ợp trên cao là những vầng Phượng đỏ đến não nùng ở thời điểm cuối mùa. Trời đã chuyển sang thu từ lúc nào. Dưới những tán cây cổ thụ tỏa hương u nhã, là con đường nhựa mảnh mai như một suối tóc điểm mấy phiến lá vàng khô, chạy giữa hai bờ tường hoa, bên trên đặt những chậu hoa cây cảnh, và những mảnh vườn hoa nho nhỏ bên cạnh cây sung già ngả mình soi bóng lên mặt hồ mùa này nước trong lặng như gương.

Hoa, khắp nơi là hoa. Và Nhâm có cảm giác đang lạc lối, đang bối rối và e sợ trước các sắc hình thần thái của các danh họa tuyệt phẩm. Hải đường mơn mởn. Thược dược rười rượi. Cúc vàng tươi sáng. Păng xê ưu tư. Đồng tiền hồn nhiên. Và cẩm chướng, ôi cẩm chướng cánh hoa đỏ sậm chen sắc trắng, tươi rười rượi gợi nhớ tới những vần thơ của thi hào Đức Hainơ và cuộc tình duyên bị đứt đoạn giữa Trừng và Cúc. Cẩm chướng mà một hôm nào đó ông Tầm nói khi về hưu ông sẽ gây trồng thật nhiều loài hoa cao quý này. Giờ thì cẩm chướng cùng các loài thảo mộc huyên náo theo cách riêng và chẳng bao giờ vô tình với Nhâm. Đến đây Nhâm gặp cái thanh tao, ấm cúng. Đến đây, Nhâm như tan hòa trong vạn vật mở rộng, trong sự phô bày một cung cách tĩnh lặng của hoa. Chẳng có gì yên tĩnh bằng hoa; và ngắm hoa, anh có cảm giác nội tâm mình đang được hoa di dưỡng trở nên thanh sạch và ướp hương thơm, ở đây, một dò Huệ xanh màu rêu đá, một đóa Hồng vàng quyền quý, một phiến lá Quỳnh nhu nhú mầm hoa, một ngọn Sương rồng kỳ dị cũng tỏa niềm ưu ái, rủ rẽ tâm trí Nhâm vào niềm phúc lạc vô biên.

Nhâm đã nhận được quyết định kỷ luật cảnh cáo toàn Quận do ông Khoái ký và sau đó nhận điều động công tác xuống xã Phú Hòa làm cảnh sát khu vực, với lý do: Tiếp tục theo dõi một nghi phạm có quan hệ đến vụ án tên Thuyên. Vì ngoài việc giết Bội một cách man rợ, Thuyên còn tham gia một đường dây buôn lậu thuốc phiện lớn từ biên giới qua thành phố tới vùng cửa biển, đi Xinhgapo, Hồng Kông. Đó là ý tứ công khai ghi bằng văn tự. Nhưng, cũng như việc ông Tầm bị về hưu, đằng sau sự kiện là một âm mưu đen tối mà ai cũng hiểu, ông Khoái dùng thủ đoạn này để hạ giá Nhâm, lúc này sau nhiều chiến công, uy tín của Nhâm đang lên cao, có dư luận anh đáng được thăng cấp và giữ chức vụ Trưởng Công an Quận; cũng là đòn trả thù ngấm ngầm của ông với Nhâm sau vụ hai người xô xát, ông như bị vạch mặt là kẻ tư cách đê tiện.

Đứng trong khu vườn nhà ông Trưởng Công an xã Phú Hòa, vào lúc mười giờ sáng khi hoa các loài bừng bừng khoe sắc màu muôn hồng ngàn tía, Nhâm thật sự đã rũ hết u phiền, bực bội. Và khi đưa tay ra đón cái xởi lởi của ông, chủ nhân của cái cơ sở này, Nhâm có cảm giác bị thôi miên. Ông Trưởng Công an xã mang dáng dấp người tu hành trong bộ quần áo bà ba nâu sồng giản dị của nhà chùa, nhưng lại thấp thoáng vẻ bí hiểm và thiếu tự nhiên thế nào. Có lẽ vì chiếc mũ cát két dạ sùm sụp trước trán. Và nhất là cặp kính râm đen như mực phủ màu âm u gần hết nửa phía trên khuôn mặt ông.

