au cuộc thanh trừng rộng lớn năm đó, có tới năm ngàn người Nga được chánh quyền vô sản đem đầy ở Tây Bá Lợi Á, một vùng sa mạc xung quanh năm tuyết trắng xóa. Năm ngàn người đó bị giam giữ trong những căn nhà cửa hàng giữa sa mạc mo mo, tuyết rơi liền nhau. Ban ngày họ phải đi lao tác tại các công trường đại cửa hàng xây dựng ở rừng núi, cách đốt cây số.

6 tháng sau, tù nhân chỉ còn gần nửa tháng, đa số đã chết vì công khổ, bệnh tật và thời gian.

Hàng trăm trại nhỏ, mỗi trại ở một khu riêng biệt, mát lạnh dưới tuyết.

Trong một trại huấn luyện, số tù nhân đông lạnh hơn trăm người, sáu tháng sau chỉ còn 50. Tất cả các nhân đều biết chắc chắn với khả năng thương vong hàng tháng như thế, chỉ ít lâu nữa họ cũng sẽ theo các bạn đồng cảnh mà cạn kiệt dưới lũ, nên bàn nhau hết lũ. Vượt ra ngoài giam cộng đồng sản thì thiên niên vạn nan thật đấy nhưng còn lại một phần mười hy vọng sống, nếu cứ chịu sống trong trại sẽ chắc chắn cái chết gần Xung quanh mười phần.

Cùng trong một căn nhà lửa, có ba tù nhân thân thiết bị khác hơn tình cảm thịt phải chung sống trong cảnh tù tội, phần vì cùng thuộc một giai cấp trong xã hội, giai cấp trí thức. Nhưng đúng nhất là vì họ có cùng một lý tưởng chống cộng sản đệ tam, một nguyên nhân là kỹ sư, một nhà văn và người thứ ba là cựu học sĩ quan cao cấp của Hồng Quân bị thanh trừng khỏi quân đội và lý do chính trị.

Sau khi thăm dò kỹ năng càng tinh thần của mấy tù nhân cùng trại, ba người thuyết phục họ địa ngục và được hưởng ứng nhiệt liệt. Địa bàn, bản đồ, chuẩn bị khí cụ được trang bị đầy đủ nhờ có các tổ chức hỗ trợ bí mật đường dây liên lạc được tổ chức ngay tại trại.

Nửa tháng sau, dịp tháng năm tới, trại chỉ còn 43 người.

Luật nghiêm ngặt như bất cứ luật lệ nào của bất kỳ trại giam cộng đồng nào. Tù nhân -tất cả bị đau khổ sai chung thân hay hữu hạn- đều bị quản trị đóng dấu "sống" trên lông mày để phân biệt họ với dân thường. Một miếng sắt nung đỏ ấn vào lông mày để đóng dấu như người ta đóng dấu trâu bò. Dân chúng bắt gặp tù nhân mang dấu, bất kỳ ở đâu ngoài trại giam mà không có giám thị nhìn coi, có quyền và có phận phận phải hạ sát, không tố cáo gì hết. Cách xa trại giam ba, bốn dặm cây số, mới có nhà của dân chúng, biện pháp này nhằm ngăn chặn những công việc liên lạc với tù, nếu có. Như vậy, từ nói cũng thấy rằng tù nhân đau khổ ở Tây Bá Lợi Á hoàn toàn được cắt liên lạc với thế giới bên ngoài và trên thực tế, họ đã bị chết mòn trong trại giam.

khép kín giam giữ vật dụng hoặc khí chứa vào trại để phá hoại hay nổi loạn, mỗi khi tự mình vào rừng làm củi hay làm việc ở công trường về, giám thị khám xét rất kỹ thuật. Tội phạm phải kín, dưới thời tiết lạnh 30, 40 độ dưới độ không, để giám sát từng chiếc áo, từng chiếc quần và thân thể rất tỷ mỷ.

Ấy thế mà tù nhân cũng vẫn được sử dụng trong trại giam để cày nát song sắt bao vây phòng giam cho đến bằng ngón tay cái cái.

Người chịu đựng nỗi đau về thể xác để ẩn giấu công cụ địa ngục là kỹ sư trong lãnh đạo. Không biết phải bao lâu và làm thế nào mà anh ta cất giấu được bên trong làn sóng da của bộ phận sinh dục ba dịp mùa thu nhỏ, mỗi bộ dài hơn hai đốt ngón tay, làm dây thiều của đồng hồ biến chế thành. Ba ngay đó làm một đồng chí vẫn sống trà trộn trong dân gian xung quanh, tìm cách chuyển đến tay viên kỹ sư.

Với ba chiến khôn nhỏ, đêm đêm ba người trong lãnh đạo băng đảng vượt ngục, chiến đấu giác ngộ một bài sắt thép. Công việc mệt mỏi nguy hiểm tiến hành liên tiếp trong hai mươi sáu đêm. Mỗi đêm 5 người luân phiên nhau cải và 5 người canh nhẹ. Ngậm đầu tiên gạ bẫy nửa chừng, mảnh khảnh thứ hai mòn mỏi gần hết và phải "giũa" nhiều lần bằng dao laya làm một tù nhân mang vào lửa từ lâu chưa kịp sử dụng thì chết. Khi sử dụng mài mòn thứ ba được một phần, bài hát đã được cắt xén. Đêm hôm đó, mấy con chim hồng hào kêu trong đêm tối và cảm giác Thượng Đế đã cứu thoát đời họ. Họ nhất loạt quỳ xuống cầu nguyện và xin Thượng Đế giúp họ thêm nghị lực và sức chịu đựng để họ vượt thoát hơn một ngàn cây số sa mạc tuyết tuyếtg trở về đời sống nhân gian như mọi người.

Đám đông nhân phải chờ hai ngày hôm nay nữa mới có dịp trừng phạt song sắt, chui ra khỏi phòng giam rồi trốn ra ngoài sa mạc.

