ajmir cầm cuốn kinh Coran áp vào trán, hôn lên đó và đọc một đoạn không chọn trước. Ông lại hôn cuốn kinh lần nữa, đút vào túi áo và nhìn qua cửa xe. Xe sắp ra khỏi Kaboul. Họ đi về hướng đông, hướng vùng biên giới bất an giữa Afganistan và Pakistan, nơi quân du kích taliban và Al-Qaida còn đông, nơi người Mỹ cho rằng bọn khủng bố đang lẩn trốn - trong vùng núi non hiểm trở này, nơi họ ra sức lùng sục, tra vấn dân chúng địa phương, đánh mìn các hang động, tìm kiếm các nơi cất giấu vũ khí, khui các hầm ngầm, ném bom, giết chết vài người dân thường - trong cuộc truy đuổi những kẻ khủng bố và con mồi lớn mà họ mơ ước: Oussama ben Laden.

Chính trong vùng này đã diễn ra chiến dịch Anaconda, cuộc tấn công lớn chống Al-Qaida mùa xuân năm nay, khi các lực lượng đặc biệt quốc tế dưới sự chỉ huy của Mỹ tiến hành những cuộc chiến đấu khó khăn chống lại những đồ đệ còn sống sót của Oussama ben Laden ở Afganistan. Vẫn còn có nhiều binh lính Al-Qaida trong các khu vực biên giới này, những khu vực mà những người đứng đầu không bao giờ thừa nhận một chính phủ trung ương, trái lại trị vì theo luật của các bộ lạc. Trong vùng vành đai ở hai phía biên giới, người Mỹ và các nhà cầm quyền trung ương gặp rất nhiều khó khăn khi len lỏi vào các làng mạc. Các chuyên gia của chính phủ cho rằng nếu Oussama ben Laden và mollah Omar còn sống và còn ở Afganistan, thì họ trốn ở chính vùng này.

Họ là những người Tajmir phải cố tìm cho ra. Dẫu sao ông cũng phải tìm ra được một người nào đó đã biết một người nào đó đã từng nhìn thấy hay cho rằng đã nhìn thấy những người trông giống họ. Trái với người bạn đường của mình, Tajmir hy vọng cuộc tìm kiếm của mình sẽ hoàn toàn thành công. Tajmir không thích hiểm nguy. Ông không thích đi đến các vùng bộ lạc nơi lúc nào cũng có thể bùng nổ các cuộc đánh nhau. Trên ghế sau xe, đã để sẵn sàng các chiếc áo chống đạn và mũ sắt.

- Anh đọc gì đấy, Tajmir?

- Kinh Coran thiêng liêng.

- Vâng, tôi thấy rồi, nhưng anh đang đọc một đoạn đặc biệt nào kia? Tôi muốn nói một đoạn "traveller section" hay một đoạn nào đấy cùng loại?

- Không, tôi không bao giờ chọn những đoạn đặc biệt, tôi chỉ dở hú họa. Đây, tôi vừa dở đúng đoạn nói rằng kẻ nào nghe theo lời Thượng Đế và sứ giả của người thì sẽ được đi vào vườn Địa đàng ở đấy có suối chảy, còn những kẻ quay lưng lại với Người thì sẽ bị hình phạt đau đớn. Tôi đọc một ít kinh Coran khi tôi cảm thấy sợ một điều gì đó hay tôi thấy buồn.

- ồ, vâng, Bob trả lời và tựa đầu vào cửa sổ.

Nháy nháy đôi mắt, ông nhìn những con đường phủ đầy nhọ của Kaboul biến dần đằng sau xe.

Họ đi về hướng mặt trời buổi sáng, nóng cháy đến nỗi Bob phải nhắm mắt lại.

Tajmir nghĩ đến nhiệm vụ của mình. Ông được một tờ tạp chí lớn của Mỹ tuyển dụng. Trước đây, dưới thời taliban, ông làm việc cho một tổ chức nhân đạo. Ông chịu trách nhiệm phân phát bột mì và gạo cho người nghèo. Khi những người ngoại quốc ra đi sau ngày 11 tháng Chín, chỉ còn mình ông đảm nhận nhiệm vụ đó.

Bọn taliban ngăn cản tất cả các công việc ông làm. Các cuộc phân phát phải ngưng lại và một hôm, một quả bom ném trúng nơi phân phát thường ngày. Tajmir cám ơn Thượng Đế đã chấm dứt việc phân phát. Nếu hôm ấy nơi đó đông đặc đàn bà và trẻ con tuyệt vọng đến tìm xin lương thực thì...

Ông có cảm giác cái thời ông phụ trách công việc cứu trợ nhân đạo đã lùi lại xa lắm rồi. Khi đám nhà báo đổ xô đến Kaboul, ông được tờ tạp chí Mỹ nọ tuyển chọn, được đề nghị với ông một khoản lương hằng ngày tương đương với số tiền bình thường phải làm việc mười lăm ngày mới có được. Ông nghĩ đến gia đình, đang cần tiền, và ông đã bỏ công việc đang làm để trở thành phiên dịch, bằng một thứ tiếng Anh tự đặt ra và kỳ quặc.

Tajmir là nơi nương tựa chính của gia đình, theo tiêu chuẩn Afganistan thì là một gia đình nhỏ. Ông sống với mẹ, bà chị nuôi, vợ và Bahar, mới một tuổi, trong một căn hộ ở Microyan, không xa nhà Sultan và gia đình ông ta. Mẹ ông là chị cả của Sultan, chính là bà chị đã được gả chồng để cho Sultan có tiền mà đi học.

Feroza là bà mẹ nghiêm khắc nhất trong các bà mẹ. Ngay từ khi còn rất bé, Tajmir đã bị mẹ cấm chơi với những đứa trẻ khác bên ngoài nhà. Cậu phải chơi lặng lẽ, không gây tiếng động, được giám sát, trong phòng khách, và khi lớn lên thì phải làm các bài tập. Bao giờ sau giờ tan học cậu cũng phải đi thẳng một mạch về nhà và không được quyền đến chơi nhà bạn hay rủ bạn về nhà. Tajmir không bao giờ phản đối, cậu không thể chống lại Feroza; vì bà đánh cậu và đánh rất đau.