- Kể cho chú Nhâm nghe một chuyên về hoa để làm quen nhé. Ông Trưởng Công an xã nói: Võ Tắc Thiên, nữ Hoàng đế quyền biến nổi tiếng đời Đường, khi lâm triều, có lần nổi cơn quyền lực, xuống chiếu ra lệnh, bắt tất cả các loài hoa phải nở cùng một lúc để đón mừng mình. Sợ phép vua, các loài Lan, Cúc, Mai, Sen đều nhất loạt y lệnh. Riêng Mẫu đơn tính vốn ương ngạnh, đủng đỉnh, nở chậm vài giờ. Thế là Nữ hoàng ta nổi cơn lôi đình bắt tất cả mấy trăm chậu hoa Mẫu đơn đày từ kinh đô là Tây An xuống đất Lạc Dương... Ha ha... Ngông cuồng chưa, kẻ có quyền.

Tiếng cười của ông Trưởng Công an xã vang vang, sảng khoái và chất giọng ấm áp cởi mở của ông lạ sao, chúng cứ như là từ trong ký ức Nhâm vẳng ra. Nhưng nỗi ngờ ngợ vừa dâng đầy mắt Nhâm thì ông đã vỗ bộp vai anh, rồi nắm tay anh, dẫn anh đi:

- Còn đây, chú Nhâm xem! Đưa Nhâm ra phía vườn sau, một vùng thanh đạm, lưa thưa quái thạch và kỳ hoa dị thảo, ông tiếp giọng vẫn bình đạm, đều đều: Người xưa thường có quan niệm thần du vật ngoại trong cách bố trí sắp đặt các chi tiết của hóa công. Thì cũng vẫn là ngụ cái ý về thế giáo thiên luận, mượn đá, hoa, cây để ký thác tâm sự và hoài bão. Nào, ngồi xuống đây, chú. Còn rỗi phút nào, cứ hưởng phút ấy. Trời che, đất chở, ta thong thả. Nhưng mà, cứ như ý tôi thì dẫu có là thần vật thì cũng không thành nếu thiếu đi nhân khí, chú Nhâm à!

Trời! Không còn nghi ngờ gì nữa. Bồi hồi đã chẹn ngang ngực Nhâm đúng lúc ông Trưởng Công an xã cùng anh đứng lên, ngẩng dậy và chiếc kính râm trên mắt ông thình lình tụt xuống một nấc. Và dù không có sự việc ấy, dù không nhìn thấy cặp mắt voi hiền từ, bàng bạc, hay nheo lại vì nghĩ ngợi của ông, Nhâm cũng đã nhận ra ông rồi. Nhâm đã nhận ra ông rồi, kể cả vừa rồi ông cố tình đổi tiếng cho khác lạ hơn. Lẫn làm sao được cái kiểu nói của ông. Ngôn ngữ có phần bản nguyên, có phần công dụng của ông. Ông bao giờ cũng vậy, vừa sâu tới phần gốc rễ, vừa vươn tới sự ích dụng. Ông thâm trầm sâu xa hơn người. Và thế là Nhâm bật tiếng kêu thật to. Còn ông Trưởng Công an xã bỏ cái mũ cát két và cặp kính, cười nhè nhẹ:

- Bác Tầm! Anh Tầm!

- Chú nhận ra tôi rồi, hả?

Những nét quen thân cao sang trên gương mặt ông Tầm đều đã lồ lộ. Vầng trán cao, đại quý. Khuôn miệng vuông kín, nói không lộ xỉ, biểu hiện sự vinh hoa. Cặp mắt voi hiền hậu tinh tường và chòm mũi tròn như mật treo, đẹp đầy đặn. Ông chẳng khác trước đây tẹo nào. Về hưu, ra khỏi cái nhộn nhàng của cơ chế hành chính, đúng như dự định của ông, ông mua một mảnh đất ở một làng ngoại vi thành phố, đưa mấy đứa cháu từ quê ra, chuyên tâm với việc trồng hoa. Cởi bỏ sắc phục công an, mặc bộ áo quần, nâu sồng, ngày ngày bận rộn với việc xới đất nhặt cỏ, gieo trồng tưới tắm cây, hoa, nhưng xem ra ông còn thanh nhàn hơn và cốt cách con người uyên thâm chín chắn hay lo nghĩ sự đời lại càng được dịp tỏ bày. Chưa kể, thú vị nữa còn là, căn bệnh áp huyết cao, do lối sống đổi mà thuyên giảm bất ngờ.