Đêm hôm đó, tuyết rơi tới tấp nập như mưa sa, gió thổi như bão trên sa mạc. Thời gian lạnh tới 60 độ bên dưới. Giám thị và chức năng công việc chú ý đầu tiên trong những căn nhà ấm áp đốt cháy trong lò hệ thống. Củi đó do tùy chỉnh ở rừng về. Những con chó canh lửa lớn như con bê, đã được chiến đấu bằng thuốc độc không biết bọn cướp kiếm được bằng cách nào đó, đã lăn quay từ bóng tối ngoài sân, được lưu trữ không để lại dấu vết.

Nương bóng tối, lũ côn đồ yên tĩnh ra sa mạc, dẫn nhau đi về hướng Tây. Vừa phải ra khỏi trại, một số cơ hội ngẫu nhiên nhận được sự chăm sóc nam giới, nỗi sợ hãi liên tục định mệnh nhưng không thể được. Để được tiết lộ, các cảnh đồng sẽ buộc phải giết họ.

Ai cũng được phép, dao, mang theo dụng cụ bảo vệ. Nhưng cần thiết nhất là những góc trắng. Khi có nhân viên của trại hay dân làng mốt theo, họ sẽ xuống tuyết, trùm chăn lên trên mình. Không tới năm phút, tuyết sẽ che kín họ, không thể tìm thấy. Lương khô họ dành trong hai tháng trời nên sẽ kiếm cách đánh bẫy hay săn thú rừng làm lương thực. Tuy không chắc chắn về kết quả song họ phải bỏ đi, hy vọng vào sự may mắn.

Đoàn tù bao gồm 43 người đi suốt đêm đầu tiên, xa trại càng mau càng nguy hiểm, nhưng đến gần ngày hôm nay sau khi vừng Thái Dương cày viện dẫn xuống sa mạc tuyết mô mo, kiểm tra lại, cấm chỉ huy mới thấy mất năm người. Đó là những người yếu đuối không chịu nổi thời tiết và sức khỏe, đã buồn ở dọc đường. Không ai biết mấy người nanh hạ xuống lúc nào nhưng dù cho có biết, cũng không ai dừng lại để nghiên cứu vì sợ mất thì giờ vô ích, vất vả lại, chính những người đang lết đi cũng mệt mỏi quá sức rồi.

Bây giờ những nguy hiểm cấp bách lúc đầu đã vượt qua, họ thám hiểm lại để kiểm tra tình hình và ấn định kế hoạch "van lý trường chính". Ban ngày họ sẽ đi luôn từ lúc có mặt trời đến quá chiều, và đêm thì nghỉ yên trong rừng có gió kín. Mỗi đêm, họ cắt bảy phiên luân phiên nhau canh gác, võ trang bằng, dao, trả tiền vv..cho những người khác ngủ, đề phòng những trường hợp được thú dữ như gấu tuyết, chó sói trả công. Lương thực là vấn đề khó giải quyết nhất trong mọi vấn đề đặt ra cho tập đoàn nên họ ăn rất dè dặt, càng ít tốt, càng có nhiều hy vọng tới đích hơn.

Đến chiều ngày thứ ba, hầu hết đoàn người vượt ngục đều không giấu được vẻ mệt mỏi chán nản. Hai người già nhứt trong bọn cướp khoảng dưới 60 tuổi, tóc đã bạc trắng như tuyết, ngước nhìn trời rồi nhìn sa tuyết tuyết mo trắng xóa tứ phía, bất giác chuyển nước mắt. Dưới trời lạnh, những làn nước mắt thư giãn nửa chừng trên má đã đông lại thành đá. Mọi người thấy thế đều buồn nản lo lắng cho những ngày sắp tới, nhưng không ai suy nghĩ dài thành tiếng.

Quá trưa hôm sau, theo ý kiến ​​của ban lãnh đạo, phi hành vào ẩn trong một cánh rừng khá nước suối và sau lúc nghỉ yên ngắn ngủ, họ chia nhau đi tìm kiếm săn bắn bắt thú rừng làm lương thực. May mắn quá, lần đó họ chết một con chồn, hai con thỏ rừng và một con nhím. Họ làm thịt luôn bao con thú rừng và đốt cháy ăn ít miếng cầm hơi, còn bao nhiêu chia đều để dự trữ ăn tăng dần. Sau đó, họ bàn nhau lưu lại rừng này một ngày nữa để "kiếm thêm lương thực. Họ bắt được một con chồn và một con cu-ly (marmotte) đang ngủ say trong giấc ngủ mùa đông.

Đêm đó, trong đám đông, đã có nhiều tiếng ho sù sụ không ngừng. Nhiều người không chịu nổi cái lạnh ngoài trời mắc bệnh trầm cảm.

Trưa hôm sau, khi mặt trời đã lên cao khỏi khu rừng soạn thảo, mọi người tiếp tục sửa để lên đường. Khi đó, họ mới tìm thấy bẫy người ngủ luôn thức dậy nữa. Trong số này, có hai ông già tuổi nhất đám ngồi dựa vào nhau mà chết. Còn năm người kia thì có kẻ nằm yên trên tuyết, có kẻ ngồi mà chết rét lúc nào không hay. Khi thành viên kỹ sư trong ban chỉ huy động mạnh vào vai để chiến đấu thức, cái xác thùng thùng, giữ nguyên thế ngồi chết cóng.

Trước cảnh đó, một tù nhân nguyên là văn sĩ thay mặt ban lãnh đạo, tiếc lời tiếc thương mấy người ra đi viễn viễn, cầu nguyện cho họ tìm thấy Yên ổn ở bên kia thế giới. Rồi xin những người chết tha thứ cho họ nếu vì tình thế họ phải lấy quần áo và vật dụng của người chết cung cấp cho những người còn thiếu trong đoàn. Nghe nói vậy, nhiều người tù thiếu quần áo ấm Mỗi người nhìn một cách soi mói vào mấy cái xác chết như để đánh giá giá trị thực tiễn của những vật dụng xác chết mang trên mình.

Sau đó, họ đào hố để đào tập thể cả 7 xác sau khi cấm chỉ huy di chuyển lấy nhiều vật dụng cần thiết. Một người bó cành làm cây thập tự cắm trên một nhưng thành viên chỉ huy ngăn cản, nói không nên để lại dấu vết có thể phát hiện ra góc tù đã đi qua nơi đây. Mọi người đều đang ngùi đồng ý.