Bà ấy còn tệ hơn cả Oussama ben Laden, Tajmir thanh minh với Bob mỗi khi ông đến muộn hay phải đột ngột bỏ một công việc dở chừng.

Ông kể cho những người bạn Mỹ mới quen của ông những chuyện khủng khiếp về "Oussama". Họ hình dung bà là một cơn tam bành trùm áo burkha, nhưng khi gặp bà lúc đến thăm Tajmir ở nhà ông, họ chỉ nhìn thấy một bà già bé nhỏ nhã nhặn có cái nhìn tò mò, đôi mắt kèm nhèm. Bà đeo trên ngực một tấm lác lớn bằng vàng biểu hiện phát thệ đức tin Hồi giáo mà bà đã đi mua ngay tức thì cái hôm Tajmir trở về nhà với đồng lương Mỹ đầu tiên. Feroza biết chính xác ông ta lĩnh được bao nhiêu tiền và Tajmir phải đưa hết cho bà, sau đó bà bỏ tiền túi ra cho ông mỗi khi ông cần. Tajmir đã chỉ cho những người bạn Mỹ của mình thấy những dấu giày và các đồ vật khác bà ném vào người ông và trúng vào tường. Bây giờ ông cười chuyện đó, tên bạo chúa Feroza đã trở thành một chuyện đùa.

Feroza hy vọng Tajmir sẽ có được một tương lai huy hoàng, mỗi lần bà kiếm được một ít tiền, bà lại cho ông đi học một khóa học, nào là học tiếng Anh, nào là học thêm toán ngoài giờ, nào là tin học. Người đàn bà mù chữ đã được gả bán để đem tiền về cho gia đình quyết phải trở thành một người mẹ được vinh danh và tôn trọng, do thành đạt của con trai bà.

Tajmir ít gặp bố hơn. Đấy là một người đàn ông dễ mến và hơi rụt rè, thường hay đau ốm. Trong những ngày tốt đẹp nhất của ông, ông đi sang ấn Độ và Pakistan với tư cách là thương gia, đôi khi ông mang tiền về, đôi lúc khác chẳng có gì.

Nếu Feroza có đánh Tajmir, thì bà lại không bao giờ tỏ ra hung bạo đối với chồng. Thậm chí nếu người ta biết ai thật sự điều khiển mọi việc trong gia đình. Càng nhiều tuổi, Feroza càng trở thành một người đàn bà cương nghị, tròn trĩnh như một chiếc bánh mì nhỏ, đôi mục kỉnh dày cộp cưỡi trên sống mũi hay đeo tòn teng trên cổ. Ông chồng thì xám xịt và gầy đi, yếu đuối và mảnh khảnh như một cành cây khô.

Ông chồng ngày càng nhỏ bé lại, Feroza trở thành người chủ trong gia đình. Tajmir là đứa con trai duy nhất của Feroza, và bà vẫn chưa nguôi ham muốn có thêm những đứa con khác nữa. Bà tìm đến một trong các trại mồ côi của Kaboul.

ở đấy bà nhặt được Kheshmesh, bị bỏ rơi trước cửa trại mồ côi người quấn trong một cái vỏ gối lấm lem. Bà bế con bé lên và nuôi nấng như một đứa em gái của Tajmir; nhưng nếu Tajmir cứ như cùng một khuôn với mẹ đúc ra, cũng khuôn mặt tròn trịa đó, cũng cái bụng phệ đó, cũng bước đi đong đưa đó - thì Kheshmed lại khác hẳn.

Kheshmed là một bé gái hiếu động và bất trị, gầy như một cái đinh, nước da rõ ràng xỉn hơn các thành viên khác trong gia đình. Trông Kheshmed có một cái gì đó hoang dại trong cái nhìn, cứ như cuộc sống nội tâm của cô thú vị hơn nhiều so với tất cả những gì đang diễn ra trong thế giới thực. Các buổi lễ hội trong gia đình, cô bé cứ chạy lung tung khắp chỗ như một con ngựa cái tơ, khiến Feroza rất đỗi thất vọng. Trong khi lúc còn nhỏ Tajmir bao giờ cũng vâng lời và phục tùng ý muốn của mẹ, Kheshmesd luôn luôn tự bôi bẩn, tóc tai rối bù và da dẻ thì trầy sướt hết. Ngược lại, không ai tận tuỵ bằng Kheshmed khi cô bé bình tĩnh, không ai ôm hôn mẹ âu yếm hơn cô, không ai siết chặt bà trong vòng tay bằng cô. Feroza đi đến đâu là Kheshmesd đi theo đó. Như một cái bóng mỏng manh nhỏ bé của bà mẹ cứng cáp.

Là đứa con thứ hai, Kheshmesd rất sớm hiểu thế nào là bọn taliban. Một hôm, Kheshmesd và một cậu bạn bị một tên taleb đánh trong lồng cầu thang. Chúng chơi với thằng con trai của y, thằng bé bị ngã và bị thương khá nặng. Bố nó túm lấy hai đứa và đánh rất đau bằng đau một cây gậy. Kết quả là chúng chẳng bao giờ muốn chơi với thằng bé ấy nữa. Bọn taliban là những kẻ đã ngăn không cho con bé đến trường cùng với con trai, chúng cấm mọi người không được hát và vỗ tay, cấm nhảy múa. Bọn Talibam là những kẻ cấm nó không được mang búp bê ra đường. Tất cả các hình nộm sinh vật, búp bê và vải lông thú đều bị dẹp bỏ. Khi bọn cảnh sát tôn giáo đi lùng soát và đập vỡ những chiếc ti vi và những cái đầu đọc, chúng cũng lấy đi luôn cả những đồ chơi của trẻ con nếu chúng thấy được. Chúng vặt đứt đầu và tay chân búp bê hay đập phá trước những con mắt sững sờ của bọn trẻ.

Việc đầu tiên Khesmesh làm khi Feroza báo tin bọn taliban đã bỏ chạy là đem con búp bê yêu thích giấu kỹ lâu nay ra cho nó được nhìn thấy mọi sự chung quanh. Tajmir cạo râu. Feroza tìm được một cái cát-xét đầy bụi và một cái đầu đọc cũ và vừa hát vừa đung đưa người trong phòng.

