hị Sophie đến giúp tôi mặc quần áo lúc bảy giờ. Chị cài khăn che mặt lên tóc tôi, tôi đành phải dùng chiếc khăn đơn giản mà tôi đã làm. Rồi có người hỏi tôi sao lâu thế, tôi phải vội vã hất tay chị Sophie ra để đi xuống nhà. Bỗng chị la lên bằng tiếng Pháp:

- Khoan đã, nhìn vào gương đi.

Tôi đã đến cửa bèn quay lại nhìn vào gương, một bóng người mặc áo cưới, trùm khăn lưới che mặt không giống gì tôi hết, mà như hình ảnh một kẻ xa lạ nào. Tôi đứng ngây người một lúc

Rồi lại có tiếng gọi và tôi xuống lầu. Anh đợi tôi dưới chân cầu thang. Anh nói:

- Em nhẩn nha lâu qúa. Anh nôn nóng qúa trời.

Chúng tôi vào phòng ăn, anh nói:

- Em xinh như một đóa huệ

Anh bảo tôi chỉ có mười phút để ăn điểm tâm, nhưng tôi nào có ăn được!

Anh lại rung chuông, rồi hỏi John:

- Đã chuẩn bị xe chưa?

John trả lời rồi. Anh ấy lên lầu mang hành lý của tôi xuống. Tôi thấy ngựa đã được đóng vào xe. Anh nói với chị hầu gái:

- Chúng tôi không muốn đi xe đến nhà thờ, nhưng chị phải cho chuẩn bị sẵn sàng đợi lúc chúng tôi trở về

Anh lại quay qua hỏi tôi:

- Đã xong chưa em?

Tôi đứng dậy. Không có phụ dâu, không có bà con thân thuộc tham dự, chỉ độc nhất hai chúng tôi. Khi chúng tôi đi qua phòng khách, bà Fairfax đứng đấy.Tôi muốn dừng lại nói ít lời với bà, nhưng anh đã nắm chặt tay tôi, tôi phải vội vã bước theo anh. Tôi phân vân không biết có chàng rể nào như anh ấy không: quyết đoán, vội vàng

Khi chúng tôi đến cổng nhà thờ, chúng tôi bước đi thật nhanh đến nỗi muốn hụt hơi. Anh dừng lại trướckhi mở cổng rồi hỏi tôi:

- Anh có thô bạo không? Tựa vào vai anh một chút đi em!

Chúng tôi nghỉ ngơi một chút rồi bước vào ngôi nhà thờ vắng vẻ.Vị mục sư mặc chiếc áo xếp trắng đang đứng đợi chúng tôi, thầy trợ tế đứng bên cạnh ông. Tất cả đều yên lặng, trừ tiếng động của hai người khách lạ đã đi vào trước chúng tôi. Khi chúng tôi cùng nhau tiến đến bàn thờ thì tôi nhận thấy họ đang di động ở phía sau nhà thờ.

Thủ tục bắt đầu. Vị mục sư bước lên, hơi nghiêng người về phía chúng tôi, nói những lời mở đầu như ông đã từng nói khi làm lễ cưới:

- Tôi có bổn phận chịu trách nhiệm về việc hai người lấy nhau... Nếu có bằng cớ nào về mặt pháp luật ngăn cản hai người lấy nhau, thì xin qúy vị cứ thú thực ra...

ông ngừng nói, theo luật của lễ cưới.

Có khi nào người ta trả lời trong lúc ông ngừng nói không. Có lẽ chưa có lầnnào trong hằng trăm nămnaỵ ông mục sư không rời mắt khỏi cuốn sách, ông sắp hỏi tiếp Rochester câu:"ông chấp nhận người đàn bà này làm vợ phải không?" Thì bỗng nhiên có tiếng nói vang lên:

- Đám cưới không thể tiến hành được. Tôi tuyên bố có bằng nchứng cản trở đám cưới đây.

