ừ nhiều ngày nay Leila nhận được những bức thư. Những bức thư khiến cô run lên vì lo sợ, nhịp tim cô tăng nhanh, và đầu óc cô không còn nghĩ được đến chuyện gì khác nữa. Sau khi đã đọc những lá thư ấy, cô đốt chúng đi và ném vào bếp lò.

Những bức thư ấy cũng khiến cô mơ tưởng. Mơ tưởng đến một cuộc sống khác. Các câu trong đó đem đến cho các ý nghĩ của cô một nổi hăm hở nhẹ nhàng và cuộc sống của cô có thêm được một chút đợi chờ hồi hộp. Cả hai cái ấy đối với Leila đều mới mẻ. Một thế giới mới mà cô chưa hề biết có thể có đột nhiên mở ra trong tâm trí cô.

- Tôi muốn bay lên! Tôi muốn ra đi! một hôm cô kêu to lên trong khi quét nhà. Được thoát ra ngoài kia! cô kêu to vừa quay tròn chiếc chổi trong căn phòng.

- Cô vừa nói gì vậy?

Sonya ngửng lên, cô ta đang mải lần theo các hình mẫu trên tấm thảm trải dưới nền nhà.

- Không có gì cả, Leila trả lời.

Tự trong cô, cô tự nhủ rằng cô không sao chịu đựng được nữa. Rằng ngôi nhà này là một nơi tù ngục.

Vốn là người không thích đi ra ngoài, bây giờ có cảm giác cô phải đi ra. Cô đi chợ. Mười lăm phút sau cô trở về với bó hành tây và gây nghi ngờ.

- Cô đi ra chợ chỉ để mua hành sao? Cô thích ra mặt ở tiệm bách hóa đến thế sao khi chúng ta chẳng cần gì cả? - Sharifa đang buồn. - Lần sau cô chỉ cần sai một đứa nhỏ đi.

Đúng mua bán là công việc của đàn ông và những người phụ nữ đã luống tuổi. Một cô gái đứng lại để mặc cả với một người bán hàng nam giới hay với những người đàn ông là chuyện không tốt. Tất cả những người có một cái quán hay một cửa hàng đều là đàn ông và dưới thời taliban, chính quyền cấm phụ nữ đi ra chợ một mình - còn bây giờ thì Sharifa, trong tình cảnh bất mãn u sầu của mình, đã cấm cô.

Leila không trả lời. Cứ như cô cần phải nói chuyện với một người bán hành! Cô dùng tất cả chỗ hành đã mua trong khi nấu ăn, vì mỗi mục đích chứng tỏ cho Sharifa thấy cô thực sự cần hành.

Lúc bọn con trai trở về nhà, cô đang ở trong bếp. Cô nghe thấy Aimal tặc lưỡi sau lưng cô và cô co người lại. Tim cô đập nhanh hơn. Cô đã bảo cậu đừng đem những lá thư khác về nữa. Nhưng Aimal lại tuồn cho cô một lá thư mới và một cái gói cứng. Cô giấu chúng dưới áo dài và vội vã đem cất vào hòm của cô.

Trong bữa ăn, cô nhẹ nhàng ra khỏi phòng để đi đến chỗ cô giữ các kho báu của mình. Hai bàn tay run run cô mở hòm và giỡ tờ giấy ra. "L. thương yêu. Bây giờ em phải trả lời anh. Trái tim anh cháy bỏng lên vì em. Em đẹp quá, em có muốn giải thoát nỗi buồn này của anh hay anh phải sống suốt đời trong bóng tối? Cả cuộc anh nằm trong đôi bàn tay em. Anh van em, em nhắn cho anh một dấu hiệu nhỏ thôi. Anh muốn được gặp em, hãy trả lời anh. Anh muốn được chia xẻ cuộc đời anh cùng em. K."

Trong cái gói có một chiếc đồng hồ mặt xanh và một chiếc vòng bạc. Cô ướm thử nhưng vội đặt xuống ngay. Không bao giờ cô có thể đeo chiếc vòng này. Cô sẽ trả lời thế nào khi những người khác hỏi của ai cho? Mới chỉ một mình mà cô đã đỏ bừng mặt lên, và nếu các anh em trai cô hay mẹ cô biết được, sẽ kinh khủng, sẽ xấu hổ biết chừng nào! Sultan cũng như Yunus sẽ lên án cô. Nhận những lá thư này, cô đã phạm một hành vi hoàn toàn vô đạo đức.

