ghe tiếng hét của Rod, Mukoki vội vã đến hồ nước, nhưng trước khi ông tới nơi, Wabigoon lại trầm người xuống lòng hồ. Anh ở dưới nước nhiều phút, rồi sau đó leo lên tảng đá, có một nét lạ lùng nào đó trên gương mặt và trong đôi mắt anh và Rod cho rằng anh đã tìm thấy thi thể của John Ball.

- Ông ta không có trong hồ!

Anh thở gấp. Mukoki so vai và rùng mình. Ông lẩm bẩm:

- Đã chết!

- Ông ta không có trong hồ!

Đôi mắt đen của Wabi lấp lánh, lặp lại với những từ nhấn mạnh trong câu nói.

- Ông ta không có trong hồ!

Hai người kia đã hiểu ý của anh. Đôi mắt Mukoki lướt qua mặt nước của chiếc hồ đang tràn qua giữa những tảng đá để nhập vào khoảng rộng của dòng suối. Ở đó chỉ sâu chưa tới đầu gối.

- Ông ta không ra theo lối đó!

- Không!

- Vậy thì... ở đâu?

Ông lại so vai, và chỉ vào hồ.

- Thân hình chìm dưới đá. Ông ta ở đó!

Wabigoon đáp:

- Hãy thử xem!

Anh vội tới gần đống lửa. Rod tới với anh đã gom thêm củi trong lúc chàng trai da đỏ sưởi ấm thân người lạnh cóng. Họ nghe tiếng nhảy ùm xuống nước của Mukoki.

Mười phút sau ông tới bên họ.

- Đi rồi! Gã điên không còn ở đó!

Ông chìa một cánh tay ra.

- Đạn vàng!

Ông lẩm bẩm.

Trong lòng bàn tay ông là một hạt vàng khác, to bằng một quả phỉ!

Wabi nói:

- Tôi đã bảo với các bạn, rằng John Ball sẽ quay lại với kho vàng của ông ta. Và ông ta đã làm điều đó! Kho tàng ở trong hồ nước!

Nhưng John Ball ở đâu? Đã chết hay còn sống, ông ta có thể biến mất vào đâu?

Ở những hoàn cảnh khác, hẻm núi có lẽ đã tràn ngập tiếng hò hét vui mừng của những kẻ săn vàng. Nhưng giờ đây có một cái gì đó ngăn chận sự nhiệt tình của họ. Cuối cùng, tấm bản đồ xưa đã hé lộ những bí ẩn của nó, và kho báu đã nằm trong tầm với của họ. Nhưng không ai hét lên mừng thắng lợi. Một cách nào đó, dường như John Ball đã chết vì họ, và ý nghĩ rằng nếu họ không đốn ngã cái cây khô thì ắt hẳn ông ta còn sống bám chặt tim họ. Một cách gián tiếp họ đã đẩy cái chết đến cho con người tội nghiệp, kẻ gần nửa thế kỷ qua đã sống đơn côi với những dã thú trong vùng hoang dã này. Và hình ảnh ông già đứng trên tảng đá, sự khẩn cầu trong giọng rên rỉ của ông, vẻ tuyệt vọng trong tiếng nức nở khi ông ta phát hiện thân cây bị đốn làm lòng cả ba người chùng xuống trong một cảm giác hơn cả sự cảm thông. Vào lúc này cả ba người bọn họ sẵn lòng từ bỏ mọi hy vọng về kho vàng để có lại ông già buồn bã, cô đơn đã đứng nhìn xuống họ từ đỉnh hẻm núi đó.

Rod nói:

- Tôi rất tiếc vì chúng ta đã đốn cái cây!

Đó là những lời đầu tiên phá vỡ sự im lặng.

- Tôi cũng thế.

Wabi đơn giản đáp, bắt đầu cởi bộ quần áo ướt.

- Nhưng... – Anh dừng lại, và nhún vai.

- Sao?

