hăn gối, giường màn ở căn nhà phố Huế, Chi đã mang lại nhà Lương. Cả con sen cũng được Lương cho đến hầu hạ nàng.

Tuy không phải đó là mệnh lệnh của nàng, nhưng nàng cũng để lặng yên cho người nhà khuân vác, không đả động một lời, hình như không lấy làm khó chịụ

Quả thực, Chi đã siêu lòng vì tấm tình yêu bền chặt của Lương và muốn cùng chàng phối hợp. Khốn thay! Xưa Lương đối với nàng thân mật, âu yếm thì trái lại nay chàng lãnh đạm hững hờ, hình như có cái vực thẳm ngăn cách đôi bên. Thái độ ấy làm cho Chi tưởng bạn đối với mình chỉ còn một tấm lòng thương. Thì, nàng lại cho là cuộc kết giao không phải vì ái tình sẽ giam mình vào một cảnh đời tẻ ngắt. Luôn luôn, nàng chua xót nghĩ thầm: "chả nhẽ ta cứ lẵng đẵng với anh ấy mãi như thế này hay saỏ".

Cứ mỗi lần tự hỏi như vậy là lòng tự ái của Chi lại một lần bị xúc phạm. Tủi thân, Chi lại muống đi thực xa để tự tạo lấy cuộc đời độc lập, không thân thích, không bạn bè.

Là vì, Chi đã nhận thấy hạnh phúc của tình yêu chỉ như một áng hương vút qua đời mình rồi tan mất, tan đi không bao giờ trở lạị Chi đã nhận ra rằng: những người bạn đáng kính, đáng yêu thường đạp xéo, rày vò lòng ta hơn là làm cho sự sống của ta được thêm vui thú, êm đềm; muốn được sung sướng thì chỉ có một cách là sống trơ trọi một thân trên đời, không yêu mà cũng không ghét aị

Nhưng than ôi! thằng Ân nào có phải là một đứa trẻ ngoan để an ủi nàng trong sự sống cô đơn như những người quả phụ. Nó là đứa hay quấy, hay vòi, hay hờn giận. Sự đời bao giờ cũng vẫn khắt khe như thế. Có bao giờ hoàn cảnh lại được thực hợp với ý muốn của ta!

Ra đi còn e ngại, mà ở lại sao đành. Đang lúc phân vân thì bỗng một hôm, trong bữa cơm chiều, Lương lại ngỏ ý muốn cùng nàng lập gia đình. Còn sự yêu cầu nào hợp với lòng mong ước của Chi hơn nữạ Nhưng thấy vẻ mặt thản nhiên và cử chỉ thờ ơ của chàng khi đó, Chi tưởng là Lương chỉ miễn cưỡng hỏi nàng nên cũng mỉm cười đáp lại:

- Để em nghĩ xem đã.

Lương cũng lạnh lùng theo ý, không kêu nài gì nữa làm cho cho Chi càng tin là tấm ái tình thắm thiết ngày xưa đã vì thời gian mà phai nhạt. Dẫu sao câu trả lời ngộ nghĩnh ấy cũng đủ tỏ là Chi đã siêu lòng. Và giá từ đó trở đi, nếu không xẩy ra sự gì lôi thôi nữa thì chẳng bao lâu đôi tình nhân kỳ quặc ấy cũng đến cùng nhau kết nghĩa vợ chồng...

Nhưng một buổi sáng mai...

... Buổi sáng mùa đông ấm áp, Chi ngồi đan chiếc áo len cho con ở trước nhà để sưởi nắng. Nàng phải bày ra công việc như thế để bận bịu cho khuây vì chơi mãi, nàng sinh chán nản u sầụ Tuy vậy, những ý nghĩ não nùng vẫn ngấm ngầm trong tâm trí. Thỉnh thoảng như xót xa, nàng lại dừng tay mà buông một tiếng thở dàị

Nàng thở dài, lặng nhìn mấy thiên tuế cục mịch trồng ở giữa những vòng tóc tiên... Không biết đã bao nhiêu năm mà thứ cây đó mới mọc được chừng ba bốn tấc; biết bao ngày dãi dầu mưa nắng mà mấy tầu lá lưa thưa bám quanh ngọn vẫn còn tươi, chưa héọ Chi lại chạnh tưởng đến cuộc đời cô độc, đắng cay của Chị Năm sáu năm qua, nàng đã phải chịu biết bao khổ cực, thế mà vẫn cứng cỏi, tự phụ như xưa: tấm lòng ngay thẳng ấy vẫn vững bền trơ trơ như những cây thiên tuế.

