ôi ghi chép lại đầy đủ thông tin về vụ Beroldy. Tất nhiên khi kể ra đây, tôi không thể nhớ tất cả các chi tiết. Tuy nhiên, tôi nhớ được vụ án tương đối chính xác. Hồi đó, nó đã thu hút được không ít sự chú ý, và được báo chí Anh tường thuật đầy đủ, vì thế, tôi không phải mất quá nhiều công sức để thu thập lại những tình tiết nổi bật.

Trong một thoáng, tôi vô cùng phấn khích, cảm thấy dường như mọi chuyện đều đã sáng tỏ. Tôi phải thừa nhận rằng mình rất bốc đồng, và Poirot thường than phiền vì thói quen hấp tấp rút ra kết luận đó của tôi, nhưng tôi nghĩ trong trường hợp này thì tôi có lý do chính đáng. Khám phá này đã khiến quan điểm của Poirot trở nên sáng tỏ tuyệt vời, tôi vô cùng ấn tượng.

“Poirot,” tôi nói. “Xin chúc mừng anh. Giờ thì tôi hiểu mọi việc rồi,”

Poirot châm một điếu thuốc lá nhỏ, động tác chính xác như thường lệ. Rồi anh ngẩng lên.

“Và vì giờ anh hiểu mọi việc rồi, mon amibạn thân mến, chính xác thì anh hiểu thế nào?”

“Sao kia, rằng chính là bà Daubreuil – Beroldy – đã giết hại ông Renauld. Sự trùng khớp của hai vụ đã chứng minh chắc chắn điều đó.”

“Tức là anh cho rằng việc bà Beroldy đã được tha bổng là sai lầm? Rằng thực ra chính bà ta là tòng phạm giết chồng mình?”

Tôi mở to mắt. “Tất nhiên! Anh không nghĩ thế sao?”

Poirot đi về phía cuối phòng, bâng quơ chỉnh lại chiếc ghế, rồi trầm tư nói:

“Phải, đó là ý kiến của tôi. Nhưng không có gì là ‘đương nhiên’ về chuyện đó cả, anh bạn tôi ạ. Về cơ bản mà nói, bà Beroldy vô tội.”

“Trong vụ kia thì có thể. Không phải vụ này.”

Poirot lại ngồi xuống, nhìn tôi chăm chú, đăm chiêu tư lự hơn bao giờ hết.

“Vậy đó là ý kiến chắc chắn của anh phải không, Hastings, rằng bà Daubreuil đã giết hại ông Renauld?”

“Phải.”

“Vì sao?”

Anh quăng câu hỏi cho tôi bất ngờ đến nỗi tôi giật mình.

“Vì sao ư?” tôi lắp bắp. “Vì sao ư? Ồ, bởi vì…” tôi khựng lại.

Poirot gật đầu với tôi.

“Thấy chưa, anh vướng ngay phải khối chướng ngại to tướng. Vì sao bà Daubreuil – tôi dùng cái tên này cho dễ hiểu – lại giết hại ông Renauld? Chúng ta không thể tìm được bóng dáng động cơ nào. Bà ta không được hưởng lợi gì từ cái chết của ông ta; dù xét ở góc độ tình nhân hay kẻ tống tiền thì bà ta cũng chẳng được gì. Anh không thể buộc tội giết người khi không có động cơ. Vụ đầu tiên thì khác – chúng ta có một người giàu có đang đợi để thế chỗ chồng bà ta.”

“Tiền không phải là động lực duy nhất để giết người,” tôi phản đối.

“Đúng,” Poirot bình thản tán thành. “Có hai động lực khác. Một là crime passionnelphạm tội vì tình ái. Và còn có một động lực thứ ba hiếm gặp, giết người vì một ý tưởng, trường hợp này thường là do kẻ giết người có vấn đề về rối loạn tâm lý. Những tên cuồng sát và cuồng giáo thuộc hạng này. Ở đây ta có thể loại bỏ động cơ này.”