"Em có cảm thấy những tình cảm giống anh không?", anh ta viết. Đúng ra, cô không cảm thấy gì cả. Cô điếng người đi vì sợ. Cứ như một hiện thực mới vừa hiện ra với cô. Lần đầu tiên trong đời cô, có một người đòi hỏi cô phải trả lời. Có một người muốn biết cô cảm thấy như thế nào, cô nghĩ gì. Nhưng cô không nghĩ gì cả, cô không có thói quen có một ý kiến. Và cô tự thuyết phục mình rằng cô không cảm thấy gì cả bởi vì cô biết rằng cô phải không cảm thấy gì cả. Các tình cảm là một điều đáng xấu hổ, Leila đã được học như vậy.

Karim, phần anh ta, anh ta có cảm thấy. Anh ta đã nhìn thấy cô một lần. Đấy là cái hôm cô đi cùng Sonya đến khách sạn mang cơm trưa cho Sultan và các cậu con trai. Sultan chỉ thoáng nhìn thấy cô, nhưng có một điều gì đó ở cô đã bảo với anh rằng cô sinh ra là để cho anh. Khuôn mặt tròn và xanh tái ấy, làn da xinh đẹp ấy, đôi mắt ấy.

Karim sống một mình trong một căn phòng ở khách sạn và làm việc cho một kênh truyền hình Nhật Bản. Đấy là một cậu con trai đơn độc. Mẹ cậu đã bị chết vì một mảnh lựu đạn ném vào sân sau nhà họ trong thời nội chiến. Bố cậu đã nhanh chóng tái hôn với một người đàn bà khác, mà Karim không thích và bà ta cũng chẳng thích gì Karim. Bà chẳng biết làm gì với những đứa con đời vợ trước của chồng và bà đánh chúng khi ông ấy vắng nhà. Karim không bao giờ than trách. Bố cậu đã chọn bà ấy chứ không chọn anh em cậu. Sau khi ra trường, cậu đã làm việc vài năm ở hiệu thuốc do bố cậu cai quản ở Jalalabad, nhưng sau một thời gian, cậu không thể sống với cái gia đình mới này của cậu nữa. Em gái cậu lấy một người đàn ông ở Kaboul và Karim đã chuyển đến ở cùng họ. Cậu đã học một vài môn ở trường đại học và khi bọn taliban tháo chạy và các đàn lũ nhà báo kéo đến chiếm các khách sạn và các nhà trọ ở Kaboul, Karim ra mắt và tự giới thiệu sự hiểu biết tiếng Anh của mình với người trả được khá nhất. Cậu gặp may và được một tổ chức đang mở văn phòng tại Kaboul tuyển dụng, nhận được một hợp đồng dài hạn với một đồng lương cao. Người ta thuê cho cậu một phòng ở khách sạn, ở đó Karim làm quen với Mansur và những người khác trong gia đình Khan. Cậu mến gia đình này, hiệu sách, sự hiểu biết, tính chất dễ gần của gia đình. Một gia đình tốt, cậu tự nhủ.

Chỉ cần một lần thoáng nhìn thấy Leila, và thế là xong. Nhưng Leila không hề trở lại khách sạn nữa, vả chăng lần đến khách sạn ấy đã khiến cô không thích. Đấy không phải là một nơi tốt cho một người phụ nữ trẻ, cô tự nhủ.

Chẳng có ai để cậu thổ lộ niềm say mê của mình, Mansur có nghe được hẳn chỉ cười, thậm chí tệ hơn còn có thể làm hại cậu. Chỉ có Aimal biết chuyện và Aimal im lặng. Aimal là sứ giả của Karim.

Karim nghĩ rằng nếu cậu kết bạn với Mansur thì có thể thâm nhập vào gia đình này qua trung gian của cậu ta. Cậu đã gặp may và một hôm Mansur mời cậu ăn tối. Mansur vẫn thường giới thiệu các bạn mình với gia đình và Karim là một trong những người bạn được kính trọng nhất của Mansur. Karim cố hết sức để được đánh giá cao, tỏ ra là người thú vị, biết lắng nghe. Cậu khen lấy khen để các món ăn nấu rất ngon, và điều đặc biệt quan trọng là phải được bà nội đánh giá tốt, bởi vì chính bà là người có tiếng nói quyết định về chuyện Leila. Nhưng người vì chính cô ta mà cậu tìm đến đây, Leila, thì chẳng hề xuất hiện. Cô ở trong bếp lo nấu ăn. Sharifa và Bulbula mang thức ăn lên. Một người đàn ông trẻ không phải là người trong gia đình rất hiếm khi có cơ hội được nhìn thấy các cô gái chưa lấy chồng. Khi bữa ăn đã kết thúc, trà cũng đã uống xong, vào lúc mọi người sắp đi ngủ, cậu được nhìn thấy cô ta lần nữa. Do có lệnh giới nghiêm, những người khách đến ăn tối thường phải ngủ lại ở nhà bạn, và chính Leila là người có nhiệm vụ biến phòng ăn thành phòng ngủ. Cô trải chiếu, đi lấy chăn và gối, và trải thêm một chiếc chiếu cho Karim. Cô không thể còn nghĩ đến chuyện gì khác ngoài việc tác giả những bức thư nọ hiện đang có mặt trong nhà.

