àng Bạch Đằng Giang ở phía tây đảo Mõm Cá Sấu. Phía này đất rộng. Dưới những hàng dứa dại mọc lung tung, bãi cát trắng thoai thoải nghiêng mình xuống mặt nước. Sóng êm hơn, gió cũng dịu dàng hơn, được che khuất bởi bức trường thành của đảo. Bờ phía đông là đại dương, dựng đứng, sóng táp vào vách đá như có bão.

Quả là những thuận lợi hiếm có cho một làng biển được ra đời. Đã thấy bóng dáng của làng ở những ngôi nhà tạm, vách nứa, mái lợp cỏ gianh, xiên chéo vào vách nhà là ống nứa dẫn nước từ suối rừng ở trên sườn núi cao, nước chảy xuống phuy nghe rất giòn. Buổi chiều trước các nhà tạm, đã thấy căng thùng thình những vàng lưới rộng, phảng phất bay đâu đó những sợi khói bếp xanh lam, với mùi cá nướng thật quyến rũ. Dưới bóng cây, đã thấy thấp thoáng quần áo phơi, có cả cái áo ngắn cũn cỡn của trẻ con và cái quần thâm của đàn bà.

Toàn bộ số xi măng và gạch mà bố Nhụ tải về được, chỉ đủ để xây bệ cột cờ ở đầu đảo. Bây giờ lá cờ đỏ sao vàng, chủ quyền đất nước đối với hòn đảo, bay phần phật, trông như một đốm lửa lấp loáng cháy ở lưng trời.

Mấy ngày nay, nhóm thợ xây của làng biển đang trát và hoàn thiện cái bể chượp rất to ở cuối đảo, nơi có bến cá, với những cột trụ và sàn ghép toàn bằng cây gỗ to tròn, buộc chằng chịt bằng những mảnh lưới ni-lông đã thải loại.

Bố Nhụ thường xuyên có mặt ở ngư trường, chỉ huy các tướng cá vây bắt hải sản.

Được tắm thoải mái bên phuy nước ngọt, Nhụ lại nghĩ tới chị Chiêm và xót xa thương chị. Những ngày cuối cùng ở nhà, chị chỉ đi gánh nước và gánh nước. Bản thân Nhụ cũng từng chạy rạc cẳng, gánh bỏng vai trước khi tới đây. Không biết bây giờ, mẹ mình gánh nước vào lúc nào. Đang ám ảnh bởi ý nghĩ đó, Nhụ bỗng giật mình vì một tiếng gọi rất đanh:

- Ê, thằng cua đồng kia, chui ở cái mà(1) nào mà ra đấy?

Nhụ nhìn ra cửa, khuôn cửa không có cánh, che tạm bằng một tấm liếp nứa, chỉ cao ngang ngực người trung bình, có thể nhấc ra, đặt vào tùy ý. Một thằng bé trạc tuổi Nhụ, tóc quăn, da đen trũi, mặt hình tam giác, mắt lác, bụng dưới chỉ che toòng teng cái khố, trông đặc một rái cá có hạng.

- A, vào đây. Cậu cũng ở đâu mà bò ra đấy?

- Tớ ở trên kia. Đồn biên phòng.

- Vào đây! Vào đây! - Nhụ lấy tay vuốt nước trên vai rồi bước ra cười.

- Cũng chã à?

- Ừ, dân chài đây.

- Sao mà tắm như cua đồng thế. Đi với tớ. Tớ trông thấy cậu từ hôm qua bằng ống nhòm của chú Thuận.

- Chú Thuận là chú nào?

- Chú trinh sát trên đồn. Sĩ quan nhé!

- Sao cậu lại ở đây?

- Bố tớ là lính táo quân. Tên cậu là gì?

- Nhụ.

- Tên tớ là Ngạnh. Hai thằng cùng họ nhà cá cả.

Ngạnh kéo Nhụ ra ngoài bãi cát.

Ngạnh bảo:

- Chỉ có đàn bà, con gái, mới tắm như mày thôi. Ê, tụt quần ra.

Ngạnh cầm tay kéo một cái, miếng vải rời ra, chỉ còn một cái dây cao su màu nâu nhạt buộc ngang bụng.

- Thế cũng đòi là dân chài. Dân chài phải tắm thế này này.

Nó nằm trên cát, cho sóng biển đánh lập lờ vào bẹn, rồi giang hai tay ra, lấy cát xoa vào ngực mình.

- Ở đây có sá sùng mày ạ. - Nó bảo. - Mày ăn sá sùng rồi chứ?

- Chưa.

- Đích thị là cua đồng.

- Thế mày ở đây đã lâu rồi à?

- Hơn một tháng. Một đêm bất ngờ có giông. Thuyền tớ bị lật. Mẹ và em tớ, nước cuốn đi đâu không biết. Bố con tớ bám vào mảnh ván, may sao trôi dạt đến đây, được bộ đội biên phòng cứu. Nghĩ đến cơn giông ấy, tớ vẫn còn rùng mình. Cậu gặp giông bao giờ chưa?

- Chưa?

- Thế cũng dám nhận là chã. - Nó sì mũi ầm ĩ.

- Quê cậu ở đâu?

- Tớ làm đếch gì có quê. Cha chài, mẹ lưới, con câu. Sông Ngô bể Sở biết đâu là nhà.

- Cậu học lớp mấy?

- Ai dạy mà học, học làm gì?

Nhụ ngồi dậy, lấy ngón tay vẽ chữ b lên cát.

- Cậu có biết chữ gì không?

- Cái lưỡi câu chứ chữ gì? - Ngạnh nghiêng ngó nhìn ra ngoài nhưng Nhụ biết là nó đang nhìn vào mặt Nhụ. - Thế mày bảo nó là cái gì?

- Chữ b đấy B-i-bi- ê - bê-n-biên hỏi biển.

Ngạnh lại nằm ngửa trên cát, im lặng một lúc.

- Chú Thuận cũng bảo dạy tao học chữ. Nhưng tao không học. Thế mày vừa ra à?

- Ừ. Tao nhớ nhà lắm. Tao còn ông, còn mẹ, một anh đi bộ đội hải quân và một thằng em năm tuổi. Nhà tao ở ngay trên bờ sông Bạch Đằng.

- Thằng em tao cũng năm tuổi. - Ngừng một lúc, Ngạnh hỏi: - Mày có biết hát không? Những câu hát chài lưới ấy.

- Không.

- Mẹ tao hay hát lắm. Ước gì chợ họp thêm phiên. Để em lọc nước lấy tiền nuôi con.

Nhụ biết là mình đã vô ý gợi lại kỷ niệm nặng nề ở gia đình người bạn mới, bèn nói lảng đi:

- Mày là một thằng rái biển, tắm chỉ thế này thôi à.

- Trông đây!

Ngạnh vẫn giữ nguyên thế bất động của đôi chân, vươn nửa người dậy, dẻo như cao su và toách một cái, nó lao toàn thân xuống biển, gọn đến mức, nước chỉ xao động một vòng tròn nhỏ rồi khép ngay lại. Trong làn nước trong xanh, trông rõ nó nhoài sát với đường thoải xuống của thềm cát như một mũi tên, lao thẳng tắp cho đến lúc mất hút.