ông mục sư rời cuốn sách nhìn lên, ông đứng lặng người.Thầy trợ tế cũng vậy.Rochester nhúc nhích hai bàn chân, đứng thẳngngười lên, nói:

- Xin qúy ngài tiếp tục đi, tiếp tục đi chọ

Tất cả im lặng. ông mục sư nói:

- Tôi không thể tiếp tục được, chừng nào tôi xét ra bằng cớ đúng sai cái đã.

Rochester đứng yên,vẻ ương ngạch, nghiêm khắc, chỉ còn biết nắm chặt lấy tay tôi mà thôi.Anh nắm tay tôi chặt làm sao!Mặt anh như tạc bằng đá cẩm thạch!Đôi mắt anh long lanh, nhìn họ chằm chằm, man dại

ông Wood, vị mục sư cũng tỏ ra qúa sững sờ. ông hỏi:

- Tính chất của bằng chứng ra sao?Có lẽ phải giải thích cho rõ ràng đấy.

Có tiếng trả lời:

- Tôi có đây

Người vừa nói tiến ra trước mặt mọi người. ông ta nói một cách rõ ràng, bình tĩnh, chắc nịch:

- Đây là bằng cớ về việc hôn nhân trước đây. ông Rochester đã có một người vợ hiện còn đang sống.

Nghe xong, tôi bủn rủn cả chântay, nhưng tôi cố làm ra vẻ bình tĩnh.Tôi nhìn Rochester,khiến anh nhìn lại tôi. Mặt anh đanh lại như đá, anh không nói một tiếng. Hình như anh xem thường tất cả. Không nói năng, không mỉm cười với tôi, cũng không tỏ ra lưu ý đến tôi, anh chỉ nắm lấy thắt lưng tôi và ôm chặt tôi vào người anh. Thế rồi anh hỏi người lạ mặt:

- ông là ai?

- Tôi là Briggs, luật sư biện hộ, ở LuânĐôn tới.

- ông gán cho tôi một người vợ à?

- Tôi xin nhắc ông nhớ vợ ông còn sống và luật pháp công nhận, mặc dù ông không công nhậnđiều đó

- Xin ông đưa ra bằng cớ, ông cho biết têntuổi, gốc gác và địa chỉ của người ấy

- Tất nhiên

ông Briggs nói xong, từ từ lôi trong túi áo ra một tờ giấy, ông đọc rõ ràng:

"Tôi ký tên dưới đây, xác nhận vào ngày 20 tháng 10 năm 18.. ( cách đây 15 năm), Edward Fairfax Rochester ở tại Thornfield Hall và Ferndean Manor, đã cưới chị tôi tênlà Bertha Manson, con gái của Jonas Mason ở Spanish Town và hiện tại tôi đang giữ một bản sao.

Ký tên: Richard Mason"

Rochester lại nói:

- Nếu đó là một tài liệu cho rằng trước đây tôi đ0ã kết hôn thì có gì chứng tỏ rằng người đàn bà ấy còn sống đâu?

Người luật sư liền đáp:

- Cách đây ba tháng, người ấy còn sống

- Tại sao ông biết?

- Tôi có nhân chứng đây. ông Mason đâu, xin mời ông bước ra đây

Một bóng người thứ hai trongnhà thờ bước ra, đến gần chúng tôi. Đúng là ôngMason. Rochester nhìn thẳng vào mặt anh ta, đưa tay lên định đánh hắn, nhưng hắn đã tránh khỏi. Rochester bèn hỏi hắn:

- Mày nói cái gì đây, hả?

- Hai môi nhợt nhạt của Masonnói lí nhí cái gì đóchẳng ai nghe cả. Rochester lại hét lên:

- Tao hỏi lại, mày nói cái quái gì đây?

ông mục sư bèn can thiệp vào:

- Thưa qúy ông, qúy ông đừng quên đây là chốn thiêng liêng

Rồi quay qua Mason, ông hỏi:

- Thưa ông, ông biết chắc người đàn bà vợ ông ta còn sống à?