- Thoạt đầu, em đã có ý nghi nghĩ hoặc hoặc, nhất là khi bắt bàn tay anh. Tay anh ấm áp khác người.

- Chú quên rằng mười sáu tuổi anh đã hóa trang là một thanh niên Mèo đi hái xảo, xách lồng chim Họa mi lên biên giới... Thôi, vào nhà uống nước đã, rồi bàn chuyện. Chuyện mình đơn giản thôi. Về hưu hôm trước, hôm sau Đảng ủy xã mời ra, cho biết: An ninh trật tự xã rất kém, Trưởng Công an xã cũ tha hóa hư hỏng, yêu cầu đồng chí giúp. Thế là vào việc luôn. Công việc ở Quận mình vẫn được các đồng nghiệp cho biết. Vừa rồi, cậu đi đồng bằng Tây Nam Bộ, Nam chinh Bắc chiến những đâu, lão già đều biết cả. Cả vụ lộn xộn với cậu Khoái. Nhưng thôi, quên đi! Hôm rồi cô Cúc có đến thăm mình. Cô vẫn hàng ngày ra thăm mộ Trừng. Cô đang liên hệ về quê Trừng để tìm người nhà cậu ấy. Còn bây giờ, việc cậu về đây hóa ra là điều may mắn cho mình!

Hóa ra về hưu, cốt cách ông vẫn là của ông Tầm Trưởng Công an Quận khi xưa. Thậm chí bây giờ, trong trạng thái tâm hồn yên tĩnh, đã ra khỏi mọi ràng buộc, lần về cội nguồn, ông lại có được nhiều cơ hội hơn để mở cái khóa thân ẩn tàng, thấy ra được những điều trước kia chỉ thấp thoáng, uống xong tuần trà đầu, cứ tưởng phải nói, hóa ra Nhâm lại biến thành thính giả nghe ông Tầm thuyết giảng.

Ông Tầm nói như để đã cơn thèm, để dốc bầu tâm sự bấy lâu nay bị bịt kín. Ông bảo, nói theo ngôn ngữ hiện đại của ngày hôm nay, thì cuộc đời là một cuộc chơi chưa phân thắng bại. Nói như thế để không bi quan. Trái lại, để mạnh mẽ oai hùng hơn. Nhân loại hình thành đã từ mấy nghìn năm. Bước tiến lên văn minh, văn hóa thật chầy chật, gian khổ. Phật, Giê su, các nhà sáng lập các học thuyết nhân văn đều ao ước diệt cái ác. Người dùng sự tu tỉnh, diệt dục, lấy cầu nguyện làm biện pháp. Người dùng máu lửa để tiêu trừ dã man. Mỗi bước nhích lên đều trả giá. Và thắng lợi cuối cùng xem ra còn ở xa.

- Nhưng, chính sự tồn tại của cái thiện, cái đúng, cái đẹp cũng đã là một chứng minh hùng hồn cho xu thế tất thắng rồi. Nhâm ạ! Nhìn thẳng vào Nhâm, ông nói thật hể hả: Chưa thắng! Nhưng, đã đẩy lùi! Trừng hy sinh không uổng. Có sự lại giống, lộn giống, nhưng con người nhất định sẽ ngày càng đẹp, càng tốt hơn.

Trầm trầm tự nhận là đã sai lầm do nể nang nên đã bắt Trừng đi Hưng Yên làm công việc không cần thiết là khớp cung về Lẫm. Cũng giọng ấy ông nói việc Khoái đã về Quận giữ cương vị mới là đành ngậm bồ hòn làm ngọt vậy thôi vì chân lý đâu có đến ngay một lúc. Tiếp đó, ông đứng dậy, đi ra bờ tường hoa, bê vào một chậu hoa. Hoa Ngọc trâm. Từ nách lá gốc, một chồi cây xanh ngắt đã đâm lên, dài như một chiếc đũa và ở ngọn nó là năm nụ hoa chẽ năm phía.