“Thế còn động cơ crime passionnelphạm tội vì tình ái thì sao? Anh có thể loại trừ nó không? Nếu bà Daubreuil là tình nhân của Renauld, nếu bà ta phát hiện ra tình cảm của ông ta đã nguội lạnh, hay nếu bà ta lên cơn ghen tuông, liệu bà ta có thể hạ sát ông ấy trong lúc phát điên không?”

Poirot lắc đầu.

“Nếu – tôi nói là nếu, anh lưu ý nhé – bà Daubreuil là tình nhân của Renauld, thì ông ta đã chẳng có thời gian mà chán bà ấy. Và dù sao đi nữa thì anh cũng đã nhìn sai về tính cách của bà ấy rồi. Bà ta là người có khả năng khơi lên những cảm xúc cực kỳ mãnh liệt, một diễn viên đại tài. Nhưng, nhìn nhận một cách khách quan, thì chính cuộc đời bà ấy đã phủ nhận những gì ta thấy từ bên ngoài. Nếu xét cho kỹ lưỡng, thì từ trước tới nay, bà ta là một người máu lạnh, tính toán chi li trong động cơ và hành động. Bà ta không định gắn đời mình với người tình trẻ, người mà bà ta đã câu kết để sát hại chồng. Anh chàng giàu có người Mỹ, mà rất có thể bà ta không hề mảy may quan tâm, mới là mục tiêu. Nếu bà ta đã thực hiện tội ác đó, thì bà ta luôn luôn có thể lặp lại điều đó để vụ lợi. Ở đây không có lợi lộc gì hết. Ngoài ra, anh lý giải thế nào về cái huyệt? Đó rõ ràng là sản phẩm của một người đàn ông.”

“Có thể bà ta có tòng phạm,” tôi gợi ý, không muốn từ bỏ điều mà mình tin tưởng.

“Tôi lại phản đối lần nữa. Anh đã nói tới sự tương đồng giữa hai vụ ám. Sự tương đồng đó nằm ở đâu, anh bạn?”

Tôi trân trối nhìn anh kinh ngạc.

“Tại sao chứ, Poirot, chính anh là người nhận xét chuyện đó mà! Chuyện về mấy gã đeo mặt nạ, ‘điều bí mật,’ các tài liệu!”

Poirot cười nhẹ.

“Xin anh, đừng có nổi nóng lên như thế. Tôi không phủ nhận gì cả. Sự tương đồng của hai câu chuyện rõ ràng có liên hệ hai vụ án với nhau. Nhưng giờ hãy ngẫm nghĩ cho kỹ về một điều rất kỳ lạ. Bà Daubreuil không phải là người kể cho chúng ta câu chuyện đó – nếu như thế thì đã thật đơn giản – mà lại là bà Renauld kể. Thế thì liệu bà ấy có câu kết với bà kia hay không?”

“Không thể tin nổi,” tôi chậm rãi nói. “Nếu đúng thế thì bà ta hẳn phải là diễn viên tài năng nhất thế giới từng chứng kiến.”

“Ta-ta-ta!” Poirot sốt ruột kêu lên. “Anh lại để cho tình cảm lấn át tư duy logic rồi! Nếu một tên tội phạm cần phải là một diễn viên tài ba, thế thì suy luận kiểu gì bà ta cũng là thủ phạm. Nhưng điều đó có cần thiết không? Tôi không tin bà Renauld có câu kết với bà Daubreuil vì một vài lý do, tôi đã liệt kê một số lý do cho anh rồi. Những lý do còn lại thì đã quá rõ ràng. Do đó, ta có thể loại bỏ khả năng đó, chúng ta tiến lại rất gần sự thật, và như mọi khi, sự thật ấy rất kỳ lạ và thú vị.”

“Poirot,” tôi kêu lên, “anh còn biết thêm gì nữa?”

“Mon amiBạn thân mến, anh phải tự mình suy luận đi chứ. Anh có ‘tối tiếp cận với sự thật.’ Hãy tập trung các tế bào chất xám lại. Hãy lập luận – không phải như Giraud – mà như Hercule Poirot!”

“Nhưng anh có chắc không?”