Người luật sư bảo y:

- Can đảm lên, nói đi

Mason nói to hơn:

- Bà ấy còn sống ở Thornfield Hall. Tôi đã gặp bà vào tháng tư vừa rồi. Tôi là em trai của bà ấy

ông Wood la lên:

- ở Thornfield Hall ư? Khó tin qúa! Thưa ông, tôi là một cư dân lâu năm ở đây, có bao giờ tôi nghe có một bà Rochester ở Thornfield Hall đâu Tôi thấy Rochester mỉm cười khinh khỉnh, anh lẩm bẩm:" Không, ta đã cẩn thận để không ai biết chuyện này - hoặc biết bà ta dưới cái tên ấy."Anh nghĩ một lát, rồi dường như quyết định dứt khoát:

-Thôi, đủ rồi. ông Wood, xếp sách lại đi, cởi áo lễ ra. Này John Green( anh quay qua thầy trợ tế), về đi. Hôm nay không cưới xin gì hết

Rồi anh tiếp tục nói một mạch, giọng đanh lại:

- Tội hai vợ là một tội lớn, và tôi là kẻ hai vợ. Tôi không hơn gì qủy sứ. Nhưng số phận đã chơi khăm tôi, hay Trời đã thử thách tôi không biết, nhưng tôi hy vọng đây là lần cuối. Thưa qúy ông, nhưng điều ông luật sư và thân chủ của ông nói đều đúng sự thật. Qúy vị không bao giờ nghe có một bà Rochester ở trong nhà tôi hết, nhưng có lẽ qúy vị có nghe đồn về một kẻ điên bí mật, bị nhốt trong phòng khóa kín. Bây giờ thì tôi xin báo cho qúy vị biết kẻ điên đó chính là vợ tôi, tôi đã cướ`i bà ấy cách đây mười lăm năm, tên là Bertha Mason, chị ruột của cái tên mặt trắng đang run rẩy này. Nào, Richard, vui lên! Tao không thèm đánh một đứa giống đàn bà như mày đâu! Đừng sợ!

Rochester lại nói tiếp cho mọi người nghe:

- Bertha Mason bị điên, cô ấy sinh trưởng trong một gia đình điên loạn. Mẹ cô, một người ở Creole, vừa điên vừa nghiện rượu, tôi phát hiện ra việc này sau khi tôi đã cưới con gái bà. Trước đó họ đã giữ kín chuyện bí mật gia đình, còn Bertha thì biết nghe lời cha mẹ. ôi qủa thật tôi đã có một người vợ dễ thương: trong trắng, giản dị, không ngoan. Qúy vị cứ tưởng tượng tôi là một người hạnh phúc. Tôi đã trải qua những cảnh tượng sống động như thế.Xin mời qúy vị đến nhà tôi thăm cô ấy, để xem con người mà tôi cưới, xét thử tôi có quyền xé bỏ hôn thú không, và tôi có quyền tìm kiếm người bạn đời ít ra cũng phải là người chứ!

Anh quay qua tôi và nói:

- ông Wood à, cô gái này cũng không biết gì về chuyện thương tâm này của tôi, cũng như ông vậy. Cô ấy cứ ngỡ tất cả đều hợp pháp.Cô ấy đâu có ngờ mình đang bị cả một nhóm khốn nạn đánh bẫy, đã gắn bó với một kẻ vũ phu, điên khùng xấu xạ Nào, xin qúy vị theo tôi để xem tận mắt cho rõ tận tường.

Vẫn nắm chặt tay tôi, anh bước ra khỏi nhà thờ. Các ông Wood, Briggs và Mason bước theo.

Về đến trước nhà, chúng tôi thấy chiếc xe đang chờ sẵn. Rochester lạnh lùng bảo John:

- Đem hết vào chuồng ngựa đi John! Hôm nay không dùng xe đâu

Thấy chúng tôi về tới, gia nhân bước ra chào mừng chúng tôi. Anh lại la lên:

- Thôi, dẹp hết cái trò chúc mừng đi! Mười lăm năm rồi, trễ qúa rồi!