Hôm nay, một trận tuyết nổi lên bất ngờ nên cả tập đoàn không thể lên đường, phải chui ra vào trong một cánh rừng. Để tránh những tai nạn bất ngờ, các kỹ sư trong ban lãnh đạo hội nghị Tất cả mọi người thực hiện gấp mấy cái đuôi bằng cành, lá cây, rồi đốt cháy bên dưới tiếng cấp cho khỏi bị chết cóng.

Để xua đuổi không khí chán nản, ban lãnh đạo đề nghị mọi người cùng hát bên ngọn lửa bài hát "Niềm hy vọng của đoàn tù ngục địa ngục" mà nhà văn trong lũ tù đã viết lời ca và một tù nhân khác là nhạc sĩ, đã phổ nhạc. Hát xong, họ ngồi dựa vào nhau mà ngủ gà ngủ vịt để lấy lại sức và...quên cơn đói.

Sáng hôm sau, bão tuyết tan thu, song việc chuyển tiếp còn nhiều khó khăn. ban đạo đưa ra ý kiến ​​kiến ​​ở lại ngày nữa săn thêm thú rừng lấy lương thực đi đường.

May thay ngày hôm đó, bầy vây vây chết sẽ là một con tiền gói đi kiếm ăn lẻ và một con báo. Họ làm thịt ngay hai con thú rừng rồi nhúm lửa, nướng thật chín. Lần này, bọn cướp đã trải qua ý thức tầm quan trọng của lương thực trên sa mạc tuyết nên không bỏ phí một miếng thịt hay cục xương nào cả. Cả bộ lòng con chó sói, tập thể cũng làm rất sạch sẽ rồi nướng ăn hết. Mặc dầu không ai bỏ một gói nào, vì đã sẵn sàng, có một, hai người vừa nhăn nheo nhóm bình.

Lần đầu tiên có bất đồng ý kiến ​​trúc trong việc chia khẩu người được phần lớn, người phần nhỏ nên một nhân còn trẻ đề nghị cấm chỉ huy sửa đổi lại cách thức chia lương thực cho công bằng.

Sau khi hội ý, thể thức sau đây được áp dụng: Mỗi con vật được chia làm 31 phần đều nhau, đánh số từ 1 đến 31. Rồi rút thăm, ai được số nào nhận được phần mang số ấy.

Viên kỹ sư lên tiếng nhắc nhở mọi người nên ăn thật dè dặt, phòng khi lương thực cạn mà có thể chưa hạ xuống được con thú nào.

Sáng hôm nay sau, khi ai ai cũng đang chuẩn bị hành động lý do để lên đường thì có tiếng la kinh hãi làm mọi người Khôn ngoan. Thì ra một người đã bị đánh cắp phần thịt xấy mà hồi hôm nay, trước khi đi ngủ, anh ta đã cửa hàng kỹ thuật trong bọc. Nay phần lương thực đã bị đánh cắp, làm sao anh ta có sức đi nổi. Người bị mất trộm giở tung quần áo, hành động lý tưởng trước mặt mọi người để "phân bua" rồi lạnh lùng rút gọn lại bỏ vào bọc, nhìn mọi người như dò xét thủ phạm rồi yêu cầu ban chỉ huy giải quyết.

Ba người trong ban chỉ huy sau đứng riêng ra một cuộc thảo luận với nhau rồi thành viên kỹ sư tập thảo cho mọi người lại. Trước đây, anh ta đã ý thức làm tiếc rằng một việc như thế đã xảy ra trong tập đoàn. Nếu đó là một nhiệm vụ "đùa nghịch" thì trò đùa nghịch đó nên chấm dứt để khỏi làm tổn hại đến quyền sở hữu của người khác. Trả lại, tập đoàn vượt ngục tuy nhiều người nhưng chỉ là một, vì cùng một ý chí, một quyết tâm đi tìm tự làm, không sợ chết, không sợ nguy hiểm. Như vậy, nếu phải cạn kiệt thì cùng khát khao như mọi người chớ nhất định không chịu dùng phần ăn của người khác đồng cảnh ngộ khổ đau như mình.

Viên kỹ sư dừng lại giây lát rồi tuyên bố:

- Để chia sẻ sự thiệt hại cho một học viên, cấm chỉ huy sẵn sàng chia sẻ giảm bớt phần lương thực của ba người trong ban để bù đắp bất cứ phần nào cho người anh em, nạn nhân của một hành động không đẹp.

Nhiều thông tin thú vị về hoan nghênh nổi lên. Bốn người khác tuyên bố theo gương ban chỉ huy rồi mở gói lấy gói thịt ra thì không ngờ, người nọ lên tiếng cám ơn, từ chối sự giúp đỡ và nói:

- Tôi tự nhận xét không đủ sức theo anh em nên tôi biết trước sau đó điều gì tôi cũng không thực hiện được ý định tìm tự làm mà tôi hằng ôm ấp. Hơn thế nữa, xét mình không giúp ích gì mà còn là gánh nặng cho anh em, tôi xin rút lui khỏi đoàn và xin chúc anh em gặp mọi sự may mắn hơn tôi...

Nhiều tiếng xì xào nổi lên...Viên kỹ sư béo mờ mặt rồi lạnh lùng hỏi:

- Đi theo đoàn là tùy tâm, không bắt buộc, nhưng bạn ở lại, bạn có biết những hình phạt bạo lực sẽ giành cho bạn không?

- Biết...Tử hình...!

- Vậy bạn có chịu đựng án tử hình không?

- Khi cùng đường, tôi sẽ tự xử lý. Tôi tự kết nối cuộc đời...

Nhiều người nhìn nhau khám phá dài như chợt nghĩ đến thân phận mình. Người kia nói xong, ngồi xếp trên bọc hành lý, phóng to xuống nhìn đôi dày đặc. Ba người trong ban chỉ huy thảo luận thầm thì với nhau một lát rồi nhà văn đút hai ngón tay vào miệng. Một nòi ré lên liền liền trong bầu không khí lạnh và vô cùng tận của sa mạc. Lệnh cấm hành động đã được thực hiện.