- Chúng ta coi việc John Ball chết là lẽ đương nhiên. Nếu ông ta chết sao không thấy ông ta trong hồ nước? Lạy Chúa, tôi nghĩ rằng lòng mê tín của Mukoki có lẽ giúp ích nhiều cho ông ấy!

Rod khẳng định:

- Tôi tin là ông ấy ở trong hồ nước!

Wabi quay lại anh và lặp lại những từ anh đã nói với người mở đường già cách đó nửa giờ.

- Hãy thử xem!

Sau những nỗ lực của hai người da đỏ, những kẻ có thể lặn như rái cá, Rod không có ý định thực hiện lời đề xuất của Wabi. Mukoki, sau khi treo những quần áo ướt gần đống lửa đã cột chặt một cái xoong vào đầu của một khúc sào dài cắt ra từ một thân cây thông non, và hiển nhiên là ông dự định bắt đầu việc nạo vét hồ nước để tìm vàng. Rod làm theo ông, và một lần nữa, sự kích thích của cuộc săn vàng sôi lên trong huyết quản của anh. Khi đã cột xong xoong, Wabi cũng rời đống lửa để tiếp tay các bạn, và cả ba quay trở lại cái hồ. Với một cú kéo vét đáy hồ, Mukoki kéo lên hơn hai nắm tay sỏi và cát và đổ nó lên một tảng đá bằng phẳng. Hai chàng trai nôn nóng bới chúng lên, rải chúng ra bằng những ngón tay, và chùi sạch bùn khỏi những hòn sỏi có dấu hiệu khả nghi.

Rod nói, khi Mukoki đổ một mớ cát sỏi khác lên tảng đá:

- Cách nhanh nhất là đãi! Tôi sẽ lấy một ít nước.

Anh chạy về khu trại để lấy những cái xoong còn lại, và khi quay lại, anh thấy Wabi đang nhảy cẩng lên quanh tảng đá trong lúc Mukoki đứng bên mép hồ, cái vợt nạo bùn đặt xuống mặt nước, im lặng và mỉm cười.

- Cậu nghĩ đây là gì?

Chàng trai da đỏ hét lên khi Rod chạy vội tới bên anh ta.

Anh giơ tay ra, trong bàn tay lấp lánh một hạt vàng thứ ba, lớn gấp đôi hạt vàng do Mukoki tìm thấy!

Rod thở hổn hển.

- Cái hồ này chắc phải đầy những hạt quặng vàng!

Anh đổ cát sỏi vào xoong và chạy ra chỗ sâu tới đầu gối của dòng nước đang chảy. Trong cơn náo nức, anh làm đổ một phần cát sỏi trong cú đãi, nhưng anh tự tha thứ cho mình với ý nghĩ rằng đây là xoong đầu tiên, và những lần sau anh sẽ cẩn thận hơn. Anh bắt đầu nhận thấy rằng tất cả cát không bị đãi ra, và khi anh nhìn thấy chúng vẫn nằm lại, nặng và dầy giữa những hòn sỏi tim anh đập thình thịch. Thêm một cú đãi nữa, rồi anh giơ cái xoong ra chỗ ánh sáng hắt xuống từ khoảng trống của hẻm núi. Hàng ngàn hạt vàng lấp lánh hiện lên trước mắt anh! Ở giữa cái xoong là một cục quặng vàng to bằng hạt đậu! Cuối cùng họ đã tìm tới nguồn kho vàng, nhiều đến nỗi anh run lên khi anh nhìn xuống cái xoong lần nữa, và tiếng hét nghẹn lại trong cổ anh với những nhịp tim đập mạnh. Với cái nhìn thoáng qua anh đã thấy rằng mọi hy vọng và tham vọng của anh đã thành tựu. Anh đã giàu có! Trong những hạt vàng lấp lánh ấy, anh nhìn thấy sự tự do cho mẹ của anh và cho anh. Không còn nữa cuộc sống đấu tranh gian lao để tồn tại trong thành phố, không còn những túng quẫn, đắng cay và hy sinh để họ có thể giữ lại ngôi nhà nhỏ mà trong đó cha anh đã qua đời. Khi quay sang Wabigoon, nét mặt anh hồng lên với cơn phấn khích của những viễn tượng huy hoàng đó. Anh lội tới bờ và đưa chiếc xoong ra cho bạn.