- Bây giờ chúng ta phải mở hội để quên đi năm năm đã uổng phí!

Feroza không có đứa con nào khác để chăm nom. Ngay sau khi bà nhận nuôi Kheshmesh thì chiến tranh bùng nổ và Feroza đi tị nạn ở Pakistan cùng với gia đình Sultan. Khi bà từ nơi tị nạn trở về, thì đã đến lúc phải kiếm một người vợ cho Tajmir, điều đó không cho phép bà có thời gian tìm thêm được những đứa con bị bỏ rơi khác nữa trong các bệnh viện.

Cũng như đối với mọi việc khác trong đời ông ta, bà mẹ của Tajmir quyết định ông sẽ phải cưới người phụ nữ nào. Tajmir say mê một cô gái ông gặp ở lớp học tiếng Anh bên Pakistan. Trong chừng mực nào đó họ đã là người tình của nhau, dù chưa hề nắm tay nhau hay hôn nhau. Rất ít khi họ được gặp riêng nhau, nhưng không vì thế mà không yêu nhau tha thiết, họ viết cho nhau những mẫu giấy âu yếm và những bức thư tình dài. Tajmir không bao giờ dám nói với Feroza về người con gái đó mà ông mơ ước được cưới. Cô ta có họ hàng với người anh hùng thời chiến Massoud và Tajmir biết rằng mẹ mình rất sợ khi nghĩ đến những chuyện rắc rối họ sẽ phải dính líu vào. Dẫu sao, dù muốn chọn cô nào, Tajmir không bao giờ dám kể với mẹ tình cảm của mình. Sự phục tùng đó, ông coi là lòng kính trọng đối với mẹ.

- Mẹ đã tìm được cô gái con sẽ lấy làm vợ, một hôm Feroza báo cho ông biết.

- Vâng ạ, Tajmir trả lời.

Cổ họng ông nghẹn lại, nhưng ông hề phát ra một lời phản đối nào. Ông biết rằng ông chỉ còn có việc viết một bức thư cho con chim yêu bé nhỏ của ông để nói với cô rằng như thế là mọi sự đã chấm dứt.

- Ai vậy ạ?

- Con em họ ruột của con, Khadija đó, đã lâu con không nhìn thấy nó. Con bé rất hay lam hay làm và gia đình nó rất tốt.

Tajmir chỉ biết gật đầu. Hai tháng sau, ông gặp Khadija lần đầu tiên. Trong lễ đính hôn. Suốt buổi lễ hai người ngồi cạnh nhau mà không hề nói với nhau một lời nào. Cô ấy, có thể mình sẽ yêu được, ông nghĩ thầm.

Khadija giống như một cô gái hát nhạc jaz ở Paris những năm tám mươi. Tóc cô đen và lượn sóng, có đường rẽ ngôi về một bên, và phủ xuống đúng trên vai. Nước da cô trắng, được đánh phấn, và bao giờ cô cũng hóa trang thành da đen, với đôi môi đỏ. Hai gò má cô được tô điểm, miệng rộng và cứ như suốt đời cầm một chiếc ông điếu dài ở tay. Tuy vậy theo tiêu chuẩn Afganistan, cô không được coi là đẹp, có phần quá thanh mảnh, quá bé. ở Afganistan, những người phụ nữ tròn trịa, má phúng phính, hông nở, bụng to, được coi là đáp ứng với lý tưởng của người phụ nữ.

- Bây giờ, tôi yêu cô ấy, Tajmir bảo.

Họ đã đến gần Gardez và Tajmir đã kể cho Bob, anh chàng nhà báo Mỹ, nghe toàn bộ cuộc đời ông.

- ồ, Bob nói. Thật ly kỳ. Bây giờ anh yêu vợ anh thật ư? Còn cô gái kia?[24]

Tajmir chẳng hề biết chút gì về số phận cô gái kia. Vả chăng, ông không hề nghĩ đến cô. Bây giờ ông sống vì cái gia đình bé nhỏ của mình. Cách đây một năm, Khadija và ông đã có một đứa con gái.

- Khadija rất sợ sinh con gái, ông kể với Bob. Lúc nào Khadija cũng sợ một điều gì đó, và lần này, là sợ sinh một đứa con gái. Tôi đã nói với cô, cũng như với mọi người, rằng tôi mong có một đứa con gái. Rằng hơn tất cả mọi điều, tôi mong có con gái. Như vậy, khi sinh con gái, sẽ không có ai nói: "Thật không may!", bởi vì đấy là điều tôi vẫn mong ước, còn nếu sinh con trai, chẳng ai nói gì hết, vì mọi người sẽ rất bằng lòng.

- Hừm.

Bob cố hiểu cái lô gích trong lý lẽ của ông ta.

- Bây giờ thì Khadija sợ không có thai lại, bởi vì chúng tôi đã cố gắng, nhưng không thành công. Tôi bèn nói với cô rằng, một đứa con, thế là đủ rồi, có một đứa con thôi là rất hay. ở phương Tây, nhiều người chỉ có một con. Vậy đó, chúng tôi không có con nữa và nếu chúng tôi có con nữa, thì mọi người sẽ rất mừng.

- Hừm.

Họ dừng lại ở Gardez để mua nước uống và thuốc lá. Khi làm việc, Tajmar hút thuốc liên tục. Một bao, hai bao. Nhưng ông phải cẩn thận không để mẹ nhìn thấy, không bao giờ ông có thể đốt một điếu thuốc khi có mặt mẹ. Đơn giản là không thể như thế được. Họ mua một tút thuốc Hilite giá mười xu mỗi bao, một kilô dưa, mười hai quả trứng và bánh mì. Họ đang gọt dưa và bóc vỏ trứng thì đột nhiên Bob kêu to lên "Dừng lại!".

Bên lề đường khoảng ba mươi người đang ngồi thành hình vòng tròn. Họ để các khẩu kalchnikov của họ dưới đất trước mặt, và đeo băng đạn chéo qua người.

- Đấy là những người của Padsha Khan! Bob kêu to. Dừng xe lại!

Bob kéo Tajmir đi theo anh ta và tiến lại phía đám người. Ngồi chính giữa đúng là đích thân Padsha Khan, viên thống lãnh chiến tranh lớn nhất các tỉnh vùng Đông, một trong những người chống đối Hamid Karzaù hăng hái nhất.

