rong thời gian ngắn ở bệnh xá, tôi ngồi bên cạnh cửa sổ có ánh mặt trời. Mặt trời đã xuất hiện trở lại - hay ít nhất cũng là nhận được từ mặt trời tất cả những gì mà chấn song sắt cửa sổ đã để lại cho tôi.

Tôi ngồi đó, hai tay ôm cái đầu nặng trĩu, nóng rực vì chẳng có gì để cầm, khuỷu tay đặt trên đầu gối, hai chân gác lên những thanh ngang của chiếc ghế tựa. Sự suy sụp khiến tôi còng người xuống, thu mình lại như không còn xương cốt, không còn cơ bắp và chân tay nữa.

Mùi ngột ngạt của nhà tù làm tôi khó thở hơn bao giờ hết. Trong tai tôi hãy còn văng vẳng tiếng xiềng xích của đoàn tù khổ sai, tôi cảm thấy mệt mỏi trước cảnh của nhà tù Bicêtre lắm rồi. Dường như Chúa Trời thương tôi và ít nhất Người cũng đã cho một con chim nhỏ đến hót ở đầu mái nhà trước mặt.

Tôi không biết Chúa Trời hay Quỷ sứ chấp thuận lời cầu nguyện của tôi nhưng cùng lúc đó tôi nghe thấy bên dưới cửa sổ một giọng hát, không phải là tiếng chim hót mà đúng hơn là tiếng hát trong trẻo êm ái của một thiếu nữ mười lăm tuổi. Tôi giật mình ngẩng đầu lên, chăm chú nghe một cách khao khát tiếng hát của cô theo một điệu chậm chạp và uể oải, một tiếng hát nỉ non buồn thảm và ai oán.

Tôi chưa từng nghe ai hát như thế và cũng không thể nghe hơn được nữa. Ý nghĩa ẩn dụ của bài vè kinh khủng ấy, tôi chỉ hiểu có một phần nói về cuộc đấu tranh của tên cướp với đội tuần phòng, tên ăn cắp hắn đã gặp và gửi về cho vợ lời nhắn nhủ kinh khủng này. Tôi đã hạ thủ một người và đã bị bắt. Người đàn bà đó chạy vào cung điện Versailles với một tờ biểu dâng vua. Nhà vua phẫn nộ và bắt thủ phạm phải nhảy một điệu ở nơi không có sàn nhảy. Tất cả những điều đó được hát theo một điệu du dương nhất với một giọng mềm mại nhất làm ru ngủ người nghe. Tôi ngao ngán, lãnh đạm và rã rời chân tay. Tất cả những lời lẽ quái dị đó phát ra từ một cái miệng tươi tắn mọng đỏ. Người ta có thể ví như nước dãi của con ốc sên nhả ra trên cánh hoa hồng.

Tôi không thể nhắc lại điều tôi đã cảm thấy. Tôi thấy như vừa bị tổn thương vừa được an ủi. Thổ ngữ của hành động và của nhà tù khổ sai, thứ ngôn ngữ rớm máu và lố bịch, thứ tiếng lóng gớm ghiếc kết hợp với giọng ca thiếu nữ, sự chuyển tiếp duyên dáng từ giọng nói trẻ thơ đến giọng nói đàn bà. Tất cả những từ ngữ dị dạng và sai ngữ pháp ấy lại được hát theo nhịp được trau chuốt.

A! Nhà tù là một cái gì đó bỉ ổi, ô nhục quá lắm! Ở đó, có nọc độc làm hoen ố tất cả. Tất cả đều héo hon lụi tàn, ngay cả bài hát của một thiếu nữ mười lăm tuổi. Ở đó có một con chim nhưng cánh chim vấy bùn. Ở đó có một bông hoa đẹp nhưng hương hoa chỉ là một mùi thối khó chịu.