Wabi phấn khởi nói:

- Một viên quặng vàng khác!

- Phải! Nhưng không phải là viên quặng. Mà là...

Rod di động cái xoong cho đến khi những hạt vàng lấp lánh phản chiếu dưới ánh mắt của chàng trai da đỏ.

- Đó là bụi vàng. Cát đầy vàng!

Giọng nói của anh run lên, gương mặt trắng nhợt đi. Wabi ngoái nhìn anh và họ không nói lời nào nữa.

Mukoki nhìn sang, và im lặng. Rồi ông tiếp tục nạo vét cát.

Từng chút một, Rod đãi sạch cái xoong. Nửa giờ sau, anh giơ nó cho Wabi nhìn. Những hạt sỏi đã rơi ra. Số cát còn lại lấp lánh ánh vàng và nặng, và chìm phân nửa vào lớp bụi vàng đó là một cục quặng vàng! Trong xoong của Wabi không có quặng cục nhưng đầy bụi vàng.

Mukoki đã vét được một đống to đầy cát và sỏi từ hồ nước, và đang quỳ gối bên cạnh đống cát mà ông trút lên tảng đá. Khi Rod tới đó để lấy xoong cát thứ ba, Mukoki không có dấu hiệu gì cho thấy ông đã phát hiện được điều gì đó. Bóng tối của hoàng hôn bắt đầu bao phủ giữa hai vách núi, và sau khi đãi xoong cát thứ tư, Rod thấy rằng trời đã quá tối không thể phân biệt được những hạt bụi vàng. Anh chỉ phát hiện thêm một viên quặng vàng. Ở xoong của Wabi là bụi vàng và ba hạt vàng nhỏ.

Khi họ dừng tay, Mikoki đứng phía sau tảng đá, tắc lưỡi, cười và giơ tay ra. Wabi là người đầu tiên nhìn thấy, và tiếng hét kinh ngạc của anh khiến Rod nhanh chóng chạy tới gần. Lòng bàn tay của Mukoki đầy những hạt quặng vàng! Ông trút nó sang tay của Wabigoon, và chàng trai da đỏ trút sang tay của Rod. Khi đo lường sức nặng của chúng Rod không thể kềm lại được tiếng kêu vui sướng đã cố giữ lại suốt chiều hôm đó. Nhảy cẩng lên và hú to với những bước nhảy kế tiếp, anh chạy về tới khu trại và lấy ra cái cân mà họ đã mang theo từ Bưu cục Wabinosh. Những viên quặng vàng họ tìm được chiều hôm ấy cân nặng đúng bảy ao-xơ, và bụi vàng, sau khi đã đã khấu trừ một phần ba cát, cân nặng tròm trèm mười một ao-xơ.

- Mười tám ao-xơ và một phần tư!

Rod thông báo kết quả với giọng run run như không thể tin vào kết quả đó.

- Mười tám ao-xơ – với giá 20 đô la một ao-xơ... 360 đô la!

Anh nhanh chóng tìm ra tổng số.

- Nhờ Trời...

Triển vọng dường như quá lớn đối với anh, và anh ngưng lời.

Wabi nói thêm:

- Chưa đầy một ngày làm việc. Chúng ta đã làm tốt hơn John Ball và hai người Pháp. Có nghĩa là một tháng chúng ta kiếm được mười tám ngàn đô la!

- Và trước mùa thu...

Rod bắt đầu. Anh bị cắt ngang bởi tiếng cười không thể bắt chước được của Mukoki và bắt gặp nét mặt nhăn lại với nụ cười của ông. Ông hỏi:

- Trong hai mươi ngàn con trăng sẽ được bao nhiêu?