Cậu nghĩ cô đã làm xong và sẽ đi vào để cầu kinh trước khi những người khác đi nằm, nhưng cô vẫn còn ở đấy, cúi người xuống trên chiếc chiếu, đuôi tóc dài tết lại trên lưng, chỉ quấn một chiếc khăn quàng nhỏ. Cậu quay người lại ở cửa, bất ngờ và mừng rỡ. Karim còn giữ mãi suốt đêm hình ảnh cô nghiêng xuống trên chiếc chiếu. Hôm sau, cậu thậm chí không hề thấy cả bóng cô dầu chính cô đã đun nước cho cậu rửa mặt, tráng trứng cho cậu ăn sáng, pha trà cho cậu. Thậm chí cô còn đánh giày cho cậu trong khi cậu còn đang ngủ.

Ngày tiếp sau đó, cậu phái cô em gái mình đến thăm những người phụ nữ trong gia đình Khan. Cô ta gặp Leila. Khi một người nào đó làm quen với những người bạn mới, không chỉ những người bạn được giới thiệu với gia đình, mà thường là cả những người họ hàng của anh ta, mà em gái của Karim là người họ hàng gần gũi nhất của cậu. Cô ta biết Karim mê Leila và bây giờ cô tự mình đến quan sát đôi chút và làm quen với gia đình. Lúc trở về, cô kể lại cho Karim những điều cậu đã biết cả rồi.

- Cô ấy làm việc tốt và vất vả. Cô ấy xinh xắn và khoẻ mạnh. Gia đình ấy yên bình và đàng hoàng. Một chỗ tốt đấy.

- Nhưng cô ấy nói những gì? Em thấy cô ấy ra sao? Trông cô ấy thế nào?

Karim nghe không chán những câu trả lời của em gái, cả những lời cô ta mô tả Leila, theo cậu là quá ư nhạt nhẽo.

- Đấy là một cô gái đứng đắn, tôi đã bảo với cậu như thế mà, cuối cùng cô em kết luận.

Vì Karim không còn mẹ, nên cô em gái cậu phải thay cậu xin cưới. Nhưng hãy còn sớm quá, phải làm quen với gia đình ấy thêm nhiều nữa, bởi vì giữa họ không hề có chút quan hệ họ hàng nào. Nếu làm khác, chắc chắn sẽ bị từ chối.

Sau cuộc đến thăm của cô em gái Karim, cả gia đình bắt đầu trêu Leila về chuyện Karim. Leila giả làm ra vẻ dửng dưng khi bị trêu. Cô tỏ ý chẳng quan tâm, dù trong lòng đang bùng cháy. Chừng nào họ còn không biết có những bức thư kia. Cô giận Karim vì đã đẩy cô vào vòng nguy hiểm. Cô dùng một hòn đá đập nát chiếc đồng hồ và ném đi.

Trước hết cô sợ Yunus biết ra chuyện. Trong gia đình, cậu ấy là người hăng hái nhất đề cao một lối sống Hồi giáo khắc nghiệt, tuy chính tự cậu lại không vì thế mà tuân thủ đúng lối sống đó. Ngoài ra cậu là người cô quý nhất trong nhà. Cô sợ cậu nghĩ xấu về cô nếu cậu biết cô đã nhận các lá thư. Một lần có người đã đề nghị với cô một công việc làm một phần thời gian do cô có biết tiếng Anh, Yunus đã không cho cô nhận lời. Cậu không thể đồng ý để cô làm việc trong một văn phòng có cả đàn ông. Leila nhớ lại cuộc nói chuyện giữa hai chị em về Jamila. Sharifa đã kể lại cho cậu nghe chuyện cô gái đã bị chèn nghẹt cho đến chết như thế nào.

- Sao? Yunus hét toáng lên. Chị muốn nói cô gái đã chết vì cái quạt điện bị rò.

Yunus không biết rằng câu chuyện cái quạt điện chỉ là dối trá, rằng Jamila đã bị sát hại bởi vì cô đã tiếp người tình trong phòng ban đêm. Leila tiết lộ câu chuyện thật.

- Kinh khủng, kinh khủng, kinh khủng.

Leila đồng ý.

- Làm sao cô ta lại có thể làm một chuyện như vậy? cậu nói thêm.

- Cô ta? Leila kêu lên.

