à Rivière nghiền ngẫm. Ông không còn hy vọng nào nữa: tổ bay đó đắm chìm đâu đây trong đem. Rivière nhớ tới một ảo ảnh đã có ấn tượng mạnh mẽ đến tuổi thơ của ông: người ta cũng sẽ chẳng tìm thấy gì trước khi cái khối bóng đêm này chịu trôi đi khỏi mặt đất, trước khi những miền cát kia, những đồng bằng kia, những đồng lúa mì kia ngoi được tới ánh sáng ngày. Rất có thể mấy bác dân quê bình dị sẽ tìm thấy hai bé em khuỷu tay co lên bưng mặt, dường như đang ngủ, trôi dạt trên cỏ xanh rực ánh vàng của một cái bình yên. Chính đêm tối có lẽ đã dìm chết chúng.

Rivière nghĩ tới những kho báu vùi lấp trong đêm sâu như vùi lấp dưới những lớp biển huyền hoặc… Những cây táo ban đêm kia đợi sáng ngày, trên cành vẫn đầy hoa, những bông hoa chưa đậu quả. Đêm thật là phong phú, đầy hương thơm, đây những chú cừu non thiu thiu ngủ, và đầy những đóa hoa vẫn chưa dậy sắc màu.

Dần dần sẽ ngoi lên phía sáng ngày những luống cày màu mỡ, những cánh đồng đẫm nước, những đồng cỏ linh lăng tươi mát. Nhưng giữa những quả đồi giờ đây vô hại, giữa những đồng cỏ và những chú cừu non, giữa cái hiển minh của mọi sự vật, sẽ có hai bé em dường như đang ngủ. Và có cái gì đó có lẽ đã trôi đi từ cái thế giới hữu hình sang thế giới khác.

Rivière biết rõ người vợ Fabien lo âu và hiền dịu; chị ta mới nhận được cái tình yên chớm nở ấy như đứa trẻ nghèo mượn được món đồ chơi.

Rivière nghĩ tới bàn tay Fabien, bàn tay còn giữ thêm trong vài phút số phận của anh trên các cần điều khiển. Cái bàn tay đã từng ve vuốt. Cái bàn tay đã từng đặt trên bộ ngực và đã gợi lên ở đó nỗi xôn xao như một bàn tay thiên thần. Cái bàn tay đã đặt lên một gương mặt và đã làm đổi thay gương mặt ấy. Cái bàn tay thần kỳ ấy.

Fabien lang thang bên trên biển mây huy hoàng, ban đêm, nhưng thấp mãi bên dưới kia là vĩnh cửu. Anh lạc lõng giữa các chòm sao nơi anh trú ngụ có một mình. Anh vẫn còn nắm chặt thế giới trong đôi tay và đu đưa nó sát ngực mình. Anh siết chặt trong tay lái sức nặng sự phong phú của con người và, tuyệt vọng, anh lang thang từ ngôi sao này qua ngôi sao khác, mang theo các vật báu vô bổ mà anh sẽ phải buông ra.

Rivière nghĩ rằng vẫn còn một trạm vô tuyến điện lắng nghe tiếng anh gọi. Giữa Fabien và thế gian chỉ còn một dây liên hệ, một làn sóng nhạc, một biết điêu đoản âm. Không một than vãn. Không một kêu gào. Mà chỉ là âm thanh trong treo nhất do tuyệt vọng từng tạo nên.