Gió lạnh đìu hiu... khóm cây ngọc lan bên tường sột sạt... Loay hoay với những ý nghĩ buồn rầu, nghe tiếng động khô khan, Chi càng cảm thấy đời mình lạnh lẽọ

Bỗng tiếng ai gọi ngoài đường làm cho nàng tỉnh mộng. Ngẩng lên trông, thấy người phát thư gọi ra nhận giấy, nàng uể oải đứng dậy ra đón. Ngoài mấy tờ báo và thư của Lương, Chi thấy một bức thư đề tên mình thì hơi ngạc nhiên vì đã bao lâu nay nàng chưa từng nhận được một cái thư. Nhưng, đọc tên người gửi, mặt Chi tái dần... Người ấy là Tú, cố nhân nàng.

- Sao anh ấy còn viết thư cho tả Anh định hỏi ta gì?

Chi vừa lẩm bẩm, vừa xé phong bì ra đọc. Không biết tại sao nàng bỗng run lên bần bật mà lòng thì rộn rã khác thường. Trên tờ giấy kẻ ô vuông có những hàng này:

Em CHI,

"Em ơi! Em cho phép anh gọi là em như thế cho thêm rõ tội ác của anh. Anh hối hận lắm...

"Ngày ấy, lúc cùng anh vĩnh biệt ở vườn bách thảo, chắc em cũng biết cho nỗi đau đớn của anh, chắc em không ngờ rằng anh lại ngồi đó mà trông theo hút em - phải, hôm ấy em giận anh quá lắm, em khóc như mưa; đến khi bóng em đã khuất, anh xót xa quá, gục đầu xuống lưng ghế xi măng mà khóc...

"Nhưng khổ thay! Anh chỉ là một thằng ích kỷ, một đứa đê hèn. Vì, lương tâm tuy bị cắn rứt mà anh chẳng biết nghĩ lại thương em: cảnh gia đình em vừa phác họa đã làm cho anh ghê sợ, ghê sợ đến nỗi coi nó như một chốn lao tù! Cái ý tưởng ghét gia đình ngày ấy đã ăn sâu vào óc thiếu niên nên anh cũng bị tiêm nhiễm. Mà thực vậy! Còn gì đáng buồn hơn là mới ngoài hai mươi tuổi đã phải cáng đáng vợ con.Anh em ai cũng coi gia đình là một ngục thất tối tăm, để giam hãm linh hồn, thân thế. Họ thường nói: lấy vợ là hết, đừng mong gì ngóc đầu lên được nữạ

"Hình như năm xưa, Tú đã nói với Chi như thế rồi, phải không em? nhưng ngày nay hối lại mới biết là mình bất nghĩa: cái lý đã đành như vậy, nhưng sao anh chẳng đoái thương em để em phải riêng chịu mọi phần đau khổ...

"Ôi, cay đắng! Viết ra lời thương xót ấy anh lại càng nhận thấy rõ sự đê tiện của anh. Vì, em ơi! Người ngồi viết thư cho em bây giờ nào phải là chàng thiếu niên trong sạch, tráng kiện như xưạ Tú ngày nay chỉ là một đứa hư thân ốm yếu, đã làm điếm nhục gia đình!

"Một năm sau hôm cùng em ly biệt, anh đã quên hẳn em. Kịp đến khi thôi học thì thầy me anh đều nối gót qua đờị Sinh buồn, từ đó anh thường cùng bạn hữu miệt mài trong cuộc truy hoan ở dưới xóm hồng lâụ Rồi anh mê một hoa khôi trong làng ca kỹ, được ít lâu, Tâm, vì nàng tên... là Tâm đã nghiễm nhiên là bà Ngọc Tú.

"Vợ chồng ăn ở với nhau được non một năm thì gia cư điền sản của ông cha để lại cho anh đều khánh tận. Than ôi! không biết các cụ đã tốn bao nhiêu mồ hôi nước mắt mới gây dựng được cơ đồ mà chẳng may gập phải đứa con bội bạc để đến nỗi đổ xụp tan tành, đã thế, sau khi tiền hết Tâm lại cuốn gói ra đi...

Đau đớn quá, anh chỉ muốn đâm đầu xuống hồ tự vẫn cho xong. Song, sau một tháng trời thương nhớ, căm giận nó, ngày nào anh cũng lang thang khắp phố để tìm; thì tình cờ hôm nọ qua phố Quan Thánh, anh lại gặp em. Lúc ấy em đang đứng bẻ một đóa hoa hồng cho con chơị Thằng bé nghịch quá, bóp vụn cả cánh, đài rồi ném vào mặt em, làm cho anh ngẩn ngơ đứng ở bên ngoài ngắm mãi, rồi không biết tại sao mắt anh bỗng ứa hai hàng lệ!