Khi bọn taliban rút chạy, Padsha Khan được cử làm tỉnh trưởng tỉnh Paktia, nổi tiếng là một trong những vùng náo loạn nhất của Afganistan. Với tư cách là người cai trị của một vùng ở đó các hệ thống của Al-Qaida lúc nào cũng có tay chân, Padsha Khan đã trở thành một nhân vật quan trọng đối với tổ chức tình báo Mỹ. Họ phải cọng tác với một người nào đó ở tại chỗ và chẳng có viên thống lãnh chiến tranh nào tốt hơn hay xấu hơn viên thống lãnh chiến tranh nào. Nhiệm vụ của Padsha là khám phá ra bọn lính của taliban và Al-Qaida đang ở đâu. Sau đó báo lại những nơi ấy cho người Mỹ. Để làm được việc đó, người ta đã trang bị cho ông ta một máy điện thoại vệ tinh, mà ông sử dụng thường xuyên. Ông liên tục gọi người Mỹ để báo cho họ những di chuyển của bọn Al-Qaia trong vùng. Và người Mỹ oanh tạc. Xuống một làng ở chỗ này, một làng ở chỗ kia. Xuống các lãnh tụ các bộ lạc đang trên đường về Kaboul dự lễ tấn phong Karzaù. Xuống một hay hai đám cưới. Xuống một nhóm người trong một ngôi nhà, những người đồng minh chính thức của người Mỹ. Chẳng có ai trong số đó có chút dính dáng gì với Al-Qaida, nhưng họ có một điểm chung là đều là kẻ thù của Padsha Khan. Những sự phản đối có tính chất địa phương đối với viên quan cai trị tuyệt đối này, kẻ bỗng nhiên có trong tay cả máy bay ném bom B 52 lẫn máy bay cường kích F16 để giải quyết các xung đột địa phương, mạnh mẽ đến nổi Karzaù không còn cách nào khác là phải cách chức ông ta.

Vậy nên Padsha Khan không thấy còn cách nào tốt hơn là phát động cuộc chiến tranh nhỏ của riêng ông. Ông phóng tên lửa vào các làng nơi có những kẻ thù riêng của ông và các toán phiến loạn khác nhau công khai đánh nhau. Cuối cùng ông ta đành phải bỏ cuộc, một thời gian. Bob đi tìm ông ta từ lâu, và bây giờ ông ta đang ở đó, ngồi ngay dưới đất cát, chung quanh là một đám người râu ria xồm xoàm.

Padsha đứng dậy khi nhìn thấy họ. Ông ta chào Bob qua loa, nhưng nồng nhiệt ôm chặt lấy Tajmir.

- Thế nào, ông bạn? Mọi sự vẫn tốt cả chứ?

Họ vẫn thường gặp nhau trong chiến dịch Anaconda. Tajmir chỉ làm việc dịch, thế thôi. Chưa bao giờ ông là bạn của Padsha Khan.

Phadsha Khan có thói quen chỉ huy vùng này như là cái sân sau của ông ta, cùng với ba người anh em của ông. Cách đây chưa được một tuần, ông đã phóng một trận mưa tên lửa vào thành phố Gardez, bây giờ thì đến lượt thành phố Khost, nơi đã có một viên quan cai trị mới, một nhà xã hội học đã sống mười năm qua ở úc. Ông ta trốn, vì sợ đám quân của Padsha Khan.

- Quân của tôi đã sẵn sàng, Padsha giải thích với Tajmir, ông này dịch lại cho Bob, còn Bob thì cuống cuồng ghi chép. Bây giờ chúng tôi đang bàn tính xem nên tiếp tục làm gì đây, ông ta nhìn họ và nói tiếp. Nên chiếm thành phố ngay, hay chờ đã? Các anh định đi Khost đấy à? Vậy thì nói hộ với cậu em của tôi là mau mau tống cổ viên quan cai trị mới đi. Bảo nó phải đóng gói y ta lại và gửi trả về cho Karzaù!

Padsha Khan làm động tác đóng gói và tống gửi đi. Tất cả đám người nhìn viên chỉ huy của họ, rồi Tajmir, rồi anh chàng Bob tóc hoe vàng đang ghi chép.

- Nghe đây, Padsha Khan bảo.

Ai là lãnh chúa hợp pháp của ba tỉnh mà người Mỹ chăm chăm theo rõi bằng cặp mắt chim ưng của họ, ông ta không hề có chút nghi ngờ nào. Viên thống lãnh chiến tranh dùng cái chân của Tajmir để nhấn mạnh các quan điểm của mình, ông vẽ lên đùi Tajmir các bản đồ, các con đường và các mặt trận. Cứ đến mỗi tuyên bố ông ta khoái, ông ta lại phát đánh bốp lên đấy một cái. Tajmir dịch như một cái máy. Những con kiến to nhất ông từng nhìn thấy đang bò lên hai bàn chân ông.

- Karzaù dọa tuần sau sẽ phái quân đội đến. Vậy ông sẽ làm gì? Bob hỏi.

- Quân đội nào? Karzaù chẳng có quân đội nào sất! Ông ta có hai trăm tên cận vệ do người Anh huấn luyện. Không ai có thể đánh bại tôi trong vùng lãnh thổ của chính tôi, Padsha Khan khẳng định vừa nhìn đám quân của mình.

Dép của họ mòn vẹt, quần áo cũ mèm, những đồ vật duy nhất được lau chùi cẩn thận và láng bóng là vũ khí của họ. Một số báng súng được trang trí bằng những dãy hạt ngọc nhuộm màu. Một số người còn trẻ trang trí các khẩu kalachnikov của họ bằng những mảnh giấy tự dính. Trên một mảnh giấy tự dính màu hồng, có những chữ đỏ "kiss"[25].

Chỉ cách đây mới một năm nhiều người trong số họ đã chiến đấu trong hàng ngũ taliban.

- Không ai có thể nắm chắc được chúng tôi, chỉ có thể thuê chúng tôi thôi, chính người Afganistan vẫn thường nói như vậy về những sự thay đổi hàng ngũ thường xuyên của họ trong tình thế chiến tranh.