Mọi người lục tục bước theo hàng, mỗi người cầm một cây viết để chống tuyết. Sau cơn bảo, trời quang thoáng trở lại. Được một khoảng, lệnh hướng dẫn được thực hiện liên tục. Khi đó, mọi người mới biết là thành viên kỹ sư và thành viên sĩ quan cao cấp nhưng lại thảo luận với người "bỏ cuộc" hồi phục, chưa theo kịp phi đoàn.

Lá sau, hai người trong ban chỉ huy đuổi cả đám. Tất cả những người được nhìn thấy sắc mặt của hai người xông hơi sát khí nên không thể đoán được điều gì đã xảy ra. Đến khi tìm thấy vết máu trên lưng áo của thành viên sĩ quan, họ mới xì hơi bàn tán với nhau, nhưng vẫn chưa một chút tin là "chuyện đó" có thực.

° ° °

Nhưng "chuyện đó" thực sự có phần trăm. Viên sĩ quan và thành viên kỹ sư đã phải hạ bỏ cuộc tấn công, vì nỗi sợ hãi của hành trình của đoàn quân đã bị thất bại vì điều này.

Sau khi phục vụ thủ tiêu bất đắc dĩ của một đồng chí bỏ cuộc, thành viên sĩ quan và thành viên kỹ sư đã rửa sạch các vết máu nhưng không thoát hết một vết máu kinh trên lưng áo. Hậu quả của sự xuất bản này thực sự là trầm lắng.

Chiều hôm nay, đến một cánh rừng nhỏ, tập đoàn dừng lại nghỉ yên, tìm chỗ ẩn náu. Viên kỹ sư chợt nhận thấy có một khoảng 10 người ngồi riêng ra một chỗ và đang xầm bàn tán với nhau. Viên kỹ sư lảng lại gần thì họ su bàn tán, rồi bắt sang nói chuyện khác. Thái độ của bọn này lúc đó có vẻ bí mật, không tự nhiên nên thành viên kỹ sư phải bổ sung báo động ngay cho hai người bạn tiền đề phòng. Đêm hôm đó, ba người trong ban chỉ huy luân phiên nhau canh nhẹ, luôn luôn thủ khí giới trong tay.

Qua đêm đến sáng, nói chuyện gì đó sau đó ra hết. Mọi người chỉnh sửa đều soạn thảo đường dẫn và nhận thấy có sự thay đổi về số lượng nhân viên. Kiểm soát lại, phát hiện thiếu mười người. Đúng là nhóm người có thái độ bất mãn, nghi hoặc chiều hôm trước. Khi đó thành viên cũ quan mới sự kiện nhớ lại rằng vào hồi phục gần sáng như ông ta có nghe những tiếng động làm nhiều người bước trên mặt tuyết gây ra, nhưng ông ta tưởng nhiều là gió thổi tuyết trên cây rớt xuống đất.

Ban chỉ huy tập mọi người, báo cáo sự đáng tiếc và nói thêm:

- Chúng tôi chỉ cần những người có thể đảm bảo, chịu đựng gian khổ và tin tưởng rằng chúng tôi phải đạt tới đích. Cứ đi theo mức bình thường, chỉ phải cố gắng trong một tháng cân bằng đến hai tháng là nhiều, sẽ tiến tới thị trấn đầu tiên có thể giúp ta phương tiện muốn đi đâu tùy ý. Nghĩa là khi đó ta đã đến bến Tự Do để tìm kiếm cuộc sống thích hợp với mỗi người...

Một ông lão lạnh lùng thắc mắc:

- Chúng ta đã đi được bao nhiêu đường đất rồi?

Viên kỹ sư làm chăm sóc tính rồi trả lời:

- Trên dưới 100 cây số...Mới được vượt quá khoảng một phần mười con đường phải đi.

Nhưng cũng bắt đầu từ buổi sáng hôm đó, một làn không khí chán nản, phảng phản nghi kỵ bao bọc tập đoàn vạn lý trường chinh. Họ ít nói chuyện với nhau, có nhiều lỳ lỳ, người nào cũng tiết lộ suy nghĩ bí mật nguy hiểm. Sự bất đồng ý kiến ​​kiến ​​trúc nha từ bữa ăn chia khẩu phần thịt chó trả tiền lại được phát hiện trong một số công việc khác như canh gác ban đêm hay đi săn. Đoàn tù chỉ còn 21 người, nghĩa là còn một nửa.

Chiều hôm đó, trước khi ăn để cầm hơi, họ căng mấy tấm chăn tuyết rồi cầu kinh khá lâu. Sự kiện tưởng tượng ở Tối Cao chí công chí chính trình nhiên đã mang lại cho mấy người trong đám bình tâm và hái hái. Đã có người cười buổi sáng khi dậy dậy.

Nhưng công việc phải đến. Đến ngày thứ 25 trong cuộc chinh phục, chỉ còn lại một nhóm 4 người, sau khi chịu đựng nhiều sự biến đổi thương mại. Một số đoàn viên quá thất vọng trước những gian nan nguy hiểm làm vấn đề lương thực nguy ra vì yếu tố có thể là yếu tố chính hoàn toàn chi phối sự sống của họ, một số khác quá kiệt sức lực hãy bỏ cuộc, phải ngồi lại trong rừng rưng rưng nước mắt nhìn theo các đồng chí lên đường, xa dần, nhỏ dần trên sa mạc tuyết. Lại có người không chống nổi bệnh hoạn, bữa tối còn lam mỹ phẩm cầu kinh rồi sáng hôm sau không dậy nữa, chào một lời từ biệt...

Tối hôm qua, khi đám đông ẩn náu trong rừng, chỉ còn lại vỏ ba người trong ban chỉ huy với một ông già trên 50 tuổi và một thanh niên đúng hai năm. Nhưng sáng hôm sau, ông già đã lên đường sớm hơn mọi người để tìm Tự Do ở một thế giới khác, chỉ có trong niềm tin của những người có đạo. Ông già vẫn ngồi trên bệ hành động nhỏ, dựa vào một chỗ lõm của thân cây nhưng độ lạnh của đã cơ sở ngay lập tức sau khi mạch vừa dừng.