Cả đời Wabi chưa từng nghe Mukoki nói đùa như thế, và với một tiếng hú hân hoan, anh ôm người chiến binh già lăn tròn khỏi tảng đá mà ông đang đứng, và Rod cũng vui vẻ tham gia cuộc vui.

Và câu hỏi của Mukoki rốt cục lại không phải là câu nói đùa chút nào, như hai chàng trai sớm hiểu ra. Trong nhiều ngày sau đó, công việc tiếp diễn không ngừng. Những cái túi da hươu trong túp lều gỗ linh sam ngày càng nặng hơn. Mỗi giờ trôi qua làm tăng thêm những viễn ảnh tươi sáng của những người tìm vàng. Ngày thứ năm Rod tìm được mười bảy hạt quặng vàng nằm giữa lớp bụi vàng, mỗi hạt to bằng đầu ngón tay cái của anh. Ngày thứ bảy họ đãi được nhiều vàng nhất, nhưng từ ngày thứ chín trở đi một chuyện lạ đã xảy ra. Mukoki làm việc không ngơi tay để cung cấp cho hai chàng trai cát ở đáy hồ. Mỗi cú nạo vét, cái vợt của ông chỉ đưa lên được một hoặc hai nắm cát sỏi. Vào ngày thứ chín sự thật đã phơi bày đối với cả bọn.

Cái hồ đang cạn kiệt dần kho báu của nó!

Nhưng phát hiện này không ảm đạm lắm. Ở đâu đó gần hồ nước đó phải là nguồn chính của kho vàng, và những kẻ săn vàng tin chắc là họ sẽ tìm ra nó. Ngoài ra, họ đã tích lũy được một gia tài đáng kể, ít nhất mỗi người cũng đã kiếm được hai ngàn đô la. Công việc tiếp tục trong ba ngày sau đó, và rồi cái vợt của Mukoki không còn vét được tí cát sỏi nào từ đáy hồ nữa.

Họ đãi xoong cát cuối cùng vào đầu buổi sáng, và khi thời tiết ấm bắt đầu làm ôi mớ thịt tuần lộc, Mukoki và Wabigoon ra đồng cỏ để tìm thịt tươi ngay sau bữa ăn sáng, còn Rod thì ở lại lều. Bóng đêm dầy đặc bắt đầu buông xuống hẻm núi trước khi mặt trời lặn hẳn sau cánh đồng cỏ khi Rod chuẩn bị cho bữa tối. Anh biết rằng hai người da đỏ sẽ quay lại khe núi trước lúc trời tối hẳn, và tin rằng chẳng bao lâu nữa họ sẽ về tới, anh bắt đầu trộn bột và nước để chế biến món bánh qui thường ngày của họ. Anh tập trung vào công việc đến mức không nhìn thấy một hình dáng mờ mờ đang bò dần lên từ những tảng đá. Anh không nhìn vào khoảng tối lờ mờ giữa anh và thác nước một lần nào.

Nhận biết đầu tiên của anh về một sự hiện diện khác là một tiếng kêu trầm trầm như rên rỉ, một tiếng rên không lớn hơn một lời thì thầm, và anh đứng bật dậy, từng dây thần kinh trong người anh run lên với sự kích động như lúc anh đứng bên dưới tảng đá nói với ông già điên.

Cách đó chừng mười thước, anh trông thấy trong bóng tối dầy đặc một gương mặt, trắng nhợt, ma quái, đang nhìn anh chằm chằm. Bên dưới gương mặt đó và những chùm râu tóc bờm xờm, anh thấy thân hình lom khom của ông già điên.

Rod thầm tạ ơn Trời vì lúc đó anh không thấy sợ.

Đứng trong ánh lửa, anh giơ thẳng hai cánh tay ra, như đã từng làm đối với con người tội nghiệp ấy, và một lần nữa, anh gọi khẽ, đầy tha thiết tên của John Ball. Ông già đáp lại bằng một tiếng thì thào trầm đục, một âm thanh lặp đi lặp lại làm Rod rùng mình, vì nó giống cái tên mà anh đang gọi một cách lạ lùng: “John Ball! John Ball! John Ball!” Và khi ông già điên lặp lại tiếng kêu đó, ông nhích tới, từng bước một, như bò trên cả bốn chân tay. Rod nhìn thấy một cánh tay của ông ta đưa về phía anh, và trong bàn tay là một con cá.