Bây giờ họ là những người của Padsha Khan, đôi khi được người Mỹ thuê. Nhưng đối với họ điều chủ yếu là cuộc chiến đấu chống lại kẻ bị Padsha lúc nào cũng coi là kẻ thù của ông ta. Thứ đến mới là chuyện săn đuổi bọn Al-Qaida.

- Ông ấy điên rồi, Tajmir nói khi họ đã trở lại trong xe. Chính những người như ông ta đã làm cho Afganistan sẽ không bao giờ có hòa bình. Đối với ông ta, quyền lực quan trọng hơn là hòa bình. Ông ta khá là điên khi đem đánh đổi sinh mạng hàng nghìn con người chỉ để nắm được quyền lực. Người Mỹ đã hợp tác với một con người như vậy đấy.

- Nếu họ phải chọn làm việc chỉ với những người tay không vấy máu, thì họ chẳng tìm được mấy người ở các tỉnh này, Bob đáp lại. Họ không có sự lựa chọn.

- Nhưng bọn chúng không còn lo chuyện tìm taliban cho Hoa Kỳ nữa, bây giờ chúng đã quay súng chống lại nhau, Tajmir phản đối.

- Hừm. Nhưng liệu có một cuộc đánh nhau thật sự nào không[26], Bob hỏi, với chính mình hơn là với Tajmir.

Tajmir và Bob có hai quan niệm hoàn toàn khác nhau về thành công của cuộc đi. Bob thích hành động, càng nhiều càng tốt. Tajmir muốn có thể trở về càng sớm càng hay. Vài ngày nữa Khadija và ông sẽ làm lễ kỷ niệm hai năm ngày cưới của họ, ông hy vọng có thể trở về đúng dịp ấy. Ông sẽ khiến Khadija ngạc nhiên vì một món quà đẹp. Bob mơ tưởng những cái tít gây sốc trên giấy láng. Như vài tuần trước, khi Tajmir và anh ta suýt chết vì một quả lựu đạn. Nó không ném tới được chỗ họ nhưng đã chạm vào chiếc xe sau lưng họ. Hay khi họ phải chạy trốn trong đêm tối vì người ta đã tưởng nhầm họ là kẻ thù đang trên đường tới Gardez và đạn réo quanh người họ. Những chuyện đó kích thích Bob, cũng giống như phải qua đêm trong một chiến hào, trong khi Tajmir thì nguyền rũa công việc mới này của ông. Khía cạnh tích cực duy nhất trong các chuyến đi này, là món tiền bảo hiểm chiến tranh: Feroza không biết được có món tiền đó, vậy nên ông có thể giữ riêng cho mình.

Vùng đất này của Afganistan là vùng Tajmir và phần lớn người Kaboul cảm thấy ít gần gũi nhất. Các khu vực này được coi là man rợ và hung dữ. Sống ở đây là những người không chịu thích ứng với bất kỳ chính phủ trung ương nào. Chính ở đây Padsha Khan và những người anh em của ông ta có thể chỉ huy cả toàn bộ một vùng. Xưa nay vẫn vậy. Luật của kẻ mạnh.

Họ đi qua một vùng hoang vắng cằn cỗi. Họ nhìn thấy đây đó những người du mục cùng những con lạc đà, bành thản và kiêu hãnh, đang bước đi đung đưa trên các cồn cát. ở một số nơi đám người này đã cắm các lều trại lớn màu cát. Những người phụ nữ, mặc váy xoáy nhiều màu sắc, đi lại giữa các lều trại. Phụ nữ dân tộc kouchi nổi tiếng là những người phụ nữ tự do nhất ở Afganistan. Ngay chính bọn taliban cũng không cố bắt họ phải trùm burkha, khi họ ở ngoài các thành phố. Những năm gần đây dân tộc du mục này đã lâm vào hoàn cảnh rất khốn khổ. Chiến tranh và mìn gài khắp nơi đã buộc họ phải thay đổi hành trình quen thuộc hàng nghìn năm nay và phải di chuyển trong những vùng hẹp hơn nhiều. Nạn hạn hán đã giết chết phần lớn đàn dê và lạc đà của họ, chúng ngã gục vì đói.

Trong cái đơn điệu tuyền một màu xám này, cảnh vật hết sức trần trụi. Bên dưới là sa mạc, bên trên là núi. Các vách đá ngoằn ngoèo những vạch đen, nhìn thật tinh mới có thể nhận ra những đàn cừu, chen sát vào nhau, thành hàng dài, đang cố moi tìm thức ăn trong các hốc đá.

Họ đến gần Khost. Tajmir không ưa thành phố này. Đây là nơi mollah Omar tuyển được những chiến binh trung thành nhất của ông ta. Khi bọn taliban nắm được chính quyền, thì Khost và vùng chung quanh chỉ lơ mơ nhận ra điều đó. Đối với họ, sự khác nhau là rất nhỏ. ở đây, phụ nữ xưa nay vốn không bao giờ ra làm việc bên ngoài nhà và con gái chẳng hề đến trường. Họ nhớ, từ thuở xa lơ xa lắc nào rồi, họ vẫn mặc burkha, không phải do Nhà nước mà là do gia đình bắt buộc.

Khost là một thành phố không có đàn bà. Trong khi phụ nữ Kaboul bắt đầu bỏ burkha vào mùa xuân đầu tiên sau khi bọn taliban bị sụp đổ, và thậm chí đôi khi có thể thấy phụ nữ trong các tiệm ăn, thì ở Khost hầu như không thể thấy một người phụ nữ nào, ngay cả những người giấu mình dưới một tấm burkha. Họ bị nhốt trong các sân sau, không được quyền đi ra ngoài, không được đi mua bán, và chỉ thỉnh thoảng mới được phép đi thăm một ai đó. ở đây, người ta sống tuân thủ một purdah chặt chẽ, tách biệt hoàn toàn giữa đàn bà và đàn ông.

Tajmir và Bob đi thẳng đến chỗ Kamal Khan, em trai của Padsha Khan. Ông ta ở tại dinh thự của viên quan cai trị, trong khi viên này thì sống ở một thứ trú sở tự phân định tại nhà viên cảnh sát trưởng. Khu vườn đầy hoa của viên quan cai trị chen chúc những người thuộc bộ tộc Khan. Những người lính thuộc đủ các cỡ tuổi, từ những cậu bé gầy nhom cho đến những người đàn ông tóc đã muối tiêu, đang nằm dài hay đang đi bách bộ. Không khí căng thẳng.

