ối thứ Hai, Raoul tới gặp bà Fauvel với bộ mặt bơ phờ nhớn nhác, đến nỗi bà Fauvel không thể không kêu lên:

- Raoul… Có chuyện không may gì thế.

- Thưa mẹ, đây sẽ là chuyện không may cuối cùng của con!

Bà Fauvel chưa bao giờ thấy con mình như thế này. Bà bước tới bên anh và gặng hỏi:

- Có chuyện gì vậy? Raoul, con trai của mẹ, con nói đi!

Raoul nhẹ nhàng đẩy mẹ ra:

- Con thật không xứng đáng với mẹ.

Bà Fauvel định phản đối nhưng Raoul nói tiếp:

- Ồ! Con biết lỗi con rồi. Con sinh ra không phải là người xấu. Ôi! Thưa mẹ, giá như từ hồi bé con đã có mẹ ở bên. Sống giữa những kẻ xa lạ, con chẳng có ai khuyên bảo ngoài bản năng của mình. Than ôi! Khi gặp được mẹ thì con đã trở thành người xấu rồi. Con đã trở nên sa đọa và hư hỏng. Con đã làm cho mẹ đau khổ. Bây giờ khi con nhận ra rằng chỉ có gần mẹ là hạnh phúc thì đã quá muộn.

Raoul ngừng lời như nghẹn ngào muốn khóc.

- Biết hối hận thì không bao giờ muộn cả, con ạ.

Bà Fauvel thì thầm.

- Ồ không, muộn mất rồi…

- Con cứ nói đi, mẹ không phải là mẹ con sao?

Raoul có vẻ do dự như đang hoảng sợ trước đòn đánh khủng khiếp mà y sắp tung ra. Cuối cùng y đáp khẽ:

- Con chết mất!

- Chết ư?…

- Vâng. Con bị ô danh bởi một sai lầm lớn.

- Raoul!…

- Mẹ đừng sợ, con sẽ không làm nhục tên tuổi mà mẹ đã cho con đâu. Con có đủ can đảm để kết liễu đời mình khi bị nhục. Thôi mẹ ạ… Đừng khóc nữa… Số phận con chỉ có lối thoát trong cõi chết…

- Đồ vô ơn!… Mẹ đã bao giờ trách con điều gì chưa?

- Chưa bao giờ. Cho nên khi con chết con sẽ cầu phúc cho mẹ.

- Con chết ư!…

- Cần phải như thế, mẹ ạ, danh dự buộc con phải hành động như vậy.

- Trước nỗi đau mới này, bà Fauvel không còn nhớ gì đến những lỗi lầm trước đây của Raoul nữa.

- Con đã làm gì vậy? - Bà lắp bắp hỏi.

- Người ta cho con vay tiền. Con đã chơi bạc và thua hết.

- Khoản tiền có lớn không?

- Cũng không lớn, nhưng cả con lẫn mẹ đều không thể trả được. Vì mẹ có còn gì nữa đâu?

- Mẹ sẽ đi gặp ngay ông Louis hỏi vay cho con…

- Thưa mẹ, ông Louis đi vắng một tuần. Mà tối nay con phải trả người ta. Thôi, con đã suy nghĩ kỹ rồi. - Y rút trong túi ra khẩu súng ngắn và cười gượng: - Cái này sẽ giải quyết tất cả.

Bà Fauvel hoang mang cực độ nên không còn nhận ra được mưu mô xảo trá của Raoul. Bà bảo:

- Con hãy đợi một lát. Khi ông Fauvel về mẹ sẽ hỏi xin… - Con cần bao nhiêu?

- 300.000 franc.

- Ngày mai mẹ sẽ đưa cho con.

- Con cần ngay tối nay.

Bà Fauvel vặn vẹo đôi tay với vẻ tuyệt vọng điên rồ:

- Sao con không đến sớm hơn? Con không tin mẹ sao?… Bây giờ chẳng còn ai ở phòng két nữa… nếu không! …

Raoul chỉ đợi có thế liền reo lên:

- Két bạc ư! Nhưng mẹ biết chìa khóa ở đâu chứ?

- Phải, mẹ biết.

- Thưa mẹ, mẹ đưa cho con. - Raoul van xin.

- Khốn nạn thân con!..

- Mẹ hãy cứu mạng sống cho con.

Lời cầu xin ấy làm bà Fauvel mủi lòng, bà cầm đèn bước vào phòng ngủ, mở ngăn kéo tủ bàn giấy lấy chìa khóa két của ông Fauvel. Nhưng khi chuẩn bị đưa cho Raoul, bà bỗng suy tính:

- Không, Bà lắp bắp… không, không thể được.

