gày xửa ngày xưa, muông thú sống trong rừng già dày đặc cây, chen xít nhau, lúc nào cũng tối và ẩm ướt, không thể phân biệt sáng hay chiều, mưa hay nắng. Bác Gấu ăn uống no say, rúc vào hang nằm ngủ cả tháng trời. Bác Tê Tê không biết leo trèo, giũi sâu trong lòng đất, đi tìm ánh sáng. Chim Gõ Kiến gõ cửa mọi nhà “Tốc! Tốc! Tốc!” để hỏi xem ai có thể gọi được mặt trời. Chỉ có con Cú là thích bóng đêm, lúc nào cũng vui vẻ kêu lên: “Thú!… Thú!”.

Một hôm, chim Gõ Kiến gõ cửa nhà Công, chị Công mải múa. Gõ cửa nhà Liếu Điếu, Liếu Điếu bận cãi nhau. Gõ cửa Chích Chòe, Chích Chòe mải hót. Gõ cửa Sáo Sậu, Sáo Sậu bảo Sáo Đen. Gõ cửa nhà Sáo Đen, Sáo Đen truyền Tu Hú. Gõ cửa Tu Hú, Tu Hú gọi Bồ Các. Gõ cửa Bồ Các, Bồ Các thoái thác bảo Chim Di. Gõ cửa Chim Di, Chim Di chạy đi tìm Sáo Sậu…

Cuối cùng Chim Gõ Kiến đến nhà Gà. Bảo Gà Choai đi tìm mặt trời, Gà Choai nói: “Đến mai bác ạ!” Bảo Gà Mái, Gà Mái mới đẻ trứng xong kêu lên: “Nhọc! Nhọc lắm, nhọc lắm! Mệt! Mệt lắm, mệt lắm!”…

Chỉ có Gà Trống Cưỡng là sẵn sàng đi tìm gọi mặt trời. Gà Trống Cưỡng cựa sắc, cánh cứng, lông dày. Trống Cưỡng bay chuyền rất khỏe.

Bay từ bụi mây đầy gai lên rừng nứa. Từ rừng nứa lên rừng lim. Từ rừng lim lên rừng chò. Trống Cưỡng bay chuyền từ cây chò thấp đến cây chò cao nhất. Nhìn lên chỉ còn thấy mây bồng bềnh và nhấp nhánh mấy ngôi sao.

Trống Cưỡng đậu chờ mặt trời ở đấy.

Gió lạnh rít ù ù. Mấy lần Trống Cưỡng suýt ngã. Nó quắp những ngón chân thật chắc vào ngọn cây chò. Khép cánh che gió, vươn ngực nghênh đầu dõi nhìn quanh bốn phương trời. Mây cứ trôi lang thang. Sao tắt rồi lại sáng. Trống Cưỡng chờ mãi, đợi mãi. Nó nghĩ đến khu rừng già tối tăm ẩm ướt tít dưới sâu kia. Nó thương các bạn rừng của nó. Bất giác Trống Cưỡng đấm ngực kêu to: “Trời đất ơi!… ơi…”

Kỳ lạ thay, Gà Trống vừa dứt tiếng kêu đầu thì sương tan. Dứt tiếng kêu thứ hai, sao lặn. Dứt tiếng kêu thứ ba, đằng đông bỗng ửng sáng và mặt trời đường bệ hiện lên.

Gà Trống Cưỡng bàng hoàng nhắm mắt lại, rồi mở mắt ra. Mặt trời tươi cười nhìn nó, vươn những cánh tay ánh sáng đính lên đầu nó một cụm lửa hồng và không quên tô điểm cho bộ lông Gà những màu vàng, tía.

Trống Cưỡng vui sướng bay về khu rừng già. Bay tới đâu, ánh sáng theo đến đấy. Dân chúng rừng già náo nức mừng đón Trống Cưỡng đã gọi được mặt trời về. Liếu Điếu đánh thức bác Gấu dậy. Sáo Sậu rối rít đi tìm gọi bác Tê Tê, để bác khỏi mất công đào, giũi. Chị Công múa theo điệu nhạc của chú Chích Chòe. Sáo Đen, Tu Hú, Bồ Các, Chim Di… tao tác reo mừng, tuy trong bụng có phần ngượng ngập. Chim Gõ Kiến bám chắc trên thân cây cao, vui vẻ nhìn khắp khu rừng. Chỉ có con Cú là không ưa ánh nắng, nhắm mắt lủi vào bụi rậm.

Trống Cưỡng về tới nhà mình. Đất rừng sáng tươi như tranh vẽ. Gà Choai, Gà Mái mừng rỡ chạy ra. Nom thấy mào lửa mặt trời mới tặng cho Trống Cưỡng, Gà Mái chao chát kêu lên: “Đẹp! Đẹp quá, đẹp quá!… Phục! Phục quá, phục quá!…”

Từ bấy trở đi, sớm sớm, cứ khi Gà Trống cất tiếng gáy là mặt trời tươi cười hiện ra, phân phát ánh sáng cho mọi vật, mọi người.

12-1980