- Kamal Khan? Tajmir hỏi.

Hai người lính dẫn họ đến chỗ viên chỉ huy, đang ngồi giữa đám người. Ông ta đồng ý trả lời phỏng vấn. Một cậu bé mang trà đến.

- Chúng tôi đã sẵn sàng chiến đấu. Cho đến khi viên quan cai trị dõm kia rời khỏi Khost và anh trai tôi nắm lại các chức vụ của ông ấy, sẽ không thể có hòa bình.

Những người chung quanh gật đầu tán thành. Một người trong số đó có vẻ rất cương quyết, đấy là viên chỉ huy phó, dưới Kamal Khan. Ông ta ngồi xếp bằng dưới đất uống trà và lắng nghe. Trong suốt thời gian đó, ông ta vuốt ve mơn trớn một người lính khác. Hai người bíu chặt vào nhau, bốn bàn tay họ siết chặt lấy nhau trên đầu gối một người. Nhiều người lính ném những cái nhìn mơn trớn về phía Tajmir và Bob.

Trong một số vùng ở Afganistan, đặc biệt ở vùng đông-nam, tình trạng đồng tính luyến ái là phổ biến và được nghiễm nhiên công nhận. Nhiều viên chỉ huy có những người tình nam giới trẻ và ta thường thấy những người có tuổi cùng đi chơi với một nhúm các cậu con trai. Đám con trai này thường cài hoa trên tóc, sau tai hay trên cúc áo. Tình trạng đồng tính luyến ái thường được giải thích là do việc phải tôn trọng một cách nghiêm nhặt luật purdah đúng ngay ở vùng phía đông và phía nam của đất nước. Thường thấy từng đám con trai nhảy múa núng nính. Mắt họ tô đậm phấn đánh lông mày và dáng đi trông giống những người giả trang ở phương Tây. Họ nhìn chăm chăm, ve vãn và bước đi núng nính và vai đung đưa.

Những viên chỉ huy này không chỉ chịu dừng lại ở món đồng tính luyến ái, phần lớn bọn họ đều có một người vợ và nhiều con. Nhưng hiếm khi họ ở nhà và thường sống với đám đàn ông của họ. Các cậu tình nhân trẻ đó thường là nguyên cớ của nhiều vụ xung đột lớn, không ít những cuộc trả thù đẫm máu là kết quả của những vụ ghen tuông do một kẻ tình nhân yêu một lúc hai người gây ra. Có lần hai viên chỉ huy đã đánh nhau bằng xe tăng trong một cửa hàng để giành một người tình. Có hàng tá người chết trong vụ đó.

Kamal Khan, một người đàn ông bảnh trai khoảng hai mươi tuổi khẳng định một cách tin tưởng rằng vẫn phải là bộ tộc Khan mới có đủ tư cách chỉ huy tỉnh này.

- Nhân dân đứng về phía chúng tôi. Chúng tôi sẽ chiến đấu đến người cuối cùng. Không phải là chúng tôi ham muốn quyền lực, ông ta khẳng định. Chính là nhân muốn muốn chúng tôi. Họ xứng đáng với chúng tôi. Chúng tôi chỉ tuân theo nguyện vọng của họ.

Sau lưng ông ta, hai con nhện chân dài đang bò trên tường. Kamal Khan lấy ra một cái túi nhỏ bẩn thỉu từ trong túi áo ông ta, ông móc từ đấy ra vài viên thuốc và bỏ vào mồm.

- Tôi hơi bị ốm, ông nói, đôi mắt cầu xin được thông cảm.

Đây là những người con người cương quyết chống lại thủ tướng Hamid Karzaù. Những người tiếp tục trị vì theo luật của các thống lãnh chiến tranh và không thừa nhận các mệnh lệnh của Kaboul. Việc dân thường chết là không đáng kể. Đây là vấn đề quyền lực, và quyền lực có nghĩa là hai điều: danh dự - bộ lạc Khan phải nắm quyền trong tỉnh này - và tiền bạc, việc kiểm soát một hệ thống buôn lậu rất phát đạt và thu nhập của những nhân viên hải quan hợp pháp.

Tờ tạp chí Mỹ quan tâm nhiều đến thế tới xung đột địa phương ở Khost, không phải trước kết là vì Karzaù đe dọa tung quân đội tấn công các thống lãnh chiến tranh. Vả chăng việc đó chắc chắn không hề có, như chính Padsha Khan nói:

- Nếu ông ta phái quân đội đến đây, nhiều người sẽ chết và Karzaù sẽ bị xử vì phải chịu trách nhiệm.

Không, lý do thật, đó là sự có mặt của các lực lượng Mỹ trong vùng này. Những lực lượng đặc biệt bí mật hầu như không thể nào tiếp cận được. Những nhân viên bí mật lùng sục núi non truy tìm bọn Al-Qaida, tờ tạp chí muốn có một bài viết về chính những người ấy, một bài viết độc chiếm: Truy đuổi bọn Al-Qaida. Điều Bob muốn, là tìm ra Oussama ben Laden. Hay ít ra là mollah Omar. Người Mỹ cố sức củng cố tối đa hậu phương của họ bằng cách cộng tác với cả hai phía trong cuộc xung đột địa phương này, là anh em nhà Khan và những kẻ thù của họ. Cả hai bên đều nhận được tiền, cùng đi lùng với họ, nhận được vũ khí Mỹ, phương tiện truyền thông, tin tức tình báo. Bởi vì họ có những tiếp xúc tốt với cả hai phía, ở cả hai bên đều có những người lính cũ của taliban.