Raoul không nài nỉ mà tỏ ra muốn rút lui:

- Phải,… Thế thì, thưa mẹ, con xin hôn mẹ lần cuối cùng.

Bà Fauvel bảo y dừng lại:

- Raoul, con định làm gì với chìa khóa này? Con có biết mật mã không?

- Không, nhưng con cứ thử xem.

- Con không biết là trong két không bao giờ có tiền ư?

- Con cứ thử. Nếu có tiền thì có nghĩa là Chúa có lòng thương hại mẹ con ta.

- Thế thì chìa khóa đây, cầm lấy.

Raoul và bà Fauvel run rẩy cầm đèn bước xuống phòng két theo lối cầu thang bí mật. Bà Fauvel tin rằng mưu toan mở két của Raoul chỉ là vô ích. Bà đang muốn kéo dài thời gian để đợi đến mai, mặc dù bà chưa biết rằng ngày mai bà sẽ phải giải quyết như thế nào.

Xuống tới phòng két, Raoul đặt đèn lên bàn rồi vừa cố lấy lại vẻ bình tĩnh ngoài ý muốn, y vừa thành thạo xoay năm nút bấm làm thành hàng chữ “GYPSY”. Sau đó nhẹ nhàng tra chìa vào ổ khóa. Trước đây trong những lần đến thăm Prosper, y đã để ý theo dõi anh vặn chìa khóa như thế nào rồi. Y vặn một vòng, lại ấn chìa khóa, lại vặn vòng thứ hai, lại ấn và vặn lần thứ ba. Trống ngực y đập thình thình đến nỗi có khi bà Fauvel cũng có thể nghe thấy: két sắt đã mở ra.

Raoul và bà Fauvel đều thốt lên tiếng kêu, bà thì kêu vì hoảng hốt, còn y thì vì đắc thắng.

- Đóng ngay lại!… Bà Fauvel kinh ngạc và hoảng hốt kêu lên. - Đóng lại ngay!

Rồi như điên dại, bà lao tới nắm tay Raoul kéo mạnh ra đến nỗi làm chiếc chìa khóa bị tuột ra khỏi ổ chạy sượt một vệt dài và sâu trên cánh cửa két. Nhưng Raoul đã kịp nhìn thấy trên ngăn trên của két có ba bó tiền giấy. Y liền với tay trái vơ cả ba bó tiền nhét vào ngực áo. Bị kiệt sức bởi cơn gắng sức vừa rồi và bởi bị xúc động quá mức, bà Fauvel buông tay Raoul ra và lảo đảo vịn tay vào lưng ghế cho khỏi ngã. Bà bảo Raoul:

- Raoul, mẹ van con, trả lại tiền đi. Ngày mai mẹ sẽ cho con gấp mười lần. Mẹ van con, con hãy thương mẹ.

Raoul không nghe thấy. Y đang lo lắng nhìn vết xước trên cánh cửa két.

- Ít ra thì con cũng đừng lấy cả. Con hãy lấy đủ dùng thôi.

- Để làm gì? Đằng nào thì vụ ăn cắp cũng sẽ bị phát giác.

- Bởi vì để mẹ sẽ thu xếp. Mẹ sẽ bảo ông André là mẹ lấy.

Raoul cẩn thận đóng két lại rồi bảo:

- Đi thôi mẹ, có thể người đầy tớ vô tình không thấy mẹ con ta trên phòng khách và sẽ thắc mắc.

Thái độ thờ ơ nhẫn tâm ấy làm cho bà Fauvel phẫn nộ:

- Càng hay! Cứ để cho người ta bắt được đi. Thế là tất cả sẽ kết thúc. Ông André sẽ đuổi tao như một con khốn nạn, nhưng tao sẽ không hy sinh những người vô tội. Ngày mai người ta sẽ kết tội Prosper. Ông Clameran đã cướp người yêu của cậu ấy, còn mi thì muốn cướp danh dự của cậu ấy. Tao không muốn như vậy nữa.

Bà nói rất to làm cho Raoul hoảng sợ. Y đang lo anh chàng bảo vệ ngủ ở phòng ngoài có thể nghe thấy.

- Đi thôi mẹ! - Y nói và nắm lấy tay bà.

Nhưng bà bám lấy một chiếc bàn để cưỡng lại.

- Tao đã hèn nhát để mất Madeleine rồi. Tao sẽ không để mất Prosper nữa đâu.

Raoul đành đưa ra lý lẽ cuối cùng, y cười trơ tráo:

- Thôi được! Chẳng lẽ mẹ không hiểu là con đã thỏa thuận với Prosper để chia đôi à?

- Vô lý!…

- Chẳng lẽ mẹ tưởng rằng con biết được mật mã là do vô tình hay sao?

- Prosper là người lương thiện.