Năm người chúng tôi ở nhà thờ về liền đi lên lầu, bước dọc theo hành lang rồi lên tầng bạ

Chiếc cửa đen thấp được mở ra, chúng tôi bước vào phòng trang hoàng bằng vải hoa. Chiếc giường lớn vẫn nằm ở giữa phòng, chiếc cửa ở tường vẫn còn đấy.

Rochester nói:

- Mason, chú biết phòng này rồi chứ, bà ấy cắn chú, đâm chú ở đây mà

Anh mở cửa trong và chúng tôi bước vào phòng không có cửa sổ. Một ngọn đèn treo trên trần nhà bằng một sợi xích. Grace poole cúi mình trên lò sưởi, chiếc lò được một tấm chắn bằng sắt lớn che kín. Chị ta đang quậy cái gì trong bình trên lò sưởi

Trong bóng tối ở cuốn phòng, một sinh vật đang chạy lui chạy tới, bởi vì thoạt tiên chúng tôi không biết nó là vật hay là người, chỉ biết hình như nó đi trên bốn chân. Mặc dù nó mặc áo quần, nó vẫn gầm lên như một con thú hoang kỳ lạ. Tóc đen, rối bời như cái bờm một con thú, che kín đầu và mặt nó.

Rochester nói:

- Xin chào chị Poole, hôm nay cô ta khỏe chứ?

Chị Grace đáp:

- Hôm nay chúng tôi khỏe thưa ông.Xin cám ơn ông. Bà ấy bẳn gắt nhưng không hung dữ.

Một tiếng hét lớn trả lời cho nhận xét của chị. Con vật đứng dậy và bây giờ nó đứng trên hai chân sau.

Chị Grace Poole báo động:

- A, thưa ông, bà thấy ông rồi đấy. ông hãy coi chừng

Rochester nói:

- Chỉ một lát thôi, chị Grace ạ

Người điên kêu rống lên, rẽ tóc sang hai bên, nhìn chằm chằm mấy người khác. Qúa xúc động, tôi nhận ra khuôn mặt tím ngắt man rợ ấy, dáng dấp gớm ghiếc ấy.

Chị Poole tiến tới phía chúng tôi:

- ông không biết được bà ấy có vũ khí gì đâu, thưa ông. Bà ấy thủ đoạn lắm.

Rochester nói:

- Tôi chắc bà không có dao. Tôi đã đề phòng rồi

Mason nói, giọng lo sợ:

- Chúng ta nên đi khỏi đây thôi.

Bỗng Grace la lên:

- Coi chừng!

Ba ngừời đàn ông tháo lui, Rochester đẩy tôi ra sau lưng anh. Đúng lúc ấy người điên chồm lên anh, hai tay siết cổ anh, lấy răng cắn má anh.Hai ngưới vật lộn, bà ta to lớn và rất mạnh. Dù anh khỏe mạnh, bà ta cũng khoến anh gần ngộp thở. Anh có thể tát cho bà ta thả anh ra, nhưng anh không muốn đánh bà, chỉ vặn tay để bà buông cổ anh ra mà thôi.

Cuối cùng, anh nắm chặt hai cánh tay người điên. Grace đem đến sợi dây, và hai người buộc bà ta vào chiếc ghế. Ba ta la hét vùng vẫy, tiếng ồn làm cho khách đang đứng xem khiếp đảm.

Rochester quay lại nói với chúng tôi:

- Đấy, vợ tôi đấy! Đó là vòng tay âu yếm dành cho tôi, tình thương dịu ngọt dành cho những lúc nhàn nhã của tôi! Còn đây là người tôi ao ước lấy làm vợ(anh đặt bàn tay lên vai tôi), người con gái đang đứng nghiêm trang, yên lặng trước cửa địa ngục này, đang nhìn những cử chỉ hung bạo của một con qủy. Thưa các ông Wood, Briggs, qúy vị hãy nhìn sự khác nhau giữa họ. Hãy so sánh đôi mắt trong sáng này với đôi mắt điên dại đằng kia, so sánh khuôn mặt này với khuôn mặt qủy sứ kia! Hãy xét cho tôi, ông mục sư của nhà thờ và ông luật sư của luật pháp! Bây giờ xin qúy vị hãy đi đi. Tôi phải nhốt cái vật qúy giá của tôi lại.