Kẻ thù số một của anh em nhà Khan có tên là Mustapha. Ông ta là cảnh sát trưởng ở Khost. Mustapha cộng tác tốt với Karzaù cũng như với người Mỹ. Sau khi người của ông ta mới đây giết chết bốn người thuộc bộ tộc Khan trong một cuộc đấu súng, Mustapha phải lánh mình trong trụ sở cảnh sát nhiều ngày. Những người nhà Khan đã báo trước rằng bốn người đầu tiên ló ra khỏi đồn cảnh sát sẽ bị giết chết. Khi họ hết lương thực và nước, họ chịu thương thuyết. Họ đạt được một thời hạn kéo dài. Điều đó chẳng có ý nghĩa gì mấy, bốn người của Mustapha đã bị kết án tử hình, việc hành quyết sẽ có thể diễn ra bất cứ lúc nào. Máu phải trả bằng máu, và lời đe dọa đó, ngay cả trước khi diễn ra các cuộc tàn sát thực sự, đã có thể là một cuộc cuộc tra tấn nặng nề lắm rồi.

Sau khi Kamal Khan và người em trai của ông ta là Wasir Khan đã mô tả Mustapha như một tên tội phạm, một kẻ tàn sát phụ nữ và trẻ em, cần phải lọai bỏ, Tajmir và Bob cám ơn họ và được hai cậu con trai trông như những nữ thần các vùng biển phương Nam đưa ra đến cổng. Tóc hai cậu cài những đóa hoa lớn màu vàng, thân hình thì thắt eo bằng những chiếc thắt lưng được siết chặt, chúng nhìn xoáy vào người Tajmir và Bob. Chúng không biết nên hướng cái nhìn vào ai, vào anh chàng Bob mảnh khảnh tóc vàng hoe, hay Tajmir chắc nịch có khuôn mặt mèo đực đang gừ gừ.

- Phải coi chừng bọn người của Mustapha, chúng bảo. Không thể tin bọn chúng, vừa quay lưng lại là chúng đã làm phản mình ngay. Ban đêm chớ đi ra ngoài! Bọn chúng sẽ cướp của mình ngay!

Hai người khách lữ hành đi thẳng đến chỗ kẻ thù. Đồn cảnh sát ở cách dinh tỉnh trưởng vài sải cáp và cũng được sử dụng làm nhà tù. Đấy là một pháo đài tường dày đến một mét. Người của Mustapha mở những cánh cửa nặng bằng sắt đón họ và họ đi vào trong một cái sân; ở đây nữa họ cũng được đón tiếp bởi một mùi hoa thơm tuyệt. Nhưng ở chỗ Mustapha, đám lính không cài hoa, hoa chỉ nở trên cây và trong các bụi. Thật dễ phân biệt lính của Mustapha và của các Khan: họ mặc đồng phục màu sẫm, đội mũ két vuông và đi ủng nặng. Nhiều người trong số họ dùng khăn quàng bịt mũi và miệng, và keo kính râm. Các khuôn mặt bị che lại của họ khiến họ trông càng đáng sợ. Tajmir và Bob được dẫn vào trong pháo đài qua những lồng thang gác nhỏ bé và những hành lang hẹp. Mustapha ở trong một căn phòng tận cuối ngôi nhà. Cũng như ở chỗ kẻ thù của ông là Kamal Khan, vây quanh ông là những người đàn ông đeo vũ khí. Cũng những loại vũ khí ấy, cũng những kiểu râu ấy, cũng những cái nhìn ấy, cũng những hình ảnh Mecca ấy treo trên tường. Chỉ có một điều khác, viên cảnh sát trưởng ngồi trên một chiếc ghế sau một cái bàn chứ không ngồi dưới đất. Ngoài ra ở đây không có cậu con trai nào cài hoa trên tóc. Những bông hoa duy nhất là một bó hoa thủy tiên bấc bằng nhựa đặt trên bàn viên cảnh sát trưởng, những bông hoa thuỷ tiên bấc màu vàng, hồng và xanh huỳnh quang. Bên cạnh chiếc bình, là cuốn kinh Coran bọc trong một lớp vải màu lục và một lá cờ Afganistan cỡ thu nhỏ trên một cái bệ.

- Chúng tôi có Karzaù đứng về phía chúng tôi và chúng tôi sẽ chiến đấu. Bọn Khan đã tàn phá vùng này từ khá lâu như thế này, bây giờ chúng tôi phải chấm dứt tình trạng dã man đó!

Quanh ông ta, những người đàn ông gật đầu tán thành.

Tajmir dịch và dịch, cũng những lời đe dọa ấy, những ngôn từ ấy. Vì sao Mustapha thì tốt hơn là Padsha Khan, Mustapha sẽ lập lại hòa bình bằng cách nào. Kỳ thực là ông đang ngồi đó để dịch cái lý do vì sao hòa bình không bao giờ có thể trở lại hoàn toàn ở Afganistan.

Mustapha đã tham gia nhiều cuộc hành quân trinh sát cùng với người Mỹ. Ông ta kể lại họ đã theo rõi những ngôi nhà tin rằng ben Laden hay mollah Omar đang ở trong đó, nhưng rồi chẳng bao giờ tìm được cái gì cả. Các cuộc hành quân thám sát của người Mỹ vẫn tiếp tục nhưng bao quanh chúng là vô số bí mật và Bob cùng với Tajmir không muốn biết thêm nhiều nữa. Điều Bob thích hơn là đi theo họ một đêm nào đó. Mustapha chỉ cười.

- Không, việc này là tuyệt mật, người Mỹ muốn thế. Anh có thể nài nỉ bao nhiêu đi nữa, anh bạn trẻ ạ, cũng chẳng thay đổi được đâu.

- Chớ đi ra ngoài sau giờ hoàng hôn, Mustapha ra lệnh một cách cương quyết khi họ chia tay. Bọn người của Khan sẽ tấn công các anh đấy.

Được cả hai phe cảnh báo, họ bèn đến cái quán chả nướng của thành phố - một căn phòng lớn có những chiếc gối đặt trên những chiếc ghế dài thấp. Tajmir gọi món palao và chả nướng, Bob gọi trứng luộc và bánh mì. Anh ta sợ vi khuẩn và ký sinh trùng. Họ ăn nhanh và vội trở về khách sạn trước khi hoàng hôn xuống. Trong thành phố này mọi sự đều có thể xảy ra và tốt hơn hết là nên cẩn thận.

Một cánh cổng sắt nặng trước cửa khách sạn được mở ra rồi đóng lại sau lưng họ. Họ nhìn Khost, một thành phố các cửa hiệu đều đóng cửa, cảnh sát thì nguỵ trang và đầy những người có cảm tình với Al-Qaida. Một người qua đường liếc nhìn Bob, chỉ chừng đó cũng đủ để Tajmir cảm thấy không an tâm. Trong vùng này, đầu người Mỹ được treo giá. Năm mươi nghìn đô cho kẻ nào giết được một người Mỹ.