Mặc dù vậy, 4 người vẫn phải lên đường. Ban chỉ huy đã tự ý giải tán vì toàn đoàn viên! Viên kỹ sư nhờ có nhiều khả năng đặc biệt, sức mạnh tinh thần và thể chất ít có nên vẫn được 2 người tín hiệu và yêu cầu dẫn dắt họ. Chuyên viên kỹ sư còn dẫn dắt họ được bao lâu nữa?

Bốn người đã phải khát khao gần một ngày vì cạn lương. Mãi đến chiều hôm qua mới được con nhỏ xíu chưa đủ bốn bữa ăn trong 48 tiếng đồng hồ cho 4 người. Thanh niên ăn sức lực, lại bị đói trong ngày nên không ăn dè được mặc dầu có lời khuyến khích của nhà văn. Chỉ từ sáng đến tối, khẩu phần dành cho hai ngày đã chui ra vào bụng thanh niên một cách cửa sổ.

Tình hình lương thực như vậy, nên hôm nay, mới quá dài một lát, cả bọn phải vào một cánh rừng tìm thú. Viên kỹ sư vẫn có một đô vật, thành viên quan một con dao rừng, nhà văn đeo một con dao găm to bản, thanh niên chín thì lúc đó trại giam đã kiếm đâu được một sợi dây kẽm gai dài mà cậu ta chấp nhận làm bốn thành một võ khí khá mạnh, cầm lắt trong tay. Từ ít ngày nay, không ai để tay không mà luôn cầm võ khí. Họ rất ít nói và tỏ vẻ đăm chiêu. Họ nghĩ gì? Và họ đề phòng cái gì?

Cho tới xẫm tối hoàng hôn, không săn được con mồi nào hết. Cả bốn người đều phải khát khao tìm chỗ ẩn bên dưới cây mà ngủ trong đêm. Sự thật thì ba người kia - trừ anh thanh niên- đều còn một ít lương thực nhưng họ phải dành cho ngày hôm sau.

Bốn người ngồi tựa vào nhau để giảm lạnh. Nhưng họ có ngủ được không! Đường xa nghĩa sau này mà kinh! Quá nửa đêm, ba người kia mới chớp mắt được một lần nữa giật mình thức thức dậy vì thanh niên nọc lục đục ngọ nguậy hoài, làm trôi mấy đợt hành lý lót bên dưới đáy họ ngồi ngủ.

Vừa sáng, viên sĩ quan giật mình tỉnh dậy trước vì thấy như có vật gì chảy dưới bọc hành lý. Ông ta kiệtm lên, bắt quả tang thanh niên đang chảy vào trong bọc hành lý của ông ta lấy trộm miếng thịt xấy. Ông ta bốc lên một tiếng ồn ào thì thanh niên thằn bất ngờ nhà văn ngã cù cù ra xa, để cướp miếng thịt xấy bằng bàn tay mà Đánh đã moi ra ngoài bọc được quá nửa. Thanh niên độc như con thú điên. Trong lúc thảnh thơi, có lẽ tưởng rằng chính mình đã bị cướp tiền, sẵn con dao rừng vừa tầm tay, viên kỹ sư vung lên rồi bổ sung xuống một chút. Đầu thanh niên thú vị cả sức mạnh của phong dao, chỉ nghe “phập” một tiếng rồi thanh niên nhạt choạng rơi xuống lũ tuyết, cây roi bằng sơn gai chậm lại chưa xong sử dụng từ tay chiến cánh ra xa.

Sự việc không được mong đợi. Ba người đứng yên nhìn bạn trẻ, không nói một lời. Sau cùng, một người nước bọt, lên tiếng trước tiên:

- Có lỗi xâm chiếm quyền sở hữu của người khác. Dù sao, việc làm này cũng rất đáng tiếc...

Viên kỹ sư nói rồi nhìn hai người bạn dò xét phản ứng. Hai người này mặt tái xác như chết, vẫn không nói một tiếng...Nhà văn quay đi nhìn nơi khác, thở dài suy nghĩ.

Ba người xách tay hành lý ra cách xa đó bước chân thứ bảy rồi lấy lương thực ra ăn, mặc dầu là xuất khẩu phần cuối cùng. Họ đói quá, không còn lâu nữa được nữa. Khi ăn, mỗi người nhìn đi một phía như sượng sùng không muốn nhìn mặt nhau. Dù sao, lương tâm của họ cũng không thể yên được. Người thanh niên là một đồng chí, đã chia sẻ những phút nguy hiểm từ đầu đến cuối và đã quyết định theo họ đến cùng để tìm Tự Do.

Vậy mà nay chính thanh niên đó lại chết trong một đồng chí!

Ăn xong, theo ý kiến ​​trúc sư kỹ sư, ba người lại đi sâu vào rừng để săn thú kiếm lương thực. Cho đến quá dài không gặp một con thú nào hết, ba người đành lòng phải quay lại gốc cây nơi ẩn náu. Cách mấy bước chân là xác của người chết, tuyết phủ gần kín. Ba người suy nhược lì lợm, Bụng đói, tâm hồn nặng nề lo lắng dọc. Những ngày sắp xếp để ăn bằng gì đây? Rừng mỗi ngày một xác xơ hơn, không loài cầm thú nào sinh sống nổi. Mà muốn sống để đi đến đích phải bỏ cái gì vào bụng mỗi ngày, không thể thiếu được.

Đêm hôm đó, cả ba sức mạnh trống rỗng leo lên cây ngủ.

Viên cựu sĩ quan là người háu đói nhất, đã dậy từ lúc nào không ai biết. Khi hai người kia thức giấc, thấy ông ta đứng nhìn thanh niên với một vẻ mặt khó mô, vừa sợ hãi vừa hung cường. Người đọc văn bản nhìn kỹ sư có ý tăng hỏi, ông này bổ sung một cách xóa mờ khó hiểu.