Cô đã hiểu nhầm tình cảm biểu lộ trên mặt Yunus và tưởng cậu bị sốc, giận dữ và đau buồn vì nghĩ rằng Jamila đã bị chính những người anh em trai của cô chèn nghẹt cho đến chết, trong khi đó là cậu bị sốc và giận dữ về việc cô đã có một người tình.

- Chồng cô ấy đẹp trai và giàu có, cậu bảo, vẫn còn run lên vì tức giận. Thật là xấu hổ. Và đấy lại là một người Pakistan. Chuyện này càng khiến em khẳng định rằng vợ em phải thật trẻ. Trẻ và nguyên vẹn. Và em phải siết chặt cương, cậu cau có.

- Còn vụ giết người?

- Chính cô ta đã phạm tội trước.

Leila cũng muốn mình được trẻ trung và nguyên vẹn. Cô kinh hoảng khi nghĩ đến chuyện bí mật riêng của cô bị phát lộ. Cô không phân biệt được cấp độ khác nhau giữa việc phản bội chồng với việc nhận thư của một cậu con trai. Cả hai đều bị cấm, cả hai đều là xấu, cả hai đều là một mối nhục nếu bị khám phá ra. Bây giờ khi cô đã nhìn thấy ở Karim người sẽ cứu cô, thoát ra khỏi gia đình, cô sợ Yunus sẽ từ chối ủng hộ cậu ta khi cậu ta xin hỏi cô làm vợ.

Đối với cô, vấn đề không phải là tình yêu. Cô mới thoáng nhìn thấy cậu ấy, chỉ từ sau một tấm rèm và qua khung cửa sổ khi cậu ấy đến cùng Mansur. Và qua cái nhìn thoáng qua đó cô thấy được, có thế thôi.

- Cậu ấy trông có vẻ trẻ con, một lúc sau cô nói với Sonya. Cậu ấy bé người và gầy và có một khuôn mặt trẻ con.

Nhưng cậu ta có giáo dục, có vẻ tử tế và không có gia đình. Vì vậy cậu ấy là người cứu cô, bởi vì chắc hẳn cậu có thể đưa cô thoát ra khỏi cuộc sống này. Điểm hay nhất là cậu không có một gia đình lớn, nơi cô có nguy cơ sẽ trở thành một người đầy tớ. Cậu sẽ để cho cô được đi học hay làm việc. Họ sẽ chỉ có hai người với nhau, có thể cậu sẽ muốn đi đâu đó, cũng có thể đi ra nước ngoài.

Chẳng phải Leila chưa từng được ai cầu hôn, đã có đến ba người. Tất cả đều là những người họ hàng, những người họ hàng mà cô không muốn. Một người là con trai của một bà cô, mù chữ và thất nghiệp, lười biếng và chẳng được bất cứ việc gì.

Ngưồi thứ hai là cậu con trai của Wakil, một thằng chúa thộn. Cậu ta không làm việc, chỉ thỉnh thoảng giúp bố cậu trong các chuyến hộ tống của ông.

- Chị mới may mắn làm sao, chị sẽ được một tấm chồng có hai ngón tay, Mansur trêu cô.

Cậu con trai của Wakil, bị mất ba ngón tay vì một bộ pin cậu thao tác không đúng cách đã phát nổ, Leila cũng chẳng muốn. Shakila, chị cô, đã gây áp lực ủng hộ cuộc hôn nhân này. Chị ấy muốn có Leila ở gần mình, nhưng Leila biết rằng cô sẽ tiếp tục là một tên đầy tớ thôi. Cô sẽ mãi mãi bị đặt dưới quyền chỉ huy của chị cô và cậu con trai của Wakil sẽ phải luôn luôn tuân lệnh bố.

Lúc đó mình sẽ không phải giặt quần áo cho mười ba người mà cho hai mươi người, cô tự nhủ.

Shakila sẽ là người đàn bà mạnh mẽ trong nhà còn cô sẽ lại là một con ở. Lần nữa.

Cô sẽ không đi xa được mà sẽ vẫn là tù binh trong gia đình, giống như Shakila tiếp tục sống với đàn gà con và gà mẹ, cùng với những đứa trẻ suốt ngày chạy quấn quanh váy cô.

Người thứ ba là Khaleb. Khaleb là anh em con chú con bác của cô - một cậu con trai đẹp trai và bình thản. Một cậu con trai đã cùng cô lớn lên và cô đánh giá là khá. Nhưng còn gia đình cậu ta, một gia đình kinh khủng. Một gia đình lớn gần ba mươi người. Bố cậu ấy, một ông già nghiêm khắc, vừa ra tù, ông bị kết án đã cộng tác với bọn taliban. Nhà họ bị cướp phá trong thời nội chiến, cũng như phần lớn những ngôi nhà ở Kaboul, và khi bọn taliban đến và thiết lập trật tự, bố của Khaleb kiện vài tên moudjahidin trong làng. Chúng bị bắt và phải nằm tù khá lâu. Khi bọn taliban rút chạy, những người này nắm lại quyền lực ở làng và trả thù bằng cách tống bố Khaleb vào tù.