- Tất nhiên, cả con cũng vậy. Chỉ có điều chúng con thiếu tiền.

- Mi nói dối.

- Không, thưa mẹ. Madeleine đã xua đuổi Prosper, và anh ta đã cố hết sức để tự an ủi mình, nhưng khốn nạn thay cho anh ta, muốn tự an ủi thì phải có tiền.

Y cầm đèn rồi nhẹ nhàng nhưng kiên quyết đẩy bà Fauvel đi về theo lối cầu thang. Bà đành nghe theo, vì bà đang bối rối về những điều vừa nghe được.

- Sao? Bà thều thào. Prosper mà lại ăn cắp!…

- Mẹ hãy trả lại chìa khóa vào ngăn tủ. - Raoul bảo khi họ về tới phòng ngủ.

Nhưng bà có vẻ như không nghe thấy. Thế là y tự mình cất chìa khóa rồi dắt bà ra phòng khách và đặt bà ngồi vào một chiếc ghế bành. Bà đang tỏ ra hoang mang đờ đắn đến nỗi Raoul sợ hãi tự hỏi không biết bà có phát điên không.

- Raoul, - Bà thều thào. - Con của ta, con đã giết ta rồi!…

Giọng bà dịu dàng thấm thía và tuyệt vọng đến nỗi Raoul xúc động đến tận đáy lòng và định trả lại tiền. Nhưng nghĩ đến Clameran y lại thôi.

Thế là, khi nhìn thấy bà Fauvel rụng rời trên ghế và đang sợ gặp ông Fauvel hay Madeleine về, Raoul liền hôn lên trán bà rồi chuồn thẳng.

Lão Clameran đang sốt ruột ngồi đợi ở phòng ăn dưới khách sạn. Khi thấy Raoul xuất hiện, lão lo lắng đứng bật dậy hỏi:

- Thế nào?

- Xong rồi, thưa chú. Nhờ có chú mà bây giờ cháu trở thành kẻ khốn nạn nhất trên đời. Chú hài lòng nhé, đây là khoản tiền sẽ làm cho ba người phải trả giá bằng danh dự và có thể là bằng cả mạng sống nữa đấy.

Lão Clameran không để ý đến câu nói lăng nhục của Raoul. Lão run rẩy cầm lấy bó tiền lật đi lật lại như để tin chắc là mình đã thành công thật sự.

- Bây giờ, - Lão nói. - Madeleine đã thuộc về ta!

Raoul im lặng, thái độ vui vẻ của ông chú đã làm cho y phẫn nộ và cảm thấy nhục nhã. Nhưng Louis hiểu lầm nguyên nhân thái độ buồn bã của Raoul. Lão mỉm cười hỏi:

- Chuyện này khó khăn lắm hả?

- Tôi cấm ông, - Raoul điên tiết quát lên. - Tôi cấm ông không bao giờ được nhắc tới buổi tối hôm nay, ông nghe rõ chưa?

Lão Clameran hơi nhún vai và nói bằng giọng nhạo báng:

- Tùy cháu, hãy quên nó đi cháu ạ. Tuy nhiên chú nghĩ rằng cháu sẽ không từ chối giữ 350.000 franc này làm kỷ niệm. Hãy cầm lấy, tiền này là của cháu.

Sự hảo tâm ấy có vẻ không làm Raoul ngạc nhiên hay hài lòng. Y bảo:

- Theo thỏa thuận thì tôi phải được nhiều hơn cơ.

- Đúng, đây chỉ là tạm ứng.

- Thế khi nào ông trả nốt phần còn lại?

- Đến ngày cưới của chú với cô Madeleine, ông cháu quý mến của chú ạ, không sớm hơn đâu. Cháu là một người giúp việc rất quý nên chú không thể thiếu cháu được, và cháu biết đấy, nếu như chú không nghi ngờ cháu thì chú cũng không hoàn toàn tin cháu đâu.

Raoul nghĩ rằng đã gây ra tội ác mà lại không lợi dụng nó thì thật là ngốc nghếch. Lúc đến đây y định sẽ cắt đứt với lão Clameran, nhưng bây giờ y quyết định là sẽ chỉ từ bỏ của cải của lão khi nào y không còn gì để hy vọng nữa.

- Thôi được, - Y đáp. - Cháu nhận khoản tạm ứng này, nhưng cháu không bao giờ nhận làm một việc như tối nay nữa đâu.

Lão Clameran bật cười:

- Tốt, rất tốt. Cháu đã trở nên lương thiện rất đúng lúc, bởi vì bây giờ cháu đã giàu rồi. Lương tâm rụt rè của cháu hãy yên tâm, chú sẽ không bắt cháu phải làm một việc nhỏ nào nữa. Hãy lui vào hậu trường đi, bây giờ đến vai diễn của chú.