"Từ hôm ấy trở đi, anh bỗng sinh lòng tự thẹn. Nỗi đắng cay hờn giận, người đã làm cho anh phải khánh tận gia tài cũng tự nhiên tiêu tán hết. Vì anh nghĩ: Tâm thực đã báo thù cho em...

Thực đấy Chi ạ. Ngày nay Tú đau đớn thế nào thì ngày xưa Chi cũng đau đớn thế. Tâm há chẳng làm cho sáng mắt thằng khốn nạn nó đã hủy hoại một đời em, một đời giai nhân băng tuyết.

"May mà anh không đến nỗi phải ân hận vì tương lai em vì em đã lấy được một người chồng xứng đáng là bác sĩ Nguyễn Lương. Anh thú tội cùng em chẳng phải là để mong em tha thứ cho tội ác ngày xưa mà là để còn biết rằng trời là đấng chí công, chí chính, trời đã trừng phạt quân bạc bội này và rủ lòng thương người ngay thẳng.

"Nhưng nếu em còn chút tình thương anh thì xin cho anh gặp mặt con lúc sắp từ giã cõi đờị Thôi anh xin ngừng bút vì anh mỏi mệt lắm rồi không sao gượng được nữạ

Người bạn khốn khổ của em;

tú

T.B - Anh hiện ở phố sông Tô Lịch số nhà... Nếu em bằng lòng cho con đến thì nên bảo người nhà mang lại chứ em đừng đến làm chị

Đọc xong bức thư, Chi bồi hồi cảm động. Trái tim nàng hồi hộp như người mới chạy một quãng đường dàị Cuộc đời kỹ vãng lại lộn xộn chạy qua trí nhớ làm cho nàng thêm bối rối băn khoăn.

Mải loay hoay với những cảm giác tê mê, Chi không biết lúc đó Lương vẫn đứng bên ngoài mà ngắm nàng. Thấy đọc xong thư, mặt nàng đổi khác thì Lương đoán là người bạn gái vừa nhận được một tin đau đớn, một tin quan hệ. Chàng nóng ruột quá, vội đẩy cửa vàọ

- Em nghĩ gì mà ngẩn cả người ra thế?

Ngoảnh lại thấy Lương, Chi luống cuống giấu tờ thư vào trong túi thì chàng lại hỏi:

- Thư của ai đó, em?

Chi cố gượng cười đáp:

- Của một người bạn. Anh cũng có bốn cái thư, hôm nay trời đi vắng hay sao mà lắm bạn nhớ đến mình thế!

Câu nói khôi hài làm cho Lương nhách một nụ cười, chàng lạnh lùng đón bọc báo, thư rồi thong thả đi vào trong nhà. Một lúc sau, chàng lại ra đứng lảng vảng bên Chi như có điều gì lo lắng. Thấy bạn thở dài, chàng vỗ vai, sẽ hỏi:

- Em có điều gì buồn?

- Không!

- Em nói dốị Em nên biết rằng nếu em đã coi anh là người bạn trung thành thì không nên dấu diếm nhau điều gì mới phảị

Nghe lời trách âu yếm, Chi ngước mắt nhìn Lương, nét mặt lộ vẻ chua xót vô cùng. Nàng nhớ ra, buồn rầu đáp:

- Không biết tại sao bây giờ em thấy chán nản lạ. Em chỉ muốn chết thôi, còn sống ngày nào còn khổ ngày ấỵ

Lương cười gượng:

- Em có những ý tưởng lạ quá, vẩn vơ, vơ vẩn thực buồn cườị Thì ra bây giờ em đã sinh yếm thế.

Chàng không hiểu nỗi băn khoăn trong lòng ngưòi bạn gái nên mới thốt ra nhời buộc tội ấỵ Thực ra, Chi có chán đời, ủy mị đâủ Trong lúc đang bối rối về một việc khó khăn, dầu người kiên nhẫn, yêu đời đến bực nào chăng nữa cũng lắm khi thốt ra những lời tuyệt vọng như Chị Mà thực vậy, lúc nhận được bức thư của cố nhân, nàng xúc động lạ lùng, biết đâu lúc đó nàng lại chẳng tha thứ cho người yêu mà muốn cùng nhau chắp lại tơ tình. Những lời dịu ngọt an ủi của Lương chỉ làm cho nàng thêm đau khổ.