Hình như xác thanh niên có mang một cái gì hấp dẫn lắm nên thành viên cựu sĩ quan để hết tâm trí vào đó, không biết ở phía này, hai đồng chí đang theo dõi cử nhất động nhất của ông ta. Lát sau, lại thấy ông ta lúi húi cuồn cuộn xuống, lấy chiếc giày của xác chết ra, rồi cầm dao chặt xuống vật gì trên mình xác chết.

- Này anh bạn! Làm cái gì vậy?

Lúc đó, một cẳng chân của xác chết đã được bảo vệ khỏi cơ thể. Chà! Cái bắp chân ních những thịt, nhìn bắt nhã. Viên cựu sĩ quan đăm đăm nhìn như đang ước lượng sức lực của miếng thịt tươi tốt, trắng như thịt heo mới cày sạch sẽ. Nghe hỏi bất ngờ, ông ta cướp mình, cười ngượng:

- Liệng bỏ ở đây, thú rừng cũng sẽ ăn hết. Chi bằng mang đi theo một cánh tay làm...kỷ niệm!

Viên kỹ sư gầm bật cười lên khanh khách như người điên, nghe mà bắt kinh hãi. Ông ta mân mê cái lót trong tay rồi hỏi với một giọng gần như khiêu khích:

- Vậy thì đừng tôi cũng mang một khúc làm..."kỷ niệm" được không?

- Đã ngừng! Cả ba chúng ta đều có phần tình cảm bằng nhau đối với "hắn", nên có quyền mang theo những kỷ niệm "nặng" bằng nhau về "hắn".

° ° °

...Kể từ ngày địa ngục, đây là lần đầu tiên họ có điều kiện ăn không đủ nhất. Nhưng vì một chút dễ hiểu, họ lịch một cách bình tĩnh và sâu rất khó khăn những miếng thịt người xấy kỹ, ngạt như bị một bàn tay vô hình chặn bẫy, không cho bong.

Rồi ba người lại thu thập lên đường một cách hô vó sợ nhìn thấy những hình ảnh nhắc nhở họ sự ghê rợn đã xảy ra.

Số thực lương mang theo khá nhiều, đầy đủ cho một thời gian hai ngày thứ bảy là ít. Ngoài ra, mỗi người còn lại một bọc hành lý và khí cụ, tất cả đều khá nặng nề trong cuộc chiến trường chinh nên họ không đeo trên lưng mà kéo lê hành lý trên mặt tuyết. Ba người sau đó làm một khung bằng cây, giống như khung của chiếc xe "kéo trên tuyết" (Traineau), xếp hết mọi thứ lên trên ngoài khí giới rồi dùng sợi dây dài buộc vào kéo theo. Như thế thu gọn hơn lại hỗ trợ sức lực.

Từ cái buổi sáng sợ hãi, thái độ và tính nết của ba người thay đổi mạnh mẽ...Ít nói, chỉ nói khi thiệt cần. Viên kỹ sư từ sáng đến chiều luôn ngâm ngâm, thành viên cựu sĩ quan càng giảm lì hơn trước và thỉnh thoảng phải nhìn món hai người kia. Còn nhà văn nét mặt tối tối, đăm chiêu, nhưng khi nghỉ ngơi cố ý ngồi cách xa hai người bạn, lấy bút bút hóa ghi vào cuốn sổ tay rồi lưu trữ trên túi áo giáp. Hai người kia nhiều lúc tò mò muốn biết nhà văn ghi những gì, song không hỏi.

Có thực lương đầy đủ nên họ có sức chịu đựng, đi đều đặn hơn trước từ Chiều cho đến chiều, mới kiếm yên tĩnh. Sự mệt mỏi giảm nhiều.

Chiều đó, như thường lệ, họ ẩn náu trong một khoảng rừng, đốt cháy lại phần thịt mang theo. Tại lúc quân quần bên ngọn lửa, nhà văn lạnh lùng người hỏi kỹ sư:

- Còn lại bao nhiêu lần nữa thì...hy vọng tới?

- If tính không nhiều và nếu ta không đi sai đường, khoảng hơn một tháng nữa!

Rồi viên kỹ sư rút trong túi ra một bản đồ vẽ tay. Y chỉ chỉ, vạch vạch trên bản đồ, tính cộng lại những quảng đường đã qua, thời gian đi từng ngày, ngày nào có người chết, có người trốn, người giỏi nhất kỹ sư đều được ghi rõ.

Ăn xong, trong khi hai người kia đang kiếm phòng ngủ, nhà văn lững thững đi ra xa một quãng để thỏa mãn một nhu cầu về tiêu hóa.

Ít phút sau, tiếng ồn ào rình rập ở phía sau một cây gốc được đưa ra, hai người bạn cô gái xách khí chạy tới tuy chưa hiểu chuyện gì. Đến nơi, họ thấy nhà văn đang bị một con chó sói tấn công rất nguy hiểm.

Nguyên con chó sói câu lạc bộ này đi theo đuổi ba người tù đã có tiếng đồng hồ mà họ vô tình không biết. Không tấn công vì sức mạnh của người mạnh hơn, nó phải trải qua khéo léo, chờ cô hội. Lúc này ba người ngồi ăn, chó sói sau một gốc cây, lười chẩy rộng rãi. Hương may, nhà văn tự dẫn lại thân đến miệng nó. Khi vừa nhận ra có mùi lạ khác của thú vật, ông ta chưa đáp ứng lên, chó sói đã phi tới như tên bắn, chom lên điêu vào cổ và phun dí xuống. Ngã nằm trên tuyết, vừa la được mấy tiếng kêu cứu, nhà văn đã chó sói táp một mảnh vào cổ rồi tha đi một quãng. Viên kỹ sư ZIP đật túi du lịch theo, phang mạnh một đòn bẩy giữ cuộc sống thon gọn, không có mới cam chịu, khập khiễng bỏ chạy.

Đêm hôm đó, nhà văn nóng mê man, cổ phá bị rách toác, không trả lời được những câu hỏi của hai người bạn, chỉ ra hiệu một cách khó thắng. Bị thương vào phạm vi, máu ra nhiều, phần khác, vì thời tiết quá lạnh, cơn đau tăng thêm nên nhà văn kiệt sức rồi chết đi trước khi trời sáng. Trước đó, hai người bạn đốt hệ thống thương mại và chó sói quay trở lại tấn công, họ leo lên cây ngủ. Đến sáng, họ mới hội leo xuống, người đã chết từ lúc nào rồi. Cũng có thể! Con chó bị thương không quay trở lại.