Họ leo lên mái để đặt đài điện thoại vệ tinh của Bob. Một chiếc trực thăng bay qua trên đầu họ. Bob cố đoán nơi đến của nó. Một tá lính trong khách sạn vây quanh họ, đám lính trố mắt nhìn đài điện thoại vô tuyến mà Bob đang nói.

- Ông ta nói về bên Mỹ à? một người có vẻ là chỉ huy của đám lính cao kều này, đầu quấn khăn, mặc áo dài và đi dép, hỏi.

Tajmir gật đầu. Đám lính nhìn theo Bob. Tajmir đứng lại tán gẫu với họ. Điều duy nhất họ quan tâm là cái đài điện thoại và cách vận hành của nó. Một người trong bọn buồn rầu thổ lộ:

- Anh có biết vấn đề của chúng tôi ở đây là gì không? Chúng tôi biết tất cả về cách vận hành của một khẩu súng, nhưng chẳng biết tí gì về điện thoại.

Sau khi nói chuyện với bên Mỹ, hai người đứng lên. Đám lính đi theo họ.

- Chính những người đó nhằm tấn công chúng ta ngay khi chúng ta vừa quay lưng đi đấy à? Bob thì thầm.

Đám lính đi tản bộ từng người với khẩu kalachnikov của mình. Một số gắn những lưỡi lê dài lên đầu súng. Tajmir và Bob nằm trên một chiếc tràng kỷ dài trong hành lang. Phía trên họ có treo một tấm ảnh kỳ lạ. Đây là tấm áp-phích lớn đóng khung in hình New York, với hai tòa tháp của Trung tâm Thương mại Quốc tế vẫn đứng nguyên đó. Nhưng không phải là bầu trời thật của New York, bởi đàng sau các ngôi nhà là những ngọn núi lớn. ở tiền cảnh, người ta đã chen vào một công viên lớn màu xanh điểm những bông hoa đỏ. New York trông giống như một thành phố nhỏ xây gạch, nằm ở chân một khối núi non mênh mông.

Tấm ảnh này, đã bị cong lên, màu thì đã phai, dường như đã được treo ở đó từ lâu rồi. Nó đã được treo trước khi người ta biết rằng cái hình mẫu đó sẽ được gán ghép một cách lố bịch với Afganistan và với thành phố Khost bụi bặm và do vậy sẽ đem đến cho đất nước này nhiều hơn cái mà nó cần tới: những quả bom.

- Các anh có biết đây là thành phố nào không? Bob hỏi.

Những người lính lắc đầu. Mới nhìn thấy đôi chút gì đó khác hơn là một ngôi nhà bằng đất nén một tầng, họ rất khó hình dung được rằng tấm ảnh đó chụp một thành phố có thật.

- Đấy là New York, Bob giải thích. Nước Mỹ đấy. Đấy là hai ngôi tháp mà Oussama ben Laden đã cho hai chiếc máy bay đâm vào.

Những người lính nhảy nhổm lên. Hai ngôi tháp ấy, họ có nghe nói đến. Chúng đang đứng đó! Họ đưa ngón tay chỉ vào chúng. Chúng giống như thế này đấy! Hóa ra ngày nào họ cũng đi qua trước tấm ảnh này mà chẳng hề biết!

Bob có mang theo một trong những tờ tạp chí và chỉ cho họ thấy một con người mà tất cả người Mỹ đều biết là ai.

- Các anh có biết ai đây không? anh ta hỏi.

Họ lắc đầu.

- Đây là Oussama ben Laden.

Những người lính trố mắt, giật lấy tờ tạp chí và túm tụm lại. Ai cũng muốn nhìn.

- Ông ấy giống như thế này à?

Họ bị mê mẩn vì con người đó cũng như vì tờ tạp chí.

- Tên khủng bố, họ nói vừa đưa ngón tay chỉ vào đó và cười.

ở Khost, không hề có báo cũng chẳng có tạp chí và họ chưa bao giờ nhìn thấy ảnh Oussama ben Laden, con người là nguyên do khiến người Mỹ và Tajmir cùng với Bob có mặt trong thành phố của họ.

Đám lính lại ngồi xuống và lấy ra những miếng haschich lớn đưa mời Bob và Tajmir. Tajmir cầm lấy, ngửi và từ chối:

- Nặng quá, ông ta cười.

Hai người đi ngủ. Suốt đêm súng máy nổ ran. Ngày hôm sau họ suy nghĩ về môt giải pháp và góc độ của tờ báo.

Họ đi lang thang trong thành phố và liếc nhìn đây đó. Chẳng có ai dẫn họ đi theo trong các cuộc hành binh quan trọng hay các cuộc truy tìm Al-Qaida trong các hang đá. Ngày nào cũng như ngày nào, họ cố tìm hỏi tin tức từ hai kẻ thù không đội trời chung Mustapha và Kamal Khan.

- Hãy chờ cho Kamal Khan khỏi bệnh đã, người ta nói với họ ở dinh tỉnh trưởng.

- Hôm nay chẳng có gì mới, ở sở cảnh sát người ta lại lặp lại.

Padsha Khan đã biến mất. Mustapha nằm lì sau những bông hoa huỳnh quang của ông ta. Chẳng hề thấy bóng các lực lượng đặc biệt Mỹ. Chẳng có gì xảy đến cả. Chỉ có tiếng súng nổ ban đêm và những chiếc trực thăng quần quanh họ. Họ đang sống trong một vùng vào loại vô chính phủ nhất trên thế giới giới và họ thấy buồn chán. Cuối cùng Bob quyết định quay về Kaboul. Tajmir mê mẩn đi vì mừng thầm, được đi khỏi Khost, được trở về Microyan. Ông sẽ mua một chiếc bánh thật lớn cho buổi kỷ niệm ngày cưới của ông.

Ông cảm thấy hạnh phúc được trở về bên Oussama của riêng ông, Oussama nhỏ bé, tròn trĩnh và cận thị, trở về bên người mẹ mà ông yêu nhất đời.