Có lẽ số phận nàng đến ngày hôm ấy là phải chịu đau đớn e chề. Thần Tình ái hình như đã xếp đặt trước mọi sự hình phạt để kết liễu cuộc tình duyên khe khắt. Đang lúc phân vân khó nghĩ, Chi chợt nghe tiếng con kêu khóc ở sau nhà: Thằng Ân thực là con ma ám ảnh nàng trong những khi bối rốị Một lúc sau, con sen đã bế nó lại mà phụng phịu với nàng.

- Thưa bà, cậu ấy cứ đòi bà, con dỗ thế nào cũng không nín.

Chi cau mày nói:

- Mang nó ra đàng sau kia, mặc nó!

Thì thằng Ân càng khóc to:

- Me ơi! me ẵm con.

- Mặc nó. ẵm cả ngày, ai ẵm được. Mày bỏ nó xuống đất kiạ

Ân thấy mẹ hắt hủi thì lại chu chéo lên, đạp dẫy lung tung. Nó đạp mạnh đến nỗi con sen không tài nào giữ nổi, phải bỏ xuống đất. Được thể nó càng dẫy đành đạch như con cá nằm trên thớt, miệng hét lên khản cả tiếng.

Không cầm lòng được nữa, Chi ứa nước mắt, ôm xốc con lên nức nở:

- Thực khổ tôi quá!

Rồi thấy thằng Ân còn hờn, khóc lai nhai mãi, nàng mới thốt ra một lời đau đớn hơn tiếng khóc:

- Con với cái! Trời thực chẳng thương tôị

Thằng Ân quả thực là đứa con tai ác đủ đường. Nghe mẹ nói nặng, nó lại khóc chu chéo lên rất thiểu nãọ Trước kia, lúc còn chưa biết nói, nó lại ngoan hơn. Nhất là mấy hôm nay nó bỗng sinh vòi vĩnh lạ thường, làm cho Chi vừa tức giận, vừa đau đớn chỉ muốn oà lên khóc.

Nghẹn ngào, Chi ôm sốc con vào trong nhà, rồi vừa du nó xuống đất vừa quát lên:

- Có im cái miệng đi không nào!

Thằng Ân lại quần quại trên sàn nhà. Giận quá, Chi vùng xuống bếp lấy một thanh củi toan đánh đòn. Nhưng lúc chạy lên thì thấy Lương đang ôm nó trên tay và vuốt ve dỗ dành một cách dịu dàng, âu yếm, nàng lại vứt roi đi, ứa hai hàng nước mắt.

Hồi lâu, khi đã bớt nghẹn ngào, nàng lặng lẽ đến gần đón lấy con rồi nức nở một mình:

- Con nên thương me chứ. Nín đi, chóng me yêu, chứ sao lại cứ làm khổ me lắm thế, hở con!

Lời than thở đầy nước mắt văng vẳng bên tai Lương ảo não như tiếng ca ai oán. Chàng động lòng quá, se sẽ cất tiếng gọi "Em Chi! Em Chi!" rồi chợt nghĩ ra một kế, chàng vội vã chạy vào buồng ăn lấy hộp bánh "bích quy" ra đưa cho nó vài cáị Nhưng thằng Ân đã thèm đón ngay đâu, nó còn nguây nguẩy làm cao, mãi lúc Chi ngọt ngào dỗ, nó mới cầm và nín khóc. Lương thở dài:

- Giá mà anh có tài chữa Ân thành một đứa trẻ ngoan ngoãn thì sung sướng biết bao!

Rồi theo trào lưu tư tưởng, chàng nói lan man: Lại còn biết bao nhiêu người tin anh, giao tính mệnh cho anh mà lắm khi anh phải phụ lòng: như lắm bận, vì không thấu suốt được căn bệnh hay định bệnh không đích xác, thành thử sau đành giương mắt nhìn người hấp hối...

Nghề làm thuốc đã chẳng chữa được hết những sự đau đớn của loài người thì anh nào có thể thấu được hết khổ tâm của em. Vì thế, anh có dám làm điều gì trái ý em đâu, anh cũng biết là em đã khổ nhiều vì anh rồi, em ạ!

Giọng nói thong thả, dịu dàng và nét mặt nghiêm trang mơ mộng đủ tỏ là lúc ấy Lương cảm thương Chi vô hạn. Nhưng nghe lời chân chính ấy, Chi vẫn hững hờ không mảy may thương xót. Nàng ôm chặt con vào lòng rồi âu yếm bảo:

- Mẹ yêu con quá! Con tôi ngoan quá!

Nàng khen con là vì lúc đó nàng nghĩ đến cha nó, chứ thực ra thằng Ân có ngoan ngoãn bao giờ...