“Bạn tôi, tôi có thể ngốc nghếch theo nhiều cách. Nhưng cuối cùng thì tôi thấy rất rõ.”

“Anh biết mọi việc?”

“Tôi đã phát hiện ra điều mà ông Renauld muốn mời tôi đến để tìm hiểu.”

“Và anh biết ai là kẻ giết người?”

“Tôi biết một tên.”

“Ý anh là gì?”

“Ta hãy nói qua về mâu thuẫn nhé. Ở đây không phải có một, mà là hai vụ. Vụ đầu tiên thì tôi đã giải quyết được, còn vụ thứ hai, phải thú thật, tôi không dám chắc!”

“Nhưng, Poirot, tôi tưởng anh nói người trong nhà kho chết tự nhiên cơ mà?”

“Ta-ta-ta!” Poirot bật lên tiếng kêu tỏ ý sốt ruột yêu thích của mình. “Anh vẫn không hiểu. Có thể có tội ác mà không có kẻ giết người, nhưng hai vụ án thì lại nhất thiết phải có hai cái xác.”

Nhận xét của anh khiến tôi thấy mù mờ khó hiểu đến mức tôi bối rối nhìn anh. Nhưng có vẻ như anh thì hoàn toàn bình thường. Đột nhiên, anh đứng dậy và rảo bước về phía cửa sổ.

“Anh ta đây rồi!”

“Ai kia?”

“Jack Renauld. Tôi đã nhắn tin tới biệt thự để mời anh ta tới đây.”

Việc này làm tôi chuyển hướng suy nghĩ, và tôi hỏi Poirot anh có biết Jack Renauld đã ở Merlinville đêm hôm xảy ra án mạng không. Tôi đã hy vọng mình có thể khiến anh bạn sắc sảo của mình sửng sốt, nhưng, như mọi khi, anh đã biết cả rồi. Anh cũng đã dò hỏi ở nhà ga.

“Và chắc chắn anh không phải là người đầu tiên có ý tưởng đó đâu, Hastings. Chắc có lẽ Giraud cũng đã dò hỏi rồi.”

“Anh không nghĩ…” tôi nói, rồi dừng lại. “À, không, nếu như thế thì khủng khiếp quá!”

Poirot nhìn tôi ý dò hỏi, nhưng tôi không nói nữa. Tôi vừa chợt nghĩ ra rằng có bảy người phụ nữ liên quan trực tiếp và gián tiếp tới vụ án – bà Renauld, bà Daubreuil và cô con gái, vị khách bí ẩn, ba cô hầu gái. Ngoài ra, ngoại trừ lão Auguste, rất khó có khả năng ông này có liên quan, thì chỉ có một người đàn ông – Jack Renauld. Và một người đàn ông đã đào cái huyệt.

Tôi không có thời gian để đào sâu thêm cái ý tưởng kinh hoàng mới nảy ra trong óc vì Jack Renauld vừa được đưa vào phòng. Poirot chào đón anh ta một cách xã giao.

“Mời anh ngồi. Rất lấy làm tiếc là tôi phải làm phiền anh, nhưng có lẽ anh sẽ hiểu cho rằng, tôi thấy không được thoải mái lắm với không khí ở khu biệt thự. Ngài Giraud và tôi bất đồng quan điểm về mội việc, ông ấy cũng không được lịch thiệp với tôi cho lắm, và anh cũng sẽ hiểu cho rằng tôi không định để bất cứ phát kiến nhỏ bé nào của mình giúp ích cho ông ta hết.”

“Chính xác, ngài Poirot,” chàng trai trẻ đáp lời. “Cái ông Giraud đó đúng là một kẻ cục súc lỗ mãng, và tôi rất vui nếu được thấy ai đó đánh bại ông ta.”

“Thế thì tôi có thể mạn phép nhờ anh một việc được không?”

“Chắc chắn rồi.”

“Tôi muốn nhờ anh ra ga tàu và bắt chuyến tàu tiếp theo tới ga gần nhất của tuyến, Abbalac. Tới phòng giữ đồ hỏi họ xem có hai người nước ngoài nào gửi vali ở đó vào đêm xảy ra án mạng hay không. Đó là một ga nhỏ, và gần như chắc chắn là họ sẽ nhớ. Anh giúp tôi chứ?”