Anh bước tới một bước, giơ tay ra, và ông già dừng lại, cúi thấp xuống như né một cú đấm.

- John Ball! John Ball!

Anh lặp lại. Anh không nghĩ ra lời nào khác, và vừa nhích tới dần, anh vừa lặp lại thật dịu dàng hai từ đó. Lúc này anh chỉ còn cách ông già mười bộ, rồi tám bộ, rồi gần hơn, đến mức anh có thể chạm vào ông ta với một cú nhảy, và anh dừng lại.

Ông già điên đặt con cá xuống. Ông chầm chậm lẩm bẩm những âm thanh mơ hồ gì đó sau bộ râu, rồi nhỏm lên và với một tiếng rên lớn chạy quay về cái hồ. Rod chạy theo. Anh nhìn thấy thân hình ông lao ra khỏi mép tảng đá, nghe một tiếng bỏm lớn, và rồi im lặng.

Rod đứng yên một lúc lâu, làn bụi nước của thác nước phủ lên mặt anh. Lần này, việc ông già điên nhảy xuống lòng nước lạnh giá không làm anh kinh hoàng như trước. Ông ta đã tìm được nơi ẩn náu ở đâu đó trong hồ nước này! Điều đó có nghĩa là gì? Đôi mắt anh lướt qua màn nước mỏng trút xuống từ hẻm núi bên trên. Nó rộng khoảng mười bộ và che khuất vách đá đen sau lưng nó như một bức màn. Ở phía sau dòng nước đó là cái gì? Phải chăng trong vách núi sau màn nước có một khoảng trống nào đó để John Ball ẩn náu?

Rod quay về trại, tin chắc rằng cuối cùng anh đã tìm ra mấu chốt của điều bí ẩn. John Ball ở sau lưng thác nước! Những tiếng thầm thì kỳ lạ của ông già vẫn còn vang lên trong tai anh, và anh chắc rằng trong những tiếng mơ hồ đó chính là cái tên John Ball. Nếu còn chút nghi ngờ nào đó thì giờ đây nó đã bị quét sạch ra khỏi đầu anh. Ông già điên chính là John Ball, và với ý tưởng đang nóng bỏng trong đầu đó anh dừng lại bên cạnh con cá – món quà hòa bình của ông già điên, và quay nhìn lần nữa xuống lòng hồ đen thẳm.

Bất giác, Rod khẽ kêu lên với niềm cảm thông cái tên của John Ball, lớn dần, lớn dần, cho tới lúc nó vang đội lại từ bóng tối của hẻm núi. Không có lời nào đáp lại. Rồi anh quay lại chỗ con cá. John Ball muốn họ là bạn của nhau, và ông ta đã mang tới món quà này! Trong ánh lửa, Rod thấy đó là một con cá sẫm màu, kỳ lạ, có vẩy gần như màu đen. Nó to cỡ một con cá hồi lớn, thế nhưng không phải là cá hồi. Đầu nó to nặng, như đầu một con cá mút, thế nhưng cũng không phải là cá mút. Anh nhìn kỹ cái đầu cá hơn, và đột ngột giật mình khi thấy rằng nó không có mắt!

Như một làn sóng, một sự thật quét qua đầu óc Rod, một sự thật nằm phía sau thác nước, nơi John Ball vừa đi vào đó! Vì anh đang cầm trên tay một sinh vật không có mắt của một thế giới khác, một thế giới ẩn náu trong lòng trái đất. Nó là bằng chứng rằng phía sau dòng thác là một cái hang lớn phủ đầy bí mật và những sinh vật không có mắt của bóng tối vĩnh cửu. Và trong cái hang đó, John Ball đã tìm ra thức ăn và nơi ở!