- Cũng đáng cho ông ấy thôi, chẳng hay ho gì chuyện đi kiện, một đôi người bình luận.

Bố Khaleb nổi tiếng vì tính cách bất thường. Ngoài ra ông ta có hai người vợ cứ gây gỗ với nhau suốt ngày và chẳng mấy khi có thể ngồi cùng nhau trong một phòng. Bây giờ, ông ta đang tính chuyện lấy một bà thứ ba.

- Các bà ấy đã trở nên quá già đối với tôi, tôi phải tìm một bà giữ được cho tôi còn trẻ mãi, ông già bảy mươi ấy giải thích như vậy.

Leila không đủ sức hình dung được những gì sẽ đến với cô trong cái chốn hỗn loạn sẽ là gia đình cô ấy, và Khaleb lại không có tiền, nên họ không bao giờ có thể ở chung cùng nhau.

Bây giờ, số phận đã tốt bụng đem Karim đến cho cô. Cuộc sống mới có đôi chút hiểm nguy này mang đến cho sự thúc đẩy mà cô đang cần và một lý do để hy vọng. Cô không chịu thối lui và tiếp tục đi đến bộ Giáo dục để tìm cách đăng ký làm giáo viên. Khi đã hiển nhiên là không có người dàn ông nào trong gia đình giúp đỡ cô, thì Sharifa thấy thương hại cô. Bà hứa sẽ đi cùng cô. Nhưng rồi thời gian cứ trôi qua và họ chẳng bao giờ đi được. Họ thiếu đúng một cuộc hẹn. Leila lại mất hy vọng, và rồi, thật kỳ lạ, tình thế bỗng trở nên có vẻ khá lên.

Cô em gái của Karim kể cho cậu biết những vấn đề của Leila trong chuyện xin làm giáo viên. Sau nhiều tuần làm việc ráo riết, và do cậu biết một người là cánh tay phải của ông bộ trưởng, Karim tổ chức một cuộc gặp giữa Leila với Rasul Amin, vị bộ trưởng mới của bộ Giáo dục. Leila được mẹ cho phép bởi vì bây giờ cô có thể nhận được công việc làm giáo viên mà cô vẫn mong ước. Rất may là Sultan đang ở nước ngoài và Yunus cũng không thọc gậy vào bánh xe. Cứ như mọi việc diễn ra đúng như cô vẫn mong. Suốt đêm cô cám ơn Thượng Đế và cầu nguyện cho mọi việc được tốt đẹp, việc gặp gỡ với Karim cũng như cuộc gặp ông bộ trưởng.

Karim sẽ qua đón cô lúc 9 giờ. Leila thử rồi lại bỏ đi tất cả các quần áo của cô. Cô thử quần áo của Sonya, của Sharifa, của cô. Sau khi những người đàn ông trong nhà đã ra đi, đám phụ nữ ngồi ra đất trong khi lúc lúc cô lại bước vào với những bộ trang phục mới.

- Chật quá!

- Nhiều hình vẽ trang trí quá!

- Nhiều trang kim quá!

- Mỏng tang thế!

- Sao trông bẩn thế!

Lần nào cũng có một cái gì đó không ổn. Leila thiếu quần áo, bộ sưu tập của cô chỉ gồm từ những chiếc áo pun cũ đã sờn và nhăn nhúm cho đến những chiếc áo óng ánh với những trang trí giả vàng, nhưng cô không có quần áo bình thường nào cả. Những lần hiếm hoi cô mua quần áo, là vào dịp một đám cưới hay đám hỏi, và lần nào cô cũng chọn những gì hào nhoáng nhất. Cuối cùng cô mặc một chiếc áo sơ mi trắng của Sonya và một chiếc váy đen dài. Cũng chẳng có gì quan trọng lắm vì dẫu sao cô cũng sẽ quấn một tấm khăn choàng lớn phủ từ đầu đến hông. Nhưng cô không che mặt, vì Leila đã thôi trùm burkha. Cô đã tự hứa đến khi đức vua trở về, cô sẽ vất bỏ tấm khăn quàng bởi vì lúc đó Afganistan sẽ trở thành một đất nước hiện đại. Buổi sáng tháng Tư khi Zaher Shad đặt bước chân lên đất Afganistan, sau ba mươi năm lưu vong, cô đã dứt khoát treo chiếc burkha của mình lên một chiếc đinh và tự hứa sẽ không bao giờ mặc lại cái thứ trang phục bỉ ổi ấy nữa. Sonya cũng như Sharifa đã làm theo cô. Đối với Sharifa việc ấy khá dễ dàng, phần lớn thời gian trưởng thành bà đã để hở mặt, đối với Sonya thì khó khăn hơn, cô đã chuyển từ tuổi thơ sang thể chế phụ nữ dưới tấm burkha và cau có không chịu gỡ bỏ. Cuối cùng chính Sultan đã cấm cô trùm burkha.