“Tất nhiên là được,” anh chàng trả lời, có vẻ bối rối, mặc dù sẵn sàng thực hiện việc đó.

“Xin anh hiểu cho, tôi và bạn tôi đây có việc ở nơi khác,” Poirot giải thích. “Mười lăm phút nữa sẽ có một chuyến tàu, và xin được đề nghị anh không quay về biệt thự nữa, vì tôi không muốn Giraud có chút đầu mối nào về việc anh làm.”

“Tốt thôi, tôi sẽ đi thẳng ra ga.”

Anh ta đứng dậy. Poirot lên tiếng ngăn lại: “Đợi một chút, anh Renauld, có một vấn đề nhỏ khiến tôi băn khoăn. Vì sao sáng nay anh lại không nói gì với ngài Hautet là đêm xảy ra án mạng anh đang ở Merlinville?”

Mặt Jack Renauld bầm lại. Cố gắng tự chủ, anh ta nói:

“Ông nhầm rồi. Tôi ở Cherbourg, đúng như tôi đã nói với ngài thẩm phán điều tra sáng nay.”

Poirot nhìn anh ta, mắt nheo lại như con mèo, cho tới khi chỉ còn hai tia sáng xanh chiếu ra ngoài.

“Thế thì tôi đã phạm phải một sai lầm kỳ lạ – vì nhân viên ga cũng nhầm như thế. Họ nói anh tới trên chuyến tàu lúc mười một giờ bốn mươi.”

Jack Renauld ngần ngừ một thoáng, rồi quyết định.

“Nếu đúng thế thì sao? Tôi cho là ông không định buộc tội tôi tham gia vào vụ giết cha mình chứ?”

Anh ta hỏi một cách ngạo mạn, đầu ngẩng cao.

“Tôi sẽ muốn có một lời giải thích về lý do đã đưa cậu về đây.”

“Chuyện đó đơn giản thôi, tôi tới gặp vị hôn thê của mình, tiểu thư Daubreuil. Tôi đang chuẩn bị đi xa một thời gian dài, không chắc khi nào trở về. Tôi muốn gặp cô ấy trước khi lên đường, để trấn an cô ấy về tấm lòng thủy chung kiên định của mình.”

“Và anh có gặp cô ấy không?” Mắt Poirot vẫn không rời khuôn mặt người thanh niên.

Có một khoảng ngừng đáng kể trước khi Renauld trả lời. Rồi anh ta nói:

“Có.”

“Còn sau đó?”

“Tôi phát hiện ra mình đã lỡ tàu? Tôi đi bộ tới St. Beauvais, thuê một chiếc xe đưa tôi trở lại Cherbourg.”

“St. Beauvais? Chỗ đó cách đây mười lăm cây số. Anh đi bộ xa đấy, anh Renauld.”

“Tôi… tôi cảm thấy muốn đi bộ.”

Poirot gật đầu ra dấu anh chấp nhận lời giải thích đó. Jack Renauld cầm mũ và gậy lên rồi rời đi. Trong nháy mắt, Poirot bật dậy.

“Nhanh lên, Hastings. Chúng ta sẽ đi theo anh ta.”

Giữ một khoảng cách kín đáo đằng sau đối tượng, chúng tôi theo anh ta qua những con phố của Merlinville. Nhưng khi Poirot nhìn thấy anh ta rẽ vào ga thì anh dừng lại.

“Ổn cả rồi. Anh ta đã cắn câu. Anh ta sẽ tới Abbalac và hỏi về chiếc vali lạ do những người nước ngoài bí ẩn để lại. Phải, mon amibạn thân mến, tất cả đều là do tôi sáng tác ra đấy.”

“Anh muốn anh ta tránh ra!” tôi thốt lên.

“Anh hiểu nhanh đấy, Hastings! Giờ, nếu anh không phiền thì chúng ta tới biệt thự Geneviève thôi.”