ và phù thủy đang lởn vởn quanh nàng. Tôi chẳng ngạc nhiên khi thấy anh không để ý đến điều gì, nhưng tôi không tin là chuyện này thoát khỏi sự lưu tâm của gia đình Despard! Hình như gia đình Despard tạo ra một ảnh hưởng không tốt cho cả hai vợ chồng anh. Họ dễ dàng lợi dụng những chuyện siêu phàm...

Ở bên ngoài, tiếng sấm rền lên chát chúa và mưa bắt đầu rơi lã chã trên kính xe. Stevens cảm thấy vơi đi những ưu phiền.

- Vâng, chàng đáp, những điều ông nói là đúng, nhưng ít ra cũng còn chuyện cái xác biến khỏi hầm mộ...

- À! Thật thế sao? Cross thốt lên khi nghiêng người ra phía trước. Tôi đang muốn bàn về chuyện này. Như tôi nói với anh, sở dĩ tôi đến đây để giúp anh là chỉ nhằm làm hài lòng vợ anh. Vậy thì, khi chúng ta chỉ còn mười phút nữa trước khi về đến nhà, anh hãy kể cho tôi chi tiết của chuyện này.

- Được rồi, bởi tôi không cần phải giữ kín nữa khi mà cảnh sát đã hay tin. Đại úy Brennan...

- Brennan? Cross lặp lại, vẻ quan tâm thấy rõ. Phải chăng ông ấy là Francis Xavier Brennan? Frank Cáo Già?

- Đúng vậy. Ông biết ông ấy?

- Tôi có biết một gã tên Frank Brennan từ ngày gã còn là một trung sĩ, Cross trả lời với vẻ tư lự. Mỗi năm, vào dịp Noel, ông ấy thường gởi thiệp cho tôi. Ông ta đánh xì phé khá hay, nhưng tiền bạc thì có phần hạn hẹp... Anh cứ nói tiếp đi tôi nghe đây.

Theo dòng câu chuyện do Stevens kể lại, khuôn mặt của Cross như có vẻ trẻ hẳn hoặc già sụm tùy theo mỗi tình tiết. Thỉnh thoảng ông không ngăn được phải thốt lên: Tuyệt vời! nhưng ông chỉ cắt ngang lời người kể trong một lần duy nhất để ra lệnh cho tài xế chạy chậm lại. Cuối cùng, ông nói:

- Và anh tin những chuyện đó?

- Tôi chẳng hiểu mình tin hay không. Khi họ đề cập đến chuyện ma thuật...

- Trong vụ này, hãy dẹp chuyện ma thuật sang một bên! Cross lớn tiếng. Tôi nghĩ anh không nên quá khinh miệt ma thuật để gán ghép nó vào chuyện lang băm như thế! Này anh bạn, đây chỉ đơn giản là một vụ sát nhân! Một tội ác được dàn dựng khá tinh vi, rất có khiếu về mỹ học, nhưng tác giả của nó là một tay do dự và vụng về. Cái khá nhất trong vụ này, là nó xuất phát từ một nguyên nhân thật tình cờ.

- Ông muốn nói là ông biết rõ vụ án này và ai là tác giả của nó?

- Đương nhiên! Cross đáp.

Một tiếng sấm chát chúa kéo rền, tiếp ngay theo sau là một tia chớp và cơn mưa càng lúc càng lớn dần.

- Nếu vậy thì ai là kẻ sát nhân?

- Hẳn nhiên là người trong nhà.

- Tôi xin báo cho ông biết là mọi người ở đây đều có chứng cớ vắng mặt hẳn hoi, ngoại trừ vợ chồng lão Henderson...

- Tôi có thể quả quyết với anh rằng vợ chồng Henderson chẳng liên quan gì trong vụ này. Kẻ sát nhân là người, vì lợi ích, đã thực sự mong muốn ông Miles Despard chết đi, và đây không phải là trường hợp của vợ chồng lão Henderson. Về chứng cớ vắng mặt thì anh chớ nên để họ làm mất hồn. Khi tôi giết Royce (gã này, nói để anh nghe thôi, chết cũng xứng lắm) tôi có một chứng cớ vắng mặt hoàn hảo: hai mươi người kể cả Maitre D’hotel sẵn sàng làm chứng đã trông thấy tôi ăn tối ở nhà hàng Delmonico. Đây là một ngón dàn cảnh khá công phu, mà lúc nào có dịp rảnh rỗi, tôi sẽ kể anh nghe. Cũng với màn dàn cảnh như thế, tôi đã tổ chức một vụ trộm để đặt cơ sở cho tài sản của tôi ngày hôm nay.

Không, chẳng có gì mới mẻ trong chuyện anh kể. Ngay cả lối đánh cắp xác từ hầm mộ cũng kém tinh tế, và có thể nói ông bạn Bastion của tôi đã xử lý khôn khéo hơn nhiều. Y bị tù vào năm 1906. Tiếc thay, khi y từ giã chúng tôi trở về Anh quốc, ở bên ấy người ta buộc phải treo cổ y. Dẫu sao, trong khoảng thời gian đó, y đã thực hiện một vài điều mà xét trên quan điểm thuần túy nghệ thuật, quả danh bất hư truyền... Nhưng, chúng ta đến rồi...

Trước khi chiếc ô tô lộng lẫy kịp dừng hẳn, Stevens vội nhảy xuống lề đường. Chẳng thấy một ánh đèn nào từ bên trong nhà, nhưng có một bóng người đàn ông to lớn và quen thuộc đang che ô đứng ở đầu lối đi dẫn vào cổng chính.

- Frank đấy à, Cross nói, lên xe đi...

- Thế ra là ông! đại úy Brennan thốt lên. Ông Cross, xin ông thứ lỗi cho, tôi đang bận công việc ở đây. Hẹn sau...

- Này con Cáo Già, Cross nói, chỉ cần mười lăm phút là tôi biết được nhiều điều hơn cả anh phải bận rộn suốt cả ngày. Lên xe đi rồi tôi sẽ tháo gỡ cho..

Brennan nghe theo với vẻ miễn cưỡng, rồi Stevens nhìn chiếc xe xa dần, chàng khoan khoái đón nhận cơn mưa tuôn xuống trên mặt. Cái nhẹ nhõm làm chàng ngây ngất và không thể nói năng gì. Rồi chàng quay trở lại, bước về phía nhà, nơi Marie đang chờ chàng.