- Tôi không muốn có một người vợ tiền sử, cô là vợ một người đàn ông tự do, chứ không phải chính thống.

Trong nhiều lĩnh vực, Sultan là người tự do. Lúc ở Iran, ông đã mua Âu phục cho Sonya và cho ông. Ông sẵn sàng coi áo burkha là một cái lồng áp bức con người và lấy làm vui mừng là trong chính phủ mới có những người phụ nữ làm bộ trưởng. Ông hết lòng mong muốn Afganistan trở thành một đất hiện đại và ông biết nói một cách hăng say về vấn đề giải phóng phụ nữ. Nhưng trong gia đình ông, ông vẫn là vị trưởng lão chuyên quyền.

Cuối cùng khi Karim đến, Leila đã trùm chiếc khăn quàng và đang đứng trước gương, đôi mắt ánh lên một tia nhìn trước nay họ chưa hề thấy ở cô. Sharifa đi ra trước cô. Leila có phần bị kích động và bước đi đầu cúi xuống. Cô chào qua cậu ta. Mọi việc đều tốt đẹp, cô vẫn còn căng thẳng, nhưng đã bớt kích động đôi chút. Cậu ta trông có vẻ hoàn toàn vô hại. Có vẻ dễ chịu, hơi khác lạ đôi chút.

Karim nói chuyện linh tinh với Sharifa, về các cậu con trai của bà, về công việc. Bà hỏi cậu về gia đình cậu, công việc của cậu. Sharifa cũng định trở lại làm giáo viên. Trái với Leila, giấy tờ của bà đều ổn cả và bà chỉ cần đăng ký lại. Leila có một số vấn đề về các giấy chứng nhận, một số là chứng nhận của trường cô theo học ở Pakistan, số khác là của các lớp tiếng Anh cô đã học. Cô không được đào tạo chút nào về nghiệp vụ nhà giáo, thậm chí cũng chưa xong trung học, nhưng không có cô thì cái trường cô đến xin việc sẽ không bao giờ có giáo viên tiếng Anh.

ở bộ, họ phải chờ nhiều giờ để được gặp ông bộ trưởng. Chung quanh họ có nhiều người phụ nữ đang ngồi, trong các góc, dọc ven tường, người trùm burkha, người không. Nhuều người khác đứng xếp hàng trước vô số cửa giao dịch. Người ta ném ra cho họ các thứ hồ sơ để họ điền vào. Những người phụ nữ xếp hàng la mắng đám nhân viên ngồi sau các cửa giao dịch, và đám nhân viên la mắng những người phụ nữ đang xếp hàng. Như vậy trông có vẻ có một sự bình đẳng nào đó, đàn ông la mắng đàn bà và đàn bà la mắng đàn ông. Một số người trong đám đàn ông, chắc chắn là nhân viên của bộ, đi chạy chạy lại tay ôm những chồng giấy, có vẻ như họ cứ chạy vòng quanh. Mọi người đều la hét. Một người phụ nữ rất già và khô đét bị xây xẩm, bà ta đến sắp xỉu đi mất mà chẳng ai đến giúp bà cả. Mệt lữ, bà bèn ngồi vào một góc và thiu thiu ngủ. Một bà khác ngồi khóc.

Karim biết lợi dụng thời gian phải chờ đợi. Một lúc, cậu đã được ngồi riêng với Leila trong khi Sharifa đi hỏi một điều gì đó ở một cửa giao dịch có người xếp hàng dài.

- Em trả lời anh thế nào?

- Anh biết rằng em không thể trả lời.

- Nhưng em muốn sao?

- Anh biết rằng em không được có ý muốn riêng.

- Nhưng em có thích anh không?

- Anh biết rằng em không thể có ý kiến về điều đó.

- Em có sẽ trả lời đồng ý nếu anh xin cưới em không?

- Anh biết rằng không phải em là người trả lời.

- Em có muốn chúng ta gặp lại nhau không?

- Việc đó, em không thể.

- Tại sao em không thể dễ chịu hơn với anh? Anh không làm em thích ư?

- Gia đình em sẽ quyết định anh có làm em thích không.