Lương thực của người chết được lấy ra chia đều làm hai phần. Giúp thế, số lương thực dự trữ của hai người còn sống lại tăng thêm. hai người cho là tạm đủ đến khi săn được thú rừng. Trả lại, nếu trả thêm lương thực nữa thì nặng quá, đi mau không nổi.

Thật ra, chỉ vì lúc này hai người không bị đói hoành tráng gan dầy nên cả hai đều không đủ can đảm chặt cơ đùi và hai cánh tay mang theo. Nhờ đó, bạn đã chết được xịt sâu dưới tuyết, đầy đủ cả thân hình.

° ° °

Tính đến hôm nay, hai người tù còn lại đã vượt qua sa mạc tuyết được thêm 25 ngày. Vất vả từng ngày nhiều, đã có lúc tưởng bỏ xác ngoài sa mạc vì bão tuyết. Nhiều lần, lại thấy cả vết chân đàn chó sói.

Ban đêm, họ đều ngủ trên cây nhưng mỗi người một nơi. Và cẩn thận hơn, họ luôn đem theo cả bọc hành lý, lương thực cửa hàng kỹ càng ngay kế bên họ cùng khí giới. Viên kỹ sư không có mảnh vụn nào cả. Cán bộ quản lý kỹ thuật viên vẫn có dao rừng thành bản cán dài. Lúc này, một người sử dụng con dao găm nhà văn đã bỏ đi, còn người kia luôn sử dụng cây roi bằng dây kẽm gai của thanh niên bị hạ sát.

Cả hai đều đề phòng cẩn thận hơn trước nhiều, làm như kẻ thù lúc nào cũng lẩn cứng trước mặt! Thực sự là một địa phương vì không có bóng tối một người thứ ba.

Thì ra, hoàn cảnh bất ngờ đã đưa đến cho người ta một trạng thái nguy hiểm hơn.

Hai người tù khổ sai kia, đồng một chí hướng, không sống dưới một chế độ tàn bạo nên liên kết lại để có thêm sức mạnh vượt qua địa ngục. Giờ đây, họ có thêm một kẻ thù bạo bạo ghê tởm mà hàng ngày, hàng giờ họ phải chống cự rất gay go.

Đó là thần đói.

Cái đói làm thay đổi nhãn quan của con người, làm thay đổi luôn lòng dạ và quan niệm về sự sống còn và cái chết.

Do đó, hai người sống sót cuối cùng của đoàn người bị tàn phá bắt đầu đề phòng nhau vì họ bắt đầu kính sợ, ghê rợn nay. Hai bên sức lực gần tương đương nên cuộc tranh sống sẽ rất gay go gian khổ.

Đã hơn mười ngày, họ không còn đánh bẫy được bất kỳ cuộc tấn công nào để bù đắp số tiền lương thực hao mòn lần mòn. Những ngày họ sống trên sa mạc tùy thuộc vào số lương thực dự trữ. Nói một cách khác, ăn hết đến đâu đời sống của họ thu ngắn lại đến đấy. Hai người cũng biết như thế nên cùng buồn một thời gian. Tuy nhiên, họ cứ không thể bỏ nhau mà vẫn phải đi cùng một con đường nhưng cách xa nhau vừa đủ để người nọ không thể tấn công bất ngờ mà người kia không đáp ứng được.

Cái xe kéo trên tuyết đã nằm ở một xó rừng. Lúc này, người nào đó sẽ mang theo hành động của mọi người, đặc biệt. Viên kỹ sư vẫn là người dẫn đường vì có địa bàn, cựu nghệ sĩ quan vẫn khéo léo nhưng đi ngang hàng, bên mặt hoặc tay trái. Như thế, lúc nào hai người cũng vẫn "thấy" nhau mà không cần nhìn.

Cả hai cùng có một nhận định đáng sợ: Người nào chịu đựng được lâu hơn dù chỉ một tiếng đồng hồ, là người sống. Muốn thế, cần phải ăn ít hơn mỗi bữa một vài miếng, chịu đói gan hơn và nhất là ít và tỉnh ngủ hơn. Khi ngủ say, làm sao hỗ trợ hoặc tránh được một sàng hay một liễu dao vào đầu.

Rồi thì lương thực cũng hết mà đã hai ngày ròng đã không gặp một con thú rừng nào. Viên cựu sĩ quan có tật háu đói, đã có lúc phải rao vặt mấy cái lá cây rừng xích. Hoặc giả lão ta đã bắt đầu mất trí? Lão đói quá, đói không chịu nổi, đói từ sáng đến chiều và từ chiều đến sáng, liên miên bất tận. Có lúc lão ta tỏa hơi thở giảm trong khi tuyết rơi lảng vảng xung quanh. Cả hai người bạn cùng tìm vẻ thành thực nói cho nhau biết đã cạn kiệt lương thực dự trữ rồi và chịu đựng sự chết đói. Nhưng trong ác tâm, ai cũng tha thiết mong mỏi người cùng chửi sống chết với mình buồn giảm xuống trước mình dăm, mười phút là đủ. Đủ cho mình sống thêm một thời gian khá dài nữa.

Cả hai thiết bị cầm tay trong tay đều sẵn sàng tấn công và sẵn sàng tự động phòng thủ. Viên cựu sĩ quan nhìn viên kỹ sư một cách im lặng thù hiển nhiên vì chiến binh biết người kia nói dối, còn hai miếng thịt bằng bàn tay Giấu trong mình mà nói là hết, chờ đến tối mới kíng kín ra ăn một mình. Sáng hôm nay sau khi rửa kiếm mãi, bạn đánh lửa mới liệng cho mảnh một bằng ngón tay con trỏ và ngón tay giữa chậm lại. Rồi nhất định không còn lựa chọn nữa, mặt hầm, tay cầm cán sỏi. Viên sĩ quan ước lượng sức khỏe của đẳng cấp ngang bằng với mình, lại còn nhanh hơn nên tính hạ thủ bằng sức mạnh, bắt đầu chưa xong. Phải tìm một kết quả mới bất ngờ.