- Nhâm xem dò hoa Ngọc trâm này. Có năm nụ hoa cả thảy. Hãy quan sát kỹ. Năm nụ đang ở năm trạng thái khác nhau. Nụ này ngày mai sẽ mãn khai. Cạnh nó lúc này là một nụ hàm tiếu, Nụ này sẽ bừng nở khi cái nụ mãn khai ngày mai vừa lụi tàn. Cứ thế. Lần lượt từng nụ hoa nở một. Không chen nhau. Không chồng chéo lên nhau. Tự nhiên đi theo một trật tự hợp lý. Hợp lý là quy tắc tối ưu quan trọng, Nhâm ạ!

Cuối cùng thì thế nào ông cũng sẽ chuyển sang chuyện của mình và Quyến đây. Nhâm nghĩ thầm và anh đã dự đoán chưa thật chính xác. Ông Tầm đứng dậy, xoay tấm lưng tròn, đi vào buồng trong, rồi lát sau quay ra, với một cuốn sổ dày cầm tay:

- Những chuyện khác, kể cả chuyện lùng bắt tên Phỉ trùm sò ma túy ở xã này, kẻ chỉ huy thằng Thuyên và cậu Bội cùng đường dây ma túy lớn này, bàn sau. Còn đây. Xin báo cáo với anh bạn trẻ. Sáu tháng qua lão già không an trí đâu. Lão còn nhớ đời lắm, Vì bây giờ lão mới có thì giờ đủ để suy ngẫm về cuộc đời và con người, Nhâm ạ. Lão nghĩ về thế thái nhân tình. Lão nghĩ về cái chết về sự sống. Trừng hy sinh, bao nhiêu đồng nghiệp của chúng ta đã đổ máu. Đồng chí bộ đội tên là Thế, em vợ ông Xây ở làng Vân Hưng Yên và cái chết tức tưởi ở mặt trận Quảng Trị mùa hè đỏ lửa năm 1972. Những đau buồn, thất thiệt của Nhâm, của Quyến, và của mình nữa. Đặc biệt là của Quyến. Chúng là cái gì vậy? Nghĩ, nghĩ, nghĩ và bất chợt nhớ tới một câu thơ của Chế Lan Viên: Chúng ta ở trên đời không phải để ra lộc ra hoa mà còn để mang thương tích.

- Chà! Chúng ta ở trên đời không phải để ra lộc ra hoa mà còn để mang thương tích. Một câu thơ!

- Một câu thơ nói về cuộc đời bi tráng của chúng ta. Một câu thơ bình dị, đau đớn mà kiêu hãnh và sâu sắc.

- Em sẽ nhớ làm lòng câu thơ bi hùng này!

- Đúng, một câu thơ bi hùng! Một câu thơ đáng làm đề từ cho mọi trước tác về người chiến sỹ an ninh. Nó nói điều quan trọng: Cuộc đời chưa bao giờ là hoàn thiện cả! Nói một cách hình tượng, còn nhiều bóng đêm, trong đó có cả bóng đêm vô minh nữa. Nhâm à...

- Chúng ta ở trên đời...

Nhâm nhíu nhíu trán, môi lật bật như để nhập tâm câu thơ và ý tường thật kiêu hùng của nó. Trong lúc đó ông Tầm hơi cúi xuống, đặt cuốn sổ từ nãy vẫn cầm trên tay lên mặt bàn, hà mạnh một hơi dài:

- Thêm nữa, cùng với suy ngẫm, lão già này cũng liều mạng làm cái công việc là trước tác. Trước tác! Oai cóc tía chưa! Bây giờ lão đọc thử nghe mấy mẩu chuyện đời lão gia này nhé.

Chà! Thì ra ông Tầm viết sách kể lại những vụ việc ông đã mắt thấy tai nghe, trực tiếp tham gia. Nhân vật T. trong truyện chính là ông. Còn các nhân vật khác, ví dụ như Kh., Nhâm đoán là ông Khoái.