Leila bắt đầu thấy khó chịu vì cậu đã sỗ sàng hỏi cô những câu ấy, bởi vì, dẫu thế nào đó nữa, chỉ có mẹ cô và Sultan mới là người quyết định. Tuy nhiên hiển nhiên là cô thích cậu ấy. Cô thích cậu vì cậu là một người cứu cô. Nhưng cô không cảm thấy chút tình cảm nào đối cậu cả. Vậy thì làm sao cô có thể trả lời các câu hỏi của cậu.

Họ phải chờ nhiều giờ. Cuối cùng đến lượt họ. Đằng sau bức rèm là ông bộ trưởng. Ông chào qua họ trước khi cầm lấy những hồ sơ Leila đưa cho ông và ký vào đó mà chẳng cần nhìn. Ông ký bảy cái hồ sơ rồi đưa lại cho họ.

Xã hội Afganistan vận hành như thế đó, cần phải biết một ai đó để có thể thoát ra khỏi nơi đó, một hệ thống đã tê liệt. Không có gì có thể xảy ra mà không có những chữ ký thuận lợi và những chứng nhận. Leila đã gặp được ông bộ trưởng, một người khác sẽ phải điều đình với một nhân vật ít quan trọng hơn. Tuy nhiên, vì ông bộ trưởng phải để phần lớn thời gian trong ngày để ký các tài liệu, của những người đã phải lót tiền tay để có thể đến được chỗ ông, chữ ký của ông ngày càng mất giá.

Leila hình dung bây giờ cô đã có chữ ký của ông bộ trưởng, con đường tiến tới nghề đi dạy học của cô hẳn phải được thông thoáng hơn, song cô còn phải qua vô số bàn giấy, cửa giao dịch và văn phòng nữa. Nói chung, chỉ có Sharifa nói, còn Leila chỉ ngồi nhìn xuống đất. Trong đất nước Afganistan đang phải kêu lên vì thiếu thầy giáo mà việc xin làm giáo viên lại khó đến thế đấy. Tại nhiều nơi, trường học và sách giáo khoa có đủ cả, nhưng chẳng có ai ở đấy để dạy, ông bộ trưởng đã nói như thế. Khi Leila đến văn phòng nơi diễn ra các cuộc kiểm tra để chọn giáo viên mới, các giấy tờ của cô đã nhàu nát hoàn toàn sau khi phải qua những bàn tay đã thao tác chúng.

Cô phải qua một kỳ vấn đáp để chứng tỏ năng lực dạy học. Trong một căn phòng có hai người đàn ông và một người phụ nữ đang ngồi ở một chiếc bàn. Sau khi đã ghi tên, tuổi và quá trình đào tạo của cô, họ chỉ hỏi cô vài câu.

- Cô có biết đức tin Hồi giáo không?

- Không có thần thánh nào khác ngoài Thượng Đế và Mahomet là Đấng Tiên Tri của Người, Leila đọc thuộc lòng.

- Mỗi ngày một người Hồi giáo phải cầu nguyện bao nhiêu lần?

- Năm.

- Câu trả lời đúng là sáu, đúng không? người phụ nữ ngồi sau bàn thử cô, nhưng Leila không nao núng.

- Có thể đối với bà là thế, còn đối với tôi thì là năm.

- Và cô cầu nguyện mỗi ngày bao nhiêu lần?

- Năm lần mỗi ngày, Leila nói dối.

Rồi đến các bài toán. Cô giải được. Rồi một công thức vật lý. Mà cô chưa bao giờ nghe nói đến.

- Nhưng các ông bà có sẽ hỏi tôi bằng tiếng Anh không?

Họ lắc đầu.

- Không, bởi vì lúc đó cô có thể nói bất cứ điều gì cô muốn, họ cười một cách độc ác.

Không người nào trong số họ nói được tiếng Anh. Leila cảm thấy họ không muốn cô hay bất cứ người dự tuyển làm giáo viên nào khác có được việc làm. Sau cuộc kiểm tra và những cuộc thảo luận dài dòng, họ khám phá ra là cô còn thiếu một hồ sơ.

- Hãy trở lại đây khi nào cô có được hồ sơ đó.

Sau tám giờ ở bộ, họ trở về, thất vọng. Đối mặt với những viên chức ấy, chữ ký của ông bộ trưởng cũng chẳng giúp được gì.

- Em chịu thôi, nói cho cùng, có thể là em không muốn làm giáo viên, Leila tuyên bố.

- Tôi sẽ giúp em, Karim cười đáp lời cô, và hứa: bây giờ tôi đã bắt đầu, thì tôi sẽ đi cho đến cùng.

Leila cảm thấy trái tim mình có ấm lên đôi chút.