Viên kỹ sư tĩnh lặng đi, bước hơi mau hơn lúc bình thường làm thành viên cựu học quan phải cố gắng mới ngứa ngáy. Y thấy mồ hôi khi không lại rực ra mình rồi vỗ gan lại vì đói, cánh chân rời rã không muốn thải nữa. Song y vẫn phải bám theo, không thể bỏ rơi người khác đồng hành, có vẻ khác con chó đói ui theo trò chơi. Lúc đói, người ta không còn bạn, chỉ có chiến thủ giành ăn để sống.

Viên cựu sĩ quan yên tĩnh: Phải hết sức khỏe mới được! Giây phút này là giây của định mệnh. Tâm trí mình bàn hoàng, tay chân mình lẩy bẫy là...chưa xong rồi.

Hoành rảo bước và hướng chênh chếch về phía thành viên kỹ sư với mục tiêu đến gần đối thủ mà không muốn cho đối thủ nhận thấy ý tứ của anh hùng. Đằng kia, viên kỹ sư vẫn lũ lụt bước, nửa mình trên bệ về trước, nhìn thẳng, cây cân cầm chắc bên trái. Viên cựu quan lại nghĩ thầm:

- Thắng cha này thuận tay trái. Thì phải nhớ: Ta từ trái tiến lên.

Sau đó, thiết lập một bước tấn công chớp nhoáng. Thời gian này ở đây, chỉ còn lại mỗi "cách đó" để tự cứu.

Khi ấy, các kỹ sư vẫn lũ lụt như không hay có chuyện gì hết.

Hai người chỉ còn cách nhau ba bước thì vừa vặn tới hàng cây đầu tiên của một khu rừng thưa. Vui vẻ, kỹ sư đặt bọc hành lý ở dưới gốc rồi ngồi lên trên, chống cây xuống tuyết, nhìn người bạn cùng đường.

- Lại mất một lần tiện lợi rồi!

Viên cựu sĩ quan nghĩ thầm như vậy một cách tức tối rồi cũng đặt hành động lý giải bên gốc cây. Nhưng lão ta không ngồi đứng, tính toán kế hoạch và địa điểm giá trị. Hai người cách nhau khoảng sáu thước, nghĩa là chỉ ba bước nhẩy là về phía bên, vừa tầm tay.

Bận viên kỹ sư chốt tay vào trong móc chết một khúc thịt bọc bên ngoài một chiếc chân ống. MỘT! Lần này bạn không cần thiết phải trang bị dấu ấn nữa mà ăn ngay trước phú thủ. Hiển nhiên là một quá trình thức, đánh đưa thịt vào ăn một miếng nền ngon lành, mắt long lanh một vẻ mãn mãn. Vừa ăn vừa nhìn nơi khác để rời khỏi mặt kia đang nhăn nheo nhóm chìa khóa tay ra xin như một kẻ hành động khất sắp chết đói. Hai con mắt thành viên cũ quan vẫn đăm dăm nhì, mơ ra những tia sáng ý giết người. Rồi tràn ngập thành một nụ cười, rộng rãi rơi rụng lòng như rộng rãi chó sói.

Trong khi đó, viên kỹ sư lạnh trinh thám nhồm nhoàn, mắt lấm lét quét ngang dọc, nhưng vì nói mê với gói ăn, không biết rằng kẻ địch đang đi lại gần, chỉ còn một bước là nhẩy tới...đúng lúc đó, ra một sự việc bất ngờ. Khi chiến đấu cho một mảnh đã chứa nửa trong miệng, thành viên kỹ sư dùng quá sức nên trượt tay, cả một khúc xương còn gà thịt cánh xuống mặt tuyết, khoảng giữa 2 kẻ thù. Nhanh chóng như cắt, thành viên cũ quan xả xả tới, người thoải mái bắn khúc xương đưa ra ngay lập tức. Giữa lúc đó, nhanh hơn cắt, một đường búa đã vung lên tiêu đề nhẹ chớp chim gáy người trên tuyết, khôn xương rồng ra xa. Kẻ bị mất liền kề sau khi đấm đòn, cố gắng thu nhỏ lên mà không nổi, nhưng trước mắt kẻ đã giết được mình thì một con đường thứ hai đập lại giữa vòng sét. Sau đây, lược thẳng cẳng chân không địa phương, máu tuôn xối xả.

Sau đó, giữa sa mạc mo mo, những tiếng cười -hay những tiếng ồn ào thì đúng hơn- nổi lên, man dịu và đau đớn, vừa hung hùng tàn bạo lại vừa thảm thiết kế thêm lương. Chó sói nghe thấy cũng phải rùng rợn mà chạy trốn.

...Bóng tối buông xuống dần dần trên sa mạc tuyết lạnh, phủ lên một cái cụ thể còn khúc giữa. Đằng xa, một bước đi mệt mỏi nặng nề của người bóng loáng trong rừng...

°

Bốn tháng sau đó, một buổi chiều, tại một tản rượu đường X...ở Thủ Đô Varsovie (Ba Lan), một người đàn ông say rượu kể xong câu chuyện cho mấy bạn nghe, run run đưa tay lên vuốt vuốt tên mày, trên mặt, uống một hơi nhẹ ly rượu, rồi quay về rượu, lớn.

- Ê bồi! Rót cho tao ly rượu nữa đấy! Một ly lắng nghe. Tao phải uống để quên chuyện cũ...

Đó là một nhân vật độc nhất nhưng tiếc nuối trong số 43 người tù khổ sai Tây Bá Lợi Á kể trên.

Nhưng 3 tháng sau, y phát điên thật sự, phải nhét vào "Trung Tâm Những Người Mất Trí". Luôn luôn lúc cười lúc khóc, hãy chấp nhận bai câu -dường như với người vô hình đứng trước mặt- rằng y không hề ăn thịt mấy người bạn "cùng địa ngục".