Chúng tôi đi ra khỏi cái phòng đáng sợ ấy. Rochester ở nán lại để dặn dò chị Grace thêm.

Khi đi xuống cầu thang, ông luật sư nói với tôi:

- Thưa cô, cô không đáng trách. ông chú của cô chắc sẽ hài lòng khi nghe tin này, nếu ông vẫn còn sống khi ông mason trở lại Madeira

Nghe thế, tôi đứng yên giữa hành lang rộng, hết sức ngạc nhiên, tôi bèn hỏi:

- Chú tôi ư? Chú ra sao? ông biết chú ấy à?

- ông Mason biết. ông ấy buôn bán với ông Eyre nhiếu năm naỵ Khi chú cô nhận được thư cô báo tin cô sắp làm đám cưới với ông Rochester, thì ông Mason tình cờ có mặt ở Madeira, trên đường đi Jamaicạ Chắc cô cũng nghĩ ra rằng ông Mason đương nhiên phải tiết lộ cho chú cô nghe việc ông Rochester đã cưới chị ông ấy trước đây.

Tôi lắng nghe. Số phận thật độc ác và lạ kỳ đã xui tôi gửi thư cho chú để ông đóng một vai trò quan trọng trong việc tiết lộ câu chuyệnhôm naỵ Nhưng ông Briggs lại nói tiếp:

- Thưa cô Eyre, tôi rất buồn khi báo cho cô biết, chú cô hiện bệnh rất nặng, ông đang ở trong tình trạng nguy kịch. ông ấy yêu cầu ông Mason phải tranh thủ thời giờ để đến đây ngăn cản cuộc hôn nhân sai trái này. Việc xảy ra thật đáng tiếc cho cô, và chắc đã làm cho cô xúc động, nhưng tôi lại vui thích và ông ta đã đến đúng giờ. ông ấy đến nhờ tôi giúp đỡ và tôi đã bằng lòng tham gia giải quyết công việc này. Tôi muốn khuyên cô nên theo ông mason đi Madeira, nhưng tôi lại sợ chú cô không bình pghục được. tốt hơn là nên đợi đếnkhi nhận được tin tức mới.

ông Mason vào phòng khách với chúng tôi. ông Briggs quay qua hỏi:

Còn ở lại làm gì nữa không?

Mason lộ vẻ lo âu:

- Không, không. Chúng mình đi thôi.

Không đợi chào Rochester, cả hai bỏ đi. ông mục sư nán lại một chút rồi cũng bỏ đi.

Tôi lên phòng, đóng kín cửa lại. Không khóc vì tôi vẫn bình tĩnh, nhưng tôi cởi hết áo cưới, cới khăn che, và thay lại áo quần cũ tôi mặchôm quạ Tôi suy nghĩ đến việc phải làm.

Tôi ngồi xuống ghế, để hai tay lên bàn, tửa đầu vào lòng hai bàn taỵ Bây giờ tôi phải thực sự đối diện với hoàn cảnh trước mắt.

Jane Eyre hôm qua đâu rồi? Cuộc đời và hy vọng của cô ta đâu rồi? Tương lai của cô ta ra sao?Cô đã là một người đàn bà hạnh phúc, hăng hái, gần thành một cô dâu, bây giờ cô trở lại là một cô gái đơn độc, lạnh lùng, thất vọng. Một cơn giá lạnh mùa đông đã xảy ra vào lúc ấm áp của tiết trung hạ, những hy vọng đáng yêu đáng mến của tôi hôm qua đang đơm hoa kết trái thì hôm nay héo úa lạnh lùng, hết sinh khí và bất động. Niềm tin của tôi vào ông Rochester đã chết, đã bị hủy diệt. Tôi không có tương lai nữa.

Tôi không tả hết những giờ phút đắng cay ấy được. Thật như linh hồn tôi đang chìm đắm trong bể nước, và lũ lụt đang cuốn phăng tôi đi.