Ngày hôm sau Karim đi Jalalabad nói chuyện với những người trong gia đình cậu. Cậu kể cho họ nghe về Leila, gia đình cô và bảo họ rằng cậu muốn xin cưới cô. Họ đồng ý và bây giờ chỉ còn việc phái cô em gái của cậu đi. Việc đó hơi kéo dài. Karim sợ bị từ chối và ngoài ra cậu cần có tiền để làm lễ cưới, sắm trang thiết bị, có một ngôi nhà. Hơn nữa, quan hệ của cậu với Mansur có phần hơi nhạt đi. Từ mấy ngày nay, Mansur cứ như không biết đến cậu và chỉ gật đầu chào cậu qua loa. Một hôm Karim hỏi cậu ta liệu mình có làm điều không phải không.

- Tớ phải nói với cậu đôi điều về chuyện Leila, Mansur trả lời.

- Chuyện gì thế?

- Không, thật ra tớ không thể nói với cậu được. Rất tiếc.

- Nhưng có chuyện gì vây? - Karim há hốc mồm. - Cô ấy ốm à? Hay cô ấy có người yêu khác? Có chuyện gì không hay với cô ấy sao?

- Tớ không thể nói với cậu là chuyện gì, bởi vì nếu cậu biết, cậu sẽ không bao giờ muốn lấy nó nữa. Bây giờ, tớ phải đi đây.

Ngày nào Karim cũng năn nỉ Mansur nói cho cậu biết đã có chuyện gì với Leila. Ngày nào Mansur cũng tránh né. Karim hết van nài, khẩn khoản lại đến giận dỗi cau có, nhưng Mansur vẫn không chịu trả lời.

Mansur đã nghe Aimal nói về các bức thư. Lúc đầu, cậu không hề chống đối việc Karim lấy Leila, trái lại là khác, nhưng Wakil cũng nghe phong thanh việc Karim đeo đuổi Leila. Anh ta đã yêu cầu Mansur không để cho Karim gần gũi Leila. Mansur buộc phải làm theo điều người chồng của chị cậu bảo. Wakil mới là người trong gia đình, chứ không phải Karim.

Wakil cũng đã trực tiếp đe dọa Karim.

- Tôi đã chọn cô ấy cho con trai tôi. Leila là người của gia đình chúng tôi và vợ tôi muốn cô ta lấy con trai tôi, và tôi cũng vậy, và điều đó cũng khiến Sultan và mẹ cô ta vui lòng, vì lợi ích của chính cậu, tốt hơn hết là cậu nên tránh ra.

Karim chẳng thể đáp lại gì nhiều với Wakil, người lớn tuổi hơn cậu. Hy vọng duy nhất của cậu là Leila sẽ chiến đấu vì cậu. Nhưng có chuyện gì đó không ổn với Leila chăng? Điều Mansur nói, có đúng thật không?

Karim tự hỏi lại chính mình về toàn bộ câu chuyện đi hỏi vợ này.

Trong thời gian đó, Wakil và Shakila đến thăm Microyan. Leila biến mất trong bếp để nấu ăn. Sau khi họ ra về, Bibi Gul loan báo:

- Họ đến hỏi con cho Saùd.

Leila đứng im, tê điếng người.

- Mẹ đã trả lời là mẹ thấy được, nhưng mẹ phải nói chuyện với con đã, Bibi Gul nói thêm.

Bao giờ Leila cũng nghe theo lời khuyên của mẹ. Bây giờ cô im lặng. Cậu con trai của Wakil. Với cậu ấy, cô sẽ có một cuộc sống giống hệt như cuộc sống cô đang có hiện giờ - chỉ trừ mỗi điều là cô sẽ có thêm nhiều nhiệm vụ nữa phải làm tròn. Cô sẽ có thêm một ông chồng chỉ có hai ngón tay, một ông chồng chưa bao giờ giở một trang sách.

Bibi Gul nhúng một mẩu bánh mì vào chỗ dầu trong đĩa của bà và đưa lên miệng. Bà thấy một cái xương trong đĩa của Shakila và cầm lên mút lấy tủy vừa nhìn cô con gái của mình.

Leila cảm thấy cuộc sống của cô, tuổi trẻ, hy vọng của cô đang tuột đi mất - mà chẳng có lối thoát nào cứu vãn được. Cô cảm thấy trái tim mình nặng trĩu xuống như một tảng đá và thấm đẫm cô đơn, mãi mãi tan vỡ mất rồi.

Leila quay người lại, cô bước ba bước về phía cửa, nhẹ nhàng đóng cửa lại sau lưng cô và bỏ ra đi. Chỉ còn lại trái tim cô tan nát. Chỉ một chốc nữa thôi nó sẽ lẫn vào đám bụi bay vào vần vũ qua khung cửa sổ, phủ lên tấm nệm. Tối nay, chính cô sẽ phải quét chỗ bụi đó, và đổ ra sân.